Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1966, Blaðsíða 15

AT J.TR í þorpinu vissu að sonur gömlu
konunnar var dáinn fyrir löngu og
eldra fól’kið mundi vel á hve hrylii-
legan hátt móðurinni var tilkynnt lát
hans: Móðurást hennar vildi ekki viður-
kenna að sonurinn væri horfinn fyrir
fullt og allt. Að lokum bar örvæntingar
full þrá hennar og leit árangur.
>að sama bar við ár eftir ár. Á
hverjurm degi er drengirnir í hvítu skóla-
búningunum sínum gengu fram hjá litla
grámálaða húsinu á leið sinni í skólann
birtist gömul, hvíthærð kona í dyra-
gættinni til að horfa á þá ganga fram
hjá húsinu.
Þrátt fyrir látlausan og fremur fátæk-
legan búnað hennar var einhverskonar
tiginmannlegur bragur yfir gömlu kon-
unni og hún brosti hlýlega til drengj-
anna og sendi þeim fingurkoss. Þeir
endurguldu vináttu hennar og brostu
ósjálfrátt á móti. Nýju nemendurnir
slörðu undrandi á gömlu hvíthærðu
konuna, sem horfði á þá með svo fögru
og skínandi augnaráði.
Stundum kom það fyrir að einhver
af eldri nemendunum spurði gömlu kon-
una: „Viljið þér að við tökum á móti
pakka til sonar yðar í dag, misia (frú)
Rosaura?" Þá hvarf skyndilega þessi
þunglyndislegi svipur af andliti gömlu
konunnar, og ljómandi af gleði svaraði
hún: „Ó, jú, það vil ég gjarnan. Komdu
hírna við morgun, litli vinur, þá skal
ég hafa pakíkann tilbúinn".
Daginn eftir eins og alla daga áður,
stið misia Rosaura í dyrunum. í skjálf-
andi höndum sínum hélt hún á pakka,
sem hún varðveitti eins og væri hún
með fugl, sem kynni að fljúga burt ef
hans væri ekki gætt vel. Þegar hún
afhenti hjálpfúsum drengnum pakkann,
hvíslaði hún að honum: „Þú getur verið
viss um að drengurinn minn gefur þér
með sér. Hann er svo góður. En leiðin-
legt þykir mér hvað þetta er lítið. Næst
þegar þú tekur pakka fyrir mig skal
ég hafa meira í honum. Og segðu honurn
að hann verði að fara að koma heim,
og að ég muni aldrei skamma hann
oftar.“ Þegar hún mælti þessi orð, and-
varpaði hún djúpt og röddin varð leynd-
ardómsfull. Hún klappaði drengnum
ástúðlega á kinnina og ýtti honum af
stað: „Flýttu þér nú, drengur minn“,
sagði hún, „og á mongun segir þú mér
hvað sonur minn hefur sagt. Guð veri
með þér og launi þér góðvildina".
Þegar gamla konan var horfin sjón-
um drengjanna, hlupu þeir á bak við
húshorn, þar sem þeir voru öruggir um
að ekki sæist til þeirra, opnuðu pakk-
ann og skiptu innihaldi hans á milli
sín. Þeir skemmtu sér konunglega yfir
þessum hrekkjum sínum, og höfðu ekki
hið minnsta samvizkubit. Þeir vissu lika,
að þeir höfðu aðeins gert gömlu kon-
unni gott eitt, sem trúði þvi að hún
hefði sent drengnum sínum pakkann.
Var það ekki einmitt það sem hún vildi?
Og þegar allt kom til alls hvað vissi
hún þá . . . . hún var geðveik.
Með árunum höfðu ástæðurnar fyrir
djúpum örlögum misia Rosaura gleymzt.
Unga kynslóðin vissi aðeins að hún
var eitt'hvað skrítin. En nágrannarnir,
sem búið höfðu í hverfinu í háifa öld
og meira eins og Rosaura, mundu vel
hvað komið hafði fyrir.
