Morgunblaðið - 22.05.2002, Síða 12

FRÉTTIR
12 MIÐVIKUDAGUR 22. MAÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
 SIGRÚN
Sveinbjörns-
dóttir braut-
skráðist frá La
Trobe háskóla í
Melbourne með
doktorspróf í
sálfræði 28.
september sl.
Aðalleiðbeinandi var dr. Ken
Greenwood. Prófdómarar voru dr.
L. Steed frá V-Ástralíu, dr. L.
Fabrigar frá Kanada og dr. Jakob
Smári frá Íslandi. Ritgerðin ber
heitið „The Assessment of Adol-
escent Coping: Development of a
New Scale.“
Í ritgerðinni er lýst hönnun
kvarða sem greinir bjargráð 12-16
ára unglinga (Measure of Adolesc-
ent Coping Strategies; MACS) í
frum- og yfirþætti. Sýnt þykir að
einstaklingsbundin bjargráð hafi
áhrif á líðan, félagslega aðlögun
og heilsufar fólks. Finna má
nokkrar kenningar varðandi meg-
inþætti bjargráða unglinga en þær
eru misvísandi og ágreiningur er
um lykilhugtök. Við greiningu á
áreiðanleika og réttmæti bjargrá-
ðakvarða fyrir unglinga, sem til
þessa hafa verið hannaðir víða um
lönd, kom í ljós að enginn þeirra
stóðst próffræðilegar kröfur og
því var ályktað að fyrirliggjandi
kenningar byggðust á hæpnum
forsendum. Nýr kvarði (Measure
of Adolescent Coping Strategies;
MACS) var hannaður samkvæmt
ýtrustu próffræðilegum kröfum.
Atriði í kvarðann voru fengin frá
fyrri rannsóknum við La Trobe
háskóla. Þátttakendur voru 9942
nemendur 7. og 10. bekkja í Vict-
oríufylki og á Íslandi, en leitandi
þáttagreining með háðum snúningi
greindi bjargráð þeirra í 5 frum-
og tvo yfirþætti. Yfirþættirnir eru
annars vegar hagstæð og hins
vegar óhagstæð bjargráð. Kvarð-
inn var sannprófaður á 534 ástr-
ölskum unglingum. Áreiðanleiki
kvarðans er ágætur, bæði hvað
varðar innri stöðugleika þáttanna
og stöðugleika við endurprófun, en
kvarðinn í endanlegri mynd var
lagður fyrir 118 íslenska unglinga
tvisvar. Réttmæti kvarðans stenst
einnig próffræðilegar kröfur. Á
þeim grundvelli var ný kenning
varðandi greinanleika bjargráða
unglinga í frum- og yfirþætti
kynnt. Gert er ráð fyrir að kenn-
ingin hafi bæði fræðilegt og hag-
nýtt gildi. Sigrún lauk kenn-
araprófi frá K.Í 1966,
stúdentsprófi frá sama skóla 1968,
fil.kand. prófi, aðalgrein uppeld-
isfræði, frá háskólanum í Gauta-
borg 1972, viðbótar ársnámi (önn-
ur aðalgrein) í hagnýtri sálfræði
frá sama skóla 1973 og meist-
araprófi í sálfræði (psykologex-
amen) frá sama skóla 1975.
Sigrún er fædd 19. júní 1946,
dóttir Önnu Jónsdóttur húsmóður
og Sveinbjarnar Markússonar
kennara. Eiginmaður hennar er
Brynjar Ingi Skaptason, skipa-
verkfræðingur og kennari og eiga
þau þrjú uppkomin börn og þrjú
barnabörn.
Doktor
í sálfræði
SAMFYLKINGIN í Kópavogi hef-
ur kynnt stefnuskrá sína fyrir kom-
andi sveitarstjórnarkosningar. Í
stefnuskránni kemur m.a. fram að
Samfylkingin vilji að á næsta kjör-
tímabili verði komið á fræðslu-
skyldu fyrir öll 5 ára börn í fjórar
klukkustundir á dag. Valgeir Skag-
fjörð, kosningastjóri Samfylkingar-
innar í Kópavogi, segir að í þessu
felist í raun tillaga um að grunn-
skólanám hefjist við fimm ára ald-
ur.
Samfylkingin vill einnig að komið
verði á fót félagsmiðstöð fyrir ungt
fólk á Hamraborgarsvæðinu þar
sem verði listasmiðja og möguleiki
til margvíslegrar listsköpunar. Þá
kemur m.a. fram í stefnuskránni að
Samfylkingin vilji stofna hverfa-
nefndir sem verði stjórn bæjarins
til ráðgjafar varðandi helstu verk-
efni í hverju hverfi fyrir sig og að í
þeim eigi sæti fulltrúar íbúa og at-
vinnufyrirtækja eftir því sem við á.
