Morgunblaðið - 18.05.2002, Qupperneq 44

UMRÆÐAN
44 LAUGARDAGUR 18. MAÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Í AFAR merkilegri
og pólitískri viljayfir-
lýsingu heilbrigðisráð-
herra og borgarstjóra
skal nú fjölga hjúkrun-
arrýmum í Reykjavík
um 284.
Í nýútkomnu riti frá
heilbrigðisráðuneytinu
í mars sl., „Áætlun um
uppbyggingu öldrun-
arþjónustu 2002–
2007“, hvar farið er yf-
ir stöðu þeirra mála á
öllu landinu er þess
getið að í Reykjavík
fjölgi hjúkrunarrým-
um um 236. Á tæpum
tveimur mánuðum er
áætlun heilbrigðisráðuneytisins að
engu gerð vegna sveitarstjórnar-
kosninga og áætluðum nýjum
hjúkrunarrýmum fjölgað á næstu 5
árum úr 236 í 284, með einu penna-
striki sem Reykvíkingar hljóta að
gleðjast yfir. Rétt er þó að ítreka að
499 aldraðir Reykvíkingar bíða úr-
lausnar í vistunarmálum og þar af
290 vegna vistunar á hjúkrunar-
heimili. Við þennan hóp bætast
u.þ.b. 50 einstaklingar á ári, þ.e. að
árið 2007 hafa bæst við 250 ein-
staklingar, sem þurfa á hjúkrunar-
rými að halda, við þá 290 sem fyrir
eru – eða alls 540 einstaklingar.
Heilbrigðisráðherrann og borgar-
stjóri ætla að leysa vanda 284 aldr-
aðra Reykvíkinga, en um 260 ein-
staklingar verða þá í þörf fyrir
vistun á hjúkrunarheimili og eiga
ekki kost á úrlausn.
Stjórnendur annarra sveitarfé-
laga hljóta að kætast yfir ómerkri
„Áætlun“ heilbrigðisráðherra því
stórlega vantar þar á framlagðar
tölur, sérstaklega ef þeir ná vilja-
yfirlýsingu við ráðherrann fyrir
kjördag 25. maí nk.
Breytt viðhorf
Að hjúkrunarheimilinu Sóltúni
undanskildu hefur sú regla gilt, er
hjúkrunarheimili sjálfseignarstofn-
ana hafa verið byggð, að fram-
kvæmdasjóður aldraðra hefur lagt
fram 40% af byggingarkostnaði en
þeir sem að nýbyggingu standa
60%.
Nú bregður hins vegar svo við að
í „Viljayfirlýsingu ráð-
herra og borgarstjóra“
leggur ríkið fram 70%
en borgin 30% af
byggingarkostnaði.
Þetta eru nýmæli sem
þýðir gjörbreytt við-
horf í samskiptum rík-
is og sveitarfélaga
vegna byggingar
nýrra hjúkrunarheim-
ila. Þetta eru góð
skilaboð til sjálfseign-
arstofnana á sviði
hjúkrunarheimila um
hvernig að nýbygging-
um í framtíðinni verð-
ur staðið. Eða snýr
kannski Sóltúnssamn-
ingurinn að þeim, þ.e. hærri dag-
gjöld en almennt er og sérstök
greiðsla húsnæðiskostnaðar.
R-listinn, Vinstri
grænir, útboð
Í viljayfirlýsingu framsóknarráð-
herrans og Kvennalista borgar-
stjórans fyrir hönd Vinstri grænna,
Alþýðubandalagsins, Alþýðuflokks-
ins og Framsóknarflokksins, öðru
nafni R-listinn, segir svo um 100
rýma hjúkrunarheimili í Sogamýri:
„Eignarhlutur ríkisins verður 70%
en borgarinnar 30% og kostnaður
verður greiddur í sömu hlutföllum,
en gert er ráð fyrir að rekstur
þjónustunnar verði boðinn út.“
Frumafl og aðrir fjárfestar sem
og aðrir aðilar í þjónustu á rekstr-
arsviði hjúkrunarheimila eiga auð-
vitað möguleika og miðað við hið
hagstæða tilboð Frumafls í bygg-
ingu og rekstur Sóltúns, að mati
heilbrigðisráðuneytis, er verið að
senda ákveðin skilaboð. Mér þykir
sem enn segi Vinstri grænir nei á
Alþingi en já í borgarstjórn.
