Morgunblaðið - 06.06.2001, Qupperneq 76

STÆRÐ þorskstofnsins hefur verið
ofmetin um 289 þúsund tonn að því er
fram kemur í skýrslu, sem Hafrann-
sóknastofnun kynnti í gær um nytja-
stofna í sjó, og verður kvóti næsta
fiskiveiðiárs 190 þúsund tonn sam-
kvæmt reglugerð sjávarútvegsráð-
herra um leyfilegan heildarafla á fisk-
veiðiárinu 2001/2002 sem tekur gildi
1. september næstkomandi en hefði
verið 155 þúsund tonn ef aflareglu
hefði ekki verið breytt á síðasta ári.
Verður um að ræða 5,3% samdrátt í
þorskígildum talið frá yfirstandandi
fiskveiðiári en um 4% samdrátt ef
miðað er við útflutningsverðmæti.
Árni M. Mathiesen sjávarútvegsráð-
herra sagði á blaðamannafundi í gær
að talið væri að tekjutap þjóðarbúsins
vegna þessa næmi tæplega þremur
milljörðum króna, eða 0,4% þjóðar-
framleiðslunnar.
Í kjölfar kynningar Hafrannsókna-
stofnunar á skýrslu um nytjastofna
sjávar árið 2000/2001 og aflahorfur
fiskveiðiárið 2001/2002 greindi sjávar-
útvegsráðherra frá reglugerð um
leyfilegan heildarafla 2001/2002.
Samkvæmt henni má veiða 190.000
tonn af þorski samanborið við 220.000
tonn á líðandi fiskveiðiári, miðað við
aflareglu án sveiflujöfnunar en með
svokölluðu gólfi hefði leyfilegur
þorskafli orðið 155.000 tonn en án
þess enn lægri. Í skýrslu Hafrann-
sóknastofnunar kemur fram að verði
aflamarkið ákveðið 190.000 tonn
kunni það að leiða til of mikillar sókn-
ar í uppvaxandi árganga, tíðra svæða-
lokana vegna smáfisks í afla og óæski-
legrar aukinnar sóknar í eldri fisk.
Leyfilegur heildarafli í ýsu verður
30.000 tonn eins og í ufsa og er afla-
markið óbreytt frá fyrra ári. Gert er
ráð fyrir að heildarafli loðnu verði
1.050.000 lestir á fiskveiðiárinu og þar
af komi um 850.000 lestir í hlut Ís-
lands. Aflareglu er beitt varðandi
þorsk, síld og loðnu en leyfilegt verð-
ur að veiða 125.000 tonn af íslensku
sumargotssíldinni sem er 15.000
tonna aukning. Engin ákvörðun hefur
verið tekin um afla á kolmunna á
næsta ári en Alþjóðahafrannsókna-
ráðið leggur til að þá verði engar veið-
ar leyfðar hafi veiðiþjóðirnar ekki
komið sér saman um nýtingu stofns-
ins sem er stórlega ofnýttur.
Árni M. Mathiesen segir að um
talsverðan samdrátt sé að ræða, eink-
um í þorski, en um aukningu sé að
ræða í öðrum tegundum og vegi hún
samdráttinn upp að hluta. Staða
Þorskstofninn ofmetinn um 50% samkvæmt skýrslu Hafrannsóknastofnunar
Kvóti næsta fiskveiðiárs
verður 190 þúsund tonn
Morgunblaðið/Jim Smart
Árni M. Mathiesen sjávarútvegsráðherra kynnir reglugerð um heildar-
aflamark á næsta fiskveiðiári á blaðamannafundi í gær.
greinarinnar sé líka betri hvað varðar
verðlag á mörkuðum í ár miðað við
fyrstu fjóra mánuði síðasta árs og
sjávarútvegurinn eigi að geta skilað
því sem gert var ráð fyrir að hann
skilaði í þjóðarbúið í fyrra. Gengis-
lækkun krónunnar hafi líka styrkt
rekstrarstöðu fyrirtækjanna og ætti
að auka framlegð þeirra á næstu
mánuðum. „Vonbrigðin eru heilmikil
með þorskinn,“ segir hann, „en þótt
þetta séu ekki góð tíðindi varðandi
magnið er verðið hagstætt.“
Veiðarnar ekki sjálf-
bærar síðustu 40 árin
Í úttekt Hafrannsóknastofnunar
árið 2000 var veiðistofn áætlaður 866
þús. tonn við upphaf árs 2001 en
hrygningarstofn um 430 þús. tonn. Á
árinu 2000 var stofninn í ársbyrjun
2001 því ofmetinn um 289 þúsund
tonn eða um 50%. Jóhann Sigurjóns-
son, forstjóri Hafrannsóknastofnun-
ar, segir að ofmat á stofnstærð þorsks
undanfarin ár skýri stöðuna að hluta
en aðrir hlutir eins og t.d. veiðiálag
hafi líka sitt að segja. „Allt frá 1960
getum við talað um að veiðarnar hafi
að öllu jöfnu ekki verið sjálfbærar,“
segir hann. „Sóknin síðastliðna hálfa
öld hefur verið allt of mikil.“

