Morgunblaðið - 23.04.2002, Blaðsíða 51

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 23. APRÍL 2002 51
hefur Rafn alltaf málað talsvert, en
það má segja að hans eiginlegi lista-
mannsferill hefjist ekki fyrr en að
skólastarfi loknu, en þá flytur hann
sig um set, til Reykjavíkur. Á þeim
árum sem framundan voru, var Rafn
afkastamikill á sviði málaralistarinn-
ar, en myndefni sitt sótti hann mest í
íslenska náttúru. Rafn hélt margar
sýningar og prýða myndir hans
mörg heimili og stofnanir, ekki síst í
Austur-Skaftafellssýslu.
Rafn var fjölhæfur íþróttamaður
og með þeim bestu hér um slóðir,
einkum í hlaupagreinum og stökk-
um. Sumarið 1944 keppti hann í
3.000 metra hlaupi á landsmóti ÍSÍ
og vann til fyrstu verðlauna. Einnig
keppti hann í Reykjavík og varð þar í
þriðja sæti. Segja má að lengri hlaup
hafi verið hans aðal íþróttagrein.
Rafn var mikill útivistarmaður, gekk
mikið og hélt sér alla tíð í góðu lík-
amlegu formi.
Rafn hafði töluverð afskipti af fé-
lagsmálum í sinni sveit og sat um
árabil í hreppsnefnd Nesjahrepps og
var jafnframt oddviti, fórust honum
þau störf vel úr hendi. Einnig starf-
aði hann með Umf. Mána og stóð
m.a. annars að uppsetningu leik-
verka og minnisstæðar eru leik-
myndir hans úr skólasýningum.
Hinn 19. júlí 1953 giftist Rafn heit-
konu sinni, Ástu Karlsdóttur, sem
ávallt hefur staðið við hlið hans á lífs-
leiðinni. Kæra Ásta og börn, við Sig-
rún vottum ykkur og fjölskyldum
ykkar dýpstu samúð og þökkum fyr-
ir vináttu og tengsl liðinna ára.
Guðmundur Jónsson.
Margir segja að Nesjasveit sé fal-
leg sveit og það finnst mér líka.
Þetta votu lokaorð ritgerðar einn-
ar er ég skrifaði í barnaskólanum hjá
honum Rafni undir heitinu Sveitin
mín. Sannarlega er hún fögur sýnin
sem við blasir þeim er henni heilsa
um leið og ekið er niður Almanna-
skarð og í vestur eftir þjóðveginum
að Hornafjarðarfljótum. Þó held ég
að skynjun mín á fegurð sveitarinnar
í þá daga hafi ekki bara mótast af því
sem augað sá heldur einnig af þeim
hug er ég bar til hennar og sam-
félags þeirra er hana byggði. Þar
skipaði skólinn okkar Nesjaskóli
stóran sess. Ég man enn fyrsta
skóladaginn minn, og hafði mikið
hlakkað til hans. Rafn tók á móti mér
á stéttinni fyrir framan skólann og
bauð mig velkomna með handa-
bandi. Elsta skólahúsið var í bygg-
ingu og í stofunni í kjallaranum fékk
ég fyrstu skólabækurnar afhentar.
Rafn kenndi okkur allar greinar ut-
an handavinnu er við sóttum til Ástu
sem lagði til eldhúsið sitt í því skyni,
meðan annað húsnæði var ekki fyrir
hendi. Ég á góðar minningar frá
þessum vetri, ég hlakkaði til hvers
dags og mér leið vel í skólanum.
Skólinn stækkaði og heimavist var
sett á stofn og nemendur unglinga-
stigs úr öðrum sveitum bættust í
hópinn. Þá gáfust enn betri tækifæri
til félagsstarfs, sem var afar blóm-
legt um áraraðir. Yfir veturinn voru
kvöldvökur, jafnvel vikulega, þar
sem við sungum og lékum leikrit,
frumsamin ef því var að skipta. Vel
var vandað til litlu jólanna og á vorin
voru oft færð upp viðamikil verk til
sýninga eins og Snædrottningin, og
Óskastundin ofl. Eftirminnilegast er
mér samt fyrsta leikritið sem ég tók
þátt í, Eld vil ég fá eftir Ragnheiði
Jónsdóttur. Rafn sá sjálfur um alla
framkvæmd, eins og í öllum þeim
leiksýningum sem á eftir komu.
Hann leikstýrði, málaði leiktjöldin
sem oft voru hreinustu listaverk,
hann lagði búningasaumakonunum
línurnar, sem oftast voru mæður
okkar og Ásta, og ef vantaði lag við
ljóð eða undirleik við söng leitaði
hann til Sigjóns á Brekkubæ. Út-
koman var stórkostleg, svo vel var
vandað til þess alls. Það er hreint
ótrúlegt og óskiljanlegt hvernig einn
