Morgunblaðið - 06.01.2001, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. JANÚAR 2001 33
og vildu koma á fót rauðrefastofni
svo að þeir gætu haldið áfram sínum
þjóðlega sið, að stunda refaveiðar í
þessum nýju heimkynnum. Þetta
leiddi til þess að refirnir hófu að
veiða chinchilladýr á næturnar en
menn veiddu chinchilladýr á daginn.
Loks gripu ríkisstjórnir þriggja
ríkja Suður-Ameríku, Chile, Perú
og Bolivíu, til þess ráðs að banna
veiðar og sölu á afurðum chinchilla-
dýrsins árið 1918 til að koma nag-
dýrinu litla til bjargar en þá var teg-
undin á barmi algerrar útrýmingar.
Eftir mikið verndunarátak eru nú
til litlir einangraðir stofnar syðst á
hinu upprunalega útbreiðslusvæði
dýrsins í Chile og hafa mörg þess-
ara svæða verið friðuð til að tryggja
framtíð þess. Chinchilla hefur á síð-
ari árum orðið vinsælt gæludýr víða
í Norður-Ameríku og Evrópu og er
einnig ræktað vegna feldsins.
Nýyrðasmiðir virðast ekki hafa
séð ástæðu til að nefna chinchilla ís-
lensku nafni.
Jón Már Halldórsson,
líffræðingur.
Hvað eru margar fisktegundir
við Ísland?
SVAR:
Við síðasta fiskatal sem Gunnar
Jónsson, fiskifræðingur, tók 15. nóv-
ember 2000 var vitað um 360 fisk-
tegundir sem fundist hafa innan 200
sjómílna lögsögunnar við Ísland.
Af þessum 360 tegundum eru 39
tegundir brjóskfiska, þar af 19 háf-
fiskar, 14 skötutegundir og 6 hámýs.
Beinfiskategundirnar eru 319. Þar á
meðal eru helstu nytjategundirnar
eins og þorskur, ýsa, síld, loðna og
lax svo eitthvað sé nefnt. Auk þess
hafa fundist tvær tegundir svokall-
aðra vankjálka eða hringmunna
(sæsteinsuga og slímáll). Sumar
þessara tegunda eru mjög sjaldgæf-
ar á Íslandsmiðum og hafa aðeins
veiðst einu sinni. Þá eru 40-50 teg-
undir greinilega flækingar hér frá
öðrum hafsvæðum, komnir hingað í
ævintýraleit eða villtir af leið.
Þegar hin merka bók Bjarna Sæ-
mundssonar, Fiskarnir, kom út árið
1926 voru aðeins þekktar 130 teg-
undir við landið og var þá miðað við
400m dýptarlínuna. Næsta fiska-
bókin kom út 1983. Það var bók
Gunnars Jónssonar, Íslenskir fisk-
ar, og hafði þekktum tegundum við
Ísland þá fjölgað í 231 en eru nú
orðnar 360 eins og áður sagði.
Segja má að þetta séu ekki marg-
ar tegundir fiska sem hér finnast ef
haft er í huga að í heimshöfunum
þekkjast 24-25 þúsund fisktegundir.
Jakob Jakobsson,
prófessor í fiskifræði við HÍ.
Suður-ameríska nagdýrið
chinchilla.
FRÉTTIR
FERÐAFÉLAGIÐ Útivist fer á
sunnudaginn 7. janúar kl.10 í sína
fyrstu dagsferð á árinu og er það
árleg nýárs- og kirkjuferð. Að þessu
sinni er farið í Krýsuvík með heim-
sókn í Krýsuvíkurkirkju og í Her-
dísarvík. Ferðin er í tilefni þess að
25 ár frá fyrstu kirkjuferð Útivistar
sem var einmitt farin á sömu slóðir.
Séra Pétur Þorsteinsson prestur
Óháða safnaðarins verður með í för
og flytjur hugvekju í kirkjunni, en
síðan verður haldið til Herdísarvík-
ur og umhverfið skoðað. Gengið
verður niður á ströndina, kveikt
fjörubál og skoðað Einarshús þar
sem Einar Benediktsson skáld bjó
síðustu æviár sín ásamt Hlín John-
son. Fræðst verður um búsetu
þeirra og annarra í Herdísarvík og
fleira skemmtilegt sem tengist
þessum mögnuðu slóðum þar sem
búið var um aldir og í Herdísarvík
og eru minjar um það og útræði
fyrri tíma.
Um fararstjórn og leiðsögn sjá
Nanna Kaaber og Kristján M. Bald-
ursson, en Nanna var einmitt með í
fyrstu nýársferðinni fyrir 25 árum.
Allir eru velkomnir í ferðina en far-
gjald er 1.700 kr fyrir félaga og
1.900 kr fyrir aðra og frítt fyrir
börn í fylgd fullorðinna.
Miðar eru seldir í farmiðasölu
BSÍ og brottför er kl.10 frá BSÍ.
Stansað verður við kirkjugarðinn í
Hafnarfirði. Útivist fagnar nýju
ferðaári með tunglskinsgöngu á
fullu tungli og blysför næstkomandi
þriðjudagskvöld 9. janúar og er
mæting kl. 20 á áningarstað og bíla-
stæði Heiðmerkur við Hrauntún-
stjörn (ekið um Rauðhóla) og geng-
ið þaðan á slóðir álfa og trölla sem
leynast í skóginum og víðar.
Nýársferð í Krýsuvík
og Herdísarvík