Morgunblaðið - 02.08.2002, Síða 20
VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
20 FÖSTUDAGUR 2. ÁGÚST 2002 MORGUNBLAÐIÐ
HAGNAÐUR Eimskipafélags Ís-
lands og dótturfélaga fyrir tímabilið
janúar til júní 2002 var 2.547 millj-
ónir króna. Rekstrarhagnaður fyrir
afskriftir og fjármagnsliði
(EBITDA) var 1.200 milljónir króna
og veltufé frá rekstri var 740 millj-
ónir króna.
Í tilkynningu frá félaginu segir að
jákvæð afkoma skýrist meðal annars
af gengishagnaði fjárhagsskuldbind-
inga vegna styrkingar íslensku
krónunnar og óinnleystum gengis-
hagnaði hlutabréfa í eigu samstæð-
unnar.
Rekstrartekjur samstæðunnar
voru samtals 10.812 milljónir króna.
Flutningstekjur námu 8.662 milljón-
um króna og sjávarútvegstekjur
námu 2.051 milljón króna. Rekstr-
argjöld að meðtöldum afskriftum
voru samtals 10.586 milljónir króna.
Flutningagjöld námu 7.181 milljón
króna, sjávarútvegsgjöld voru 1.514
milljónir króna og afskriftir voru 974
milljónir króna. Skrifstofu- og
stjórnunarkostnaður var 917 millj-
ónir króna. Rekstrarafkoma fyrir
fjármagnsliði og skatta var því já-
kvæð um 226 milljónir króna
(EBIT).
Fjármagnsliðir samstæðunnar
voru jákvæðir um 1.598 milljónir
króna og í tilkynningu félagsins seg-
ir að helsta skýringin sé sú að geng-
ishagnaður samstæðunnar hafi verið
1.655 milljónir króna. Tekjur vegna
verðlagsbreytinga innan tímabilsins
voru reiknaðar 164 milljónir króna,
vaxtatekjur voru 199 milljónir og
arður af eignarhlutum nam um 219
milljónum króna. Vaxtagjöld sam-
stæðunnar voru 609 milljónir króna.
Óinnleystar tekjur samstæðunnar
voru 960 milljónir króna eftir reikn-
aðar skattskuldbindingar og er þar
um að ræða hækkun á markaðsverði
þeirra hlutabréfa sem eru í eigu
samstæðunnar frá byrjun janúar.
Veltufé frá rekstri var jákvætt um
740 milljónir króna á tímabilinu og
handbært fé frá rekstri var 652 millj-
ónir króna. Hækkun á handbæru fé
á tímabilinu var 1.081 milljón króna
og var í lok júní 2.041 milljón króna í
samstæðunni.
Efnahagsreikningur samstæð-
unnar var 48,4 milljarðar króna í lok
júní. Eiginfjárhlutfall nam 38,4% og
veltufjárhlutfall var 1,13%.
Aukin starfsemi
Á tímabilinu eignaðist Hf. Eim-
skipafélag Íslands meirihluta í Út-
gerðarfélagi Akureyringa hf. (ÚA)
og Skagstrendingi hf. Eignarhlutur í
ÚA í lok júní var 99,3% og eru reikn-
ingsskil félagsins innifalin í sam-
stæðureikningi Eimskips frá 1. apríl.
Eignarhlutur í Skagstrendingi hf. í
lok júní var 92,8% og eru reiknings-
skil félagsins innifalin í samstæðu-
reikningi Eimskips frá 1. júní. Við
yfirtöku á sjávarútvegsfyrirtækjun-
um tveimur myndaðist yfirverð að
fjárhæð um 6 milljarðar króna sem
tengist aflaheimildum og er afskrif-
að um 6% á ársgrundvelli, og er það í
samræmi við það sem nú er gert í
sjávarútvegsfyrirtækjum, að því er
fram kemur í tilkynningunni.
Við gerð árshlutareikningsins er
gerð breyting á reikningsskila-
aðferðum við færslu á skráðum eign-
arhlutum í félögum þar sem sam-
stæðan á minnihluta hlutafjár.
Skráðir eignarhlutir í hlutdeildar-
félögum og öðrum félögum hafa til
þessa verið færðir á framreiknuðu
kostnaðarverði en eru nú færðir á
markaðsverði.
Afkoma rekstrareininga
Árshlutareikningur samstæðunn-
ar fyrir fyrstu sex mánuði ársins
2002 innifelur flutningastarfsemi,
fjárfestingastarfsemi og sjávarút-
vegsstarfsemi. Afkoma þessara
rekstrareininga er eftirfarandi í þús-
undum króna: Hagnaður fyrir fjár-
magnsliði í flutninga- og fjárfest-
ingastarfsemi var um 43 milljónir
króna en tap að fjárhæð 460 millj-
ónir var á sama tíma í fyrra.