Aukinheldur kemur fram í
stefnuskránni að Samfylkingin vilji
að aðstaða til að losa flokkaðan úr-
gang verði bætt og að heimili bæj-
arins verði hvött til að jarðgera líf-
rænan úrgang. Samfylkingin segir
að með þessu megi fækka sorp-
hirðudögum og minnka þörfina fyr-
ir sorphirðu um 25 til 40%.
Morgunblaðið/Kristinn
Efstu menn á lista Samfylkingarinnar í Kópavogi kynna stefnumál sín fyrir komandi sveitarstjórnarkosningar.
Samfylkingin í Kópavogi kynnti sín helstu stefnumál
Fræðsluskylda fyrir 5 ára börn
25.maí2002
Kópavogur
ÞAU Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
borgarstjóri og Björn Bjarnarson,
borgarstjóraefni Sjálfstæðisflokks-
ins, eru sammála um mikilvægi lög-
gæslumála en hafa talsvert ólíkar-
hugmyndir um hvernig megi efla
löggæslu í borginni.
Á fundi hjá Lögreglufélagi
Reykjavíkur í gær sagði Ingibjörg
Sólrún Gísladóttir borgarstjóri að
löggæslan væri gríðarlega mikil-
vægur hluti af lífsgæðum borgarbúa.
Borgaryfirvöld kepptu að því að
tryggja góða menntun, góða leik-
skóla, öfluga félagsþjónustu o.s.frv.
en allt þetta væri til lítils ef borg-
arbúar teldu sig ekki búa við nægi-
legt öryggi. Þessi mál yrðu að vera í
góðu lagi og Reykjavíkurlistinn vildi
eiga góða samvinnu við lögregluna
um þessi mál. Reykjavíkurborg
hefði eftir fremsta megni reynt að
veita lögreglunni lið. Borgin hefði
t.a.m. lagt lögreglunni til eftirlits-
myndavélar í miðborginni og rauð-
ljósmyndavélar til að setja á gatna-
mót. Hins vegar skorti talsvert á að
ríkisvaldið veitti nægilegt fjármagn
til lögreglunnar í Reykjavík sem
væri fjársvelt og undirmönnuð.
Betri skilningur
hjá borginni
Ingibjörg Sólrún minnti á að fyrir
fjárlagagerðina fyrir árið 2000 hefði
lögreglustjórinn í Reykjavík lýst því
í bréfi til dómsmálaráðuneytisins að
lágmarksfjöldi lögreglumanna í
Reykjavík væri 303 en æskilegur
fjöldi væri 340. Í árslok árið 2000
hefðu hins vegar verið 290 lögreglu-
menn í Reykjavík. Lögreglan hefði
sjálf talið að fjöldi lögreglumanna
samsvaraði hvorki þörf fyrir lög-
gæslu né þeim kröfum sem almenn-
ingur gerði til lögreglunnar. Eftir að
hafa margoft rætt við ríkisvaldið um
að veita meira fjármagn til lögregl-
unnar í Reykjavík hefðu borgaryf-
irvöld markað sér þá stefnu að stað-
bundin löggæsla í borginni færðist
úr hendi ríkisvaldsins yfir til borg-
arinnar. „Við teljum okkur hafa
betri skynjun á því hverjar eru þarf-
ir borgarinnar og viljum hafa eitt-
hvað um það að segja hvernig lög-
gæslunni er beitt,“ sagði Ingibjörg.
Þetta væri ekki ný hugmynd, m.a.
hefði Gunnar Jóhann Birgisson,
borgarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins,
lagt þetta til árið 1994, en ekki hefði
verið vilji fyrir þessu hjá ríkisvald-
inu.
Þjónustusamningur
um löggæslu
Björn Bjarnason sagði að öryggis-
mál hefði alltaf borið á góma á þeim
fjölmörgu fundum sem hann hefði
átt með borgarbúum síðustu vikur.
Greinilegt væri að borgarbúum væri
umhugað um þessi mál og nauðsyn-
legt að borgarstjórn Reykjavíkur
hefði skýra stefnu í öryggismálum í
góðri samvinnu við lögreglu. Hann
tók skýrt fram að hann vildi ekki að
löggæslan færðist frá ríki til sveitar-
félaga. Það hefði sýnt sig að skyn-
samlegast væri að stjórn lögregl-
unnar í landinu væri hjá
ríkisvaldinu. Á hinn bóginn gætu
borgaryfirvöld haft áhrif á stefnu-
mótun og starf lögreglunnar.
