Morgunblaðið - 18.12.2001, Síða 59

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 18. DESEMBER 2001 59
ROCK-A-TOT
13 Kg.
0 MÁN. TIL 12 MÁN.
VERÐ 12.699 krónur
HORIZON SESSA
VERÐ 3.899 krónur
JAVELIN
9-36 Kg.
3 ÁRA TIL 11 ÁRA
VERÐ 17.900 krónur
ECLIPSE
9-18 Kg.
9 MÁN. TIL 4 ÁRA
VERÐ 17.900 krónur
FREEWAY
9-18 Kg.
9 MÁN. TIL 4 ÁRA
VERÐ 14.899 krónur
Í DAG, 18. desem-
ber, er stofndagur
UNIFEM á Íslandi
og af því tilefni býður
félagið gestum og
gangandi sem leið
eiga fram hjá skrif-
stofum þess á Lauga-
vegi 7 milli klukkan
16 og 18 upp á heitt
kakó og piparkökur
og þeim sem vilja
kynna sér starfsemina
að líta inn á skrifstof-
una. Með þessu vill
stjórn félagsins vekja
athygli á starfi þess,
hvetja fólk til þátt-
töku og fagna því að
friðarverðlaun Nóbels 2001 féllu
Kofi Annan og Sameinuðu þjóð-
unum í skaut. Í ávarpi sínu sagðist
Annan meta réttindi einstaklinga
þyngra en réttindi ríkja. UNIFEM
leggur einmitt áherslu á það í
starfi sínu að grundvallarréttur
einstaklinga til mannsæmandi lífs
sé öðrum rétti æðri og beinir
kröftum sínum að aðstoð við konur
sem búa við fátækt og ofbeldi.
Talið er að ofbeldi gegn konum
og börnum sé eitt alvarlegasta
heilsufarsvandamál veraldar. Af-
leiðingar þess teygja anga sína
víða og láta nánast engan ósnort-
inn. Í flestum vestrænum ríkjum
er ofbeldi gegn konum og börnum
fordæmt en í öllum löndum heims
viðgengst það samt, oftar en ekki
framið í skjóli friðhelgi heimilanna.
Ennþá er ofbeldi á konum víða um
heim viðurkenndur réttur karla,
dagleg reynsla milljóna kvenna,
hluti af menningu þeirra og sið-
venjum.
Rannsóknir hafa sýnt að í nær
öllum tilvikum þar sem ofbeldi er
beitt gegn konum er það tæki til
kúgunar; leið til að hindra sjálf-
stæði og möguleika þeirra á að
verða virkir þjóðfélagsþegnar.
Kona sem nánast allt sitt líf býr
við ofbeldi hefur hvorki innra ör-
yggi né styrk til að takast á við
einföldustu hluti, hvað þá flókin
úrlausnarefni, og mun ekki ógna
þeim sem vilja ráða. Hún er lík-
amlega og andlega örmagna. Það
hlýtur að vekja athygli þeirra sem
horfa á fréttir þessa dagana að
þrátt fyrir að nú megi konur í Afg-
anistan sýna andlit sitt eru margar
sem nýta sér það ekki. Þessar kon-
ur sem allt síðan talibanar tóku
völd í landinu hafa lifað í stöðugum
ótta við hrottalegt ofbeldi og jafn-
vel dauða fyrir smá-
vægilegustu „yfirsjón-
ir“ geta ekki allt í
einu svipt af sér blæj-
unni og brosað fram-
an í heiminn. Til þess
ristir niðurlæging
þeirra of djúpt.
Kannski geta þær það
aldrei. Afleiðingar of-
beldis er nefnilega
ekki hægt að strika út
með einu pennastriki
en það er hægt að
milda áhrifin og koma
í veg fyrir að það við-
gangist áfram og það
er að því sem UNI-
FEM vill m.a. beita
kröftum sínum.
Til þess að styrkja þessa baráttu
stofnaði UNIFEM, árið 1996, sér-
stakan alþjóðlegan sjóð sem varið
er til baráttunnar gegn ofbeldi á
konum. Frá stofnun sjóðsins til
loka ársins 2000 hafa 4 milljónir
bandarískra dollara verið veittar
úr honum til verkefna í 65 löndum.