Samfélagsleg gildi
Í Mbl. 16. maí sl. ritar Ögmundur
Jónasson sem svar við grein minni í
Mbl. 14. maí sl. og segir þar m.a.:
„Guðmundur Hallvarðsson gerir
því skóna að fulltrúar VG á Alþingi
annars vegar og R-listanum hins
vegar tali tungum tveim og sitt
með hvorri. Svo er ekki. Við viljum
halda samfélagslegum gildum á
lofti. Ástæða er hins vegar til þess
að hafa áhyggjur af samfélagsþjón-
ustunni ef Sjálfstæðisflokkurinn
kemst til valda í borginni því sá
flokkur hefur haft þá yfirlýstu
stefnu að hafa markaðslögmál að
leiðarljósi, jafnt innan velferðar-
þjónustunnar sem annars staðar.“
Í ljósi þessara orða hlýt ég að
minna á viljayfirlýsingu heilbrigð-
isráðherrans og borgarstjórans
hvar stendur um rekstur hins nýja
væntanlega hjúkrunarheimilis í
Sogamýri, „en gert er ráð fyrir að
rekstur þjónustunnar verði boðinn
út“.
Ögmundur Jónasson hefur talað
kröftuglega gegn einkavæðingu og
verið sjálfum sér samkvæmur og er
enn. En fyrrnefnd setning viljayfir-
lýsingar ráðherra og borgarstjóra
segir allt um frumhlaup kosninga-
óráðsins vegna borgarstjórnarkosn-
inganna og skal þá einskis látið
ófreistað til árangurs og skítt með
það þó smáhópar innan R-listans
standi á prinsippum og hafi áhyggj-
ur af markaðslögmálum. Voru það
ekki annars sjálfstæðismenn í borg-
arstjórn sem stoppuðu viljayfirlýs-
ingu R-listans og Vinstri grænna
vegna samstarfs við Frumafl þar
sem markaðslögmálið skyldi haft að
leiðarljósi?
Nú skal bjóða út rekstur
hjúkrunarheimila
Guðmundur
Hallvarðsson
Reykjavík
Voru það ekki annars
sjálfstæðismenn í borg-
arstjórn, segir Guð-
mundur Hallvarðsson,
sem stoppuðu vilja-
yfirlýsingu R-listans og
Vinstri grænna vegna
samstarfs við Frumafl
þar sem markaðs-
lögmálið skyldi haft að
leiðarljósi?
Höfundur er alþingismaður og
formaður Sjómannadagsráðs.
FYRIR skömmu
birtist í Morgunblaðinu
auglýsing um
kvennahátíð sem sjálf-
stæðiskonur stóðu fyr-
ir. Myndir af átta kon-
um prýddu
auglýsinguna og víst
voru þetta allt bráð-
myndarlegar og
greindarlegar konur.
„Þær hljóta að ætla
að koma þarna með
beinskeytta útleggingu
á því hvað konur í
Reykjavík munu græða
á því að styðja þeirra
stefnu,“ hugsaði ég og
augu mín leituðu niður á dagskrá há-
tíðarinnar. Mér til furðu virtist hún
fremur í ætt við tískusýningarkvöld-
in sem á árum áður voru afar vinsæl,
til dæmis í Naustkjallaranum, en
dagskrá kvenna sem gengið hafa
fram fyrir skjöldu til að vinna sam-
borgurum sínum það sem þær mega í
málefnum líðandi og komandi
stunda.
Ég las hvern dagskrárliðinn af
öðrum og sá að af hinu talaða máli var
þarna fátt eitt bitasætt. Ágætar lista-
konur höfðu tekið að sér að skemmta
með óperusöng og gamanmálum og
var það vafalaust gott innlegg, nú
ekki skaðar að kunna að snyrta sig og
raða blómum, en í þessu átti að veita
tilsögn – en framlag kvennanna á
framboðslistanum var hins vegar það
að sýna föt, loðfeldi og skartgripi.
