Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1960, Qupperneq 23

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
659
Tjaldið var sumarbústaður Eskimóa.
hann, og hann varð svo hræddur
að hann flýði þegar inn í tjald
sitt.
Morguninn eftir komumst vér
að því, að þeir voru allir horfnir,
og höfðu skilið eftir tjald sitt og
fleira. Eg er viss um að þeir hafa
flúið af ótta við skotin ....
—OOO—
Fleira segir hann ekki af fundi
þeirra Eskimóa. Frá hans sjónar-
miði var þetta skemmtileg til-
breyting, og þeir hafa sjálfsagt
fundið upp á einhverju gamni,
eins og t. d. að þvo ungbarni með
valdi. En frá sjónarmiði Eskimóa
var þetta stórkostlegur atburður,
og hafði sorglegar afleiðingar. Því
að það er eflaust rétt sem Claver-
ing segir að Eskimóarnir urðu
svo hræddir við skothríðina, að
þeir flýðu og skildu allt sitt eftir.
Og það sýnir bezt hver ofsa-
hræðsla hefir gripið þá.
Veiðarfæri þeirra og húsmunir
hafa máske verið lítilfj örlegir og
einkis verðir gripir í augum hvítu
mannanna. En þeir voru þó vott-
ur um þá menningu, er skapazt
hafði kynslóð fram af kynslóð
meðal hinna'dugmiklu og nægju-
sömu Eskimóa í lífsbaráttu þeirra
á yzta og harðindasamasta hjara
veraldar. Auk þess Voru þetta þau
áhöld er flóttamennirnir þurftu
nauðsynlega að nota til þess að
geta framfleytt lífinu.
Eskimóarnir hafa verið slíkri
skelfingu lostnir, að þeir hugsuðu
aðeins um eitt, að flýa. Og í óða-
gotinu hlupu þeir frá aleigu sinni,
öllu sem þeir þurftú á að halda
til þess að bjargast í þessu kalda
landi. Fyrir alla muni vildu þeir
flýa staðinn, þar sem hvítu menn-
imir höfðu sýnt þeim yfirburði
sína með drynjandi byssuskotum.
Tvær kynkvíslir á gagnólíku
menningarstigi, höfðu rekizt hér
hvor á aðra, og síðan skilið út
af byssuskotum. Eskimóar höfðu
fundið til vanmáttar síns gagn-
vart hinum hvítu mönnum ,og af-
réðu að flýa áður en það væri um
seinan. Þeir höfðu ekki hugmynd
um að það var þegar um seinan:
örlög þeirra voru ráðin.
Það er grátlegt að hugsa um
þennan fund þarna í eyðimörk-
inni, en hann sýnir jafnframt þann
reginmun, sem var á hinum inn-
bornu og hinum gestkomandi hvítu
mönnum. Meðan hvítu mennirnir
sofa svefni hinna réttlátu í tjöld-
um sínum, hefir sennilega farið
fram angistarfull ráðagerð í tjaldi
Eskimóanna ,og henni lauk með
hinum æðisgengna flótta, hlaupið
var frá öllu sem þeir áttu til þess
að komast sem fyrst burt frá öllu
þessu hræðilega og óþekkta sem
þarna hafði dunið yfir þá og koll-
varpað aldalöngum friði og ró-
semi þeirra.
Hljóðlaust læddust 12 mann-
eskjur, karlar, konur og börn, út
á auðnir landsins og hurfu þar
milli hrikalegra og jökli krýndra
fjalla.
í anda sér maður flótta þeirra.
Þéir halda rakleitt upp á næsta
fjallshrygg. Þar lita þeir aftur til
þess að athuga hvort þeir sé eltir.
En þótt þeir sjái engan mann, eru
þeir samt svo óttaslegnir, að þeir
halda áfram, áfram, þar til þeir
fundu einhvern felustað, þar sem
þeir töldu sér óhætt. Og þar hafa
þeir svo með skjálfandi rödd hvísl-
ast á um þetta óttalega sem kom
fyrir þá, komu hinna hvítu
manna, sem að vísu voru menn
eins og þeir, en þó svo hræðilega
framandi og skelfilegir.
Og á meðan hvítu mennirnir
sígldu öruggir heim, eigruðú Eski-
móarnir hvíldarlaust áfram í sínu
eigin landi, í stöðugum ótta við
hvað þeir mundu sjá af næsta
leiti, eða bak við næstu kletta,
því að þeír vissu ekki að hvítu
mennirnir voru farnir.
Sólin lækkaði stöðugt á lofti og
að lokum hvarf hún alveg. Vetur
lagðist að með beljandi stormum
og stórhríðum. Og myrkrið æsti
upp ímyndunaraflið, Eskimóarnir