Morgunblaðið - 02.08.2002, Blaðsíða 33

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 2. ÁGÚST 2002 33
✝ Garðar Sigur-geirsson fæddist
í Súðavík við Álfta-
fjörð 8. maí 1922.
Hann lést á Fjórð-
ungssjúkrahúsinu á
Ísafirði að kvöldi 24.
júlí síðastliðins. For-
eldrar hans voru
Margrét Sigurðar-
dóttir, f. 5. júní 1892,
d. 14. maí 1971, og
Sigurgeir Auðuns-
son, f. 24. ágúst
1888, d. 24. maí
1924. Alsystkini
Garðars eru: Jóna, f.
21. mars 1917, d. 9. jan. 1999;
Kristján, f. 28. sept. 1918, d. 18.
júní 1997; og Sigríður, f. 12.
ágúst 1924. Hálfbróðir Garðars
er Kjartan Geir Karlsson, f. 30.
apríl 1934.
Garðar kvæntist árið 1947
Ragnheiði Gísladóttur, f. 7. okt.
1923. Foreldrar hennar voru
Hansína Sigurðardóttir, f. 16.
okt. 1900, d. 22. ágúst 1965, og
Gísli Ólafsson, f. 29. ágúst 1889,
d. 6. júní 1924. Börn Ragnheiðar
og Garðars eru Margrét Helga, f.
17. jan. 1942, d. 30. jan. 1994,
maki Björn Jónsson, f. 10. mars
1943; Sigurgeir, f.
24. jan. 1945, maki
Jónína Hansdóttir, f.
12. júlí 1945; Þráinn
Ágúst, f. 1. júlí 1946,
maki Anna Gísla-
dóttir, f. 17. júní
1949, d. 11. okt.
2001; Gísli, f. 16. feb.
1952, maki Kristín
Jónsdóttir, f. 17. júlí
1952; Hansína Guð-
rún, f. 27. sept.
1954, maki Finnbogi
Hermannsson, f. 20.
sept. 1945; Gerður
Ragna, f. 4. sept.
1958, maki Ægir Sigurgeirsson,
f. 9. ágúst 1959; og Smári, f. 27.
okt. 1963, maki Karítas Halldórs-
dóttir, f. 9. okt. 1964. Barnabörn
eru 21 og barnabarnabörn 26.
Garðar ólst upp hjá móður
sinni í Súðavík og fór að taka til
hendinni jafnsnemma og kraftar
leyfðu. Hann var sjómaður og
verkamaður í Súðavík og fersk-
fisksmatsmaður í tuttugu ár.
Lengst af starfaði hann hjá
Frosta hf.
Útför Garðars fer fram frá
Súðavíkurkirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 14.
Við sem ólumst upp á mölinni suður
í Reykjavík um miðja síðustu öld og
áttum föður fastra vikulauna, vissum
lítið um kjör og aðstæður fólks í
strjálum sjávarbyggðum landsins.
Svipull er sjávarafli segir máltækið og
viðgangur byggðanna fór eftir því,
hvort fiskaðist. Á sjó gilti hið forna
lögmál aflahlutarins, í landi var fólk
sent heim, þegar ekki var fiskur. Því
seytluðu launatekjur ekki jafnt og
þétt inn í kommóðuskúffurnar á
heimilum sjómanna og verkamanna í
litlum plássum, eins og gerðist hjá
mönnum fastra mánaðarlauna í land-
inu.
En sjaldan voru allar bjargir bann-
aðar. Á þeirri tíð þótti sjálfsagt og
guðvelkomið að taka sér ýsuspyrðu í
soðið eða gotu og lifur, þegar fiskaðist
á línuna. Á vorin var rauðmaginn
veiddur í Álftafirði vestra eins og í
öðrum fjörðum landsins og þótti holl-
ur, ekki síst börnum undan vetri.
Lítil fjárhús með hlöðu að bakhjarli
klúktu í hlíðinni ofan við byggðina í
Súðavík. Máttu ókunnugir halda, að
þarna væru uppflosnaðir bændur
með restina af bústofninum, þar sem
þeir hefðu ekki getað hætt að búa,
