Morgunblaðið - 22.05.2002, Side 22

VIÐSKIPTI
22 MIÐVIKUDAGUR 22. MAÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
FJARSKIPTAFYRIRTÆKIÐ
Teleglobe er meirihlutaeigandi og
rekstraraðili sæstrengsins Cantat-3
sem Ísland er tengt við. Teleglobe á
í rekstrarerfiðleikum og er í
greiðslustöðvun. Óvissa um hvað
verður hefur ýtt undir áform um
lagningu nýs sæstrengs, Farice, í
eigu Landssíma Íslands og Föroya
Tele.
Íslensku fjarskiptafyrirtækin
hafa fengið staðfestingu á því að
ekkert rof verði á sambandi við
Cantat-3, að sögn Ara Jóhannsson-
ar, verkefnisstjóra hjá Póst- og
fjarskiptastofnun. Hann segir að
mál Teleglobe séu í ákveðinni bið-
stöðu, þ.e. verið er að endurskipu-
leggja reksturinn og á næstu mán-
uðum kemur í ljós hvað verður um
fyrirtækið. Samkvæmt áætlunum
Teleglobe á að einfalda reksturinn
en halda úti grunnþjónustu og ef
þær ganga eftir mun engin breyt-
ing verða á sambandi Íslands við
Cantat-3 sæstrenginn.
Samband við Cantat-3 hefur
rofnað á undanförnum árum í
nokkrum tilvikum og hefur fjar-
skiptasambandi þá verið beint um
gervitungl á meðan viðgerð stendur
yfir. Að sögn Ara er sú leið ekki
varanleg en hann bendir á að
Landssíminn hafi haft í skoðun að
leggja annan sæstreng frá Íslandi
um Færeyjar og til Skotlands. „Það
má segja að ástandið hjá Teleglobe
undirstriki mikilvægi þess að sá
möguleiki verði athugaður,“ segir
Ari.
Farice í notkun árið 2004
Páll Jónsson, forstöðumaður fjar-
skiptasamstarfs hjá Landssíma Ís-
lands, segir að vonast sé til að nýr
sæstrengur í eigu Landssíma Ís-
lands og Föroya Tele, Farice, verði
kominn í notkun um áramótin 2003-
2004.
Páll segir aðstæður hjá Teleglobe
og óvissu um Cantat-3 hafa ýtt und-
ir áformin um Farice. „Það er óljóst
hvað verður og það gerir að verk-
um að þörfin fyrir nýjan streng er
miklu meiri,“ segir Páll.
Hann segir að lagning Farice sé
fyrst og fremst hugsuð í örygg-
isskyni en nú sé búist við að nýi
strengurinn taki við af Cantat-3,
jafnvel árið 2005. Páll segir fram-
boð á samböndum um gervitungl
takmarkað í sjálfu sér og einnig
hafi verð á aðgangi að gervitungl-
um farið hækkandi.
Endanleg ákvörðun um lagningu
Farice liggur ekki fyrir hjá Lands-
símanum en málið hefur verið
kynnt fyrir samgönguráðherra.
Hagkvæmnisathugun á strengnum
hefur leitt í ljós að fjárfestingin
getur verið hagstæð að gefnum
ákveðnum forsendum. Heildar-
kostnaður er um 41-42 milljónir
evra, miðað við kostnaðaráætlun nú
að sögn Páls, en það samsvarar um
3,5 milljörðum íslenskra króna.
Óvissa vegna Teleglobe ýtir
undir áform um nýjan sæstreng
Morgunblaðið/Ásdís
Netnotkun Íslendinga fer um Cantat-3 sæstrenginn sem er rekinn af
Teleglobe, en fyrirtækið er nú í greiðslustöðvun.
● ÁLVERÐ hefur lækkað á málm-
markaðinum í Lundúnum, LME, að
undanförnu. Í frétt í Wall Street
Journal í síðustu viku segir að selj-
endur geri ráð fyrir að verðið á hverju
tonni af áli muni ná jafnvægi í kring-
um 1.350 dali. Verðið var 1.346 dal-
ir í gær.
