Morgunblaðið - 13.05.2001, Blaðsíða 48

48 SUNNUDAGUR 13. MAÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
ÉG verð að viðurkenna að það kom
mér ekkert á óvart þegar ég horfði á
fréttir sjónvarpsins mánudaginn 7.
maí síðastliðinn
að þar kæmi fram
þingmaður Norð-
urlands eystra og
félagi minn í
Sjálfstæðis-
flokknum Tómas
Ingi Olrich og
krefðist þess
skorinort að múr-
að verði upp í síð-
ustu holur frelsis
í íslenska fisk-
veiðistjórnarkerfinu. Ég þykist vita
hverra erindi hann rekur og hvers
eðlis það einstaklingsfrelsi er sem
hann hefur kosið að berjast fyrir.
Sjálfsagt eru þeir ekki verðir frels-
isvarnarinnar sem ekki geta hótað
sjómönnum sínum að selja undan
þeim skipin ef þeir ekki hlíti vilja
þeirra í einu og öllu og ekki er verra
að þeir hafi yfir örlögum margra
byggðarlaga að ráða í kaupbæti og
hafi jafnvel sýnt að þeir svífist
einskis í þeim efnum.
Hitt verð ég líka að viðurkenna að
það kæmi mér mjög á óvart ef æðstu
valdamenn Sjálfstæðisflokksins
gerðu þessa holufyllingarherferð
Tómasar Inga að sinni og létu þar
með múra inni síðustu leifar frelsis í
íslenskum sjávarútvegi. Ég er ekki
viss um að flokkur sem sett hefur
frelsi einstaklinganna á oddinn geti
lifað lengi við þá mótsögn sem fólgin
er í slíkri niðurstöðu.
Við skulum bera saman afskipti
stjórnvalda af þróun tveggja at-
vinnugreina á Íslandi síðustu tvo
áratugina eða svo. Þarna á ég við
verslunina annars vegar en hins
vegar sjávarútveginn.
Í versluninni hefur boðorðið verið
minnkuð ríkisafskipti, afnám hafta
og aukið frelsi. Þó svo að einhver
misnotkun kunni að hafa átt sér stað
hjá nýríkum stór-smásölum og þá
hugsanlega vegna skorts á leik-
reglum eða virðingu fyrir því frelsi
sem þeim hefur nýlega verið treyst
fyrir efast ég um að þeir séu margir
sem vilja hverfa aftur til fyrra horfs.
Ég á líka mjög erfitt með að sjá fyrir
mér að fulltrúar stórmarkaðanna
gerðu þá kröfu á hendur stjórnvalda
að þau skömmtuðu heimild til sölu á
ákveðnum vöruflokkum eða jafnvel
bönnuðu kaupmanninum á horninu
að hafa opið nema 23 daga á ári. Ef
slíkt gerðist kæmi það mér á óvart
og vekti undrun mína.
Í sjávarútveginum hefur annars
konar aðferðum verið beitt. Þar
komust menn að þeirri niðurstöðu
að athafnafrelsið væri hættulegt
þjóðarhagsmunum nema því væri
pakkað inn í seljanlegar einingar og
þeim fundinn verðugur eigandi til að
varðveita og ávaxta þær. Eftir nær
tveggja áratuga þrautagöngu þar
sem engin af fyrirheitunum sem gef-
in voru í upphafi hafa ræst fer nú öll
orkan í að leita að sökudólgum. Sjó-
menn og útgerðarmenn á Íslandi
búa við starfsumhverfi lögregluríkis
og liggja undir stöðugum ásökunum
stjórnmálamanna, vísindamanna og
embættismanna um óábyrga með-
ferð auðlindarinnar. Ekki er að
finna snefil af sjálfsásökun hjá ofan-
greindum hópum þótt ég efist ekki
um að meginhluti vandamálsins sé
til orðinn vegna vankunnáttu þeirra
og afskipta. Ég verð að viðurkenna
að eftir að hafa fylgst vel með sjáv-
arútvegsumræðunni á Íslandi í
marga áratugi og þó sérstaklega á
dögum kvótakerfisins kemur mér
fátt á óvart og það vekur ekki einu
sinni undrun mína að stjórnmála-
menn skuli leita fróunar í hóli berg-
málsins þegar fátt annað er að hafa.
Ég neyðist þó til að viðurkenna að
það vekur undrun mína að smáút-
gerðarmenn innan vébanda LÍÚ,
sem ávallt hafa verið fótum troðnir
og hundsaðir af samtökum sínum og
alla tíð hafa átt samúð mína og aldr-
ei skyldu hafa barist fyrir öðru en
frelsi sér til handa, láta etja sér fram
sem fótgönguliðum í stríði stórút-
gerðarinnar fyrir afnámi frelsis á Ís-
landsmiðum. Það vekur enn meiri
furðu mína að meðan útvegsmenn
og sjómenn standa að því er virðist í
óleysanlegum deilum sín á milli
skuli sum félög þeirra gefa sér tíma
til að senda frá sér samhljóma
áskorun til stjórnvalda um að ganga
nú milli bols og höfuðs á trilluút-
gerðinni. Og það vekur jafnvel með
mér grunsemdir um að kyrrsetning
þessa mikilfenglega flota þjóni öðr-
um tilgangi en þjóðinni er talin trú
um. Menn skyldu ekki gleyma því að
eitt af höfuðeinkennum magnbund-
inna kvótakerfa er nægur tími, tími
sem meðal annars má nota til að
leita að og flokka úr verðmætasta
fiskinn og tími sem jafnvel má nota
til að þykjast vera í illleysanlegri
vinnudeilu meðan þrýst er á stjórn-
völd um úrlausn á sameiginlegu
áhugamáli.
Það skyldi þó ekki vera að núver-
andi staðsetning stórvirkra norð-
lenskra verksmiðjuskipa í Reykja-
víkurhöfn sé hugsuð sem nokkurs
konar gunnfáni fyrir Tómas Inga
Olrich, Hannes Hólmstein og aðra
sendisveina stórútgerðarinnar sem
nú standa í stórræðum við að fá
stjórnvöld til að fylla upp í síðustu
holur frjálsra veiða á Íslandi. Ef svo
væri kæmi það mér ekki á óvart og
vekti ekki undrun mína, annað eins
hefur nú gerst.
Ég vil að lokum hvetja landsfeð-
urna til að standa vörð um smábáta-
útgerðina sem nú er orðin síðasta
hálmstrá margra byggðarlaga og
frjálsrar fiskvinnslu í landinu og
jafnframt hvetja þá og félaga mína
trillukarla til að sýna fótgönguliði
LÍÚ fullan skilning þrátt fyrir allt.
Lifið heil,
SVEINBJÖRN JÓNSSON,
trillusjómaður.
Álfheimum 16, Reykjavík.
Um holur
frelsisins
Frá Sveinbirni Jónssyni:
Sveinbjörn
Jónsson






  

  
   




  
   
 
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100  Símbréf 569 1329
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.