þegar þeir fluttu í þorpið.
En þetta var ekki þannig. Sauðfjár-
ræktin, rollubúskapurinn, var mikil-
vægur þáttur í lífsbaráttunni og gras
spratt ágætlega í góðum halla sem
var eins og sniðinn að þessum tilgangi
á móti suðri ofan við þorpið.
Af þessum skepnum fékkst það
kjöt, sem fjölskyldan nærðist á, nýtt,
saltað og reykt. Svo vel hagaði til, að
frystihús kom snemma í byggðina og
þar fékk fólk að geyma matarbirgðir
til vetrarins.
Þetta voru þær aðstæður sem þau
Ragnheiður Gísladóttir og Garðar
Sigurgeirsson fæddust inn í og ein-
hver hefði sagt, að þau hefðu verið
óheppin með fæðingarstað, sbr. það
nýja sprok að vera óheppin með for-
eldra. Hvorki áttu við orðatiltækin að
vera borinn til auðs né fæðast með
silfurskeið í munni. Þvert á móti.
Bæði misstu þau feður sína ung og
fóru að taka til hendi strax og kraftar
leyfðu. Þau léku sér saman frá barn-
æsku, hún alin upp í Grímshúsinu,
hann í Sveinshúsinu og steinsnar á
milli. Börn verða að fullorðnu fólki og
þau Garðar og Ranka opinberuðu trú-
lofun sína hinn 13. apríl 1941. Hún var
þá sautján ára, hann átján. Síðan er
sextíu og eitt ár. Það æxlaðist svo
þannig, að séra Bjarni Jónsson,
vígslubiskup, gaf þau saman í hjóna-
band heima hjá sér í Lækjargötu 12
hinn 22. maí árið 1947. Það gerðu
fimmtíu og fimm ár í vor leið. ,,Ég var
alltaf svo hrifinn af séra Bjarna úr út-
varpinu,“ sagði Garðar. Þá höfðu
þeim fæðst þrjú börn, stúlka og tveir
drengir. Börnin urðu sjö í allt.
Fyrsta heimili þeirra var eitt her-
bergi með eldhúsi á Grund, þar sem
margir Súðvíkingar hafa byrjað bú-
hokur sitt og þar fæddist fyrsta barn-
ið. Hin sex fæddust í litla húsinu Að-
algötu 8, sem var reist árið 1920 sem
verslunarhúsnæði. Þar stafaði hlýleg-
um geislum frá Skandia-vélinni í eld-
húskytrunni, sem hitaði upp allt hús-
ið. Eftir að Aðalgata 8 varð Þrándur í
Götu þjóðvegar og frystihúss, eignuð-
ust þau hjónin Kristóbertshúsið, sem
stóð við Aðalgötu 40. Þá var barna-
skarinn, utan einn sonur, vaxinn úr
grasi. Var þá komið fram á áttunda
áratuginn og hagur fjölskyldunnar
farinn að vænkast. Börnin flest flogin
úr hreiðrinu og búin að koma sér þaki
yfir höfuðið. Togveiðar höfðu þá um
allnokkra hríð skapað mönnum betri
kjör í Súðavík en var á tíma línuveiða,
sem tóku stærri toll í mannslífum í
Súðavík en víða annars staðar. Tog-
arinn Bessi, norskbyggður, breytti
mannlífi í byggðarlaginu. Mokafli ár
eftir ár, í frystingu, salt og skreið.
Föst vinna á sjó og landi árum saman
og nóg af aurum. Um þetta leyti tók
Garðar Sigurgeirsson við því ábyrgð-
arstarfi að meta ferskan fisk, sem
barst á land í Súðavík. Einnig starfaði
hann við rækjutalningu eftir að
rækjuveiðar urðu umtalsverðar frá
plássinu. Þar á meðal á úthafinu.
Ragnheiður stóð sína plikt árum sam-
an í frystihúsi Frosta við að skera úr
og pakka. Alltaf voru þessi hjón mætt