Dæmi um góðan árangur af fjár-
veitingum úr sjóðnum er baráttan
gegn umskurði á stúlkubörnum í
Kenýa. Með styrk frá UNIFEM
tóku nokkur félagasamtök höndum
saman með mæðrum í þorpinu
Tharaka í Kenýa og fengu því
framgengt að umskurður var af-
numinn þar í fullri sátt við sam-
félagið. Í upphafi verkefnisins var
gerð athugun á því hvernig hinir
fornu helgisiðir tengdust umskurði
og hvaða hug fólk bæri í raun og
veru til athafnarinnar. Könnunin
leiddi í ljós að meirihluti manna
vildi í raun afnema umskurð og
innst inni var fólk orðið afhuga
hjátrúnni sem tengdist athöfninni.
Þær gleðifréttir bárustu svo fyr-
ir réttri viku búið væri að banna
með lögum umskurð kvenna í Ken-
ýu og varðaði brot gegn þeim lög-
um fangelsisrefsingu í a.m.k. eitt
ár. Það var forseti Kenýu, Daniel
Arap Moi, sem tilkynnti þetta á
útifundi í Naróbí 12. desember sl. í
tilefni þess að 37 ár eru frá því
Kenýa hlaut sjálfstæði frá Bretum.
Bannið er liður í nýlegri lagasetn-
ingu sem ætlað var að tryggja bet-
ur réttindi barna í Kenýu. Fréttir
sem þessar hljóta að blása öllum
þeim sem láta sig þessi mál varða
baráttuhug í brjóst og vissu um að
nú er það ekki lengur spurningin
um hvort heldur hvenær aðrar
þjóðir fylgja fordæmi Kenýu.
Annað mikilvægt verkefni sem
UNIFEM lætur sig varða er bar-
áttan gegn mansali og kynlífs-
þrælkun og hinum svokölluðu heið-
ursglæpum. Víða hefur athvörfum
verið komið á fót fyrir konur sem
flýja heiðursglæpi eða þær sem
reka á nauðugar í hjónaband.
Dæmi um eitt slíkt er rannsókn-
arstöð og athvarf sem sett hefur
verið á fót á Vesturbakkanum með
góðum árangri. Ein sagan af þess-
um slóðum segir af 14 ára stúlku
sem hafði verið nauðgað af 35 ára
gömlum frænda sínum. Þegar fað-
irinn komst að því reyndi hann að
drepa dóttur sína. Henni tókst að
flýja í athvarf UNIFEM. Í viðtali
við ráðgjafa síðar sagði faðirinn:
„Ég elska dóttur mína, en mér
datt ekkert annað í hug en að
drepa hana eftir þá miklu smán
sem hún leiddi yfir mig og fjöl-
skyldu mína.“
Í ár hafa Ofbeldissjóði UNI-
FEM borist 200 umsóknir um fjár-
hagsstuðning, samtals að upphæð
12,5 milljónir dollara. Ákveðið hef-
ur verið að verja einni milljón doll-
ara til 17 verkefna í 21 landi. Það
er því ljóst að 183 verkefni munu
fá synjun. Styrkirnir sem veittir
eru til einstakra verkefna nema
frá 25.000–130.000 dollara og verk-
efnin spanna baráttu gegn heim-
ilisofbeldi, kynferðislegri áreitni,
umskurði, nauðgunum á ungum
stúlkum, nauðungargiftingum,
kynlífsþrælkun og svokölluðum
heiðursglæpum.
UNIFEM á Íslandi nýtur árlega
2,5 milljóna króna styrks frá utan-
ríkisráðuneytinu og hefur auk þess
tekjur af frjálsum framlögum og
félagsgjöldum, en árgjald félagsins
er 2.000 kr. Þeir sem vilja styrkja
málstað UNIFEM geta skráð sig í
félagið á heimasíðu þess, www.uni-
fem.is.
Mér datt ekkert annað í
hug en að drepa hana
Sigríður Margrét
Guðmundsdóttir
UNIFEM
Talið er, segir Sigríður
Margrét Guðmunds-
dóttir, að ofbeldi gegn
konum og börnum sé
eitt alvarlegasta heilsu-
farsvandamál veraldar.
Höfundur er formaður UNIFEM
á Íslandi.
