Morgunblaðið - 18.12.2001, Blaðsíða 26

NEYTENDUR
26 ÞRIÐJUDAGUR 18. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
FJÖGUR vinsælustu jólatré lands-
manna eru normannsþinur, sem flutt-
ur er inn frá Danmörku, rauðgreni,
stafafura og blágreni. Morgunblaðið
kannaði verð á þremur gerðum jóla-
trjáa á sölustöðum í gær, það er nor-
mannsþini, rauðgreni og stafafuru og
sýnist seljendum að verð á normanns-
þini hafi hækkað nokkuð milli ára
vegna gengisbreytinga.
Verðið var kannað gegnum síma í
gærdag á 11 sölustöðum á höfuðborg-
arsvæðinu og tveimur stöðum á Ak-
ureyri. Ef tekið er verð á normanns-
þini af stærðinni 126–150 sentímetrar
er munur á hæsta og lægsta verði
55%. Sé sama stærð af rauðgreni höfð
til hliðsjónar er munur á hæsta og
lægsta verði 32%. Verðmunur á stafa-
furu af sömu stærð er 26%.
Í hópi seljenda jólatrjáa eru tvö
íþróttafélög og tvær björgunarsveitir
og rennur hluti af andvirði jólatrjáa
hjá Jólatréssölunni til styrktar
krabbameinssjúkum börnum.
> %&&16

)&%.
)+&16


  

 
! "#$"%
& # '

( ) $* ) #
  
( )

 

!+,
''

!#+% ))+ -

!
# * + .
 /
&
% 
* ) #
 01 10
 #+ # )
2+% 
)
% (  +) #01 1
34
1  
),
''

5
 ##  
6 '% 70 )&
1)2 % %   '8% !1
% 
/+ '  #' '
/+ 
(%# #



" 1  1 / #

* ) * ) % /9:
9)
  )(##% 9)
0 )&% ;
 0# ) '
?

 
 

  





%)$.
%+&16
%+%.
%"+16
%"$.
)&&16
< < <
< < < < < < < < %&%.
%)+16
)&%.
)+&16
> %&&16
%&%.
%)+16
%)$.
%+&16
%+%.
%"+16
%"$.
)&&16
%&%.
%)+16
%)$.
%+&16
%+%.
%"+16
%"$.
)&&16
> %&&16
)&%.
)+&16
- - > <=
- < - - < - - - > >  -<
> - > > - > > >    >  >   >    ?
 = --
   =  =   -