á vinnustað sinn vel tímanlega og
voru trú fyrirtækinu alla tíð.
Eitt aðalsmerki þeirra hjóna var
æðruleysið. Þau brotnuðu ekki, en
bognuðu kannski aðeins, þegar á gaf.
Í afkomendahópi sem telur yfir fimm-
tíu manns verður ekki allt snurðu-
laust samkvæmt tölfræðinni, enda
þótt um einstakt reglufólk sé að ræða
sem í þessu dæmi. Þau Dabbi og
Ranka, eins og þau voru einatt kölluð
í Súðavík, og í þessari röð, sáu á eftir
sonardóttur sinni ungri, dóttur sinni á
miðjum aldri og tengdadóttur um
fimmtugt í fyrra haust. Þau báru
harm sinn í hljóði.
Ógæfan dundi yfir í Súðavík í jan-
úarmánuði 1995. Þá lentu þau Garðar
og Ragnheiður í hrakningum sem
aðrir Súðvíkingar. Hann var þá ný-
kominn úr hnjáaðgerð, sem ekki tókst
sem skyldi. Þeim sem þetta ritar er
minnisstætt, þegar þau komu í for-
áttuveðri með Fagranesinu frá Súða-
vík að kvöldi annars dags flóða inn á
heimili okkar Hansínu Guðrúnar
dóttur þeirra í Hnífsdal. Þeim var
brugðið en kjarkurinn óbilaður.
Svo höguðu örlögin því til, að eng-
inn úr ættbálki þeirra hjóna fórst í
flóðinu, þótt tæpt stæði. Hús þeirra
slapp með skrekkinn því húsin beggja
vegna urðu eyðileggingunni að bráð.
Aðalgata 40 varð svo fyrsta húsið sem
flutt var í nýju byggðina í Súðavík og
heitir núna Víkurgata 11. Þar áttu
þau Garðar og Ranka nokkur góð ár.
Síðustu misseri hafa verið Garðari
Sigurgeirssyni erfið. Áður en yfir
lauk, var hann orðinn sárþjáður af
þeim sjúkdómi ellinnar, sem flesta
fellir. Ragnheiður annaðist hann
heima, en laugardaginn 20. júlí síðast
liðinn var hann fluttur á Fjórðungs-
sjúkrahúsið á Ísafirði. Þar andaðist
hann að kvöldi 24. júlí.
Góður drengur og hjartahlýr er nú
genginn. Hans er ekki síst saknað af
barnaskaranum, sem alltaf átti inn-
hlaup hjá afa sínum og langafa.
Ég veit að Ragnheiður plumar sig
eins og alltaf, og það eru margir sem
taka þátt í sorginni með henni.
Finnbogi Hermannsson.
Í dag kveðjum við Dabba afa okk-
ar. Við áttum margar ánægjustundir
með afa en það sem stendur upp úr
eru öll jólin sem afi og amma úr Súðó,
eins og við köllum þau allaf, voru hjá
okkur á Bakkaveginum. Spenningur-
inn á aðfangadag að vera komin í jóla-
fötin og standa við eldhúsgluggann og
bíða eftir því að Skódinn renndi í hlað.
Þegar Skódinn birtist þá voru komin
jól. Við borðstofuborðið áttu allir sitt
sæti og við enda borðsins sat afi,
endasætið er alltaf kallað afasæti og
verður það þó svo að afi sé fallinn frá.
Þegar leið á kvöldið vissum við krakk-
arnir hvað var í vændum þegar afi
blikkaði okkur og glotti, þá var Lindu-
konfektið dregið upp og öllum boðið.
Þegar við vorum lítil var það mikið
tilhlökkunarefni að fara inn í Súðavík
að heimsækja ömmu og afa. Oft feng-
um við að taka vini okkar með og í
einni heimsókninni var vinur okkar
með okkur sem átti engan afa. Okkur
fannst sjálfsagt að hann mætti eiga
