Morgunblaðið - 21.04.2001, Blaðsíða 26

LISTIR
26 LAUGARDAGUR 21. APRÍL 2001 MORGUNBLAÐIÐ
JA, yrði hann guð á himnum
ánægður með okkur mannfólkið ef við
hugsuðum eins og hann Trevor litli og
reyndum að breiða út góðmennsku í
heiminum?
Sagan segir nefnilega frá þessum
13 ára nemanda sem fær nýjan
félagsfræðikennara, Eugene Simon-
et, sem setur bekknum fyrir það
verkefni að finna ráð til að breyta
heiminum til hins betra og fylgja því
eftir. Trevor, sem hefur lifað ýmislegt
miður skemmtilegt ásamt móður
sinni sem á við áfengisvandamál að
stríða, finnur upp frábært kerfi: Ef
einhver gerir manni greiða á maður
ekki að endurgjalda honum greiðann,
heldur gera þremur öðrum mann-
eskjum greiða og þannig koll af kolli.
Þetta er býsna snjöll hugmynd,
„útópísk hugmynd“, eins og Simonet
segir við Trevor og hittir þar naglann
á höfuðið. Myndin er líka í stíl við það.
Hún er fallega barnsleg og einlæg.
Það væri voða gaman ef þetta gæti
allt saman gengið upp, en því miður,
fólk er sjálfselskara en svo. En þótt
hugmyndin sé kannski óraunsæ hafði
ég gaman af því að sjá svona fallega
og sæta mynd á þessum seinustu og
verstu tímum þar sem hæðni og yf-
irborðsmennska er allt sem skiptir
máli. Þetta er mynd sem hefði getað
verið gerð upp úr 1940 þegar fólk var
ennþá bjartsýnt og trúði á það góða í
manninum.
Handritið er sæmilega uppbyggt
en ósköp einfalt um leið. Og þótt
myndin sé ósköp sæt hefði hún ekki
nauðsynlega þurft að vera uppfull af
melódrama og yfirgengilegri tilfinn-
ingasemi undir lokin. En það verður
víst ekki á allt kosið.
Haley Joel Osment sannar að hann
er frábær leikari. Hann er einstak-
lega sannfærandi sem litli Trevor sem
á í sálarstríði, og romsar auðveldlega
upp úr sér öllum tilfinningaskalanum.
Kevin Spacey er fínn sem hinn bældi
Simonet, sem hefði mátt vera aðeins
bældari, og alkóhólistinn Arlene, sem
Helent Hunt leikur, hefði mátt vera
aðeins raunsærri týpa. Samt tókst
mér auðveldlega að lifa mig inn í líf og
tilfinningar þessa ágæta fólks.
Það hefur ekki verið grenjað jafn
mikið í bíó síðan ég sá Dancer in the
Dark, þannig að fyrir þann sem þarf
að losa um eða þarf á svolítilli bjart-
sýni að halda er Pay It Forward fín
mynd.
Láttu
það ganga
KVIKMYNDIR
S a m b í ó i n
Leikstjórn: Mimi Leder. Handrit:
Leslie Dixon eftir skáldsögu
Catherine Ryan Hyde. Aðal-
hlutverk: Kevin Spacey, Helen
Hunt, Haley Joel Osment, Jay
Mohr, James Caviezel og Jon Bon
Jovi. 123 mín. Warner Bros. 2000.
PAY IT FORWARD
Hildur Loftsdótt ir
Listasafn Íslands
Sýningunni Náttúrusýnir sem
staðið hefur yfir í Listasafni Íslands
lýkur á morgun, sunnudag. Verkin
eru öll í eigu Fagurlistasafns Parísar-
borgar, Petit Palais. Þetta er í fyrsta
skipti sem verk eftir listamenn áborð
við Gustave Courbet, Claude Monet,
Paul Cezanne, Alfred Sisly, Camille
Pissarro, og Jean-Baptiste Cort eru
sýnd í íslensku safni.
Leiðsögn um sýninguna verður á
morgun, sunnudag, kl. 15. Stella Sig-
urgeirsdóttir, safnkennari og mynd-
listarmaður, fer með gesti um sýn-
inguna.