=







< <<
< < <=
- --?
- < - > > - - >?
 >


<-
< < --
- < - >=-
> >  ?=
>  =
?<?
   !,


4
() $ ,


4
()
9
Verðkönnun Morgunblaðsins á þremur vinsælustu tegundum jólatrjáa á landinu
55% verð-
munur á nor-
mannsþini
LYFJAVERÐ er oftar hærra á
landsbyggðinni en í Reykjavík sam-
kvæmt verðkönnun ASÍ. Um er að
ræða seinni hluta könnunar sem
gerð var í nóvember á lyfjaverði í
lyfjaverslunum í Reykjavík og á
landsbyggðinni. Birt er verð á lausa-
sölulyfjum að þessu sinni sem og
samanburður milli Reykjavíkur og
landsbyggðarinnar á lyfjum í lausa-
sölu og lyfseðilsskyldum lyfjum.
„Þrjár keðjur apóteka eru starf-
ræktar á landinu, Apótekið, Lyfja
og Lyf og heilsa. Apótekið og Lyf og
heilsa starfrækja einnig apótek úti á
landi. Lyfja á hlut í Egilsstaða-
apóteki og sami eigandi er að Vest-
mannaeyjaapóteki og Laugarnes-
apóteki.
Dýrara á Egilsstöðum
Ef skoðaður er verðmunur á lyf-
seðilsskyldum lyfjum í þessum apó-
tekum kemur í ljós að mesti heild-
arverðmunur milli apóteka (aðeins
eru borin saman þau lyf sem til eru í
báðum apótekum) er 22% á milli
Lyfju og Egilsstaðaapóteks, og er
dýrara í Egilsstaðapóteki.
Ef skoðaður er verðmunur á lyfj-
um í lausasölu er 16% heildarverð-
munur milli Lyfju og Egilsstaðaapó-
teks og jafnframt dýrara á Egils-
stöðum.
Tíu prósenta verðmunur er á milli
Laugarnesapóteks og Apóteks Vest-
mannaeyja, en íbúar Vestmannaeyja
borga minna fyrir lausasölulyf en
íbúar Reykjavíkur í samanburði
þessara tveggja apóteka. Á öðrum
stöðum var ekki munur. Sama verð-
stefna er í apótekum sem rekin eru
undir sama nafni,“ segir ennfremur
í frétt frá ASÍ.
Lyf í lausasölu bera frjálsa álagn-
ingu og mesti verðmunurinn í könn-
uninni er 113% á Treo-freyðitöflum.
Minnsti verðmunur er 48% á Asýr-
an-töflum.
224% verðmunur á
blóðþrýstingslyfinu Enapríl
Hvað lyfseðilsskyldum lyfjum við-
víkur er hæsta verðið oftast úti á
landi, eða í fimm apótekum af átján,
segir ASÍ. „Ef skoðað er verð hjá al-
mennum sjúklingum og örorku- og
ellilífeyrisþegum eru fimm apótek
með 15 lyf eða fleiri dýrari en önnur
apótek og eru þau öll á landsbyggð-
inni. Þessi apótek eru á bilinu 15 til
30 sinnum oftar með hærra verð en
aðrir,“ segir í niðurstöðunni.
Þegar verðmunur er skoðaður í
prósentum er hann meiri en 100% í
fimm tegundum lyfseðilsskyldra
lyfja í Reykjavík. „Mesti verðmunur
er 224% á blóðþrýstingslyfinu
Enapríl fyrir örorku- og ellilífeyr-
isþega en það er B-merkt lyf.
Minnsti verðmunur er 16% á Evorel
forðaplástri til almennra sjúklinga
og á Nexium, sem einnig er fyrir al-
menna sjúklinga, hvort tveggja E-
merkt lyf.
Á lyfjum í lausasölu er mesti
verðmunur í Reykjavík 85% á Treo-
freyðitöflum. Minnsti verðmunur er
22% á Nicorette-nefúða.
„Á landsbyggðinni eru það einnig
fimm tegundir lyfja þar sem mun-
urinn er meiri en 100%. Mesti mun-
urinn er einnig á milli hæsta og
lægsta verðs á Enapríl, eða 352%.
Minnsti verðmunur er á Díazepam,
sem er O-merkt, eða 18% fyrir al-
menna sjúklinga og örorku- og elli-
lífeyrisþega.
Á landsbyggðinni er mesti verð-
munur 113% á lyfjum í lausasölu,
einnig á Treo-freyðitöflum. Minnsti
verðmunur er 48% á magalyfinu
Asýran.
Ekki var hægt að framkvæma
verðkönnun í öllum apótekum á
landsbyggðinni vegna skorts á fólki
til verðupptöku,“ segir Ágústa Ýr
Þorbergsdóttir, verkefnisstjóri hjá
ASÍ, í greinargerð með verðkönn-
uninni.
Þess má að lokum geta að ekki er
tekið tillit til sérstaks afsláttar sem
viðskiptavinir njóta í könnuninni.
Lyfjaverð oftar hærra
á landsbyggðinni
5 





 6
*(


 

 

  
   

  
 
   

 ! 
"# 
$ !
%  &'
% 
  #
& 

!( 
)  
*  
+   
),- 
  
. #
  

. 
/
% 
 

&
## 9


9


>
@
>


(012
324
503
322
323
067
012
324
301
000
503
363
867
503
344
764
089
646
367
301
528
012
052
*&*
#*+
'#:
")#
A
3 , 14#
14 (
B  , 244#
24 (
1

  (# 
2#
214 (
C 3
#
94 D
1
 , 774#
24 (
186
134
164
107
244
167
186
137
106
181
280
154
167
166
244
151
224
167
227
170
298
137
164
106
163
186
170
)#$
%#%
"#:
%'#
1(879
1(901
1(253
1(067
1(799
1(960
1(646
1(719
1(872
1(067
1(067
1(068
1(068
2(972
1(643
1(765
1(561
1(720
1(769
1(993
1(067
1(719
2(116
1(960
)(+)
%)'"
'(:
%$('
091
047
378
021
378
087
754
078
071
734
378
036
060
060
378
1(144
765
378
062
378
027
064
071
378
378
754
755
%%&&
+"&
*(:
$''
982
923
820
916
294
993
230
924
984
267
815
981
971
970
244
984
274
915
815
970
206
914
964
982
820
273
230
942
#)$
)&&
%%(:
()$