Hrannar Pétursson, upplýsinga-
fulltrúi ÍSAL, segir að álverðið hafi
verið nokkuð stöðugt það sem af er
þessu ári, rétt undir 1.400 dölum.
Ekki sé ástæða til að ætla að verðið
sé á niðurleið nú þótt það hafi lækk-
að nokkuð í síðustu viku. Hann segir
að þótt erfitt sé að spá fyrir um þró-
un á álverði sé almennt gert ráð fyrir
að það muni hækka á seinni hluta
þessa árs og að næsta ár verði hag-
stæðara en þetta ár.
Meðalverð á tonni af áli á LME á
síðasta ári var 1.456 dalir, 1.567
dalir á árinu 2000, 1.388 dalir 1999
og 1.381 dalur árið 1998.
Álverð lækkar
í Lundúnum
SÆNSKA verðbréfafyrirtækið
Aragon, sem er í eigu Kaup-
þings, hefur áhuga á taka þátt í
samruna á sænskum verð-
bréfamarkaði, að því er segir í
sænska netblaðinu Ekonomi24.
Blaðið hefur eftir Sigurði Ein-
arssyni, forstjóra Kaupþings,
að viðræður séu m.a. í gangi um
samruna á milli Aragon og
sænska bankans JP Nordiska
en ekki sé ljóst hve niðurstaða
þeirra viðræðna verði.
Sigurður sagði í samtali við
Morgunblaðið í gær að sænski
fjölmiðillinn hefði tekið full-
djúpt í árina. „Við höfum áhuga
á að mynda öflugri og sterkari
einingu á Norðurlöndunum.
Nordiska er að sjálfsögðu
áhugaverður aðili í því efni,“
sagði Sigurður en gat ekki stað-
fest að beinar viðræður væru í
gangi við Nordiska.
Allir tala við alla
Aragon er meðalstórt verð-
bréfafyrirtæki á sænska vísu
en JP Nordiska er talsvert
stærra fyrirtæki. Um er að
ræða banka með áherslu á fjár-
festingabankastarfsemi og við-
skipti við efnaða einstaklinga.
Forstjórinn, Lage Jonason,
vildi ekki tjá sig um sameining-
arviðræður við Ekonomi24 að
öðru leyti en að „allir tali við
alla“ en haft er eftir forstjóra
Aragon, Christer Villard, að
fyrirtækin hafi áður talað sam-
an og enn séu þreifingar en
ekkert fast í hendi.
Þess má geta að Kaupþing
tilkynnti í gær að Jóhann G. Jó-
hannsson, framkvæmdastjóri
Kaupþings í Stokkhólmi, hefði
ákveðið að láta af störfum 1.
júní nk. Meginverkefni hans
sneri að samruna Kaupþings og
Aragon, sem mun vera vel á
veg kominn.
Aragon
hyggur á
samruna
● MEÐALLAUN hækkuðu um 0,2% á
milli mars og apríl síðastliðins sam-
kvæmt launavísitölu Hagstofu Ís-
lands sem birt var í gær. Síðastliðna
12 mánuði hefur vísitalan hækkað
um 8,0%.
Þá hefur Hagstofan reiknað vísi-
tölu byggingarkostnaðar og var breyt-
ingin sú sama milli mars og apríl og
á launavísitölunni, eða 0,2%.
Hækkun byggingarvísitölunnar síð-
astliðna 12 mánuði er hins vegar
7,4%.
Frá janúar 2000 til apríl 2002
hækkaði launavísitalan um 20,6%
en byggingarvísitalan um 16,9%.
Launa- og bygging-
arvísitala
hækka um 0,2%
SAMTÖK verzlunar og þjónustu
hafna alfarið drögum Samkeppnis-
stofnunar að leiðbeinandi reglum um
viðskipti birgja og matvöruverzlana.
SVÞ segja í yfirlýsingu í fréttapósti
sínum að Samkeppnisstofnun sé þar
með að leggja til að samninga- og
viðskiptafrelsi verði skert hjá mat-
vöruverzlunum. Í drögum sé beinlín-
is kveðið á um að matvöruverzlunum
beri að skipta við hérlenda birgja og
sé ekki heimilt að stunda eigin inn-
flutning nema þær geti sannað að
með því fáist hagstæðari kjör.
