Morgunblaðið - 15.02.2002, Blaðsíða 25

og velur sér eitthvað sem það þekk-
ir vel til að vera öruggt, en verður
svo fyrir vonbrigðum. Þegar ég fer
út að borða læt ég alltaf kokkinn
ráða, ég bið bara um það sem hann
álítur best á matseðlinum í það
skiptið. Stundum – og oftar en ekki
– hef ég heppnina með mér, en svo
kemur auðvitað fyrir að maður fær
eitthvað hræðilegt, t.d. þegar kokk-
urinn velur eitthvað skrítið saman
sem úr verður ómöguleg máltíð.“
Þegar Jamie er spurður aðþví hvort frægð undanfar-inna ára hafi ekki breyttmiklu, ekki síst með tilliti
til fjölskyldu hans sem öll hefur
dregist inn í hringiðu hans lífs með
einum eða öðrum hætti, viðurkenn-
ir hann að svo sé. „En það má ekki
gleyma því að hugmyndin á bak við
sjónvarpsþættina og fyrstu bæk-
urnar byggðist á því að leggja upp
með ákveðinn lífsstíl. Fólk talar
mikið um það þegar fjölskyldunni
minni eða vinum bregður fyrir, en
það gerir sér ekki grein fyrir að
það er þó aldrei nema í einhver
augnablik í einu, rétt á meðan verið
er að smella af mynd. Það er ekki
eins og þetta sé einhver plága.
Í mínum huga snerust bækurnar
og þættirnir nefnilega um það að
ýta „meistarakokkinum“ út úr mat-
argerðinni. Mér fannst það skipta
höfuðmáli. Almenningur var farinn
að verða hræddur við meistarana
sem allir tilbáðu og báru ótta-
blandna virðingu fyrir. Mig langaði
til að kasta þessum kokkaklæðum
af mér og sýna hvernig hægt væri
að hafa gaman af því að búa til
góða kjötsamloku eða skemmtilega
sunnudagssteik á öllum heimilum.
Ég hugsaði með mér; gleymum
meistaranum, það eina sem skiptir
máli er að ég er ungur og hef gam-
an af mat! Svo einfalt var það. Mig
langaði ekki til að fá fólk til að
hlusta á mig, ég vildi frekar að það
drægist inn í matargerðina af
sjálfsdáðum með því að sýna því
hvernig ég byggi til spennandi hluti
án þess að hafa nokkuð fyrir því.
Ég býð fólki að njóta með mér
frekar en að leggja því lífsreglurn-
ar. Sjálfur þoli ég ekki að láta segja
mér fyrir verkum, það gerir útaf
við hugmyndaflugið.“
Jamie bendir á að það hafi ekki
verið sjálfgefið að fá að gera sjón-
varpsþættina með þeim hætti sem
hann vildi. „Það varð allt vitlaust
þegar ég sagðist ekki vilja elda í
stúdíói, heldur heima hjá mér. Ég
neitaði líka að taka alla þættina
upp á einum mánuði sem er auðvit-
að miklu ódýrara og krafðist þess
að þeir yrðu teknir í rólegheitum á
heilu ári. Það sem við græddum að
lokum var það sem skiptir öllu
máli; tilefni eldamennskunnar voru
raunveruleg en ekki sviðsett, það
sama átti við innkaupin sem voru
gerð hjá þeim sem ég versla alltaf
við. Tónlistin var úr plötusafninu
mínu og fólkið sem sást átti erindi
við mig. Þegar öll þessi smáatriði
leggjast á eitt, jafnvel þótt áhorf-
andinn viti ekki beinlínis af þeim,
þá næst rétta tilfinningin og rétta
andrúmsloftið fram. Þættirnir mín-
ir snúast ekki um það að ég gefi ráð
um hvaða bita maður á að kaupa
hjá slátraranum, heldur um allt það
sem varðar mannleg samskipti yf-
irleitt. Eins og t.d. þegar slátrarinn
vill endilega láta mig smakka
ákveðið beikon og gefur mér
nokkrar sneiðar til að smakka. Ef
mér líkar bitinn, þá kannski kaupi
ég kannski meira í næstu ferð. Fólk
er búið að missa sjónar á þessum
gamaldags samskiptum í hvers-
dagslífinu sem skipta þó svo miklu
máli.“
Þegar Jamie er spurður hvort
vinnan við þetta hafi þá ekki reynst
honum auðveldur leikur, neitar
hann því. „Þegar að þáttunum kom
var þetta kannski ekki erfitt leng-
ur, en þegar ég var að skrifa fyrstu
bókina var ég alveg skíthræddur.
Mér fannst ég vera með alla þá sem
ég hafði lært hjá og bar virðingu
fyrir á bakinu. Undir niðri var ég
sannfærður um að bókin yrði að
snúast um heimilismat en ekki veit-
ingahúsamat, en það var samt ótrú-
lega erfitt að falla ekki í þá gryfju
að fara að búa til yfirhlaðna og
flókna veitingahúsarétti bara af því
að ég vissi að allir sem einhvern-
tíma höfðu kennt mér eitthvað á
lífsleiðinni myndu horfa með fyr-
irlitningu yfir öxlina á mér og
hugsa með sér „hvað ertu að hugsa
maður, þetta er bara það sem allir
fá heima hjá sér“. Sem betur fer
hafði ég þó sjálfstraust til að fylgja
sannfæringu minni eftir því stund-
um voru þessar raddir hreinlega að
æra mig,“ segir Jamie og brosir
hreinskilnislega. „Og sem betur fer
hafa allar þrjár þáttaraðirnar og
bækurnar búið yfir persónulegum
heiðarleika sem fólk vill samsama
sig. Það skiptir ekki máli hvort
þaðer yngra en ég eða eldra, nú-
tímalegt eða gamaldags, kvenkyns
eða karlkyns, það skilur hvað ég er
að fara.“
En það er samt ekki nóg fyrirJamie að fá fólk af öllumaldri til að njóta þess aðelda með nýjum hætti.
