Frjáls verslun - 01.08.1988, Page 36

EFNAHAGSMÁL
eingöngu um framleiðni vinnuaflsins
því inn í myndina þyrfti einnig að taka
þætti sem lúta að stjómun og fjármál-
um.
Hlutfallslegur samanburður á verð-
mætasköpun á ársverk milli nokkurra
landa innan OECD 1973-1983 leiðir í
ljós að hvergi hefur orðið eins lítil
aukning landsframleiðslu á hvem íbúa
eins og á Islandi og síðasta árið var
framleiðnin minnst hér á landi. Vax-
andi hagvöxt hérlendis á sama tímabili
má rekja til aukinnar atvinnuþátttöku
en ekki til aukinnar framleiðslu á
hvern vinnandi einstakling. Því verði
að auka verðmætasköpun á hvem
íbúa ef eigi að takast að viðhalda vel-
ferðar samfélaginu.
í lok niðurstöðu skýrslunnar segir
m.a.: „Af niðurstöðum mælinganna
er ljóst að það er þörf á verulegu átaki
í því skyni að auka framleiðnina ef
íslenskar atvinnugreinar eiga að vera
samkeppnisfærar, og vera um leið
þess megnugar að leggja grunn að
jafn góðum lífskjörum og best þekkj-
ast annars staðar. Til þess að svo
megi verða er mjög áríðandi að starfs-
skilyrði atvinnulífsins séu ekki lakari
en meðal samkeppnisþjóða okkar og
starfsfólk og stjórnendur fyrirtækja
vinni saman að því að auka framleiðn-
ina, ekki síst þegar sífellt harðnandi
samkeppni á heimsmörkuðum er höfð
í huga. Stjórnendur verða að sjálf-
sögðu að eiga frumkvæði að slíku át-
aki og stjóma því.“
SPURNING UM AUKIÐ LÝÐRÆÐI
Eftir þennan lestur er ekki úr vegi
að inna Pál, eftir því hvort hann telji
fyrirtæki almennt illa rekin og starfs-
mennina skussa sem gangi með hang-
andi hendi að hverju verki!
„Nei, vitanlega er ekki hægt að
nota slík lýsingarorð um allt atvinnulíf
í einu landi en hitt er staðreynd að
víða er pottur brotinn. Meginvandann
tel ég liggja í hinum huglæga þætti í
rekstrinum og koma þar bæði stjóm-
endur og starfsmenn við sögu. Um-
ræðan hefur allt of mikið verið í þá
veru að allir erfiðleikar eigi rætur að
rekja til ytri aðstæðna. Má í því sam-
bandi nefna mikla verðbólgu, vitlaust
skráð gengi, og mikinn fjármagns-
kostnað. Vissulega eru þetta allt
veigamiklir þættir en hinu má ekki
gleyma að á bak við rekstur hvers
fyrirtækis eru einstaklingar sem allir
hafa sínar þarfir og tilfmningar. Þar
verður hugarfarið til. Með því að hafa
áhrif á þetta hugarfar má hafa áhrif á
ýmislegt, t.d. framleiðnina.
Ég held að það sé nauðsynlegt að
menn átti sig fyrst á því hvað átt er við
þegar hugtakið framleiðni er notað.
Við erum ekki að ræða um að auka
afköst með því að auka hraðann á
færiböndunum. Það er ekki verið að
Rafhitastrengir eru notaðir víða
Snjóbræðsla í tröppur og heimkeyrslur.
Frostvörn í þakrennur, niðurföll og á vatnsinntök einnig til
þess að vinna gegn slagraka í mannvirkjum.
Hita upp gólf t.d. undir flísamar á baðherberginu eða
anddyrinu.
Mjög góð stýritæki fáanleg.
------ N
Pálmi Rögnvaldsson, Rafverktaki
PR. Búðin hf. Kársnesbraut 106,
200 Kóp. s. 91-41375/641418
V________________________________________'
.- 111
tala um þrælahald gagnvart starfs-
fólkinu. Slíkar hugmyndir heyra sög-
unni til. Hins vegar þurfum við að
tryggja stóraukna valddreifingu innan
fyrirtækja og stofnana þannig að fólk-
ið hafí meiri bein áhrif á ákvarðana-
töku og njóti þess þegar vel gengur. í
íslenskum fyrirtækjum er hins vegar
mjög algengt að þræðirnir séu í hönd-
um eins manns og almennir starfs-
menn finna því litla hvöt hjá sér til að
stuðla að aukinni framleiðni."
HVAÐ ER FRAMLEIÐNI?
í upplýsingabæklingi sem gerður
var til að kynna samstarfsverkefni
Landsambands iðnaðarmanna, Iðn-
tæknistofnunar, Landsambands iðn-
verkafólks, Alþýðusambands ís-
lands, Félags íslenskra iðnrekenda og
Iðnaðarráðuneytisins, er hugtakið
framleiðni útskýrt: „Framleiðni er
mælikvarði á það hvernig okkur tekst
að nýta hráefni, orku, fjármagn,
þekkingu og annað sem í okkur eða
landinu býr. Því betur sem okkur
tekst að nýta allt þetta, þeim mun
meiri verður framleiðnin.“ Dæmi um
áhrifaþætti í framleiðni eru síðan
tíunduð og má nefna viðmót starfs-
manns í þjónustufyrirtæki, nýtingu
hráefnis í framleiðslufyrirtæki, notk-
un pappírs í skóla, nýtingu vatns og
rafmagns, nýtingu afla úr sjó, fjárfest-
ingu í vélum og tækjum, mætingar á
vinnustað, sjálfvirkni í framleiðsluiðn-
aði o.s.frv. Allt hafi þetta áhrif til
minnkunar eða aukningar framleiðni
og þar með á hag atvinnugreinanna og
um leið lífsafkomu okkar íslendinga.
„Við sjáum dæmi um lága fram-
leiðni hvar sem er í samfélaginu. Allt
bankakerfið, þó sérstaklega ríkis-
bankarnir er dæmi um það. Yfirbygg-
ingin er dýr, bankamir allt of margir
og fjárfestingar í mannvirkjum miklar.
Ef við lítum á rekstur bankanna kem-
ur upp sama mynd. Útlánsvextir
bankanna hafa verið allt of háir sem
hefur leitt til fjármagnskostnaðar sem
er að sliga mörg atvinnufyrirtæki í
landinu. Starfsmenn bankanna eru allt
of margir miðað við það hlutverk sem
þeir gegna. Með betri skipulagningu
mætti ugglaust stórauka framleiðni
þeirra. í þessu sambandi minnist ég
dvalar í frönsku fjalJaþorpi fyrir
nokkrum árum. Þar var bankinn í
36