Einn morguninn hafði hún ávítað lítils
háttar einkabarn sitt, soninn, sem hún
elskaði svo mjög, og sent hann síðan
1 skólann. En hvort sem það var til að
hefna sín á móðurinni eða ekki, þá fór
hann ekki í skólann. í stað þess reikaði
hann um hverfið og skoðaði sig um. Mun
forvitni hans hafa valdið því að hann
fór inn í verfcsmiðju, þar sem fram-
leiddar voru ítalskar makarónur. Þar
kom hann of nálægt einni vélinni ....
Menn vissu aldrei með vissu hvernig
þetta gerðist, en gátu sér þess til, að
skólakápa drengsins hefði slegizt utan
í tannhjól einnar vélarinnar, og síðan
Ihefði það dregið hann inn í vélina, sem
tætti hann sundur.
Það sem eftir var af drengnum var
látið í trékassa, sem sendur var heim til
móður hans. Þegar misia Rosaura, sem
skynjaði að einhver óhamingja hefði átt
sér stað, ætlaði að kanna innihald kass-
ans, var gripið til hennar af þeim sem
hjá stóðu og henni meinað að fram-
kvæma ætlun sína. Hún stóð sem lömuð
og starði á svarta bókstafina á hlið
kassans. Hún þorði ekki að lyfta blóð-
ugum léreftspokanum ofan af kassan-
um, en varð starsýnt á hvítan tausnepil,
sem lafði út úr kassanum og benti eins
og fingur á þessa svörtu bókstafi, sem
brenndir höfðu verið með járni á hlið
kassans: FIMM KÍiLÓ NETTÓ ....
Það var eins og þetta sama járn brenndi
nú óafmáanlegt merki inn í vitund og
hjarta misia Rosaura.
Eftir þennan hræðilega atburð var
hún milli heims og helju í langan tíma.
En hún kom til heilsu á ný — því
miður. Myrfcvað ský huldi nú minning-
una um fortíðina, jafnt gleði sem sorgir.
Aðeins ein minning lifði, minningin
um soninn. Fyrir þá minningu lifði hún
áíram og öll hennar hugsun snerist um
hana. Og nú byrjaði hin endalausa bið,
einhvern tíma hlaut hann að koma
aftur. Allar athafnir og hugsanir gömlu
konunnar voru frá þessari stundu í sam-
bandi við tilibeiðslu hennar á syninum,
sem var öllum horfinn nema henni.
Ofan á þessa ógæfu gömlu konunnar
bættist síðan að fals'kur vinur hennar
og ráðgjafi prettaði hana um eigur
hennar, sem voru nægar til að forða
henni frá fátækt. En vinkona hennar,
sem komst að svikunum, bjargaði henni
og hjálpaði, svo að hún hafði nóg fyrir
sig. Vinkonan, sem var góðhjörtuð, lét
gömlu konuna ekki vita hvaðan hjálp-
in kom, svo hún stóð í þeirri trú að
hún hefði kamið frá syni hennar.
Gömlu konunni fannst sem öll hjálp
kæmi frá syninum, hann verndaði hana
frá öllu illu. Óskiljanlegt fannst henni
samt, að hann skyldi efcki koma til henn-
ar. Hún táraðist vegna kærleifcs hans, en
gat ekki skilið hvers vegna sonurinn,
— hennar eigin sonur, kom ekki til
að fyrirgefa henni að hún einu sinni
hafði ávítað hann.
Þessar voru hennar einustu áhyggjur,
og hún lifði góðu lífi. Hún leigði stóra
stofu hjá íttölskum hjónum, serh voru
henni góð. Tkninn leið fljótt og hún
saumaði mikið. Hún saumaði skyrtur
fyrir stóra verzlun í Ruenos Aires. Ekfci
vegna þess að hún þyrfti þess nauðsyn-
lega, hún hafði allt, sem hana vanhag-
aði um. Sonur hennar sá fyrir því.
