Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1957, Blaðsíða 41

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
701
Kristín Ólafsdóttir frá Sumarliðabœ:
Þœttir vesfan af
FLESTUM sem ferðast um Borgar-
fjörð þykir héraðið fagurt. Fjalla-
sýn er þar hin fegursta. Sveitirnar
grösugar og ræktun mikil, bygg-
ingar hinar staðarlegustu og byggð-
in búsældarleg. Nýlega heyrði ég
ferðalanga deila um það hvort væri
fegurra í dölum Borgarfjarðar eða
vestur á Mýrum, sem svo er kall-
að. Ekki mundi ég geta skorið úr
því. Hitt er víst, að færri hafa séð
fegurð vestur-Mýrasýslu en austur,
af þeirri ástæðu að þjóðvegurinn
hefur jafnan legið austar og ofar
um sýsluna, norður um Holta-
vörðuheiði og er sá vegur fjölfar-
inn.
Mýrarnar eru einkar fögur sveit
í sumarskrúða, grasi vafðar, svo
að tæplega sést þar steinvala. Ný-
rækt er þar mikil og búin stór.
Þegar' komið er vestur fyrir
prestsetrið Borg, blasir við mýrar-
fláki frá fjalli til fjöru. Svo fúinn
var hann að nær hvergi hélt hesti
og fengu vegfarendur þar á meðal
Borgarprestar, að kenna á vegleys-
inu þar á Mýrum, er þeir þurftu
að ferðast um sóknir sínar, til
messugjörða eða annarra embætt-
isverka, en sóknirnar eru tvær:
Álftártungu og Álftanessóknir. Nú
eru vegir góðir þar vestra, sem
annars staðar á landi hér. Vestan
Borgar, niður í sjávartöngum, eru
margir bæir, svo sem Rauðanes,
Lambastaðir og Álftanes o. fl. Alit
eru þetta kostajarðir og hafa jafn-
an búið þar stórbændur og höfð-
ingjar. Enn býr að Álftanesi
bændahöfðinginn og valmennið
Haraidur Bjarnason. Eg, sem þetta
rita, kenndi börnum á heimili
þeirra hjóna, frú Mörtu Níelsdóttur
og Haraldar Bjarnasonar, um tíma,
veturinn 1907. Enn man eg eftir er
Haraidur bóndi borgaði mér 12 kr.
fyrir mánaðarkennslu, en rétt kaup
farkennara var þá 6 kr. fyrir mán-
uðinn. Slíkt kaup fekk eg hvorki
fyrr né síðar í minni farkennslu-
tíð. Bjarni Þórðarson, faðir Har-
aldar bónda, var nokkur ár í
Rauðanesi, á heimili Helga J. Þór-
arinssonar og konu hans, Jórunnar
ljósmóður Jónsdóttur, sem voru
mikil merkishjón og þar andaðist
hann. Bjarni var sérstakt valmenni,
skynsamur vel og hagmæltur nokk-
uð, eru til vísur eftir hann, þar á
meðal þessi:
Digna hvarmar nú á ný,
notin arma dvina,
drúpa í barmi dauða ský,
dyl þó harma mína.
Hann var giftur Matthildi Ey-
ólfsdóttur prests, Þorkelssonar að
Borg. Þau skildu. Margt fólk var
á heimilum á þessum árum, svo
var og í Rauðanesi, er eg kom
þangað. Þar bjó þá frú Jórunn ljós-
móðir Jónsdóttir, en mann sinn
hafði hún misst 1896, Helga J. Þór-
arinsson, ágætan mann og mikinn
bónda. Allar bújarðir með sjó fram
þurfti að nytja til lands og sjávar,
en það er oft erfitt, fólksfrekt og
tafsamt, þegar sæta þarf sjávar-
föllum. Oft lentu skipshafnir vest-
an af Mýrum við túnið í Rauða-
nesi, ýmist vegna sjávarfalla, eða
þá að mennirnir ,lögðu upp“ og
vildu hafa tal af heimamönnum.
Það þótti jafnan tíðindum sæta,
ef skip var lent við Hjallatangann
Mýrum
Kristin Olafsdóttir
í Rauðanesi, og var þá uppi fótur
og fit, hlupu þá heimamenn gjarn-
an til strandar að fagna komu-
mönnum, en aðrir létu nægja að
standa á hlaði úti.
Formaður á Mýramannabátnum
var oftast Ásgeir bóndi Bjarnason
að Knarrarnesi. Hann var hinn
mesti sjógarpur og selaskytta fyrir
Mýrum.
Jórunn húsfreya tók vel á móti
gestum, var kát og skemmtin. Kom
þá fyrir að ferskeytlurnar flugu
manna á milli, úti á hlaði og inni 1
húsinu, t. d. þessi:
Báran skellur mjög til meins,
margir hrellast vinir,
hetjan fellur alveg eins,
á brimvelli og hinir.
Sigríður Ólafsdóttir, sem heita
mátti að hefði vísu á hraðbergi
fram á síðasta dag ævinnar (en
hún varð 93 ára) svaraði Ásgeiri
formanni, sem spurði um líðan