Dabba afa með okkur enda væri hann
besti afinn í öllum heiminum. Afi var
fljótur að brosa og sagðist alveg geta
verið afi allra. Svona var hann afi.
Í nóvember síðastliðnum fæddist
ömmu og afa afkomandi númer 53,
hann Finnbogi Örn. Amma og afi
komu upp á sjúkrahús að líta á nýj-
asta fjölskyldumeðliminn. Þegar afi
kvaddi signdi hann Finnboga, bað
Guð að blessa hann og bauð hann vel-
kominn í fjölskylduna. Þetta þótti
okkur mjög vænt um því afi var orð-
inn heilsulaus en hann lagði á sig að
keyra til Ísafjarðar til að bjóða nýj-
asta afkomandann velkominn í heim-
inn.
Amma og afi voru sérlega samrýnd
hjón, það er erfitt að finna þann hlut
sem þau ekki gerðu saman. Það var
erfitt fyrir afa þegar sjúkdómurinn
var farinn að draga úr honum mátt
því þá gat hann ekki hjálpað ömmu
við húsverkin eins og hann var vanur
að gera. Það eru nú ekki margir karl-
menn á hans aldri sem finnst sjálfsagt
að ganga í öll verk en þetta gerði hann
vegna þess hversu vænt honum þótti
um ömmu.
Við kveðjum afa okkar með sökn-
uði því betri afa var ekki hægt að
hugsa sér.
Elsku amma, missir þinn er mikill
en við biðjum Guð að styrkja þig.
Heiðar, Auður, Rannveig
Hera og fjölskyldur.
Mig langar í fáeinum orðum að
kveðja góðan föðurbróður minn,
Garðar Sigurgeirsson, sem jarðsettur
er í dag frá Súðavíkurkirkju. Garðar
eða Dabbi eins og hann var kallaður
var fæddur í Súðavík eins og þau öll
systkinin, en þau voru fimm talsins.
Amma, Margrét, var aðeins 32 ára
þegar afi minn féll frá og stóð hún eft-
ir ein með þrjú börn. Þau voru, auk
Garðars, faðir minn, Kristján, og
Jóna, en þau eru bæði látin. Þeim var
komið í fóstur en Garðar varð eftir hjá
ömmu. Þegar þetta áfall varð gekk
hún með fjórða barnið sem er Sigríð-
ur. Seinna giftist amma aftur, Karli
Þorlákssyni, sem gekk okkur í afa
stað. Sonur þeirra er Kjartan Geir.
Garðar fór ungur að vinna eins og
tíðkaðist í þá daga og stundaði sjóinn
en seinni ár vann hann sem verka-
maður og fiskmatsmaður í frystihús-
inu í tuttugu ár. Hann giftist mikilli
sómakonu, Ragnheiði Gísladóttur, frá
Súðavík, og eignuðust þau sjö börn.
Ragnheiður og Garðar hafa allan sinn
búskap átt heima í Súðavík og það er
aðdáunarvert hversu samhent þau
hafa alla tíð verið. Eins og þeirra kyn-
slóð þurfti gjarnan að gera var það að
hugsa einungis um að eiga í sig og á
og lífið gekk út á það að halda utan um
barnahópinn sinn og láta sig ekki
dreyma um neitt annað. Þetta var það
sem þau gerðu svo yndislega vel og
það var alltaf pláss í litla sæta húsinu
fyrir alla hina krakkana sem sóttu til
þeirra.
Dabbi, frændi minn, var mikill
sómamaður, harðduglegur og fylginn
sér. Hann hafði sterkar skoðanir á
ýmsum straumum og stefnum sam-
tímans og lét þær gjarnan í ljós á sinn
hátt og þeim varð ekki hnikað. Hann
mátti ekkert aumt sjá og gerði allt
sem í hans valdi stóð til þess að að-