maður komst yfir öll þessi verkefni
að vera skólastjóri yfir heimavistar-
skóla með mun meiri kennsluskyldu
en tíðkast nú á dögum og vera leið-
andi í öllu félagsstarfi skólans. Hann
lagði líka oft nótt við dag á þessum
árum og ég veit að launin hans voru
ekki í samræmi við vinnustunda-
fjöldann, en okkur nemendunum
hlotnaðist það veganesti sem við vit-
um nú sem fullorðið fólk að er óborg-
anlegt og ófáanlegt í dag. Rafn var
góður kennari, hann hafði gott lag á
að vekja áhuga og metnað nemenda
sinna fyrir námsefninu og halda
þeim við efnið. Kennslustundirnar
voru skemmtilegar og lifandi, enda
var hann spaugsamur og sló oft á
létta strengi samhliða því að sýna
festu og ákveðni enda átti hann
traust og virðingu nemenda sinna.
Tuttugu árum eftir fyrsta skóla-
daginn, stóð ég aftur á stéttinni fyrir
framan skólann, en nú með elsta
drenginn mér við hönd. Þetta var
fyrsti skóladagurinn hans. Allt hafði
tekið breytingum, nema Rafn, sem
bauð hann velkominn í skólann, og
þeim leið vel í skólanum, strákunum
mínum, og þeir hlökkuðu til hvers
dags. Það þarf því ekki að undrast
það þótt á kveðjustund eigi hann hjá
okkur hlýjan hug og innilegt þakk-
læti fyrir árin góðu.
Ég sendi Ástu og fjölskyldu inni-
legar samúðarkveðjur og bið guð að
gefa þeim styrk í sorginni. Ég bið
þess einnig að vorsólin fái að senda
geisla sína yfir Nesjasveitina er hún
kveður einn af máttarstólpum þess
samfélags er gerði hana svo undur
fallega.
Anna Egilsdóttir.
Mín fyrsta sterka minning um
Rafn er neðan af Stapasandi ein-
hvern tíma að sumarlagi og ég svona
fimm til sex ára. Það stóðu yfir kapp-
reiðar hestamannafélagsins og allir
sem vettlingi gátu valdið voru mætt-
ir sparibúnir á svæðið að fylgjast
með og höfðu kaffi í brúsa, smurt
brauð og jólaköku í makkintosdós í
farteskinu, og kannski svona einn og
einn kall með pela líka. Það var heittt
og sterk lykt í lofti enda höfðu menn
og hross verið á spretti allan daginn
og mjúkur sandurinn var sundur-
sparkaður. Ég kann ekki utanað
dagskrá svona móta en einhvern
tíma kom að keppni í stökki og mér
er ógleymanlegur knapinn sem var
kominn á bak einhverjum hesti úr
Stórulág: þvílík einbeiting og sigur-
vilji, einsog hann væri fær um að
kljúfa loftið með hljóðhraða með nef-
inu einu og kæmi jafnvel á undan
klárnum í mark, hann beygði sig
langt fram, hver vöðvi spenntur og
var samankýttur í hnakknum, hinir
kallarnir voru alls ekki í sömu
keppni og hann. Hver er þetta,
spurði ég. Þetta er pabbi hennar Sig-
nýjar. Nú? - þetta er ekkert líkt hon-
um. Rafn fór í ham sem var sjaldan
sýnilegur, þó mátti ef til vill greina
daufan enduróm við aðrar kringum-
stæður, en þarna var hann í ofur-
essinu sínu. Það sem leiddi hann allt-
af til sigurs á þessum mótum niðri á
sandi voru snerpan og vandvirknin
og þetta tvennt fannst mér einkenna
allan hans karakter öðru fremur.
Rafn var mikill skapmaður, ákveð-
inn og viljasterkur og bjó svo vel að
hann gat allt sitt líf verið sjálfur við
stjórnvölinn, hann var skólastjóri og
engum háður. Líklega var þetta hans
gæfa í lífinu. Hann bjó líka yfir
óvenju miklum krafti og úthaldi,
hann hafði unun af því að láta reyna
á sig. Það eru ekki margir sem hafa
dirfsku og þrek til þess að æfa löng
leikrit með nemendum sínum á
hverju vori meðfram hefðbundnu
skólastarfi og sviðsetja þau eftir 4-5
vikna strangan æfingatíma, og hafa
þá einnig lagt á ráðin með búninga,
söng, dans, æft allan texta fram og til
baka, hannað og málað öll leiktjöld,
takið myndir af öllu saman, bókstaf-
lega haldið einn utanum sýninguna
frá upphafi til enda. Þetta krafðist
samhæfingar allra hlutaðeigandi og
