Morgunblaðið - 12.06.2002, Blaðsíða 25

minni en ef mönnun og umfang
heilsugæslunnar væri viðunandi.
Kostnaður við framhaldsnám í
heilsugæslulækningum er líka
minni þegar færri eru teknir inn en
vilja komast að.
Hvað kostar hins vegar að svelta
kerfið? Leiða má líkum að því að
veikindadögum fjölgi, þar sem fólk
kemst ekki til læknis þegar það
þarf á að halda. Vaktþjónusta
heilsugæslustöðvanna kostar vænt-
anlega meira en betur mönnuð
þjónusta á dagvinnutíma. Fjölmörg
vandamál sem heilsugæslulæknar
gætu auðveldlega sinnt, lenda inni
á borði hjá öðrum sérfræðimennt-
uðum læknum, en þjónusta þeirra
er að meðaltali töluvert dýrari en
þjónusta sem veitt er á heilsu-
gæslustöðvum. Álagið á stóru
sjúkrahúsin eykst líka, þar sem
þeir sem ekki komast að á heilsu-
gæslum leita oft þangað í staðinn.
Sú þjónusta sem þar er veitt er yf-
irleitt mun dýrari en sú sem heilsu-
gæslan veitir. Þetta aukna álag af
lítið veiku fólki á bráðamóttöku-
rnar gerir það að verkum að erf-
iðara er að sinna bráðveikum sjúk-
lingum. Þannig hefur þessi kreppa
ekki bara kostnaðaraukandi áhrif
innan heilsugæslunnar sjálfrar
heldur innan alls heilbrigðiskerfins
og þjóðfélagins í heild.
Mannúð að leiðarljósi
Mörgum finnst kannski kaldr-
analegt að leggja heilbrigðisþjón-
ustu til jafns við hver önnur við-
skipti og eru boðberar slíkrar
stefnu oft sagðir ómannúðlegir.
Þetta er að mati greinarhöfunda
stór misskilningur. Það er ekki
ómannúðlegt að vilja hag lands-
manna sem mestan með því að þeir
hafi aðgang að bestu mögulegu
þjónustu og hafi val um hvaðan
þeir þiggja hana. Auðvitað mun hið
opinbera halda áfram að kosta
stærstan hluta heilbrigðiskerfisins
og heilbrigðisráðuneytið þarf að
hafa yfirumsjón með allri þjónustu
í kerfinu, setja reglur og viðhalda
öflugu eftirliti. Meðan ráðuneytið
stendur sig í þessu hlutverki og
hefur lög um heilbrigðisþjónustu
að leiðarljósi, þar sem segir að allir
landsmenn skulu eiga kost á full-
komnustu heilbrigðisþjónustu, sem
á hverjum tíma eru tök á að veita,
þurfum við ekkert að óttast.
Leiðir til úrbóta
Hvernig má þá bæta ástandið í
heilsugæslunni svo framboð á þjón-
ustu verði hvoru tveggja nægjan-
legt sem og af bestu gæðum?
Í fyrsta lagi þarf að veita heilsu-
gæslulæknum frelsi til að starfa
sjálfstætt líkt og öðrum sérfræði-
menntuðum læknum. Það myndi án
efa lokka fleiri í stéttina, en und-
irmönnun er eitt stærsta vanda-
málið sem heilsugæslan glímir við
þessa dagana. Í öðru lagi þarf að
skjóta styrkari stoðum undir
einkaframtakið í heilbrigðiskerf-
inu, en samkeppni milli ríkisrek-
innar og einkarekinnar heilsu-
gæslu undir traustu eftirliti
heilbrigðisráðuneytisins, myndi að
mati greinarhöfunda auka framboð
og gæði þjónustunnar. Í þriðja lagi
þarf að tryggja það að allir þeir
sem áhuga hafa á að stunda fram-
haldsnám í heilsugæslulækningum
hér á landi hafi aðgang að náminu,
meðan skorturinn er sem nú.
Mikið er pressað á um að tak-
marka útgjaldaaukningu til heil-
brigðismála. Ef reikningsdæmið
hér að ofan er haft í huga er ekki
annað að sjá en hér sé kjörið tæki-
færi til sparnaðar. Þannig er hægt
að slá tvær flugur í einu höggi, þ.e.
bæta þjónustuna samhliða því að
spara peninga. Það er von grein-
arhöfunda að stjórnendur heil-
brigðismála í landinu fari bráðum
að sjá skóginn fyrir trjánum og
taki til hendinni við breytingar, svo
íbúar höfuðborgarsvæðisins geti
farið að vænta mannsæmandi þjón-
ustu í heilsugæslunni fyrr en síðar.
Ekki er hægt að krefjast neins
annars af þjóð sem gefur sig út fyr-
ir að vera meðal fremstu velferð-
arþjóðfélaga í heiminum í dag.
Höfundar eru læknar á Landspítala
– Háskólasjúkrahúsi.
Læknar
Það er von Margrétar
Leósdóttur og
Elínar Bjarnadóttur
að stjórnendur
heilbrigðismála fari
að taka til hendinni
við breytingar, íbúum
til hagsbóta.
UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 12. JÚNÍ 2002 25
Rafmagnssláttuvél
1100W rafmótor
27 ltr grashirðupoki
Silent 33
tilbo›: 16.900
Silent 45 Combi
Bensínsláttuvél
4 hestafla B&S mótor
55 ltr grashirðupoki
tilbo›: 44.900
Euro 45
tilbo›: 32.900
Bensínsláttuvél
4 hestöfl B&S mótor
55 ltr grashirðupoki
Garden Combi
tilbo›: 215.000
Bensínsláttuvél 12,5 hestöfl B&S mótor
170 ltr grashirðupoki fáanlegur
Estate President
tilbo›: 354.000
Bensínsláttuvél 13,5 hestöfl B&S mótor
250 ltr grashirðupoki
Park Comfort
tilbo›: 490.000
Bensínsláttuvél 15,5 hestöfl B&S mótor
Sláttubúnaður að framan
Vetrarsól • Askalind 4 • Kópavogi • Sími: 564 1864
Hágæða sláttuvélar
áhuga á að afla sér upplýsinga um
beinþynningu að fara inn á vefsíðuna
www.beinvernd.is skal tekið skýrt
fram að lykillinn að næringarlegu
jafnvægi felst í fjölbreytni og hóf-
semi. Og enginn ætti að velkjast í
vafa um eftirfarandi: Kornmeti er
hollt sem og fiskur. Baunir eru holl-
ar, einnig kjöt, hnetur og fræ. Egg
eru holl og að sjálfsögðu ávextir og
grænmeti. Og ekki megum við
gleyma blessaðri mjólkinni, sem svo
sannarlega er sprengfull af hollustu!
Bein
Í greinarskrifum Jóns,
segir Ólafur Gunnar
Sæmundsson, má finna
ýmsar rangfærslur.
Höfundur er næringarfræðingur og
stjórnarmaður í Beinvernd.
Begga fína