„Tilgangur reglnanna er að efla
samkeppni og stuðla að góðum við-
skiptaháttum í samskiptum birgja
og matvöruverslana. SVÞ eru fylgj-
andi almennum siðareglum, en telja
að aðilar eigi sjálfir að setja þær.
Drögin sem Samkeppnisstofnun hef-
ur sent frá sér ganga mun lengra en
eðlilegt getur talist um siðareglur á
milli aðila í viðskiptalífinu. Þær eru
íþyngjandi og beinast allar að því að
skerða frjálsa viðskiptahætti mat-
vöruverslana. Matvöruverslunum er
ekki aðeins bannað að stunda eigin
innflutning heldur er kveðið á um
kostnaðarreglur við markaðsstarf og
hilluuppsetningu, svo dæmi séu tek-
in. Óljóst er hver lagaleg staða hinna
leiðbeinandi reglna muni verða því
þær samræmast ekki reglum sam-
keppnislaga og stangast á við við-
skiptahætti sem hingað til hafa við-
gengist. Reglurnar sem
Samkeppnistofnun hefur kynnt
minna óneitanlega um margt frekar
á einokun en frjálsa samkeppni, sem
stofnunin ætti að standa vörð um,
neytendum til hagsbóta. Ef fram fer
sem horfir má gera ráð fyrir aðsam-
bærilegar reglur verði settar um
aðrar atvinnugreinar. Má t.d. gera
ráð fyrir að þeir sem selja nýja bíla
megi einungis kaupa bíla af innlend-
um heildsölum? Evrópsk samkeppn-
islöggjöf sem Íslendingar hafa und-
irgengist með þátttöku í EES beinist
að því að rýmka heimildir fyrirtækja
til að gera viðskipti sín á milli frekar
en að hamla þeim. Ekki verður séð
hvernig drög Samkeppnisstofnunar
samræmist þeim,“ segir í fréttapósti
samtakanna.
Fráleitt að tala um lagabrot
Guðmundur Sigurðsson, forstöðu-
maður samkeppnissviðs Samkeppn-
isstofnunar segir fráleitt að tala um
lagabrot í tengslum við drög stofn-
unarinnar eins og Samtök verslunar
og þjónustu hafi gert, þar sem um
drög að leiðbeiningum sé að ræða en
ekki bindandi reglur. Þá segir hann
óskiljanlegt og næstum torkennilegt
að ræða málið á þessum nótum á
þessu stigi. Guðmundur hafnar ekki
athugasemdum Samtaka verslunar
og þjónustu þar sem hann segist
ekki hafa fengið tækifæri til að
kynna sér þær. Hann segir hugsan-
legt að Samkeppnisstofnun hafi sést
yfir ákveðna þætti við samningu
draganna en að stofnunin hafi sent
þau til hagsmunaaðila til umsóknar
þar sem hún hafi vonast til þess að fá
rökstuddar athugasemdir við þau
sem síðan yrðu teknar til athugunar.
Þá segist hann telja það bráðræði af
samtökunum að birta athugasemdir
sínar opinberlega án þess að gefa
Samkeppnisstofnun tækifæri til að
kynna sér þær en athugasemdir
samtakanna bárust fyrst til stofnun-
arinnar í dag. Guðmundur segir drög
að leiðbeinandi reglum um viðskipti
birgja og matvöruverslana hafi verið
samin eftir að kvartanir bárust um
það að fyrirtæki á matvörumarkaði
nýttu sér kaupstyrk sinn til að fá
fram betri viðskipti við birgja en um-
fang viðskiptanna geri eðlileg. Þá
hafi kaupmenn nýtt sér kaupstyrk
sinn til að fá birgja til að taka þátt í
auglýsingakostnaði auk þess sem
samningar hafi verið gerðir um gott
hillupláss í verslunum gegn afslætti
á verði frá birgjum.