Ég las dálítið hissa þennan dag-
skrárlið aftur – furðulegt að allar
þessar greindu og vel upplýstu konur
skuli hafa komist að þeirri niðurstöðu
að þær ættu það erindi helst við kon-
ur á kvennahátíð fyrir
kosningar að sýna þeim
tískuvarning. Ég hugs-
aði með mér: „Skrýtið,
– ef hugur þeirra stend-
ur til tískusýninga frek-
ar en málefnalegra um-
ræðna hvers vegna
skyldu þær þá ekki á
sínum tíma hafa farið út
í tískubransann?“ Í það
heila fannst mér þessi
dagskrá ekki höfða til
hugsandi kvenna.
Allar höfum við kon-
ur gaman af fötum,
snyrtivörum, blómum,
söng og gamanmálum –
en framboð á slíku efni
er margfalt á við umræður þar sem
reifaðar eru grundvallarhugmyndir
sem eru mikilvægar í sjálfri lífsbar-
áttunni.
Stjórnmál eru erfiður málaflokkur
og kröfuharður og það fólk virðing-
arvert sem vill helga honum krafta
sína. Það á það hjá okkur, sem betur
sleppum í þessu efni, að við hlustum á
röksemdir þess, því væntanlega hef-
ur þetta fólk eitt og annað til málanna
að leggja.
Við íslenskar konur stöndum
frammi fyrir margvíslegum vanda-
málum í okkar lífi. Við búum flestar
við margfalt vinnuálag og atvinnu-
þátttaka okkar hefur kostað sitt –
fórnarkostnaðurinn er mikill. Hið
óhóflega vinnuálag veldur því meðal
annars að við verðum að sinna fjöl-
skyldu okkar á hlaupum og tækifær-
in til að efla sig sem manneskju verða
oft furðu fátækleg af öllu saman.
Verst er að börnin okkar hafa goldið
þessa, það er nánast ofurmannlegt að
eiga að halda utan um barn í leik og
starfi við þessar aðstæður. Reynslan
sýnir líka að of mörg börn á Íslandi
búa við þröngan kost hvað varðar
leiðsögn í þeim málum sem mestu
skipta í leitinni að hamingju og fót-
festu í lífinu.
Um málefni af þessu tagi finnst
mér að kvenframbjóðendur ættu að
hugsa og tala – það væri ávinningur
að slíku. Það er alveg nægilega mikið
af sýndarmennsku ríkjandi í þessu
samfélagi.
Frambjóðendur
sýna loðfeldi
Guðrún
Guðlaugsdóttir
Höfundur er blaðamaður.
Reykjavík
Það er alveg nægilega
mikið af sýndar-
mennsku, segir Guðrún
Guðlaugsdóttir,
ríkjandi í þessu
samfélagi.
GEYSILEG uppbygging hefur
átt sér stað í skólamálum í Hafn-
arfirði á því kjörtímabili sem nú er
að líða enda ekki hjá því komist að
taka verulega til hendinni í þessum
málaflokki þegar kjörtímabilið
hófst. Aðkoman var reyndar ekki
eins og best verður á kosið. Fjár-
hagurinn verulega bágborinn, leik-
skólamál í ólestri og lögbundin ein-
setning grunnskólanna varla hafin.
Því var ljóst að framkvæma þurfti
fljótt, mikið og örugglega.
Alls eru fermetrarnir um 2.500 af
leikskólaplássi, í stað 640 kjörtíma-
bilið 1994–1998. Það er nær fjórfalt.
Nýir og glæsilegir leikskólar: Álfa-
steinn, Tjarnarás og Hörðuvellir,
voru byggðir og leikskólinn Norð-
urberg stækkaður til mikilla muna.
Þá voru reistir 15.200 fm af nýju
grunnskólahúsnæði samanborið við
tæplega 3.900 á árun-
um 1994–1998. Það er
nær fjórfalt. Byggt
hefur verið við Öldu-
túnsskóla, Engidals-
skóla og Setbergs-
skóla. Fyrsta áfanga
að nýjum Lækjarskóla
lýkur í sumar og Ás-
landsskóli er nánast
fullbyggður.
Hér má að sjálf-
sögðu ekki láta staðar
numið og mikilvægt er
að leik- og grunn-
skólaþjónusta verði
áfram byggð upp sam-
hliða uppbyggingu
nýrra hverfa í bænum
en ekki er síður mikilvægt að ljúka
endurbótum og viðbyggingum við
eldri skóla.
