Morgunblaðið - 21.04.2001, Blaðsíða 2

FRÉTTIR
2 LAUGARDAGUR 21. APRÍL 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Fylgstu
með
nýjustu
fréttum
www.mbl.is„Mulningsvél” Valsmanna
stöðvaði Hauka / B3
Óvænt uppákoma laumu-
farþega í München / B1
4 SÍÐUR20 SÍÐUR
Sérblöð í dag
Á LAUGARDÖGUM
Í FRUMVARPI til raforkulaga sem
Valgerður Sverrisdóttir iðnaðarráð-
herra kynnti í ríkisstjórn í gær er
lagður til aðskilnaður milli vinnslu
og sölu raforku annars vegar og
flutnings og dreifingar raforku hins
vegar. Lagt er til að raforkusala
verði gefin frjáls í áföngum og verði
að fullu frjáls eftir 1. janúar 2004.
Í minnisatriðum vegna frum-
varpsins kemur fram að megin-
markmið þess er að stuðla að hag-
kvæmri nýtingu orkulinda
þjóðarinnar til raforkuvinnslu í því
skyni að efla atvinnulíf og byggð í
landinu. Frumvarpinu er ætlað að
skapa forsendur fyrir samkeppni í
vinnslu og sölu á raforku og auka
skilvirkni og hagkvæmni í raforku-
kerfinu í heild.
Fram kemur að grundvöllur
þeirra breytinga sem lagðar eru til
er tilskipun ESB 96/92 um innri
markað raforku en þar er meðal
annars gerð krafa um afnám einka-
réttar til að framleiða rafmagn og að
skilið sé á milli þátta þar sem sam-
keppni sé hægt að koma við, þ.e.
vinnslu og sölu, og náttúrulegra ein-
okunarþátta, þ.e. flutnings og dreif-
ingar. Þá beri ríkjum að tryggja
jafnan aðgang allra að flutnings- og
dreifikerfi raforku.
Minni virkjanir
tilkynningaskyldar
Í frumvarpinu er lagt til að að-
koma Alþingis að leyfisveitingum
falli brott en leyfi iðnaðarráðherra
þurfi til allra virkjana sem séu
stærri en 1MW að stærð. Minni
virkjanir verði aðeins tilkynninga-
skyldar til Orkustofnunar. Virkjana-
leyfi verða tímabundin og lagður er
til 50 ára hámarkstími sem miðast
við eðlilegan afskriftartíma virkj-
ana. Skilyrði fyrir útgáfu virkjana-
leyfis eru tilgreind í frumvarpinu.
Samkvæmt tilskipun Evrópusam-
bandsins verða þau að vera hlutlæg,
gegnsæ og tryggja jafnræði. Óheim-
ilt er samkvæmt tilskipun Evrópu-
sambandsins að hafna útgáfu virkj-
analeyfis á þeirri forsendu að
framboð á raforku sé nægt.
Í frumvarpinu er flutningskerfi
raforku skilgreint sem öll raforku-
virki sem flytja raforku á 30 kV
spennu eða hærri. Það tryggir að
allar helstu virkjanir landsins teng-
ist flutningskerfinu og að nýjar
virkjanir og allar dreifiveitur eigi
þess kost að tengjast því. Lagt er til
að eitt fyrirtæki sem ráðherra til-
nefnir annist alla raforkuflutninga
og kerfisstjórnun og er öðrum fyr-
irtækjum sem eiga flutningsvirki
gert að leigja línur sínar til fyrir-
tækisins og að úrskurðarnefnd meti
leiguna ef samkomulag næst ekki.
Þá er í frumvarpinu gert ráð fyrir
að raforkusala verði gefin frjáls í
áföngum. Til 1. janúar árið 2004
megi þeir sem kaupa 5 GWh eða
meira skipta um raforkusala en eftir
þann tíma verði raforkusala að fullu
frjáls. Þó hvílir sú skylda á dreifi-
veitum að selja raforku á svæðum
sínum til 1. janúar 2005 en frá þeim
tíma er þeim óheimilt að stunda raf-
orkusölu.
Þá felur frumvarpið það í sér að
einstakar dreifiveitur eigi ekki að
bera kostnað vegna óarðbærra ein-
inga í aðveitu- og dreifikerfinu. Hef-
ur iðnaðarráðherra skipað starfshóp
til að meta kostnað vegna óarð-
bærra eininga í núverandi kerfi og
koma með tillögur um hvernig skuli
mæta slíkum kostnaði svo að tryggt
sé að allir landsmenn taki sem jafn-
astan þátt í honum.
Samkvæmt frumvarpinu er Orku-
stofnun falið eftirlit á þessu sviði.
Valgerður Sverrisdóttir iðnaðarráðherra kynnir frumvarp til raforkulaga
Raforkusala
verður gefin
frjáls í áföngum
LÖGREGLULIÐ á Suðvesturlandi
gangast dagana 24.–30. apríl fyrir
umferðarátaki þar sem sjónum verð-
ur einkum beint að notkun örygg-
isbelta, öryggisbúnaði barna og loft-
púðum. Segir lögreglan að svo
virðist sem nokkuð hafi dregið úr
notkun öryggisbelta og verði reynt á
næstunni að snúa þeirri óheillaþróun
við. Í gær var fjöldi ökumanna stöðv-
aður á Vesturlandsvegi og búnaður
bifreiða þeirra athugaður í átaki lög-
reglunnar.