Veiðin ekki/38

Þorskstofninn ofmetinn/38

Krónan veikist/22

Almenn vonbrigði/24
Án breyttrar aflareglu hefði
aflamark verið 155 þúsund tonn
Morgunblaðið/Júlíus
Slökkviliðsmenn SHS í sérstökum eiturefnabúningum hreinsuðu gáminn eftir að Helgafell lagðist að bryggju í gær. Efnið sem lak úr gáminum er stór-
hættulegt, bæði við innöndun og komist það í snertingu við húð.
LEKI kom að gámi með eiturefni í
flutningaskipi Samskipa, Helgafelli,
þegar það lagðist að Vogabakka í
Reykjavík síðdegis í gær. Slökkviliðs-
menn í eiturefnabúningum opnuðu
gáminn og kom þá í ljós að ætandi
sýra, svokölluð tríklórsýruupplausn,
hafði lekið úr gáminum. Engin slys
urðu á fólki en sýran er stórhættuleg
við innöndun og komist hún í snert-
ingu við húð.
Þorsteinn Karlsson, sem sér um
mengunarmál og eiturefni hjá
slökkviliðinu, sagði að ein tunnan í
gáminum hefði oltið um koll og að lek-
ið hefði með tappanum. „Þetta var
ekki mikið magn. Slökkviliðsmenn-
irnir reistu tunnuna við og notuðu
sérstakt uppsogsefni til að ná því og
moka því í tunnur. Síðan verður farið
með þetta í förgun hjá Sorpu,“ sagði
Þorsteinn. Hann sagði að nokkur
önnur efni hefðu verið í þessum gámi,
m.a. freon sem notað er á kælikerfi og
fleira, en efnið var flutt inn fyrir vél-
smiðjuna Héðin sem notar það í járn-
bræðslu.
Samskip tilkynnti slökkviliðinu um
hádegisbil í gær að Helgafell væri að
koma að landi með gám sem í væru
eiturefni og hann væri farinn að leka.
Samkvæmt upplýsingum úr
farmskrá innihélt gámurinn m.a.
nokkur mjög hættuleg efni og því
gerði slökkviliðið viðeigandi ráðstaf-
anir þar sem búist var við hinu versta.
Lögreglan lokaði hafnarsvæðinu
meðan á aðgerðunum stóð og sendi
m.a. starfsmenn í vöruhúsi BYKO
heim en vöruhúsið er skammt frá
þeim stað sem eiturefnagáminum var
komið fyrir á eftir uppskipunina.
Hættuleg sýra lak úr gámi
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 MIÐVIKUDAGUR 6. JÚNÍ 2001 VERÐ Í LAUSASÖLU 165 KR. MEÐ VSK.
ÁRNI M. Mathiesen sjávarút-
vegsráðherra tilkynnti í gær að
hann hefði ákveðið að steinbít-
ur yrði utan kvóta næsta fisk-
veiðiár en Hafrannsóknastofn-
un lagði til að hámarksaflinn
yrði 13.000 tonn eins og á líð-
andi fiskveiðiári.
Steinbítur hefur verið í kvóta
aflamarksskipa undanfarin ár.
jafnframt ákvað ráðherra að
keila og langa skyldu vera utan
kvóta þrátt fyrir ráðleggingar
vísindamanna um hámarksafla.
Smábátar á þorskaflahámarki
hafa hins vegar getað sótt ótak-
markað í hann og verður svo
áfram á næsta ári en nú verður
öll sókn í steinbítinn frjáls.
Sjávarútvegsráðherra segir
að vísbendingar séu um góða
nýliðun steinbítsstofnsins á
komandi árum og því hafi hann
tekið þessa ákvörðun. Enn
fremur hafi sókn krókabáta í
steinbít verið frjáls en afla-
marksbátar ekki veitt úthlutað
aflamark. Ætla megi að 1.700
tonn af þeim steinbít sem Haf-
rannsóknastofnun telji óhætt
að veiða á næsta fiskveiðiári
hefði ekki náðst ef sókn smá-
báta í hann hefði verið tak-
mörkuð. Með þessu sé komið til
móts við hagsmuni hinna
dreifðu byggða landsins.
Stein-
bítur
utan
kvóta
JAPANSKA skemmtiferðaskipið
Nippon Maru kemur til Reykjavíkur í
dag klukkan níu. Þetta er í fyrsta sinn
sem japanskt skemmtiferðaskip kem-
ur hingað til lands, að sögn Margrétar
Benediktsdóttur hjá innanlandsdeild
Samvinnuferða-Landsýnar.
Skipið er í heimsreisu og siglir
hingað frá Bergen í Noregi eftir að
hafa siglt til Eystrasalts- og Norður-
landanna. Farþegar skipsins eru 320
og munu þeir fara í ýmiss konar skoð-
unarferðir á meðan þeir dvelja hér á
landi, m.a í Bláa lónið og skoða Gull-
foss og Geysi og fara út að borða í höf-
uðborginni. Áhöfn skipsins er um 150
manns. Skipið heldur áleiðis til Kan-
ada klukkan 18 í kvöld.
Japanskt
skemmti-
ferðaskip
á Íslandi