Morgunblaðið - 02.08.2002, Qupperneq 9
FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 2. ÁGÚST 2002 9
Engjateigi 5, sími 581 2141.
Opið virka daga frá kl. 10.00–18.00, laugardaga frá kl. 10.00–15.00.
Útsala - útsala
Ennþá glæsilegt úrval
Lokað á morgun laugardag
Bankastræti 14, sími 552 1555
Líður að útsölulokum
Brandaraverð
Nýjar vörur komnar
Enn meiri verðlækkun
BORIÐ hefur á truflunum á sam-
bandi við íslenska gsm-síma erlendis
að undanförnu. Jóakim Reynisson,
framkvæmdastjóri tæknisviðs Tals,
segir að því miður fylgi ýmis tækni-
leg vandamál útlandasímtölum hjá
öllum símafyrirtækjunum. Símtölin
fari oft í gegnum mörg erlend fyr-
irtæki, sem reyni gjarnan að flytja
þau á sem ódýrastan og hagkvæm-
astan hátt, á kostnað gæða.
Dæmi eru t.a.m. um að hljóðið sé
óeðlilega lengi á leiðinni þegar hringt
er í gsm-síma Tals í Danmörku, auk
þess sem komið hefur fyrir að erfitt
er að ná sambandi við gsm-notanda
hjá Íslandssíma sem staddur er í
Portúgal.
Jóakim segir að fólk geri sér al-
mennt ekki grein fyrir að símtöl til og
frá útlöndum fari í gegnum marga
aðila. „Þegar hringt er á milli landa
vitum við hjá símafélögunum stund-
um ekki einu sinni hvaða leið símtölin
fara. Það gerir að verkum að erfitt er
að svara fyrir um einstök dæmi og
einnig leiðir það til þess að vandamál
eru mun tíðari en ella. Hérna heima
eru það hins vegar ekki nema ís-
lensku fyrirtækin sem þurfa að sjá til
þess að færa símtöl milli kerfa,“ segir
hann.
Oft leitað ódýrari
flutningsleiða
Jóakim segir það flækja málin enn
frekar að erlendu fyrirtækin sem ís-
lensku fyrirtækin hafi gert samning
við sendi oft símtölin misjafnar leiðir
frá degi til dags. Þau séu oft og tíðum
að leita ódýrari og hagkvæmari flutn-
ingsleiða, með þeim afleiðingum að
gæðin sitji á hakanum. „Þegar við
fáum kvartanir og byrjum að skoða
málið getum við stundum haft sam-
band við einhvern erlendis sem getur
haft einhver áhrif. Stundum er það
ekki hægt, en þá leysist málið oftast
af sjálfu sér, þegar fyritækið skiptir
um flutningsleið,“ segir Jóakim.
Hann segir að notandinn erlendis
geti oft leyst vandamálið með því að
velja annað símafyrirtæki á símanum
sínum. „Fólk áttar sig hins vegar
ekki alltaf á þeim möguleika,“ segir
hann.
Jóakim segir að kvartanir hjá Tali
séu síst fleiri en hjá öðrum fyrirtækj-
um. „Við leggjum mikla áherslu á að
þessi þjónusta sé sem best og erum
með hóp starfsmanna sem hugsa
nánast eingöngu um að tryggja gæði
útlandasambandsins,“ segir Jóakim.
Annmarkar í byrjun
Pétur Pétursson, kynningar-
fulltrúi hjá Íslandssíma, segir að
kvartanir þessa efnis séu ekki tíðari
hjá Íslandssíma en öðrum símafyr-
irtækjum. „Við urðum þó vör við
ákveðna annmarka í byrjun, þegar
við fórum af stað með þjónustuna, en
við höfum markvisst unnið okkur út
úr þeim vanda. Síðustu mánuði höf-
um við veitt þjónustu sem við erum
afar sátt við og viðskiptavinirnir auð-
vitað líka,“ segir hann.
