Morgunblaðið - 23.12.2001, Blaðsíða 22

22 B SUNNUDAGUR 23. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Sælkerar á sunnudegi
Steingrímur Sigurgeirsson Álfheiður Hanna Friðriksdóttir Áslaug Snorradóttir
ALLAR listgreinarnar hafa í gegnum
tíðina gert mat og matarstemningum
góð skil. Nú síðast er það kvikmynda-
gerð, yngsta listgreinin, sem hefur
sest að borðum ásamt félögum sínum.
Þegar vakið er máls á unaðssemdum
fæðunnar í kvikmyndum kallar það
yfirleitt fram munnvatn og að sami
skapi viðbjóð séu matarsenurnar
ógeðfelldar. Þær eru margar bíó-
myndirnar sem eru beinlínis óður til
matargerðarlistarinnar og ber að
nefna í þeirra flokki t.d. Gestaboð Ba-
bettu (Danmörk,1986), Big Night
(Bandaríkin, 1996) og Cuisine amer-
icaine (Frakkland, 1998). Á hinn bóg-
inn er matargerð einnig notuð mark-
visst sem tákn fyrir óhóf og ofneyslu í
myndum eins og Satyricon meistara
Fellinis frá 1969. Sama á við um gam-
anmynd Ettore Scola, Brutti, sporchi
e cattivi (Ljótir, skítugir og vondir)
frá 1976 og Átveisluna miklu (La
grande buffata) eftir Marco Ferreri
frá 1973, þar sem þrír félagar ákveða
að eta á sig gat í bókstaflegri merk-
ingu þess orðs.
Hvort sem um er að ræða myndir
þar sem matur er aðalviðfangsefnið
eða ekki, er það ljóst að allar persón-
ur hvíta tjaldsins þurfa að nærast til
að halda trúverðugleika sínum og það
fer svo eftir leikstjóranum hvað þessi
sammannlegi þáttur fær mikið vægi.
Jólamyndirnar
í nýju ljósi
Í jólafríinu gerir fólk sér ýmislegt
til dægrastyttingar og afslöppunar og
gerir vel við sig í mat og drykk. Því
ekki að sameina alla þessa þætti og
horfa á góða mynd í rólegheitum og
koma sér í réttu stemmninguna á
undan með því að útbúa rétt sem
tengist á einhvern hátt myndinni. Það
er erfitt ef maður hefur ekki séð
myndina áður að vita hvað er við hæfi
og ef svo er þá er upplagt að hafa aug-
un sérstaklega opin fyrir matarsen-
um og tilvísunum tengdum mat þegar
horft er. Það gefur áhorfinu nýja og
öðruvísi merkingu. Í jólasjónvarps-
dagskránni leynast ýmsar myndir
sem luma á skemmtilegum mataratr-
iðum. Á jóladag er Englar alheimsins
á dagskrá og í henni er t.a.m. að finna
óborganlega matarsenu sem á sér
stað á Grillinu. Beint á eftir henni er
óskarsverðlaunamyndin Forrest
Gump, sem vitanlega er enginn óður
til matargerðar, en rækjum eru þar
vægast sagt gerð góð skil. Forrest
deilir herbergi í Víetnamstríðinu með
náunga að nafni Bubba. Bubba þessi
á sér þann draum heitastan að byggja
upp öflugan flota rækjuveiðibáta.
Heilan dag lætur hann móðan mása
við Forrest um hugðarefni sitt og alla
þá óþrjótandi möguleika sem hið
fróma skeldýr býður upp á.
Bubba: – Rækjan, hún er sjávar-
skeldýr sem hægt er að grilla, sjóða,
baka, snöggsteikja… Við höfum
kebabrækjuna, créolerækjuna,
comborækjuna, rækjur a la plancha,
gufusoðnar rækjur, rækjur með sósu,
þú getur búið til avókadórækjur, sí-
trónurækjur, hvítlauksrækjur, pipar-
rækjur, rækjusúpu, rækjuragú,
rækjusalat, rækjukokkteil, rækju-
hamborgara, rækjusamloku…og þá
er sko ekki nærri allt upptalið!
Piparrækjur að hætti
Forrest Gump og félaga
Rækjur hafa löngum verið mjög
vinsælar í kalda forrétti og rækju-
kokkteill er algengur undanfari
hangikjöts eða annarrar jólasteikur.
Því ekki að hita sig upp fyrir Forrest
Gump á jóladag með því að bjóða upp
á eftirfarandi rækjuforrétt fyrr um
kvöldið.