Björn sagði það vera lykilatriði í
stefnu Sjálfstæðisflokksins að borg-
in og lögreglan gerðu með sér þjón-
ustusamning um löggæslumál sem
síðan yrði fylgt eftir af báðum að-
ilum. Slík samvinna gæti þróast án
þess að raska grundvallarskipan lög-
reglumála í landinu, eins og R-listinn
legði til. Borgaryfirvöld gætu með
ýmsum hætti aðstoðað lögregluna og
létt henni störfin og Björn benti á að
fyrirtæki og stofnanir leituðu í aukn-
um mæli til einkarekinna öryggis-
fyrirtækja til að sinna öryggisgæslu
á ákveðnum stöðum. Viss eftirlits-
og gæslustörf þyrftu ekki endilega
að vera á hendi lögreglu heldur gætu
aðrir aðilar sinnt þeim.
Björn sagði það stefnu Sjálfstæð-
isflokksins að efla löggæsluna í mið-
borginni, m.a. með því að setja á
laggirnar miðborgardeild í sam-
vinnu lögreglu, borgar, félagasam-
taka og hagsmunaaðila. Hugsanlega
mætti setja upp fleiri eftirlitsmynda-
vélar sem væri bæði árangursrík og
sýnileg löggæsla. Slíkar myndavélar
væru einfaldlega hluti af þeirri nú-
tímatækni sem lögregla yrði að nota
til að auðvelda störf sín.
Það væri greinilegt að lögregla
nyti virðingar og trausts en af máli
borgarstjóra mætti helst skilja að
allt væri í kaldakoli. Svo væri alls
ekki en þessi mál yrði að taka öðrum
tökum. „Löggæsla á að vera sam-
vinnuverkefni ríkis og sveitarfé-
lagsins en ekki draumur um að sveit-
arfélagið geti tekið þetta yfir og þess
vegna sé ástæðulaust að gera nokk-
uð annað en að bíða eftir því að sá
draumur rætist,“ sagði Björn.
Borgin borgi húsaleigu
fyrir lögreglu
Gunnleifur Kjartansson, lögreglu-
maður í Reykjavík, sagði í fyrispurn
sinni til frambjóðendanna að sér lit-
ist afar illa á hugmyndir um að færa
löggæslu frá ríki til borgar. Slíkt
væri vægast sagt afturhvarf til for-
tíðar og engin rök hefðu komið fram
fyrir þessu. Þá sagði hann hluta af
vandamálinu felast í þeim „subbu-
stöðum“ sem væru starfræktir í mið-
borg Reykjavíkur, með því að leyfa
slíka staði hefði þörfin fyrir löggæslu
aukist. Ingibjörg minnti á að hug-
myndin um að borgin tæki við lög-
gæslunni hefði komið fram eftir ár-
angurslausar viðræður við ríkið um
að auka fjárframlög. Væru einhverj-
ar aðrar leiðir færar til að efla lög-
regluna væri hún tilbúin að kanna
þær. Þá væru langflestir skemmti-
staðir í borginni ekki subbustaðir og
að það væru lögregluyfirvöld sem
væru umsagnaraðili um hvort veita
ætti leyfi fyrir starfsemi þeirra.
Björn Bjarnason ítrekaði and-
stöðu sína við hugmyndir um til-
færslur á stjórn lögreglu og sagði
þær úr takti við þróun í Schengen-
löndunum sem íslenska lögreglan
væri í mikilli samvinnu við. Þá yrðu
borgaryfirvöld að gæta að því að sú
starfsemi sem þau leyfðu gæti kallað
á aukna löggæslu og yrðu að miða
stefnu sína við það.
Jónmundur Kjartansson, yfirlög-
regluþjónn hjá ríkislögreglustjóra,
sagðist helst vilja hafa lögregluemb-
ættin færri en nú væri og var ekki
hrifinn af því að sveitarfélög tækju
löggæsluna að sér. Hann varpaði
fram þeirri hugmynd hvort borgar-
yfirvöld gætu ekki tekið að sér að út-
vega húsnæði fyrir hverfisstöðvar og
sjá um rekstur þess. Ingibjörg Sól-
rún sagði borgina tilbúna til við-
ræðna en hins vegar væri ákveðin
verkaskipting milli ríkis og borgar
sem yrði að vera sem skýrust. Það
væri nær að borgin tæki við löggæsl-
unni. Björn tók vel í þessar hug-
myndir og ítrekaði mikilvægi þess að
borgaryfirvöld og yfirvöld löggæslu-
mála í landinu ynnu saman til að
auka öryggi íbúanna.
Öflug lög-
gæsla hluti
af lífsgæðum
borgarbúa
Morgunblaðið/Einar Falur
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir borgarstjóri og Björn Bjarnason, borgarstjóraefni Sjálfstæðismanna, á fundi Lög-
reglufélags Reykjavíkur um stefnu stóru framboðanna í löggæslumálum í gær. Milli þeirra situr Sveinn Ingi-
berg Magnússon, formaður félagsins, en hann var fundarstjóri og stýrði umræðum og fyrirspurnum.
25.maí2002
Reykjavík