Morgunblaðið - 10.04.2001, Blaðsíða 1

84. TBL. 89. ÁRG. ÞRIÐJUDAGUR 10. APRÍL 2001 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
MORGUNBLAÐIÐ 10. APRÍL 2001
BANDARÍSKA njósnaflugvélin var
stillt á sjálfstýringu þegar hún rakst
á kínversku herflugvélina í síðustu
viku, sagði háttsettur embættismað-
ur bandaríska varnarmálaráðuneyt-
isins, Pentagon, í samtali við CNN í
gær.
Þetta stangast á við framburð kín-
verska flugmannsins sem var vitni
að árekstrinum og sagði bandarísku
vélina hafa sveigt skyndilega og því
átt sökina á slysinu. Heimildarmenn
CNN í Pentagon segja einnig að
áhöfn njósnavélarinnar segi kín-
versku flugmennina ekki hafa flogið
beint heldur sýnt ýmsar kúnstir.
Ekkert benti til þess í gær að kín-
versk stjórnvöld myndu víkja frá
þeirri kröfu sinni að Bandaríkja-
menn biðjist afsökunar á árekstri
bandarísku njósnaflugvélarinnar og
kínversku herflugvélarinnar í síð-
ustu viku. Talsmaður Hvíta hússins,
Ari Fleischer, ítrekaði í gær þá af-
stöðu Bandaríkjastjórnar að hún
myndi ekki ganga lengra en að
„harma“ atburðinn, en bæði George
W. Bush Bandaríkjaforseti og Colin
Powell, utanríkisráðherra Banda-
ríkjanna, hafa gert það opinberlega.
Talsmaður kínverska utanríkis-
ráðuneytisins, Zhu Bang Zao, sagði í
gær að yfirlýsingar Bandaríkja-
manna gengju ekki nægilega langt
og Kínverjar væru „mjög óánægð-
ir.“ Bandarískir embættismenn
heimsóttu áhöfn njósnaflugvélarinn-
ar í fjórða skipti í gær, en henni hef-
ur verið haldið fanginni á Hainan-
eyju í Kína síðan hún neyddist til að
nauðlenda í kjölfar árekstrarins á
sunnudag í síðustu viku.
Samband ríkjanna í hættu
Bush sagði í gær að tími væri
kominn til að kínversk stjórnvöld
létu áhöfn njósnaflugvélarinnar
lausa. Hann varaði við því að frekari
töf gæti spillt fyrir tengslum Banda-
ríkjanna og Kína, sem eru stirð fyr-
ir.
„Hver dagur sem líður eykur
möguleikann á að tengsl okkar við
Kína versni,“ sagði Bush.
Gengur hvorki né rekur í deilu Kína og Bandaríkjanna
Njósnavélin sögð
á sjálfstýringu
Haikou, Washington. AP, AFP.
DAVÍÐ Oddsson forsætisráðherra
átti fund með Jacques Chirac, for-
seta Frakklands, í Élysée-höllinni í
París í gær, þar sem þeir ræddu tví-
hliða samskipti landanna, Evrópu-
mál, öryggis- og varnarmál og fleira.
Davíð tjáði Morgunblaðinu eftir
fundinn, að í viðræðum þeirra hefði
m.a. komið fram að Chirac væri vel
að sér um innihald og stöðu samn-
ingsins um Evrópska efnahagssvæð-
ið. Forsetinn teldi að samningurinn
hefði sannað gildi sitt. „Hann ... sæi
ekki annað en að okkar hagsmunum
væri afar vel borgið með því fyrir-
komulagi sem við hefðum,“ sagði
Davíð.
Chirac sagði á fundinum að
áhyggjur um að fyrirætlanir Evr-
ópusambandsins í varnarmálum
veiktu Atlantshafsbandalagið væru
ekki á rökum reistar. Morgunblaðið/RAX
Vel fór á með Davíð Oddssyni forsætisráðherra og Jacques Chirac Frakklandsforseta er þeir hittust í Élysée-höll í París í gær. Sigríður Á. Snævarr,
sendiherra Íslands í Frakklandi, fylgist með leiðtogunum heilsast en þeir ræddu tvíhliða samskipti landanna, Evrópumál og fleira.
Skilningur
á Evrópu-
stefnu
Íslands

Chirac telur/39
ÍSRAELSKIR og palestínskir
embættismenn frestuðu í gær fyrir-
huguðum fundi sínum. Mikil spenna
er enn í samskiptum leiðtoga Ísraela
og Palestínumanna vegna skotárás-
ar Ísraela á bílalest embættismanna
Palestínumanna þegar þeir voru á
leið frá fundi með Ísraelum í síðustu
viku.
Ariel Sharon skrifaði utanríkis-
ráðherra Bandaríkjanna, Colin Pow-
ell, bréf í gær þar sem hann harmaði
atvikið og sagði það „óheppilegt“.