SENA FYRIR 4
24 ópillaðar úthafsrækjur
2 msk. hitaþolin olía, t.d. Isio
½ tsk. salt
½ tsk. nýmalaður, svartur pipar
Hitið wokpönnu á heitri hellu og
setjið olíuna þá út í og hitið vel. Bætið
ópilluðum eða pilluðum (eftir smekk)
rækjum út á pönnuna og steikið í um
tvær mínútur. Bætið salti og pipar
saman við og steikið í um tíu mínútur
eða þar til kryddin hafa blandast vel
saman við rækjurnar. Berið fram
ásamt hrísgrjónum og klettasalati
(rucola).
Rómantískt jólakvöld
Taívanska myndin In the mood for
love frá árinu 2000 er ekki á dagskrá
sjónvarpsstöðvanna yfir jólin. Hér er
um að ræða afar sérstæða og flókna
ástarsögu. Í einu atriðinu sýnir ein
aðalsöguhetjan, ritarinn (Su Li-Zhen)
ást sína með því að elda eftirfarandi
súpu handa einum mótleikara sínum í
hlutverki ritstjórans Chow Mo-wan.
Það er varla til fallegri leið til að
sýna ást en með því að leggja hjarta
sitt og sál í að útbúa eitthvað heitt og
nærandi handa sínum/sinni heittelsk-
aða/u.
JÓLASENA FYRIR 2
3–4 þurrkaðir, kínverskir sveppir
25 g þurrkaðar hrísgrjónanúðlur
100 g soðin skinnlaus kjúklingabringa,
rifin í fína strimla
1 tsk. sesamolía
½ tsk. ferskur rifinn engifer
125 g bambussprotar úr dós, skornir í
þunnar sneiðar
½ msk. sojasósa
1 vorlaukur, fínt sneiddur
½ l kjötkraftur
½ msk. maizenamjöl
50 ml vatn
½ þeytt egg
½ msk. vínedik
Fyllið tvær skálar af heitu vatni og
látið núðlurnar í aðra en sveppina í
hina og látið bíða í 30 mínútur. Sneið-
ið sveppina og skerið núðlurnar í
þrennt. Leysið kjötteninginn upp í
sjóðandi vatninu, bætið sveppum út í
ásamt kjúklingi, engifer og bambus-
stönglum. Lækkið hitann og látið
krauma varlega. Leysið maizena-
mjölið upp í skál ásamt örlitlu vatni
og bætið saman við súpuna og hrærið
vel í á meðan. Hellið þeyttu egginu
sömuleiðis út í og hrærið vel á meðan.
Takið pottinn af hellunni. Bætið soja-
sósu, vínediki, vorlauk og sesamolíu
saman við. Saltið og piprið.
Elsku möndlutartalettan mín
Franska myndin Cyrano de Berge-
rac frá 1990 byggist á samnefndri
skáldsögu Edmonts Rostand. Leikrit
eftir sögunni verður frumsýnt í Þjóð-
leikhúsinu á annan dag jóla. Þar segir
frá ást Cyrano á hinni fögru Roxanne,
en hann er hins vegar með stórt og
langt nef sem dregur allverulega úr
ytri yndisþokka hans. Hann bætir hið
miður fagra útlit sitt hins vegar upp
með aðlaðandi persónuleika sínum.
Þetta er tilvalin mynd til að leigja um
jólin og auk þess að miðla hinum fal-
lega boðskap um að ekki skuli dæma
af útlitinu einu saman, er hér að finna
fallega ástarjátningu sem felur í sér
uppskrift að apríkósufylltum möndlu-
tartalettum. Munurinn er að í mynd-
inni fer Cyrano með hana í bundnu
máli og líkir hinum ýmsu einkennum
sinnar heittelskuðu við girnileg hrá-
efnin. Hvernig væri að fara að dæmi
hans og semja fallegan ástaróð til
elskunnar sinnar og reyna á skáldleg-
an hátt að líkja fagurlega rauðum
vörum hennar við soðið rauðkál og
fögru ljósu hörundinu við heitt upp-
stúfið eða skrifa utan á pakkann
hennar: „Til elsku möndlutartalett-
unnar minnar?“
Gleðileg jól!
Álfheiður Hanna Friðriksdóttir
Bíómyndaveisla
Morgunblaðið/Áslaug Snorradóttir
Jólarækjur Forrest Gump.
Kínversk hátíðarnúðlusúpa.
nonas@mi.is