Aðspurður um fyrrnefnt dæmi
segir Pétur að ekki sé óeðlilegt, hjá
öllum símafyrirtækjum, að slík ein-
angruð vandamál komi upp. „En
þetta er ekki vandi sem er almennt að
plaga notendur. Ef svona mál koma
upp eru þau leyst. Séu notendur
staddir erlendis er það forgangsmál
hjá okkur,“ segir hann. Hann segir
að mörg hundruð viðskiptavina Ís-
landssíma séu erlendis á hverjum
degi og ekki sé óeðlilegt að einstaka
kvartanir berist.
Dæmi um truflanir á sambandi við íslenska farsíma erlendis
Margir og mis-
jafnir milliliðir
ÓLAFUR Guðmundsson, fyrrver-
andi varðstjóri lögreglunnar í
Reykjavík, gaf Byggðasafni Akra-
ness veglegt myntsafn á vordög-
um. Sýning á myntsafni hans var
formlega opnuð 1. júní sl., degi
áður en Ólafur hélt upp á 88 ára
afmæli sitt. Þetta er annað mynt-
safnið sem Ólafur lætur frá sér
fara en hann sagði í samtali við
Morgunblaðið að Landsbanki Ís-
lands hefði keypt myntsafn af sér
árið 1964 og það safn væri
grunnurinn að myntsafni því sem
Seðlabanki Íslands á í dag og hef-
ur til sýnis.
„Myntsafnið sem ég seldi
Landsbankanum fyrir 38 árum
fór fyrir 337 þúsund krónur og
ég gat keypt mér nýjan Volvo,
sem kostaði þá 318 þúsund krón-
ur. Ég átti því líka fyrir nokkrum
bensíndropum á bílinn,“ sagði
Ólafur, sem býr nú á Grund í
Reykjavík.
Ólafur fæddist á Sörlastöðum í
Fnjóskadal árið 1914 og féll hann
fyrir myntsöfnun þau þrjú sumur
sem hann dvaldi í sveit á Bjarna-
stöðum í Hvítársíðu sem ungur
drengur. „Þar var stúlka sem átti
danska silfurpeninga sem hún
geymdi í silfurlituðu raksápuboxi.
Ég heillaðist af myntinni sem hún
sýndi mér þar og byrjaði sjálfur
að safna sjaldgæfri mynt og hef
gert það síðan. Áður en ég ákvað
að gefa síðara safn mitt hafði ég
boðið það til sölu en þeir sem
áhuga höfðu á safninu höfðu ekki
áhuga á að kaupa það í heilu
lagi. Ég vildi ekki selja safnið í
smáskömmtum eins og allt
stefndi í og því ákvað ég að gefa
Byggðasafninu það frekar. Ég
gaf myntsafnið til minningar um
Bjarna Ólafsson skipstjóra sem
drukknaði árið 1939, Ólaf B.
Björnsson ritstjóra og Katrínu
Oddsdóttur. Þau studdu við bakið
á mér og fjölskyldu minni og ég
var þeim ævinlega þakklátur fyr-
ir það.“
Ólafur bjó lengi á Akranesi en
fluttist síðar að Laugarvatni þar
sem faðir hans kenndi lengi vel.
„Sjö ára gamall fluttist ég
ásamt fjölskyldu minni til Akra-
ness þar sem faðir minn gerðist
kennari. Níu árum síðar flutti
hann sig um set og kenndi á
Laugarvatni en við bjuggum
áfram á Akranesi. Það þýddi lítið
að sitja með hendur í skauti, allir
þurftu að leggja sitt af mörkum
til þess að hafa í sig og á. Ég
fékk tækifæri til þess að vinna
hjá Bjarna Ólafssyni & co. sem
unglingur, við bræðslu á fiski.