ófrávíkjanlega tókst honum að hafa
alla þá þræði í hendi sér. Sýningarn-
ar og undirbúningur þeirra er flest-
um nemendum áreiðanlega með því
eftirminnilegasta frá skólaárunum.
Þetta var dásamleg blanda af óheftu
frelsi og stífri ögun og þegar best
tekst til er útkoma slíkrar blöndu vel
heppnað uppeldi.
Rafn var skólamaður í klassískum
skilningi þess orðs, fullur ung-
mennafélagsanda, trúaður á heil-
brigða sál í hraustum líkama, við átt-
um að öðlast færni á öllum sviðum,
íþróttum og upplestri, hannyrðum
og stærðfræði, en mest þó í íslensku.
Það var raunar mjög skemmtilegt að
njóta kennslu hans í þeim fræðum, á
góðum degi var hrein unun að hlýða
á hann lesa með skaftfellskum
rjómaframburði upp góðan texta,
bundinn jafnt sem óbundinn. Og við
hlökkuðum alltaf til þegar smábútur
úr leikriti var framundan í lestrar-
bókinni, þá var viðbúið að Rafn léki
allan þann kafla og færi í ólík gerfi. –
Skólabyggingarnar geymdu ýmsar
vistarverur sem oft þurfti að mála og
þegar maður horfði á eftir Rafni til
slíkra starfa var aldrei einsog verk-
efnið framundan væri venjuleg
málningarvinna, nei hann var að fara
að keppa í málningu og stefndi
ótrauður að vönduðum sigri, ætlaði
líka að vera fljótari en síðast! – Hann
var einstakt snyrtimenni, eini mað-
urinn í sveitinni sem notaði rakspíra
daglega, og skemmtilega fordóma-
fullur gagnvart fötum, hann átti bágt
með að leyna því að minn uppáhalds-
klæðnaður, lopapeysa og lúnar galla-
buxur, fyndist honum í hæsta máta
óviðeigandi fatnaður fyrir fólk sem
teldi sig vera fullorðið.
Þau hjónin voru einstaklega ólík,
Ásta jafn róleg og yfirveguð og hann
var skapheitur og fór hratt yfir, og
þau færðu manni heim sanninn um
að innviðir hjónabands geta verið
mjög sterkir þrátt fyrir ólíkar skoð-
anir. Þau voru bæði tvö mitt skjól
austur á Hornafirði árum saman, ég
var alltaf velkomin og fyrir það er ég
þeim ævinlega þakklát. Ástu og allri
fjölskyldunni nær og fjær votta ég
samúð mína.
Védís Skarphéðinsdóttir.
Elsku Ásta mín, mig
langar kveðja þig með
fáeinum orðum og
þakka þér fyrir þann
tíma sem við áttum á lífsleiðinni.
Ég man vel eftirþeim tíma þegar
ég og Kimmý fengum að hanga með
þér í æsku, báðar með stjörnurnar í
ÁSTA RAGNA
JÓNSDÓTTIR
✝ Ásta Ragna Jóns-dóttir fæddist í
Reykjavík 1. apríl
1968. Hún lést á
heimili sínu, Klepps-
vegi 38, þriðjudag-
inn 9. apríl. Útför
Ástu Rögnu var gerð
frá Fríkirkjunni í
Reykjavík mánudag-
inn 22. apríl sl.
augunum.
Þó svo að það séu lið-
in mörg ár frá því að við
áttum okkar stundir
saman, eru þessar
minningar mér mjög
kærar og koma til með
fylgja mér til æviloka,
takk fyrir þær, Ásta
mín.
Alla mína samúð og
væntumþykju sendi ég
Thelmu Lind, Aron Elí,
Sjöfn, Tryggva Rúnari,
Kimmý, Rósu og öðrum
aðstandendum hennar
Ástu Rögnu. Megi guð veita ykkur
styrk til að takast á við þennan mikla
missi, hlú að ykkur og vaka að eilífu.
Herdís.
Handrit afmælis- og minningargreina skulu vera vel frá gengin, vélrituð eða tölvusett. Sé
handrit tölvusett er æskilegt, að disklingur fylgi útprentuninni. Auðveldust er móttaka svo-
kallaðra ASCII-skráa, öðru nafni DOS-textaskrár. Ritvinnslukerfin Word og Wordperfect
eru einnig auðveld í úrvinnslu. Senda má greinar til blaðsins í bréfasíma 569 1115, eða á net-
fang þess (minning@mbl.is) — vinsamlegast sendið greinina inni í bréfinu, ekki sem við-
hengi. Nánari upplýsingar má lesa á heimasíðum. Það eru vinsamleg tilmæli að lengd greina
fari ekki yfir eina örk A-4 miðað við meðallínubil og hæfilega línulengd – eða 2.200 slög. Höf-
undar eru beðnir að hafa skírnarnöfn sín en ekki stuttnefni undir greinunum.
 