Í Hafnarfirði er
mikið og metnaðarfullt
starf unnið á öllum
skólastigum. Nú þegar
ytri skilyrðum hefur
nánast verið fullnægt
er kjörið tækifæri til
þess að beina sjónum
enn frekar að innri
uppbyggingu skól-
anna. Hafnarfjörður,
vonandi undir styrkri
stjórn Sjálfstæðis-
flokksins, ætlar sér
áframhaldandi for-
ystuhlutverk á sviði
skólamála. Til þess að
tryggja að svo megi
verða er mikilvægt að
vinnu við heildstæða skólastefnu
verði hraðað. Í skólastefnunni verð-
ur lykilatriði að skólarnir fái að
njóta sjálfstæðis í starfinu. Það
tryggir að foreldrar fá skjótari og
betri meðhöndlun erinda sinna þeg-
ar þeir eiga samskipti við skólann.
Það tryggir einnig að skólastjórn-
endur og kennarar geta tekið á
innri málum af aukinni festu og á
markvissari hátt. Hvort tveggja
tryggir betri þjónustu við foreldra
og nemendur og ætti að leiða til
þess að kjölfesta skólanna liggi í
þeim sjálfum.
Með heildstæðri skólastefnu
verður skólagangan ein heild þar
sem samstarf skólastiga verði eflt
enn frekar. Styrkja þarf heilsteypt
skólastarf og þróa í einstökum skól-
um og í bæjarfélaginu í heild svo
eðlileg samfella og stígandi verði í
námsferlinu.
Skólastefnuna er kjörið að vinna
samhliða fjölskyldustefnu sem eflir
samheldni fjölskyldunnar, tengsl
hennar við öll skólastig og aðra þá
þjónustu sem skapar kjöraðstæður
til uppeldis og þroska. Þá er einnig
mikilvægt að tækifæri til þróunar
heildstæðrar hugmyndafræði verði
veitt og foreldrar hafi áfram val um
leikskóla eftir uppeldisstefnum og
áherslum hvers skóla.
Þróun samfélagsins er geysilega
ör. Tíðar breytingar eiga sér stað,
breytingar sem gera það að verk-
um að hefðbundin hlutverk fjöl-
skyldunnar taka breytingum og
verða á ýmsan hátt óljósari en fyrr
þegar færra glapti. Mikilsvert er að
skólar og heimili byggi upp mark-
viss og heilsteypt samskipti. Líkja
má skóla og heimili við samherja í
íþróttakappliði. Samherja sem hafa
að vissu leyti ólík hlutverk en sömu
markmið. Hlutverkin þurfa að sjálf-
sögðu að vera á hreinu í þessu liði
eins og öðrum sem ætla sér að ná
árangri. Axla þarf ábyrgð og góða
samvinnu þarf til að settu marki
verði náð.
Öll viljum við að börnin okkar
vaxi úr grasi og verði heilsteyptir,
sjálfstæðir og sterkir einstaklingar.
Börn þurfa fyrirmyndir, öryggi,
hæfilegan aga, hvatningu, ást og
virðingu. Uppeldið þeirra er án efa
mikilvægasta hlutverk okkar í líf-
inu. Hlutverk sem við verðum að
rækta af alúð. Til að ná góðum ár-
angri verðum við að gefa þessu
mikilvæga starfi okkar nauðsynleg-
an tíma.
Sjálfstæðisflokknum í Hafnarfirði
er annt um framtíð bæjarfélagsins
og íbúa þess. Stefna okkar er í senn
framsækin og raunhæf. Fylkjum
liði á kjörstað 25. maí nk. og
tryggjum stöðu Sjálfstæðisflokks-
ins í Hafnarfirði, fyrir fólk og fram-
tíð.
Tryggjum Hafnfirðing-
um vandaða skólastefnu
Leifur S.
Garðarsson
Hafnarfjörður
Sjálfstæðisflokknum í
Hafnarfirði, segir Leif-
ur S. Garðarsson, er
annt um framtíð bæjar-
félagsins og íbúa þess.
Greinarhöfundur er aðstoðar-
skólastjóri og í 6. sæti á lista Sjálf-
stæðisflokksins í Hafnarfirði.