stoða á þeim vettvangi.
Fáir hafa lifað jafn miklar þjóðlífs-
breytingar og þeir sem fæddir eru á
fyrstu áratugum síðustu aldar og
kveðja nú þegar ný öld hefur gengið í
garð. Dabbi skynjaði fljótt að margir
af hans jafnöldrum ólust upp við
kröpp kjör. Hann upplifði það sjálfur
að óhöpp eða veikindi gátu sett hinn
krappa efnahag almúgafólks svo úr
skorðum að sárar ráðstafanir varð að
gera til að komast af. Vissulega mót-
aði þetta ungan Vestfirðing sem lifði
síðan fyrir það að sjá byggðirnar vaxa
og dafna. Landburð að fiski og marg-
ar hendur kallaðar til starfa. Ný og
stærri fiskiskip koma til byggðanna.
Síðar sársauki í höftum til athafna og
sjá á eftir lífsbjörginni sigla í burtu í
formi glæsilegra skipa.
Já, „Tilvera okkar er undarlegt
ferðalag,“ segir í kvæði Tómasar, „því
einir fara og aðrir koma í dag.“ Þann-
ig endurnýjar lífið sig í sífellu og þeir
sem gengið hafa götuna á enda hverfa
okkur sjónum.
Garðar elskaði Álftafjörðinn sinn
og fjöllin og hann vaktaði umhverfið
sitt eins og börnin sín. Það setti mark
sitt á hann að missa elsku dóttur sína
langt um aldur fram og snjóflóðið
markaði hann eins og aðra í litla þorp-
inu þó svo að fjölskyldur okkar sem
eru margar í Súðavík slyppu með sár í
hjarta en ekki mannskaða. Æðruleys-
ið var aðalsmerki þeirra hjóna.
Mikill samgangur hefur alla tíð
verið á milli fjölskyldna föður míns og
þeirra enda mikil vinátta þeirra í milli
alla tíð. Minningarnar eru ljúfar úr
bernskunni í Súðavík. Fjörðurinn
spegilsléttur og leikir fram á nótt. All-
ar götur síðan eru heimsóknir í Súða-
vík mér sérstaklega kærar.
Ég vil þakka Dabba fyrir allt sem
hann hefur gert fyrir mig og fjöl-
skyldu mina. Góðs frænda er sárt
saknað, frænda sem kenndi mér svo
margt um lífið. Ég þakka þér sam-
fylgdina og bið góðan guð að geyma
þig.
Helgi, móðir mín Guðmunda og
fjölskyldan öll sendum þér, Ranka
mín, og ykkur öllum innilegar sam-
úðarkveðjur.
Þú sem eldinn átt í hjarta,
óhikandi og djarfur gengur
út í myrkrið ægisvarta
eins og hetja og góður drengur.
Alltaf leggur bjarmann bjarta
af brautryðjandans helgu glóð.
Orð þín loga, allt þitt blóð:
Á undan ferðu og treður slóð.
Þeir þurfa ekki um kulda að kvarta,
sem kunna öll sín sólarljóð.
(D. Stef.)
Sigríður Gróa Kristjánsdóttir.
GARÐAR
SIGURGEIRSSON

  
 
 
   
 


 

 


 

 ! "#$
         

 

    
    

 !      

"   #$ %%

   %!
&'( ) 
&'*(+,
    
&'! ) 
&'! 
 ) 
+,,
   
&'! ) 

 )  - ,.

/

0! 

,#'
   %,
- , ) 

  
1! 
&/
& 2) 
&' 3
  
4. #
   5
6/
 ) 

," 
 )  '
 # 

, 3
  
  $
7.) 
- 
 )  5

/
 ,  
*  *+
),
*  *  *+ /






-89
-

51 .  +,! '
: ,) 
 ! 8 
 


;#$ 
 ! 0/

  
 
 
   



<=


 1$
 , "+ !

 
&
 

"#  

$ 
 )  ' 5'
= *), 
;0, 
  
 ,
  ) 
;,
 )   
>5

(+
&'!  

" *),
  
1! 

/
%,) 

(  
 )  :#

 , 

(  ",
   %!
 ) 


   % 
6
&'! ) 
6
 )  &' 3

,'  
4' 
 )  
% 
*  *+
),
*  *  *+ /