 .    
  3
   
 0  # 3#  
   0$ 
+




$  

 $ 

 

3

5
J
5


2
,""9 # ::
"#$"   "" = 88
  !-
/(   . D&       2 $  

 
4

 !  " .  #"  0D 
 
#
 
@+  *+ 

% ! 3 # *+ 
"" ! 
 3 # *+ 
  A%"*.
A"=. %3 # *+  9$* 
+.
@+!#"*   3 # *+  "9  .

% ! 3 # *+ 
."  3 # *+  ;< 
  .

.  
.= 3 # *+ 
  .
.% =& -
 & 
  
 '
  
 &

 


 / 
,A1

2 (  "$ E&
:   
6$
 4
#  $  

 

"* !$**+  A!  = % .
."= 4 *A!*+  4 
% !.
)""  A!*+ 
."  A! .%& 

 )"" *+ -
F

  . " 3
  0# 3+
#  

 0     $ 




' 

A

/13/

/1

2
K :K. "
,"+ * -
< ' " $ 
K# .:#  "
% *.

% ! - ""*+ .

% ! -
% !. ! !  "% *+ 
)"  - $   $
 %*3-
% ! *+ 
$ 
.-
F

  . " 3
  0# 3+
#  
   0$ $   
 
 $ 
  
 

/1
/13/

2

 $"%="+ 
! "#$"   "7(-
/(  .    &   / #  & %
% ! *+  9% ) .

% !
% ! *+  +$ " .
& *
% ! *+   & %.

> 
% !. ""*+ !$**+ 
=  =& .%" % =& -
F

   .      .   3

  0 
#  
 0$
    


 
 
  
$

1
5


/16

/13/
/
! %&L
A.%$-
< ' " $ 
)  % .
!$*  &  ) .   !$**+
.%=  =& -