Nokkurra klukkustunda átök
brutust út á milli Ísraela og Palest-
ínumanna í þorpinu Beitunia, milli
Jerúsalem og Ramallah, í kjölfar
þess að ísraelski herinn skaut Pal-
estínumann til bana. Palestínumenn
vörpuðu sprengjum í grennd við
landnemabyggð á Gaza-svæðinu,
enginn særðist en óttast er að ísra-
elski herinn grípi til hefndaraðgerða.
Umdeild ummæli
Ummæli leiðtoga Shas-flokksins,
rabbínans Ovadia Yosef, um araba
vöktu hörð viðbrögð í Ísrael í gær.
„Það er bannað að vera miskunn-
samur við þá, maður verður að senda
eldflaugar á þá … útrýma þeim,“
sagði Yosef. Yosef er einn valda-
mesti stjórnmálamaður í Ísrael.
Hann er fyrrverandi yfirrabbíni og
stofnandi Shas-flokksins, sem er
flokkur strangtrúaðra gyðinga og
þriðji stærsti flokkurinn í ísraelska
þinginu. Ráðherrar í ríkisstjórn
Ísraels fordæmdu ummælin.
Mikil spenna í Ísrael
Fundi
frestað
Jerúsalem. AFP, AP.
UMBÓTASINNAR í Íran sögðu í
gær að fráleitt væri að meðlimir
Frelsishreyfingarinnar, hreyfingar
frjálslyndra andófsmanna, hefðu í
hyggju að steypa klerkastéttinni úr
stóli eins og fulltrúar hennar héldu
fram um helgina. Þá voru 42 með-
limir Frelsishreyfingarinnar hand-
teknir samkvæmt fyrirskipun
dómstóla þar sem íslamskir harð-
línumenn ráða lögum og lofum.
Andófsmenn segja markmiðið með
handtökunum eingöngu vera að
styrkja stöðu æðstaklerks Írans,
Ayatollah Ali Khamenei, fyrir vænt-
anlegar forsetakosningar.
Handtökurnar
eru talsvert áfall
fyrir forseta Ír-
ans, Mohammad
Khatami, sem er
umbótasinni.
Hann hefur ekk-
ert vald yfir dóm-
stólunum, sem
lúta stjórn
klerkastéttarinn-
ar.
Khatami hvatti Írana til hófsemi í
gær. „Öfgar eru slæmar og það eru
hófsemi og réttlæti sem munu leiða
okkur á rétta braut,“ sagði Khatami.
Ummæli Khatamis féllu stuttu
eftir að þingið, þar sem umbótasinn-
ar eru í meirihluta, kölluðu Ali
Yunesi, ráðherra leyniþjónustunnar,
á sinn fund til að fá nánari upplýs-
ingar um handtökurnar um helgina.
Hann verður spurður að því í
þinginu í dag hvort honum hafi verið
kunnugt um handtökurnar.
Ættingjar þeirra sem voru hand-
teknir sögðu að dómstólarnir neit-
uðu þeim um upplýsingar um hvar
mönnunum væri haldið föngnum eða
að færa sönnur á sekt þeirra.
Þetta er í annað sinn á innan við
mánuði sem meðlimir Frelsishreyf-
ingarinnar eru handteknir en dóm-
stólar bönnuðu hreyfinguna í síðasta
mánuði.
Handtökurnar gætu orðið afdrifa-
ríkar en óðum styttist í forsetakosn-
ingar í Íran. Þær fara fram í júní og
að sögn stjórnmálaskýrenda er talið
að í þeim muni stuðningsmenn um-
bóta Khatamis og harðlínumenn tak-
ast á. Khatami hefur enn ekki til-
kynnt hvort hann muni bjóða fram í
kosningunum eður ei, en talið er að
hann eigi sigurinn vísan geri hann
það. Dómstólar lögðu í gær einnig
bann við útgáfu fjögurra umbóta-
sinnaðra dagblaða.
Áfall fyrir Khatami Íransforseta
Teheran. AP.
42 íranskir andófsmenn handteknir af dómstólum undir stjórn klerkastéttar
Mohammad
Khatami
RÚMLEGA fjórðungur allra karl-
manna á breskum vinnumarkaði
tekur ekki alla þá frídaga, sem
hann á rétt á. Kemur þetta fram í
nýrri skýrslu en höfundar hennar
segja, að það sé ekki aðeins, að
vinnufíklarnir misbjóði eigin
heilsu, heldur sé vinnusýkin til
mestu óþurftar fyrir efnahagslífið.
Í könnuninni kom fram, að karl-
menn eru líklegri til þess en konur
að sleppa frídögunum og hafa það
gjarnan að yfirvarpi, að það sé svo
mikið að gera. „Breskar konur og
konur almennt eru að þessu leyti
skynsamari en karlmenn. Þær vita,
að eðlilegur frítími skiptir sköpum
fyrir frammistöðu þeirra og lík-
amlega og andlega vellíðan. Ör-
þreytt og útbrunnið fólk afkastar
litlu,“ segir Cary Cooper, sálfræði-
prófessor við Stjórnunarskólann í
Manchester.
Vinnusýki
vond fyrir
efnahagslífið
London. Daily Telegraph.