Notkun örygg-
isbelta könnuð
ÞAÐ er ætíð fagnaðarefni hjá börn-
unum þegar fyrstu lömbin koma í
heiminn á hverju vori. Forystuærin
Móblesa á bænum Grafarbakka
kom ekki úr afrétti fyrr en í nóv-
ember og þá með forystuhrút með
sér. Afleiðing þess var að hún bar
nokkuð löngu fyrir venjulegan
sauðburð sem í mörgum héruðum
hefst ekki fyrr en nokkuð er liðið af
maímánuði. Hér sjást systurnar
Kristín Eva, Ragnheiður Björk og
Sólveig Arna Einarsdætur með for-
ystulömbin.
Forystufé rækta allnokkrir
bændur sér til gamans, flest mun
það vera í Þingeyjarsýslum og Ár-
nessýslu, gjarnan eru 1–3 ær á bæj-
um. Forystufé er alltaf hyrnt og
nær alltaf mislitt, það er rýrara og
háfættara en venjulegt fé. Hegðun
þess er mjög frábrugðin öðru
sauðfé, það er rásgjarnara, margir
telja vitrara, og forystufé hefur
þann eiginleika að vilja fara fyrir
hjörðinni í rekstri. Sumir vana hrút-
lömbin, ýmist að vori eða hausti, og
gera að sauðum. Áður fyrr, þegar
halda þurfti sauðfé stíft til vetr-
arbeitar, komu forystuhrútarnir
heim með hjörðina ef óveður var í
aðsigi. Forystufélag Íslands var
stofnað fyrir ári til að varðveita og
hreinrækta þennan sérstaka sauð-
fjárstofn sem að sögn dr. Ólafs Dýr-
mundssonar ráðunautar, formanns
félagsins, er einstakur í heiminum.
Félagsmenn eru nú um 140.
Morgunblaðið/Sigurður Sigmundsson
Forystulömbum
er ætíð fagnað
Hrunamannahreppi. Morgunblaðið.
KNATTSPYRNUMENN í Eyjafirði
og reyndar víðar á Norðurlandi eru
ekki öfundsverðir þessar vikurnar.
Vallaraðstæður á Akureyri eru mjög
slæmar og svo slæmar að KA og Þór
þurfa að leita út fyrir bæjarfélagið
eftir aðstöðu.
Þórsarar hafa m.a. æft á sandeyr-
unum norðan við Hrafnagil í Eyja-
fjarðarsveit, nánar tiltekið í árfarvegi
Eyjafjarðarár, og þá sækja flest lið
núorðið til Grenivíkur þar sem er eini
boðlegi knattspyrnuvöllurinn á svæð-
inu og er hann reyndar mjög góður
um þessar mundir. Þar léku Leiftur
og KA einmitt leik sinn í deildarbik-
arkeppni KSÍ á sumardaginn fyrsta
og hafði KA 1:0 sigur. Einnig sækja
Dalvíkingar, Þórsarar, Völsungar og
fleiri eftir því að æfa og leika á Greni-
vík, auk þess sem heimamenn æfa þar
af fullum krafti.
Fjórir malarvellir
verið aflagðir
Á undanförnum árum hafa að
minnsta kosti fjórir malarvellir verið
aflagðir á Norðurlandi eystra. Fyrst-
an ber að nefna Sanavöllinn á Akur-
eyri sem lengi var eini nothæfi völl-
urinn á svæðinu fram eftir öllum
vetri. Þá hafa malarvellirnir í Ólafs-
firði og á Húsavík verið tyrfðir og
malarvöllurinn á Dalvík þurfti að
víkja vegna byggingarframkvæmda.
Það verður því ekki fyrr en fjölnota
íþróttahús rís á Akureyri sem aðstaða
knattspyrnumanna fer að batna á ný.
Knattspyrnumenn í Eyjafirði
ekki öfundsverðir af aðstöðunni
Morgunblaðið/Kristján
Leikmenn Þórs á æfingu á sandeyrum við Eyjafjarðará,
skammt norðan við Hrafnagil.
Aðeins nothæfur
völlur á Grenivík
STÚLKA um tvítugt fannst látin í
Neskaupstað á miðvikudag. Rann-
sóknardeild lögreglunnar á Eskifirði
hefur tekið tildrög atviksins til rann-
sóknar.
Stúlkan fannst um miðjan dag á
miðvikudag í íbúð í bænum og hefur
lögreglan grunsemdir um að lát stúlk-
unnar megi rekja til lyfjaofneyslu.
Ekki var hægt að fá nákvæmari
upplýsingar um þetta mál hjá lög-
regluyfirvöldum á staðnum í gær-
kvöldi.
Neskaupstaður
Ung stúlka
fannst látin
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦
ÖKUMAÐUR bifreiðar var fluttur á
sjúkrahúsið á Akureyri með bein-
brot og önnur meiðsl eftir að hafa ek-
ið á handriðið á brúnni yfir Héraðs-
vötn eystri í gær. Talsvert miklar
skemmdir urðu á bifreiðinni sem
stöðvaðist á handriðinu.
Þá fór bifreið út af veginum á móts
við bæinn Kot í Norðurárdal. Öku-
maður hlaut minni háttar meiðsl og
þakkaði bílbeltunum að ekki fór
verr. Bifreiðin er nær ónýt.
Ók á brúar-
handrið