Afkoma flutningastarfseminnar á
fyrstu sex mánuðum ársins var já-
kvæð um 57 milljónir króna fyrir
fjármagnsliði. Fyrstu þrjá mánuði
ársins var sambærileg tala neikvæð
um 224 milljónir króna. Í tilkynning-
unni segir að þrátt fyrir samdrátt í
flutningum og mikla samkeppni hafi
tekist að bæta afkomuna vegna að-
haldsaðgerða undanfarin misseri.
Enn sé afkoma af flutningastarfsem-
inni óviðunandi.
Fjármunatekjur og fjármagns-
gjöld voru jákvæðar um 1.111 millj-
ónir króna og nam hagnaður tíma-
bilsins 1.069 milljónum króna.
Rekstrartekjur í árshlutareikning-
um og ársreikningum Eimskips
samstæðunnar hafa til þessa verið
að langstærstum hluta tengdar
flutningastarfsemi, bæði hérlendis
og erlendis. Rekstur sjávarútvegs-
starfsemi á fyrri helmingi ársins
2002 breytir samsetningu rekstrar-
tekna þar sem tekjur vegna útgerð-
ar og fiskvinnslu verða hluti af
rekstrartekjum samstæðunnar.
Þessi breyting á rekstrartekjum í
samstæðunni hefur það í för með sér
að frá og með sex mánaða árshluta-
uppgjöri mun liðurinn flutninga-
tekjur nú endurspegla þær rekstrar-
tekjur sem áður var skipt upp í
flutningatekjur annars vegar og
tekjur af annarri starfsemi hins veg-
ar.
Á fyrstu sex mánuðum ársins stóð
útflutningur í stað, en innflutningur í
áætlanasiglingum var 13% minni í
tonnum talið en á sama tímabili í
fyrra. Heildarflutningar með skipum
félagsins í tonnum á fyrstu sex mán-
uðum ársins jukust hins vegar um
5% frá sama tímabili í fyrra og mun-
ar þar mestu um þá aukningu sem
varð í stórflutningum og kæli- og
frystiflutningum.
Hagnaður af fjárfestingum að mestu
vegna breyttra reikningsskila
Hagnaður af fjárfestingastarfsemi
á fyrstu sex mánuðum ársins var
1.108 milljónir króna og skýrist hann
að mestu af þeirri breytingu sem
varð á reikningsskilum hvað varðar
uppreikning hlutabréfa á markaðs-
verði í stað framreiknaðs kaupverðs.
Áhrifin á rekstrarniðurstöðuna eru
um 960 milljónir króna eftir að tekið
hefur verið tillit til reiknaðrar skatt-
skuldbindingar. Með skráningu
hlutabréfaeignar á markaðsverði
mun þróun markaðsverðs skila sér
beint inn í rekstur samstæðunnar.
Á fyrri árshelmingi 2002 var fjár-
fest í hlutabréfum fyrir tæpar 76
milljónir króna, þar af var fjárfest-
ing í félögum sem skráð eru hjá
Kauphöll Íslands hf. um 18 milljónir
króna. Seld voru hlutabréf á fyrstu
sex mánuðum ársins að andvirði lið-
lega 72 milljónir króna.
Umtalsverð áhrif af
ÚA og Skagstrendingi
Áhrif á rekstur og efnahag sam-
stæðunnar eru umtalsverð með til-
komu ÚA og Skagstrendings. Af-
koma ÚA frá 1. apríl og
Skagstrendings frá 1. júní sem tekin
var inn í sex mánaða uppgjör sam-
stæðunnar nam 370 milljónum
króna. Við útreikning á afkomu ÚA í
samstæðureikningi Eimskipafélags-
ins var einnig tekið tillit til breyti-
legs eignarhlutar félagsins í ÚA á
öðrum ársfjórðungi, þegar eignar-
hluturinn fór úr rúmlega 55% í byrj-
un apríl í rúmlega 99% í lok júní. Um
93% af afkomu Skagstrendings í júní
voru tekin inn í samstæðuna en það
er í samræmi við eignarhluta sam-
stæðunnar í fyrirtækinu í lok júní.
Efnahagsreikningur samstæðunnar
stækkaði einnig umtalsvert eða um
17 milljarða króna.
! "#$
! #%&
'((
)* +"'
&"'
$
)$ "'$
% ''*
$* "+$
$$$
)*,##
#*,*-
!
!
!
!
!
!
"!
!
!
#
$ %
$ %
$ %
#
#
Eimskip hagnast um
2,5 milljarða króna
Jákvæð afkoma skýrist meðal annars af óinnleystum
gengishagnaði hlutabréfa í eigu samstæðunnar
Í FRAMHALDI af gerð verðbólgu-
spár Seðlabankans tók bankastjórnin
ákvörðun um að lækka stýrivexti í
endurhverfum viðskiptum um 0,6% í
7,9%. Í nýútkomnum Peningamálum
bankans kemur fram að verðbólga er
á hraðri niðurleið og að hún er komin
niður fyrir þolmörk verðbólgumark-
miðsins sem Seðlabankinn hefur sett.
Þau þolmörk eru í ár 4,5%, en verða á
næsta ári og framvegis 4%. Sjálft
verðbólgumarkmið Seðlabankans er
2,5% til lengri tíma, en þolmörkin eru
1,5% upp og niður fyrir það markmið.
