Morgunblaðið - 01.06.2001, Qupperneq 29

Morgunblaðið - 01.06.2001, Qupperneq 29
ERLENT MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 1. JÚNÍ 2001 29 ATLANTSHAFSBANDALAGIÐ var í upphafi öryggissáttmáli milli nokkurra fullvalda ríkja – og formlega er það enn með nítján aðildarríki. En um leið og Evrópu- sambandið bæði samlagast og stækkar er NATO í raun og veru að verða að bandalagi Bandaríkj- anna og Evrópu. Næstum því öll evrópsk aðild- arríki NATO eru einnig aðilar að ESB, og nýjustu þrjú NATO-ríkin eiga nú í samningaviðræðum um aðild að sambandinu. Pólitískar forsendur aðildar að NATO og ESB eru hinar sömu. Skörun NATO og ESB er því nýr og hnattrænt mikilvægur heims- hernaðarveruleiki. Horfast þarf í augu við hann á næsta ári á fund- um ESB í Kaupmannahöfn og NATO í Prag. Þar eð ESB mun halda áfram að stækka – nú standa yfir aðild- arviðræður við ellefu ríki – liggur í hlutarins eðli að það væri fárán- legt ef framtíð NATO væri bundin við varnir einungis þriggja fjórðu af Evrópusambandinu. Slík staða myndi leiða til verulegs óöryggis þess fjórðungs sem væri óvernd- aður. Ógnin sem einu sinni stafaði af Sovétríkjunum er horfin, og Rússland stendur nú í erfiðri end- ursjálfskilgreiningu. Afleiðingin er sú, að NATO er að breytast úr varnarbandalagi er beinist gegn mjög greinilegri ógn í samþætt öryggisbandalag sem nær yfir Evrópu-Atlantshafssvæðið og getur brugðist við ógnun við frið- inn bæði innan þess svæðis og í grennd við það. Í ljósi þessa veruleika, hvað liggur næst fyrir varðandi stækk- un NATO? Þar eð NATO er hern- aðarbandalag og ekki einhliða trygging fyrir vernd verða allir aðilar þess að vera skuldbundnir til sjálfsvarnar með trúverðugum hætti og ennfremur vera reiðu- búnir til að leggja til áþreifanlegt framlag til heildaröryggis jafnvel þegar ekki stafar ógn að þeim sjálfum. Til þess að stækkunarferlið verði áfram pólitískt mikilvægt er einnig mikilvægt að nýjustu þrír aðilarnir standi fyllilega við þær skuldbindingar sem þeir gengust undir áður en þeir fengu aðild. Ef Pólland, Ungverjaland eða Tékk- land myndi bregðast þessum skyldum myndu andstæðingar stækkunar áreiðanlega notfæra sér það. En núna er aðildarferlið að NATO óútreiknanlegt og háð póli- tískum duttlungum. Svona ætti það ekki að vera. Stækkun NATO ætti ekki að vera bókhaldsæfing, skrifræðisvæddur spurningaleik- ur eða pólitískur basar. Vegna pólitísks sjálfstrausts þeirra ríkja sem vilja vera með þarf að gera aðildarferlið hlutlæg- ara, fyrirsjáanlegra og trúverð- ugra – jafnvel þótt það stjórnist á endanum af pólitískum og her- fræðilegum þáttum. Umfram allt þarf það að endurspegla skýra framtíðarsýn á umfang og lögun Evrópu og á tengsl hennar við Atlantshafsbandalagið. Með öðru orðum, það er kominn tími til að binda enda á óvissuna. NATO þarf að taka fjögur skref: – Öll ríki sem talin eru tæk í ESB ættu sjálfkrafa að vera einn- ig tæk í NATO, að því gefnu að þau séu reiðubúin til að veita hlut- lægt mælanlegt framlag til eigin varna og til öryggisaðgerða NATO í heild. – Núverandi blanda af pólitísk- um, félagslegum, efnahagslegum og um fram allt hernaðarlegum viðmiðunum ætti áfram að gilda fyrir ríki sem sækjast eftir NATO-aðild á undan eða fyrir ut- an ESB-aðild. – Prag-ráðstefnan ætti að veita þeim ríkjum sem nú vilja ganga í NATO formlegt boð um að ganga í bandalagið. Formlegt staðfest- ingarferli ætti í hverju tilviki að vera háð viðeigandi viðmiðunum fyrir NATO-aðild. Bandalagið ætti að koma á hefðbundinni for- skrift að árlegri endurskoðun á stöðu hvers og eins umsækjanda. – Í tilviki þeirra umsækjenda sem standa best að vígi ætti NATO að samþykkja aðild þeirra á Prag-ráðstefnunni og hefja hið nauðsynlega staðfestingarferli. Þessar aðgerðir myndu ekki taka af allan vafa og ekki verða nákvæm áætlun, en þær myndu verða til marks um að mikilvæg skref hafi verið tekin til að auka traust á að stækkun NATO sé við- varandi ferli. NATO og ESB þurfa að vaxa saman European Viewpoint. Stækkun NATO ætti ekki að vera bók- haldsæfing, skrif- ræðisvæddur spurn- ingaleikur eða pólitískur basar. eftir Zbigniew Brzezinski Zbigniew Brzezinski var þjóð- aröryggisráðgjafi í stjórnartíð Jimmys Carters Bandaríkja- forseta frá 1977 til 1981. Reuters Colin Powell (t.v.), utanríkisráðherra Bandaríkjanna, ræðir við Javier Solana, æðsta talsmann Evrópusambandsins í utanríkis- og varnarmálum, á ráðherrafundi Atlantshafsbandalagsins í Ung- verjalandi í vikunni.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.