  , 120#
28 (
968
960
016
744
808
717
956
864
967
875
744
808
864
864
744
794
864
885
768
818
777
897
724
967
753
808
956
883
$%*
('*
+*:
#"$
MARKAÐSDEILD
Löggildingarstofu
ráðleggur fólki að
velja leikföng sem
hæfa aldri og þroska
barns.
Athugið vel leið-
beiningar og var-
úðarmerkingar. Þar
koma fram mik-
ilvægar upplýsingar
meðal annars þess
efnis fyrir hvaða ald-
urshóp leikfangið er
ætlað. Börn hafa
ekki þroska til þess
að meta hvort leik-
föngin þeirra eru
örugg eða ekki.
Kaupendur leikfanga verða því
að vera vel á verði, skoða var-
úðarmerkingar, lesa og fara eftir
leiðbeiningum og síðast en ekki
síst velja leikföng sem hæfa aldri
og þroska barns. Einnig er vert
að hafa í huga að erfitt getur
reynst að skila leikföngum sem
versluð eru á tímabundnum út-
sölustöðum, svo sem lagersölum.
Spilandi jólakort
og jólasveinahúfur
Nokkuð hefur færst í aukana
að rafhlöður séu í jólakortum sem
og öðrum tækifæriskortum. Slík
kort spila lag þegar þau eru opn-
uð og höfða því augljóslega til
barna. Gætið þess vel að raf-
hlaðan sé vel föst og að ung börn
geti ekki náð að fjarlægja hana úr
kortinu. Til sölu eru einnig jóla-
sveinahúfur sem eru með raf-
hlöðu sem lætur ljós blikka. Slík-
ar húfur eru ekki ætlaðar börnum
yngri en 3ja ára sökum smáhluta.
Leikföng sem keypt eru á Net-
inu eiga að uppfylla sömu kröfur
og gerðar eru annarra leikfanga
sem eru til í verslunum.
Allar viðvörunarmerkingar,
svo sem aldursviðvörun á leik-
föngum, eiga að vera sýnilegar
þegar kaup fara fram.
Við val á leikföngum verður að hafa aldur
þiggjandans í huga. Vinsælir, stafrænir leik-
fangahundar með myndavél og tölvu.
Ábendingar um val á
leikföngum fyrir jólin
Reuters
Börn yngri en 3ja ára.

Þetta merki þýðir að
leikfangið hæfir ekki
barni yngra en 3ja ára.

Gætið sérstaklega að því að
leikföng hafi ekki hvassar brúnir
eða hvöss horn.

Varist leikföng eða aðrar
vörur sem líkjast matvælum en
eru í raun úr gúmmíi eða plasti,
ung börn geta sett þau upp í sig
með ófyrirsjáanlegum afleiðing-
um.

Lítil börn smakka á öllu, líka
leikföngum.
Annað sem ber að hafa í huga

Leikföng sem gefa frá sér há
og hvell hljóð eiga að vera með
viðvörunarmerkingu þess efnis
að leikfangið eigi ekki að bera
upp að eyra, þar sem hljóðið get-
ur skaðað heyrn.

Snúrur og bönd í leikföngum
mega ekki vera lengri en 22 sm.

Gætið þess vel að áfastir hlutir
á leikföngum, svo sem augu, hár
og nef, séu vel fastir.

Gangið frá plastumbúðum ut-
an af leikföngum áður en barnið
fær þau í hendur.

Leikföng sem ætluð eru börn-
um yngri en 14 ára eiga að vera
merkt. Merkið er ekki öryggis-
stimpill heldur staðfest-
ing á því að varan upp-
fylli allar skilgreindar
kröfur sem gerðar eru til fram-
leiðslunnar.
Telji kaupendur að vara upp-
fylli ekki kröfur og að hún sé
hættuleg eru þeir hvattir til þess
að hafa samband við markaðs-
gæsludeild Löggildingarstofu, í
síma 510 1100 eða ls@ls.is.
Nokkur ráð vegna
leikfangakaupa