Frjáls verslun - 01.02.1996, Qupperneq 52

ORYGGISMAL
Viðar Ágústsson, framkvæmdastjóri Vara: „Það er
mat okkar að almenn vakning sé í öryggismálum með-
al fyrirtækja, stofnana og einstaklinga."
hvermg er staoió aó tyrir-
byggjandi aðgerðum? Og
hvað segja talsmenn örygg-
isfyrirtækjanna?
RÁN FYRIR ALLRA AUGUM
Viðar Agústsson hjá Vara
segir að fyrirbyggjandi ráð-
stafanir bankastofnana og
verslana beinist í vaxandi
mæli að því að setja upp
myndavélar, tengdar upp-
tökutæki, og neyðarhnappa
sem starfsfólk getur notað
án þess að sjáist. Hann segir
öryggisviðhorfin hafa lykil-
hlutverki að gegna í viðbún-
aði afgreiðslustaða, allt frá
smærri söluturnum til
bankastofnana.
„Rán fyrir augum allra er
líklegra en nokkru sinni.
Þrátt fyrir aukinn viðbúnað á
mörgum afgreiðslustöðum
gerist það æ oftar að af-
að er mat okkar að
almenn vakning sé í
öryggismálum með-
al fyrirtækja, stofnana og
einstaklinga. Þá er ekki
aðeins verið að verjast inn-
brotum heldur og upppá-
komum eins og ránum þar
sem líf og heisla starfs-
manna er í veði,“ segir Við-
ar Agústsson, framkvæmd-
stjóri öryggisþjónustunnar
Vara. Fleiri aðilar, sem
starfa að öryggismálum,
taka í sama streng, enda
virðast ástæðumar nægar.
Kaldrifjuð rán við banka
og bensínstöðvar undanfar-
in misseri auk hárrar inn-
brotatíðni í fyrirtæki og
heimili hafa skapað óhug og
ugg í þjóðfélaginu. Litla,
verndaða nágrannaþjóðfé-
lagið, þar sem smávægileg
innbrot voru uppsláttarefni
fjölmiðla, hefur breyst í
harðara og miskunnarlaus-
ara þjóðfélag þar sem slíkar
uppákomur eru að verða daglegt
brauð. Verðmæti og líf og limir fólks
eru daglega í hættu. Til að varpa ljósi
á hversu alvarlegt ástandið er orðið
nægir að líta á nokkur rán í bönkum og
bensínstöðvum síðustu ár.
í febrúar 1984 réðst ungur maður,
vopnaður haglabyssu, á tvo starfs-
menn ÁTVR og stal af þeim dagssölu í
Snorrabrautarútibúinu, tæpum
tveimur milljónum króna. Hleypti
árásarmaðurinn úr haglabyssunni á bíl
starfsmannanna. Bæði hann og vit-
orðsmaðurinn voru handteknir síðar
og hlutu langa fangelsisdóma. í sama
mánuði 1984 gekk ókunnur maður inn
í útibú Iðnaðarbankans í Drafnarfelli
og hrifsaði 364 þúsund krónur úr
skúffu gjaldkera. Hann komst á brott
og hefur ekki náðst.
í janúar 1987 rændu þrír grímu-
klæddir menn nokkur hundruð þús-
und krónum þegar þeir réðust á
verslunarstjóra Stórmarkaðsins í
Kópavogi þar sem hann var staddur
við útibú Útvegsbankans þar í bæ.
Þeir komust undan með dagssölu
föstudags.
í apríl 1990 myrtu tveir menn
starfsmann bensínstöðvar Esso við
Stóragerði og rændu um 300 þúsund
krónum úr peningaskáp stöðvarinn-
ar. Mennimir voru handteknir og
dæmdir í 18 og 20 ára fangelsi.
í febrúar 1995 rændu tveir menn
tvo starfsmenn Skeljungs hf. þegar
þeir voru að fara með helgarsölu af
bensínstöðvum fyrirtækisins á höfuð-
borgarsvæðinu í útibú íslandsbanka
við Lækjargötu. Þeir hurfu á brott
með um 5 milljónir króna og hafa ekki
fundist.
í október í fyrra reyndi þrítugur
maður að stela peningum úr útibúi
Landsbankans við Háaleitisbraut. Sá
stökk yfir afgreiðsluborðið og greip
peninga úr skúffu eins gjaldkerans.
Hann var yfirbugaður af viðskiptavin-
um bankans á leið út með fenginn,
nokkra tugi þúsunda króna.
Nýjasta ránið átti sér síðan stað 18.
desember síðastliðinn þegar þrír
grímuklæddir og vopnaðir menn
rændu útíbú Búnaðarbankans við
Vesturgötu og komust á brott með
mikið fé.
Það rennur væntanlega kalt vatn
milli skinns og hörunds margra for-
ráðamanna fyrirtækja við slíkan lest-
ur. En hvernig hafa fyriræki og stofn-
brotamenn leggi til atlögu við pen-
ingakassana þrátt fyrir að eiga á
hættu að þekkjast síðar. Þetta er
dæmigerð hegðun afbrotamannsins
sem í leit að peningum til dagsins í dag
lætur skeika sköpuðu um afdrif sín á
morgun,“ segir Viðar og bætir við:
„Fyrsta skylda forráðamanna af-
greiðslustaðanna er að undirbúa
starfsfólk sitt fyrir heimsókn afbrota-
manna. Það breytir miklu um við-
brögð starfsfólksins hvort það hefur
fengið þjálfun í að bregðast rétt við
svona árás.“
Viðar segir að þar sem áður hafi
einungis verið beðið um þjófavama-
kerfi með bjöllu úti á vegg sé nú í
vaxandi mæli beðið um alhliða vamir
fyrir afgreiðslustaðinn. „Öryggis-
kerfi, sem tengt er öryggismiðstöð,
er að verða sjálfsagður og nauðsyn-
legur hluti af rekstri afgreiðslustaðar.
Eigendur fyrirtækja sjá sér síðan oft-
ar en ekki hag í því að fá staðfestingu
öryggisfyrirtækis á öryggisviðbúnaði
til að njóta lægri iðgjalda í trygging-
um. Auk kerfanna hafa merkingar
fælandi áhrif. Það eru fyrst og fremst
staðir, sem ekki auglýsa að þeir njóti
þjónustu öryggisfyrirtækja í vakt-
52