„Minna á margt um einokun“
SVÞ hafna drögum Samkeppnis-
stofnunar að reglum um viðskipti
HAGNAÐUR Delta hf. á fyrsta
fjórðungi ársins nam 617 milljónum
króna. Hagnaður alls ársins í fyrra
var 813 milljónir króna, en með upp-
gjörinu eru ekki birtar samanburð-
artölur fyrir fyrstu þrjá mánuði síð-
asta árs. Þá hefur sú breyting orðið
milli ára að uppgjörið nú er ekki
verðleiðrétt og er það í samræmi við
breytingar á lögum um ársreikn-
inga. Hagnaður síðasta árs hefði
verið 77 milljónum króna lægri með
núverandi uppgjörsaðferð.
Rekstrartekjur voru rúmir 3
milljarðar króna en voru 5,4 millj-
arðar króna allt árið í fyrra. Hagn-
aður fyrir afskriftir nam 897 millj-
ónum króna, sem þýðir að
framlegðarhlutfall var tæplega 30%.
Sama hlutfall var tæplega 31% allt
árið í fyrra.
Vegna gengismunar af erlendum
lánum voru fjármagnsliðir nú já-
kvæðir um 29 milljónir króna, en
þeir voru neikvæðir um 313 milljónir
króna í fyrra. Skattar námu 130
milljónum króna. Heildareignir voru
11,6 milljarðar króna í lok uppgjörs-
tímabilsins og eiginfjárhlutfall var
25,6%. Í lok síðasta árs var eigin-
fjárhlutfallið 31,4% og 41,6% ári
fyrr.
Veltufé frá rekstri nam 680 millj-
ónum króna en var 1.408 milljónir
króna allt árið í fyrra.
Gert ráð fyrir 1,7 milljarða
króna hagnaði á árinu
Þrjú ný félög bættust við sam-
stæðu Delta á tímabilinu, Omega
Farma og systrafélögin United Nor-
dic Pharma og Dansk Lægemiddel
Forsyning.
Um 91% tekna Delta er vegna
sölu á lyfjum erlendis.
Rekstraráætlun gerir ráð fyrir 1,7
milljarða króna hagnaði á árinu og
að hagnaður fyrir afskriftir verði 3,4
milljarðar króna. Í fréttatilkynningu
frá félaginu er varað við að geng-
issveiflur krónunnar geti haft áhrif á
þessar niðurstöður.
Þriggja mánaða uppgjör Delta hf.
Hagnaður 617
milljónir króna
TAP af rekstri Hlutabréfamark-
aðarins hf. á fyrsta ársfjórðungi
þessa árs nam 12 milljónum
króna fyrir skatta. Að teknu til-
liti til breytinga á óinnleystu
tapi af hlutabréfaeign var heild-
arafkoman neikvæð um 33 millj-
ónir.
Heildarafkoma Hlutabréfa-
markaðarins á árinu 2001 var
neikvæð um 11 milljónir og um
44 milljónir árið áður.
Í tilkynningu frá félaginu seg-
ir að neikvæða afkomu á fyrsta
ársfjórðungi þessa árs megi
rekja til lækkunar á verðmæti
hlutabréfaeignar félagsins í
Bandaríkjunum og styrkingar á
gengi krónunnar gagnvart
Bandaríkjadal.
Íslandsbanki-eignastýring sér
um daglegan rekstur Hluta-
bréfamarkaðarins hf. Heildar-
eignir Hlutabréfamarkaðarins í
lok ársfjórðungsins námu 461
milljón króna. Þar af voru eignir
í erlendum hlutabréfum 408
milljónir og handbært fé 51
milljón. Eigið fé nam 459 millj-
ónum.
Félagið átti hlut í 33 félögum
í lok ársfjórðungsins og voru
stærstu eignarhlutarnir í Micro-
soft, Pfizer og American Ex-
press.
Innra virði félagsins (eigið fé/
hlutafé) lækkaði um 6,5% á árs-
fjórðungnum.
Í tilkynningu félagsins segir
að rekstur þess sé mjög háður
þróun á erlendum hlutabréfa-
mörkuðum. Því sé erfitt að
segja til um væntanlega rekstr-
arafkomu á árinu.
Afkoma Hluta-
bréfamarkaðar-
ins neikvæð
um 33 milljónir