Hann á sér draum um að koma lífs-
viðhorfum sínum og matargerð á
framfæri með meira afgerandi
hætti, sem vonandi á eftir að skipta
sköpum í lífi nokkurra ungmenna.
„Í haust ætla ég að opna eins konar
góðgerðarveitingahús þar sem ung-
lingar sem lent hafa á glapstigu í
lífinu fá tækifæri til að læra að elda
og reka matsölustað. Hugmyndin
er sú að ég eigi staðinn og beri
ábyrgð á honum, en allir peningar
sem koma inn af rekstrinum fara í
það að koma krökkunum í áfram-
haldandi nám, og ef vel tekst til, að
setja annan stað á laggirnar í Glas-
gow. Ég sé um að þjálfa krakkana í
heilt ár og allir sem ég hef átt við-
skipti við undanfarin átta ár hafa
fallist á að kynna þeim það sem
þeir eru að selja, ost, vín, ólífuolíur
o.s.frv., svo það eru margir sem
leggja hönd á plóginn. BBC-sjón-
varpið ætlar að gera sjónvarpsþátt
um þessa tilraun, svo krakkarnir
hafa til mikils að vinna með að
standa sig. Þetta er raunverulegt
tækifæri fyrir þau.“
Aðspurður um ástæðurnar að
baki þessu verkefni, segist Jamie
alveg eins geta verið í svona fé-
lagsþjónustu eins og einhverju
öðru. „Af hverju skyldi ég ekki
gera þetta? Ég þarf í raun ekki að
hafa áhyggjur af neinu og get
sleppt því að hugsa um margt af
því sem fólk á mínum aldri einbeit-
ir sér að. Ég er búinn að borga fyr-
ir húsið mitt, ég er búinn að finna
fallegustu konu í heimi og barnið
okkar er á leiðinni. Ég er heppinn,“
segir hann með áherslu. „Maður lif-
ir ekki svo lengi þegar allt kemur
til alls og fátt á líklega eftir að
koma manni á óvart. Ég veit ekki
alveg hvernig þetta verkefni á eftir
að fara, það verður bara að koma í
ljós.
Fólk er alltaf að ímynda sér aðundanfarin fjögur ár hafiverið þau bestu í lífi mínu,af því það eru þau ár sem
ég hef átt peninga. Peningar eru
allt sem fólk hugsar um. En ef ég
horfi til baka, finnst mér miklu
lengri tími hafa verið svo frábær-
lega skemmtilegur. Ég hugsa mikið
um hvað ég hafi verið heppinn að fá
að vinna með þessum eða hinum,
hvað tilviljanir einar og sér hafi
leitt af sér svo líf mitt þróaðist
svona en ekki hinsegin. Hér í Eng-
landi er ástandið þannig að marga
unga krakka skortir hvatningu til
að nýta hæfileika sína. Ég veit
manna best að eina ástæðan fyrir
því að ég er heppnasti strákur í
heimi er sú að ég hafði alla þá
hvatningu sem hægt er að óska sér
í mínum uppvexti. Og þá er ég ekki
bara að tala um að eiga nóg af lit-
um og læra að hlusta á tónlist. Mér
var kennt að nota skynfærin, nota
augu, lykt og bragðskyn í bland við
liti, hljóð og skynjun á heiminum
og því fólki sem verður á vegi mín-
um.“
Jamie segir það alveg á hreinu
að reksturinn með unglingunum
verði það erfiðasta sem hann hafi
nokkru sinni gert, „ég fæ ekki
krónu út úr þessu og það er allt
eins víst að ég renni á rassinn með
þetta allt saman. En ég ætla samt
að eyða einu ári í þetta og ef vel
tekst til þá held ég því áfram þar til
einhver annar getur tekið við. Án
þess að ég vilji vera montinn, þá
get ég með vissu sagt að ég hef lag
á því að nálgast fólk. Þegar ég er
að árita bækur er fólk á öllum aldri
í röðinni, allt frá átta ára og upp í
áttatíu ára. Flestir kokkar höfða
fremur til þröngs hóps en heildar-
innar, en þar liggur styrkur minn.
Ég er stoltur af því sem ég hef
áorkað og mig langar til að finna
leið til að láta aðra, eins og t.d
þessa krakka, njóta svipaðrar til-
finningar.“
Þegar Jamie er spurður hvort
það sé nokkur tími aflögu til að
njóta þess að vera hann sjálfur inn
á milli allra þessara verkefna, bros-
ir hann sínu ómótstæðilega brosi.
„Ég kem til dyranna eins og ég er
klæddur allan daginn,“ segir kokk-
urinn án klæða, „ég kann ekki að
vera öðruvísi. Svo er ég auðvitað
búinn að ráða aðstoðarfólk til að
sinna praktískum hlutum sem ann-
ars væru í ólestri og tækju mig óra-
tíma. Mér er svo sannarlega engin
vorkunn! Ég er upptekinn – en
bara við að gera það sem ég hef
ómælda ánægju af.“
Morgunblaðið/Dagur
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 15. FEBRÚAR 2002 25