Frjáls verslun - 01.04.1993, Blaðsíða 19

í Landsbankamálinu hafa skatt-
borgarar spurt hverjir beri ábyrðina á
útlánatöpunum. Eru það bankastjór-
arnir? Eru það bankaráðin? Eru það
stjórnmálamennimir? Spumingin
ætti ekkert síður að vera hvort skatt-
borgararnir sjálfir, sem halda í örygg-
isnetið og strengja það, beri ekki
grundvallarábyrgðina. Það er þeirra
að ákveða hvort þeir vilja halda netinu
áfram strekktu.
Fyrir skattborgarana, sem axla
ábyrgðina þegar upp er staðið, er það
meira tæknilegt atriði að velta því
fyrir sér hvort skýringar á útlánatöp-
um séu pólitískt valdir bankastjórar,
lélegt eftirlit pólitískra bankaráða,
efnahagskreppa erlendis, lán til óarð-
bærra fjárfestinga, erfitt árferði í
sjávarútvegi og almennur samdráttur
í efnahagslífinu. Aðalatriðið er að þeir
axla ábyrgðina og borga reikninginn á
meðan kerfi ríkisábyrgða er fyrir
hendi.
ÚTVEGSBANKINN VAR VÆNN
SKELLUR í ÖRYGGISNETIÐ
Fyrir nokkrum árum kom vænn
skellur í öryggisnetið þegar gamli Út-
vegsbankinn féll í það. Þar urðu skatt-
borgarar að taka á sig 3,7 milljarða
króna á verðlagi dagsins í dag vegna
þess að Útvegsbankinn var með rík-
isábyrgð. Þar höfðu stjórnmálamenn
úr öllum flokkum verið með puttana í
rekstri bankans og hlutast til um það í
mörgum tilvikum hvaða fyrirtæki
væru tekin í viðskipti og hvaða þjón-
ustu þau fengju.
Aðstoð skattgreiðenda við Lands-
bankann, sem ríkisstjórnin ákvað á
sögulegum fundi sínum þriðjudaginn
16. mars er 4.250 milljónir króna.
Bein fyrirgreiðsla ríkissjóðs til bank-
ans er 2.000 milljónir. Þá samþykkti
ríkisstjórnin að bankinn fengi 1.000
milljónir króna víkjandi lán úr Trygg-
ingarsjóði viðskiptabanka. Til viðbót-
ar kemur svo víkjandi lán sem Lands-
bankinn fékk frá Seðlabankanum í lok
síðasta árs.
Aðstoðin er til að bæta eiginfjár-
stöðu bankans vegna útlánatapa síð-
asta árs en þó fyrst og fremst fyrirsjá-
anlegra útlánatapa á þessu ári. Til að
endurskoðandi bankans, rílrisendur-
skoðandi og viðskiptaráðherra gætu
staðfest ársreikning bankans 29.
mars síðastliðinn var talið nauðsyn-
legt að afskriftarreikningur útlána
yrði stilltur af upp á 4,5 milljarða í lok
síðasta árs. Áætlað er að afskriftar-
reikningur bankans verði 5,8 milljarð-
ar króna í lok þessa árs.
Fróðlegt er fyrir skattgreiðendur
að veita því athygli hvernig stjóm-
málamenn ræddu í fjölmiðlum um að-
stoðina við bankann. Þar snerist um-
ræðan fyrst og fremst um það
hvernig aðgerðirnar vom kynntar.
Stjómarandstaðan sakaði ríldsstjórn-
ina uin flugeldasýningu við kynningu
19