Frjáls verslun - 01.01.2000, Side 63

AUGLYSINGflHERFERÐ
ungmenna sem reykir. Þorgrímur
vitnar í samanburð á reykingum
grunnskólabarna í 6. til 10. bekk á
milli áranna 1994 og 1998. „Dagleg-
ar reykingar í þessum aldurshópi
jukust um rúmt eitt prósent á þessu
fjögurra ára tímabili og er það að
sjálfsögðu alvarlegt mál. Tíðni reyk-
inga í framhaldsskólum hefur ekki
verið mæld á landsvísu. Nýleg könn-
un meðal nýnema í Verslunarskólan-
um sýnir þó að reykingar þar, meðal
beggja kynja, hafa minnkað veru-
lega frá síðasta skólaári. Það er beint
samband á milli reykinga fullorðinna
og barna. Ef fullorðnir hætta dregur
úr reykingum ungs fólks. Ábyrgð
fullorðinna er því mikil en sumir
eiga erfitt með að horfast í augu við
þessar staðreyndir. Það er alþekkt
að margir unglingar byrja að reykja
af uppreisnarástæðum en það er
sorglegt að uppreisn þessi skuli vera
fólgin í því að skaða sjálfan sig,“ seg-
ir Þorgrímur.
Þorgrímur Þráinsson, framkvæmdastjóri Tóbaksvarnarnefndar. Fer nefndin yfir strikið í auglýs-
ingunum?„Hvert orð ersatt íþessum auglýsingum."
Þorgrímur segir nauðsynlegt að hafa fjölbreyttar og stöðug-
ar auglýsingar, bæði í tóbaksvörnum og öðrum áþekkum mála-
flokkum. „Það hefur sýnt sig að þetta verður allt að vera í
bland. Læknisfræðilegar staðreyndir, „þægileg" skilaboð,
fræðsla og sláandi staðreyndir sem vekja hörð viðbrögð. Það
sem skilar hins vegar mestum árangri er verðhækkun á tóbaki,
leyfisskylda á smásölu, aukið eftírlit, ný lög og nýjar reglur en
það er allt annar handleggur.“
Imyndin skiptir mestu ingvi j ökuil
Logason er hjá auglýsingastofunni
HER&NÚ. Hann segir tóbaksfram-
leiðendur hafa geipilegt fé til auglýs-
inga og svo öflugt markaðsfólk að
erfitt sé að vinna gegn þeim
„Imyndin er það sem er sérstaklega
erfitt að vinna á. Hún er gífurlega
sterk og í bíómyndum er sífellt
hamrað á ímyndinni; að það sé
þægilegt að reykja,“ segir Ingvi.
„Þessar auglýsingar Tóbaksvarnar-
nefndar, sem nú er verið að keyra í
sjónvarpi, ala hins vegar ekki á
neinni ímynd en hafa þess í stað
mikil „shock“ áhrif og ekki síst á
hóp sem ekki er markhópurinn en
skiptir samt miklu máli; það eru
börnin. Þau verða skelfingu lostin
og hamra á þeim sem þau þekkja að
hætta að reykja. Það er að því leyti
gott og vonandi situr eitthvað eftír í
langtímaminninu sem varar börnin
við reykingum. Tóbaksframleiðendur í Ameríku hafa lengi vit-
að að innrætingin er meiri og betri því yngra sem fólkið er og
hafa þeir m.a. notað teiknimyndafígúruna shock amen til að
hafa áhrif á börn við litlar vinsældir þeirra sem með forvarnir
hafa að gera. Þess má einnig geta að bandarísk yfirvöld ráð-
leggja foreldrum að ræða við börn, allt niður í níu ára aldur,
um skaðleg áhrif af eiturlyljum. Forvarnir skipta öllu; að byrja
að móta börnin ung og að halda áróðrinum stöðugum."
Ungt fólk í uppreisn Á íslandi reykja nú rúmlega 26% fullorð- Konur reylfja Vindla Ingvi Jökull segir hræðsluáróður hafa
inna í aldurshópnum 18-69 ára og sitt sýnist hverjum um fjölcla áhrif en ekki tíl langframa. Langtíma herferðir séu nauðsynleg-
63