Hún saumaði skyrtur ef vera kynni
að sonur hennar þyrfti á skyrtu að
halda, og að forsjónin sæi fyrir því, að
hann keypti eina af sfcyrtunum, sem
móðir hans hafði saumað. Þessi hugsun
gladdi gömlu konuna mjög. Sérhver
skyrta var listaverk .... sérhvert
hnappagat aðdáunarvel gert.
Þrátt fyrir veiklun sína skynjaði
gamla konan að tíminn og árin liðu. Á
meðan hún beið heimkomu sonarins
vissi hún að hann hlyti að vera orðinn
fullorðinn maður. Hún hafði átt hann
þegar hún var 33 ára gömul, og hann
var 10 ára, þegar þetta, já þetta, sem
hún ekki skildi, átti sér stað. Síðan voru
liðin 29 ár; því hlaut hann að vera nálægt
fertugu. Hann var áreiðanlega vand-
látur með föt sín, svo hún varð að gæta
þess að skyrturnar væru vel saumaðar.
Þá bar það við eirihverju sinni að
vinkona misia Rosaura, sem vön var að
gefa gömlu konunni blóm, gat efcki
sjálf fært henni blómin, en sendi þau
ásamt korti, sem greindi frá ástæðu þess
að hún kæmi ekki. Gömlu konunni yfir-
sást kortið, og sá hún aðeins blómin,
ný og falleg blóm. Að hugsa sér, nú var
sonur hennar farinn að senda henni blóm.
Loksins hafði hjarta hans blíðkazt, hann
hafði fyrirgefið henni. Nú var misia
Rosaura viss um að bráðum kæmi hann
heim.
Gætilega gkipti hún blómunum í tvo
hluta. Annan helminginn lét hún í blóma
vasa, sem stóð við hliðina á mynd af
fallegum dreng með hátt enni. Drengur-
inn stóð keikur í nýjum fötum með silki
sláufu og silfurhnappa á ermunum.
Þennan dag hafði hann í fyrsta sinn
verið til altaris. Hinum hekningnum
vafði hún vandlega inn í silkipappír,
cg á meðan hún saumaði pappírinn sam-
an í annan endann, byrjaði órólegt
hjarta hennar að slá hraðar og hraðar
og í huga hennar komu orðin fimm
kíló . . . fimm . . . kíló . . . nettó . . .
Misia Rosaura klæddi sig vandlega og
tók síðan strætisvagn, sem ók að kirkju
garðinum Á leiðinni komu margar óljós-
ar hugsanir upp í huga hennar. Hvaða
erindi átti hún í kirkjugarðinn? Það var
eitthvað í sambandi við son hennar . . .
en hvað það gat verið vissi hún efcfci.
Hún ráfaði lengi um kinkjugarðinn.
Við og við staðnæmdist hún við van-
rækt leiði. Loksins lagðist hún á kné-
frammi fyrir einu þeirra, hreinsaði til
á því, og lagði þar rósirnar. Á þetta
kalda beð, þar sem einhver gleymd vera
lá, streymdu nú tár gömlu konunnar og
henni varð léttara um hjartaræturnar.
Að því loknu reikaði hún meðal leg-
steinanna og hugsaði hvað henni kæmu
hinir dauðu við. Hér var enginn af henn
ar nánustu, sonur hennar var ekki dáinn.
Hann hafði sent henni blóm.
Heima meðal sinna gömlu kæru muna,
var gamla konan rólegri. Þeim sem
þekktu hana fannst hún nú vera
orðin rólegri en hún hafði
verið. Af og til fór hún út á götu og
virti vegfarendur fyrir sér. Ef henni
fannst einhver maðurinn líkjast þeirri
mynd, sem hún gerði sér af syninum,
stöðvaði hún hann og spurði bvað

24. desembex 1966.
■LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 39