NÚ eru til umfjöll-
unar tillögur til breyt-
inga á samþykktum
Reykjavíkurborgar
um hundahald. Það
vekur strax athygli að
starfshópi þeim sem
falið var að fjalla um
þetta mál er stýrt af
margföldum kattareig-
anda, Hrannari B.
Arnarssyni, en ekki
einhverjum valinkunn-
um hundaeiganda.
Þeim til glöggvunar
sem ekki þekkja til er
þessi merka samþykkt
til háborinnar skamm-
ar í lýðræðisþjóðfé-
lagi, en hún hefst á eftirfarandi
orðum:
„1. gr. Bannað er að halda hund í
Reykjavík ...“.
Það er því deginum ljósara að
mikil þörf er á að taka þetta mál
upp, þar sem meirihluti lands-
manna býr við þá ánauð að búa í
bæjarfélagi þar sem nánast öll
gæludýr eru velkomin, nema besti
vinur mannsins, hundurinn.
Það er hinsvegar riðið af stað í
ranga átt ef markmiðið er eingöngu
að koma á framfæri smávægilegum
breytingum á núverandi hundasam-
þykkt, sem byggir á lýðræðislegum
farsa sem engri heilvita manneskju
dettur í hug að kalla réttlæti.
Samkvæmt lögum er hundahald
bannað á höfuðborgarsvæðinu og
er það til komið vegna almennrar
kosningar um málið. Þessi kosning
er söguleg fyrir þær sakir að vilji
sjö prósenta kjósenda réði úrslitum
kosninganna þar sem kjörsókn var
ekki nema 12%.
Þetta er varla lýðræðisleg nið-
urstaða ef litið er til þess að 93%
kjósenda voru annað hvort sam-
þykkir hundahaldi eða sýndu með
aðgerðarleysi sínu að þeim stóð á
sama þó einhverjir kysu að eiga
hund.
Til að friðþægja þá sem krefjast
þeirra sjálfsögðu mannréttinda að
fá að njóta félagsskapar hunda er
boðið upp á undanþágu við banninu
að settum mjög þröngum skilyrð-
um.
Þau skilyrði sem sett eru gera í
raun einungis þeim sem betur eru
settir í þjóðfélaginu kleift að halda
hund, því það er einungis fólk sem
hefur ráð á einbýlis-
húsi sem er fyllilega
sjálfráða um hvort það
tekur hund inn á
heimili sitt eða ekki.
Það er sjálfsögð
krafa að eigendur
gæludýra uppfylli viss
skilyrði sem sett eru
af hinu opinbera, svo
sem að eigendur skrái
gæludýr sín og merki
þau. Þá er einnig sjálf-
sagt að hundar gangi
ekki lausir og að heim-
iliskettir séu lokaðir
inni á næturnar.
Það er hinsvegar
óásættanlegt að eign-
arhald gæludýra lúti duttlungum
og geðþóttaákvörðunum nágranna
verðandi gæludýraeiganda sem
ekki búa svo vel að eiga einbýlis-
hús, enda tíðkast það hvergi í borg-
um landa sem Íslendingar bera sig
gjarnan saman við, sjálfum sér til
upphefðar.
Sá fyrirsláttur að hundar eigi
heima í sveit lýsir best vanþekk-
ingu þeirra sem þetta fullyrða. Það
er ekki ótrúlegt að vansælustu
hundar landsins séu einmitt þeir
sem búa til sveita. Það eru einvörð-
ungu þeir sem ekki þekkja til, sem
láta sér detta í hug að hundar séu
almennt ánægðastir með það hlut-
skipti að vera lokaðir úti á hlaði og
látnir finna sér afdrep í fjósi eða
fjárhúsi þegar illa viðrar.
Ef einhverjum líður betur vegna
félagsskapar af hundi eða ketti í
íbúð sinni á fólk að fá að njóta þess,
þó það búi í fjöleignarhúsi.
Kattareigandi
leiðir hunda-
frumvarp
Sigurður
Ingi Jónsson
Höfundur er starfsmaður Íslands-
síma og hundeigandi.
Dýrahald
Ef einhverjum líður bet-
ur vegna félagsskapar
af hundi eða ketti í íbúð
sinni, segir Sigurður
Ingi Jónsson, á fólk að
fá að njóta þess, þó það
búi í fjöleignarhúsi.