Gallerí Stöðlakot
Sýningu Sigríðar Rósinkarsdóttur
lýkur á morgun, sunnudag. Á sýn-
inguni eru vatnslitamyndir unnar á sl.
tveimur árum.
Gallerí Stöðlakot er opið er daglega
frá kl 14-18.
Ein af Náttúrusýnunum.
Sýningarlok
og leiðsögn
GUNNELLA, Guðrún Elín Ólafs-
dóttir, opnar málverkasýningu í Bak-
salnum í Galleríi Fold, Rauðarárstíg
14–16, í dag, laugardag, kl. 15.
Sýninguna nefnir listakonan Kell-
ur og er þetta hennar sjöunda einka-
sýning.
„Ég sæki myndefni í íslenska nátt-
úru og sögu. Það sem er svo heillandi
við sögu okkar og gerir hana einstaka
er hversu miklum breytingum þjóð-
félagið hefur tekið á skömmum tíma.
Þjóðin hefur tekið heljarstökk inn í
nútímann og ótrúlegt er að ekki skuli
vera lengra en einn mannsaldur eða
svo frá því að fólk bjó hér í torfbæjum
við afar erfið skilyrði,“ segir Gunn-
ella. „Kellurnar mínar eru sóttar til
íslensku bóndakonunnar, sem lifði og
starfaði umkringd íslenskri náttúru.
Stundum varð á vegi mínum huldu-
fólk og blómálfar. Hjá kellunum er
alltaf sól og sumar, blómaangan,
fuglasöngur og nýslegin tún, augljós
andstæða við harðan veruleika sem
var. Myndefnið er því nokkurs konar
óður til íslensku bóndakonunnar.“
Þetta er sjöunda einkasýning
Gunnellu en verk eftir hana var valið
til þátttöku í myndlistarsamkeppni
Winsor og Newton á síðasta ári og í
kjölfarið var haldin sýning á verkun-
um í London, Brussel, Stokkhólmi og
í byggingu Sameinuðu þjóðanna í
New York. Árið 1997 fékk hún menn-
ingarverðlaun Garðabæjar.
Gallerí Fold er opið daglega kl. 10–
18, laugardaga til kl. 17 og sunnu-
daga kl. 14–17. Sýningin stendur til 6.
maí.
Óður til íslensku
bóndakonunnar
Morgunblaðið/Jim Smart
Gunnella kemur fyrir verkinu Mót sumri og sól í Galleríi Fold.
HÚSFYLLIR var á fyrri degi ráð-
stefnunnar Scandinavia on Stage í
Norræna húsinu í New York. Þar á
meðal voru um hundrað bandarískir
leikhúsfræðingar, leikstjórar, gagn-
rýnendur og umboðsmenn í borg-
inni.
Ráðstefnan hófst með erindi
danska leiklistargagnrýnandans
Monnu Dithmer um sameiginleg
einkenni norræns leikhúss. Meðal
bandarísks leikhúsfólks sem flutti
erindi og tók þátt í umræðum fyrri
daginn voru Todd London, stjórn-
andi American New Dramatists,
Lloyd Richards frá leiklistardeild
Yale-háskóla og Ben Cameron,
stjórnandi Theater Communic-
ations Group.
Í tilefni ráðstefnunnar voru gefin
út 30 leikrit norrænna leikskálda í
enskri þýðingu, þar af 20 nýleg verk
sem hafa aldrei verið flutt á ensku.
Lesið var upp úr leikritum hinna
20 norrænu höfunda sem sitja ráð-
stefnuna auk þess sem fjallað var
um samtímaleiklist í hverju landi.
Flutti Hávar Sigurjónsson leikhús-
fræðingur m.a. erindi um íslenska
samtímaleiklist. Íslensku höfund-
arnir á ráðstefnunni eru þau Árni
Ibsen, Hrafnhildur Hagalín, Ólafur
Haukur Símonarson, Ólafur Jóhann
Ólafsson og Þorvaldur Þorsteins-
son.