Það sem ég vann mér inn við þá
vinnu fór í að kaupa nauðsynjar
enda vorum við orðin sex syst-
kinin. Bjarni Ólafsson hafði trú á
mér þegar mest á reyndi og ég
vildi heiðra hann og þá sem gáfu
mér tækifæri, með því að koma
myntsafninu fyrir á safninu að
Görðum.“ Byggðasafnið er á hinu
forna höfuðbóli á Görðum á
Akranesi sem var kirkjustaður og
prestssetur frá öndverðri kristni
til loka 19. aldar. Samkvæmt
Landnámabók bjó þar í upphafi
Jörundur hinn kristni, sonur Ket-
ils Bresasonar, sem ásamt Þor-
móði bróður sínum kom hingað
út af Írlandi í lok 9. aldar og nam
Akranes.
Að sögn Guttorms Jónssonar,
starfsmanns Byggðasafnsins, er
myntsafnið kærkomin viðbót við
fjölbreytta flóru safnins en enn
hefur aðeins hluta þess verið
komið upp. Safn Ólafs er það
viðamikið að ekki er hægt að
koma því öllu fyrir að svo stöddu.
Að mati Guttorms er myntsafnið
ómetanlegt í heild sinni og vekur
það mikla athygli gesta safna-
svæðisins. Þetta er ekki í fyrsta
sinn sem Ólafur gefur Byggða-
safninu mynt því að hann gaf
sýnishorn af mörgum fyrri út-
gáfum íslensku krónunnar fyrir
mörgum árum. Það myntsafn hef-
ur verið til sýnis á safninu í mörg
ár án þess að nafn Ólafs hafi ver-
ið nefnt til sögunnar.
Fyrrverandi lögregluvarðstjóri gaf Byggðasafni Akraness veglegt myntsafn
Silfurpeningar í raksápuboxi
kveikjan að myntsöfnuninni
Ólafur Guðmundsson afhendir mynt- og minnispeningasafn sitt
Byggðasafni Akraness og nærsveita.
Ólafur Guðmundsson býr nú á Elliheimilinu Grund.
Morgunblaðið/Arnaldur
MEÐAL niðurstaðna í við-
horfs- og atferliskönnun um
umferðarmál sem Gallup vann
fyrir Vátryggingafélag Ís-
lands er að karlar séu helm-
ingi líklegri en konur til að
brjóta umferðarlög. Könnunin
fór fram í júní og var úrtakið
1.200 mans og svarhlutfall
69,8%.
Spurt var hvort viðkomandi
hefðu brotið umferðarlög á
síðustu 12 mánuðum. Karlar í
þeim hópi voru 47% en konur
18%. Gengust alls 35% að-
spurðra við því að hafa brotið
umferðarlög síðustu 12 mán-
uði. Flestir sem kváðust hafa
brotið umferðarlög eru í
yngstu aldurshópunum eða 16
til 34 ára en fæstir á aldrinum
55–75 ára eða 18%.
Þá kom fram í könnuninni
að flesta brotlega sé að finna
meðal tekjuhárra. Þar sem
fjölskyldutekjur eru yfir 250
þúsund kr. á mánuði segjast
36–39% hafa brotið umferðar-
lög en hjá þeim sem hafa minni
tekjur en 250 þús. kr. hafa 23%
brotið lögin. Meðal þeirra sem
eru með háskólapróf er hlut-
fallið 42% en 25% hjá þeim
sem eru með grunnskólapróf.
Flestir hafa brotið umferð-
arlög með því að aka of hratt
eða 79,9% og 7,9% brutu lög
með því að aka gegn rauðu
ljósi og jafnmargir með því að
nota ekki bílbelti.
Könnunin er liður í þjóðar-
átaki VÍS gegn umferðarslys-
um en markmið hennar er að
hvetja Íslendinga til að leggj-
ast á eitt í baráttunni gegn
umferðarlysum. Er skorað á
fólk að virða 10 umferðarheiti
og stuðla með því að bættri
umferðarmenningu.
Viðhorfskönnun
Gallup fyrir VÍS
Karlar
líklegri til
umferð-
arlaga-
brota