Miðað við ársfjórðungstölur verður
verðbólgan komin inn fyrir 4% mörk-
in þegar á næsta ársfjórðungi og 2,5%
verðbólgumarkmiði bankans verður
náð á síðasta fjórðungi þessa árs, um
ári fyrr en áður hafði verið gert ráð
fyrir.
Verðbólguspá Seðlabankans frá
því í apríl gekk eftir og var hækkun
vísitölu neysluverðs frá öðrum árs-
fjórðungi í fyrra til annars ársfjórð-
ungs í ár 5,5%. Verðbólgan nú er fyrst
og fremst af innlendum toga, að því er
fram kemur í Peningamálum, en inn-
fluttar vörur hafa lækkað í verði
vegna styrkingar krónunnar. Þó telur
Seðlabankinn að styrking krónunnar
hafi ekki enn skilað sér að fullu í
lægra verði á innfluttum vörum.
Seðlabankinn spáir
nú 2,1% verðbólgu í ár
Í Peningamálum segir að til viðbót-
ar því að verðlagsátak aðila vinnu-
markaðar fyrir maímánuð hafi náðst
virðist spenna á vinnumarkaði vera
horfin. Líkur á því að verðbólgu-
þrýstingur komi frá vinnumarkaði á
næstu misserum hafi því minnkað
verulega. Þar að auki hafi gengi krón-
unnar styrkst um tæplega 4,5% frá
spá bankans í apríl. Telur bankinn
sterkt gengi nú byggjast á traustari
grunni en áður vegna minni við-
skiptahalla og verðbólgu. Verðlags-
horfur næstu missera hafi því batnað
frá því síðasta spá var gerð og útlit sé
fyrir að verðbólga hjaðni nokkuð
hraðar en gert hafi verið ráð fyrir í
fyrri spá. Nú sé spáð að verðbólga yf-
ir þetta ár verði 2,1%, en áður hafi
spáin gert ráð fyrir 2,8% verðbólgu.
Yfir næsta ár er spáð um það bil
1,9% verðbólgu og ár fram í tímann
spáir Seðlabankinn nú 2,3% verð-
bólgu, sem er töluvert minni verð-
bólga en spáð var ár fram í tímann í
maí. Tvö ár fram í tímann spáir Seðla-
bankinn 2,2% verðbólgu.
Ótímabært að gera ráð
fyrir álversframkvæmdum
Forsendur spár Seðlabankans eru
lítið breyttar frá síðustu spá. Eins og
áður er gert ráð fyrir að gengi krón-
unnar haldist óbreytt frá spádegi og
er helsta breyting forsendnanna frá
því síðast þess vegna sú að þá var
miðað við vísitöluna 133, en nú er gert
ráð fyrir vísitölunni 127,3, sem er það
gildi sem hún var í 23. júlí síðastlið-
inn.
Már Guðmundsson, aðalhagfræð-
ingur Seðlabankans, skýrði frá því á
fundi Seðlabankans í gær að þrátt
fyrir auknar líkur á stóriðju væri ekki
gert ráð fyrir henni í spá Seðlabank-
ans nú og ekki litið til hennar við
vaxtaákvörðunina. Ástæðurnar væru
margþættar. Í fyrsta lagi væri enn
óvissa, í öðru lagi væri nú meira en ár
þar til toppi framkvæmdanna yrði
náð, ef af þeim yrði, og því væri ekki
tímabært að grípa til aðgerða. Í
þriðja lagi hefðu önnur atriði meiri
áhrif, svo sem háir raunvextir og slaki
í efnahagslífinu. Hann sagði óvissu
háð hver áhrifin yrðu ef af álvers-
framkvæmdum yrði en benti á að ál-
verið sem nú væri fyrirhugað væri
minna en það sem áður var talað um
að reisa og því kynnu áhrifin af því að
verða minni. Þó myndu stóriðjufram-
kvæmdir að lokum krefjast hærri
vaxta en ella. Lagði hann áherslu á að
það þýddi aðeins að þeir yrðu hærri
en þeir hefðu verið án álvers, ekki
endilega að þeir yrðu hækkaðir. Þá
benti Birgir Ísleifur Gunnarsson,
bankastjóri Seðlabankans, einnig á
að hugsanlegar mótvægisaðgerðir
ríkisins kynnu að spila þarna inn í, til
dæmis ef ríkið drægi úr framkvæmd-
um sínum á meðan framkvæmdir við
álver stæðu sem hæst.
Í Peningamálum Seðlabankans er
einnig fjallað um hvort botni efna-
hagslægðarinnar sé náð og segir þar
að svo kunni að vera. Þó sé á heildina
litið ótímabært að fullyrða að mark-
tæk uppsveifla sé hafin á ný þótt
nokkuð sterk rök hnígi til þess.
Verðbólgan
á hraðri
niðurleið
Áframhaldandi vaxtalækkun
ef fram heldur sem horfir