Frjáls verslun - 01.03.1999, Blaðsíða 6

RITSTJÓRNARGREIN
Fágun eða flumbrugangur?
Þrír þekktir forstjórar stórfyrirtækja, sem öll
eiga það sameiginlegt að vera skráð á Verð-
bréfaþingi Islands og lúta hörðum kröfum
hlutabréfamarkaðarins um arðsemi, hafa látið
af störfum á tiltölulega skömmum tíma. Þessir
forstjórar eru þeir Benedikt Sveinsson, sem
stóð upp úr forstjórastól Islenskra sjávarafurða
og hélt vestur um haf til starfa sem forstjóri
dótturfélags IS í Bandaríkjunum, Rúnar Sig-
urðsson, forstjóri og stofnandi Tæknivals,
kvaddi forstjórasæti sitt og varð starfandi vara-
stjórnarformaður fyrirtækisins og loks Friðrik
Pálsson, forstjóri SH, sem sagt var upp efdr
harðvítuga valdabaráttu á meðal hluthafa. SH-málið hlýtur að
teljast viðskiptafrétt ársins. Þó þarf það ekki að vera. Vinnu-
brögðin eru augljóslega að breytast; kröfur til forstjóra um að
þeir skili hagnaði eru ólíkt meiri en áður - og er það vel! Hagn-
aður er gangverk fyrirtækja. An hagnaðar lifa fyrirtæki ekki af
- sé illa komið eru störf allra starfsmanna í húfi sem og sparifé
hluthafanna. Slæmt er hins vegar ef trúnaður manna í viðskipt-
um er á undanhaldi. Það veit ekki á gott.
Misjaflllega að verRÍ Staðið Athygli vekurhinsvegarhve mis-
jafnlega var staðið að forstjóraskiptunum hjá IS, Tæknivali og
SH. Benedikt Sveinsson hætti augljóslega vegna þess að erfið-
leikar fyrirtækisins sl. tvö ár hölðu fleytt því fram á bjargbrún-
ina - en eiginfé ÍS er uppurið! Engu að siður buðu hluthafar hon-
um að fara vestur um haf til að rétta dótturfélag IS við, en þar
hafði allt farið úr böndunum vegna nýrrar og dýrrar verk-
smiðju, nokkuð sem Benedikt sjálfur bar auðvitað ábyrgð á.
Brotthvarf Benedikts úr forstjórastól IS varð hins vegar ekki
með látum. Skilaboðin voru samt skýr; tími hans var kominn.
Finnbogi Jónsson, fyrrverandi forstjóri Síldarvinnslunnar í Nes-
kaupstað, tók við starfi Benedikts, og allt traust er nú sett á
hann við að rétta skútuna við. I raun er Finnbogi Ijórði forstjór-
inn sem stendur upp úr forstjórastól sínum á
skömmum tíma. Hann var hins vegar að flytjast
til Reykjavíkur af persónulegum ástæðum og
undir hans stjórn hefur afkoma Síldarvinnsl-
unnar verið mjög góð. Hjá Tæknivali var afar vel
staðið að forstjóraskiptunum. Stjórnin vann náið
að þeim með stoínandanum, Rúnari Sigurðs-
syni, sem verið hafði forstjóri Tæknivals í um
sautján ár og byggt fyrirtækið upp. Rúnar fór í
annað starf hjá fyrirtækinu. Hjá Sölumiðstöð-
inni var Friðriki Pálssyni sagt upp eftir þrettán
ára starf sem forstjóri fyrirtækisins efdr harð-
vítuga valdabaráttu hluthafa. Engu að síður hef-
ur hagnaður SH numið yfir 300 milljónum kr. að
jafnaði á ári mörg undanfarin ár, þótt hagnaður síðasta árs hafi
aðeins numið 16 milljónum - en sú afkoma var heldur ekki
ástæða brotthvarfs hans. Friðriki var sagt upp beint fyrir fram-
an nefið á ijölmiðlum og leifturljósum ljósmyndara; það var gert
með hvelli og hávaða af nýjum valdhöfum. Allir vissu þó hvert
stefndi eftír það sem á undan var gengið.
Fágun Mikilvægt er að eigendur fyrirtækja sýni yfirveguð
vinnubrögð í uppsögnum starfsfólks. Það er ekki sama hvernig
fólki er sagt upp. Fágun er þar farsælli en flumbrugangur. Það
er mjög sérstakur stíll að reka fólk með harkalegum uppákom-
um. Besta aðferðin er að aðilar setjist niður þegar við blasir
hvert stefni og ræði málin og starfslokin af einurð, heiðarleika
og gagnkvæmri virðingu þannig að sá, sem hættir, hafi þokka-
legan tíma tíl að leita sér að öðru starfi — og fara frá með virð-
ingu og reisn. Góða og farsæla starfsmenn, sem léð hafa fyrir-
tækjum krafta sína í áraraðir, eiga fyrirtæki að gera vel við þeg-
ar kemur að leiðarlokum.
Forstjóraskipti í íslenskum stórfyrirtækjum hafa ekki verið
tíð og starfsöryggi forstjóra í raun mjög mikið. Það eru hins
vegar komnir nýir tímar; forstjórastólar verða fyrr funheitir!
Jón G. Hauksson

Stofnuð 1939
Sérrit um viðskipta-, efnahags- og atvinnumál - 61. árgangur
Sjöfh Páll Ásgeir Geir Ólafsson Kristín Ágústa Ragnars-
Sigurgeirsdóttir Ásgeirsson Ijósmyndari Bogadóttir dóttir grafískur
auglýsingastjóri blaðamaður Ijósmyndari hönnuður
RTTSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR: Jón G. Hauksson
AUGLÝSINGASTJÓRI: Sjöfn Sigurgeirsdóttir
BIAÐAMAÐUR: Páll Ásgeir Ásgeirsson
UÓSMYNDARAR: Geir Ólafsson og Kristín Bogadóttir
UMBROT: Ágústa Ragnarsdóttir
ÚTGEFANDI: Talnakönnun hf.
RITSTJÓRN, AUGLÝSINGAR OG AFGREIÐSLA;
Borgartúni 23,105 Reykjavík, sími: 561 7575, fax: 561 8646
ÁSKRIFTARVERÐ: 2.895 kr. fyrir 1.-5. tbl. - 10% lægra áskriftarverð ef greitt er með
kreditkorti
LAUSASÖLUVERÐ: 699 kr. nema bókin 100 stærstu sem er á 1.995,-
DREIFING: Talnakönnun, hf., simi 561 7575
FILMUVINNA, PRENTUN OG BÓKBAND: Prentsmiðjan Grafík hf.
IJTGREININGAR: Prentmyndastofan hf. - Öll réttindi áskilin varðandi efni og myndir
ISSN 1017-3544
■■■■■■■■■^■■■■■■■■■■■^■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■l
6