Seinni dag ráðstefnunnar voru
m.a. fyrirhugaðar umræður um það
hvernig efla mætti alþjóðlega sam-
vinnu í leikhúsheiminum. Þá stýrði
Jim Nicola, stjórnandi New York
Theatre Workshop, umræðum um
listræna stjórnun norrænna leik-
húsa með þátttöku leikhússtjóra á
Norðurlöndum. Þeirra á meðal var
Guðjón Pedersen, leikhússtjóri
Borgarleikhússins.
Norrænni samtíma-
leikritun vel tekið
New York. Morgunblaðið.
Morgunblaðið/Einar Falur
Victor Borge-salurinn í Norræna húsinu var þéttsetinn af bandarísku
leikhúsfólki þegar leikskáldakynningin hófst.
Tvö leikskáld frá hverju Norðurlandanna sátu fyrir svörum blaðamanna daginn fyrir setningu hátíðarinnar.
Hrafnhildur Hagalín, lengst til hægri, hefur orðið og við hlið hennar er Ólafur Jóhann Ólafsson.
KAFFIHÚSIÐ á Eyrarbakka hef-
ur opnað á ný eftir að hafa verið lok-
að í rúmt ár vegna endurbóta. Það
hefur nú fengið nýtt nafn; Rauða
húsið, matar- og listhús. Húsið var
opnað óformlega í gær, og mun
starfsemin hefjast formlega um
næstu helgi. Veitingamennirnir Ingi
Þór Jónsson og Þórir Björn Rík-
harðsson hafa tekið við veitinga-
rekstrinum, og verður boðið upp á
fyrsta flokks veitingar. Þá er fyr-
irhugað að haldnar verði í húsinu
myndlistarsýningar, en fyrst um
sinn verða til sýnis verk eftir Berg-
ljótu Kjartansdóttur myndlistar-
konu, sem stendur jafnframt að
rekstrinum.
Hús og umhverfi
Kaffihúsið á Eyrarbakka var upp-
haflega opnað árið 1992, og var það
mótað samkvæmt hugmyndum um
svonefndan félagslegan skúlptúr,
eða „social project“. Það er hugtak
sem upphaflega tengdist alþjóðlegu
Fluxus-hreyfingunni, þar sem
áhersla var lögð á sameiningu list-
greina og þá hugmynd að list væri
félags- og samskiptaleg í eðli sínu
og fæli fyrst og fremst í sér spurn-
inguna um að ná til fólks. Við mótun
kaffihússins á Eyrarbakka var sú
hugmynd ríkjandi að húsið væri leið
til að rannsaka tengsl listaverksins
við umhverfið. „Húsið sjálft á sér
merka sögu, sem jafnframt felur í
sér skírskotanir til hinnar merku
sögu Eyrarbakka, en þess má geta
að um síðustu aldamót var íbúatala
staðarins í kringum þúsund,“ segir
Bergljót.
Bergljót hefur í myndlist sinni
gert mikið af því að vinna myndverk
eftir öðrum myndum. „Í eftirmynd-
inni felst sú hugmynd að allt end-
urtaki sig. Allar sögur, myndir og
orð hafa verið til áður, en hafa um
leið lagað sig að nýjum aðstæðum
þess menningarlega samhengis sem
ræður hverju sinni. Þessi hugsun á
við um Rauða húsið, en sú starfsemi
sem hefur verið opnuð nú er í raun
þriðja atrennan að sömu grunnhug-
myndinni. Þannig mótast húsið af
nýjum hugsunum í myndlist, sögu-
legu andrúmslofti, náttúru og um-
hverfi.“
Rauða húsið, matar- og listhús á
Eyrarbakka, verður opið daglega.
Lögð verður áhersla á matreiðslu úr
saltfiski ásamt öðrum fiskréttum.
Einnig verður boðið upp á græn-
metisrétti, og a.m.k. einn kjötréttur
verður á boðstólum. Rauða húsið
leggur áfram áherslu á heimilisleg-
ar kaffiveitingar, þar sem kökur og
brauð verða bökuð á staðnum.
Hús sem mót-
ast af náttúru
Mynd sem Bergljót Kjartansdóttur hefur unnið eftir ljósmynd af Rauða
húsinu eins og það leit út fyrir endurbæturnar.
Rauða húsið, matar- og listhús opnað