Frjáls verslun - 01.04.1993, Blaðsíða 33

L
Vaxtamunur íslenskra banka og sparisjóða hefur verið mun meiri á undanförnum árum en verið hefur hjá inn-
lánsstofnunum innan OECD að jafnaði. Þá hefur rekstrarkostnaður íslenskra banka og sparisjóða einnig verið
meiri.
landi miðað við það sem gerist erlend-
is.
Bankamenn hafa oft gert athuga-
semdir við samanburð á vaxtamun og
rekstrarkostnaði íslenska bankakerf-
isins miðað við það sem gerist erlend-
is. Þeir hafa sagt að mjög erfitt sé að
bera hlutfallstölur á milli landanna
saman.
ÍSLENSKIR BANKAR ERU
BANKAR í SMASÖLU
Heistu rök þeirra hafa verið þau að
íslenskir bankar séu allir svonefndir
smásölubankar en erlendir bankar
séu meira heildsölubankar. Þarna er
átt við að ýmis fjárfestingarlán er-
lendis séu á höndum bankanna en hér
á landi séu þau að stórum hluta hjá
sérstökum fjárfestingarsjóðum.
Færslur og kostnaður í smásölubanka
séu miklu fleiri og kostnaðarmeiri en
hjá heildsölubanka.
Þá hafa þeir sagt að erlendir bankar
taki hærri gjöld fyrir ýmiss konar sér-
þjónustu. Því hærri sem gjöldin af
sérþjónustunni séu því minni vaxta-
mun þurfi erlendu bankarnir til að
standa straum af þessari þjónustu.
Líklegt er að þessi sérþjónusta muni
hækka hjá íslenskum bönkum á
næstu árum.
ERLENDIR BANKAR LIGGJA
TÍMABUNDIÐ MEÐ FÉ VAXTALAUST
Ennfremur hefur verið bent á að
íslenskir bankar séu með hraðvirkari
greiðslumiðlun en erlendir bankar.
Hérlendis séu innlegg eins greiðanda
inn á reikning viðtakanda greiðslunn-
ar gerð upp samdægurs en algengt sé
erlendis að féð liggi inni hjá bönkunum
vaxtalaust fyrir eigendur þess í
nokkra daga, jafnvel tvær vikur, áður
en það fari inn á viðkomandi reikning.
Þetta gefi erlendu bönkunum tekjur.
Samt sem áður er ekki nokkur vafi
á að hægt er að hagræða mikið í ís-
lensku bankakerfi. Bankar og spari-
sjóðir reka mjög dýrt útibúanet. Úti-
bú eru hér mun fleiri á hvern íbúa en
þekkist erlendis. Áberandi er að
bankar og sparisjóðir hafa ekki aðeins
keppt um innlánsvinina með vöxtum
og þjónustu heldur einnig með fjölgun
útibúa.
DÝRT ÚTIBÚANET HÉRLENDIS
Fyrir rúmu ári voru bankar og
sparisjóðir með 178 afgreiðslur um
allt landið. Það svaraði til þess að einn
afgreiðslustaður var á hverja fjórtán
hundruð íbúa. Á höfuðborgarsvæðinu
voru 67 afgreiðslustaðir. Þess skal
getið að útibúum banka og sparisjóða
hefur fækkað lítillega frá síðasta ári.
Það er ekki aðeins að svonefndur
annar rekstrarkostnaður banka og
sparisjóða á Islandi sé hærri heldur en
erlendis. Starfsmannakostnaður er
einnig talsvert meiri. Starfsmönnum
bankanna hefur fækkað jafnt og þétt á
undanförnum árum. Á árinu 1991 voru
þeir komnir niður í rúmlega 2.800
starfsmenn miðað við rúmlega 3.100
starfsmenn á árinu 1988 þegar fjöldi
þeirra náði hámarki. Á síðasta ári hélt
sú þróun áfram að starfsmönnum
banka og sparisjóða fækkaði.
Niðurstaðan af þessu er samt sú að
hægt væri að spara verulega í rekstri
bankakerfisins á íslandi ef mið er tek-
ið af innlánsstofnunum erlendis. Það
væri auðvitað best gert með því að
erlendir bankar opnuðu hér útibú og
kepptu við íslensku bankana og spari-
sjóðina.
33