Morgunblaðið - 13.08.2002, Blaðsíða 22

ALVARO Uribe, nýkjörinn forseti
Kólumbíu, lýsti í gær yfir neyðar-
ástandi í landinu og kunngjörði að
útgjöld til varnarmála yrðu aukin.
Fimm dagar eru liðnir frá því að for-
setinn sór embættiseið og á þeim
tíma hafa 115 manns fallið í holskeflu
ofbeldis- og óhæfuverka.
Tilkynnt var um ákvörðun þessa
þegar sex klukkustunda löngum
skyndifundi ríkisstjórnarinnar lauk í
gærmorgun að íslenskum tíma.
Fernando Londono, innanríkisráð-
herra Kólumbíu, skýrði frá því að
forsetinn hefði ákveðið að setja neyð-
arlögin í samræmi við ákvæði stjórn-
arskrár landsins þar um. Í henni seg-
ir að takmarka megi margvísleg
borgaraleg réttindi þegar „stöðug-
leika og öryggi ríkisins er ógnað“.
Sagði Londono stjórnvöld enga aðra
kosti eiga til að bregðast við ofbeld-
inu en þessi síðasta bylgja þess reis á
miðvikudag þegar Uribe sór emb-
ættiseiðinn. Féll þá 21 maður í þrem-
ur sprengjutilræðum í höfuðborg-
inni, Bogota, og meira en 70 særðust.
Þá hafa 94 fallið í bardögum stjórn-
arhers og uppreisnarmanna frá því á
miðvikudag.
Martha Lucia Ramirez, varnar-
málaráðherra Kólumbíu, sagði að út-
gjöld til öryggis- og varnarmála yrðu
aukin til að efla getu hers og lögreglu
til að bregðast við ástandinu. Lagður
yrði á nýr skattur upp á 1,2% sem
auðugri borgarar landsins myndu
standa undir.
Ríkisstjórnin segir hinn marxíska
Byltingarher Kólumbíu (FARC)
bera ábyrgð á ofbeldinu á undanliðn-
um dögum. Uribe hét því fyrir for-
setakosningarnar að herða barátt-
una gegn skæruliðum næði hann
kjöri en forveri hans hafði reynt að fá
þá að samningaborðinu án árangurs.
Talið er að FARC hafi alls um
17.000 manns undir vopnum og telst
þetta stærsta vinstri sinnaða skæru-
liðahreyfingin í Rómönsku Ameríku.
Stríðið í landinu hefur staðið yfir í
tæp 40 ár og er talið að það hafi kost-
að meira en 200.000 manns lífið, en
um 20.000 hafa fallið á þessu ári. Þá
hafa mannrán verið tíð enda nýtt
sem fjáröflunarleið. Að jafnaði er um
3.000 manns rænt í Kólumbíu á ári
hverju.
Neyðarástandi lýst
yfir í Kólumbíu
115 manns hafa
fallið frá því
nýr forseti sór
embættiseið
Bogota. AFP.
STJÓRNVÖLD í Íran hafa framselt
16 liðsmenn hryðjuverkasamtak-
anna al-Qaeda til Sádi-Arabíu. Vek-
ur það nokkra athygli því um leið
eru Íranir með óbeinum hætti að
leggja Bandaríkjamönnum lið í bar-
áttunni gegn hryðjuverkamönnum.
George W. Bush, forseti Bandaríkj-
anna, hefur hins vegar stimplað Íran
sem eitt að „öxulveldum hins illa“.
Saud al-Faisal prins og utanrík-
isráðherra Sádi-Arabíu staðfesti
þetta í viðtali við Washington Post
og ABC-sjónvarpsstöðina. Sagði
hann, að al-Qaeda-mennirnir, sem
allir væru Sádi-Arabar, yrðu yfir-
heyrðir og Bandaríkjamönnum gerð
grein fyrir því, sem fram kæmi.
„Íranir hafa ekki aðeins haft gott
samstarf við Sádi-Arabíu í barátt-
unni gegn hryðjuverkamönnum,
heldur einnig við Bandaríkin,“ sagði
al-Faisal.
„Hneyksli og
hreinn tilbúningur“
Í viðtalinu við ABC vísaði utanrík-
isráðherrann á bug skýrslu, sem
unnin var á vegum Pentagons,
bandaríska hermálaráðuneytisins,
en í henni segir, að stjórnvöld í Sádi-
Arabíu hafi stutt marga helstu óvini
Bandaríkjamanna bæði leynt og
ljóst.
Al-Faisal kvaðst ekki búast við, að
skýrslan yrði tekin alvarlega og ráð-
lagði Bandaríkjastjórn að afla sér
heldur bandamanna í hryðjuver-
kastríðinu í stað þess að búa sér til
óvini úr bandamönnum sínum.
Abdel al-Jubeir, helsti ráðgjafi al-
Faisals, tók hins vegar dýpra í ár-
inni í viðtali við NBC-sjónvarpsstöð-
ina og sagði, að niðurstöður skýrsl-
unnar væru „hneyksli og hreinn
tilbúningur“.
Al-Faisal lagði áherslu á, að Sádi-
Arabar væru einhuga í stuðningi
sínum við Bandaríkjamenn en sagði,
að þeir myndu ekki leyfa, að sádi-
arabískt land yrði notað til árása á
Írak svo lengi sem engar sannanir
væru fyrir því, að hætta stafaði af
Írökum.
Íranir framselja
liðsmenn al-Qaeda
Íran, eitt af „öxulveldum hins illa“, sagt hafa gott sam-
starf við Bandaríkin í baráttunni gegn hryðjuverkum
Washington. AFP.
BRESKA lögreglan greindi frá því í
gær að fram hefði komið vitni sem
segðist hafa séð mann eiga í erfið-
leikum með að hafa stjórn á tveimur
börnum í bíl sínum nærri þeim slóð-
um þar sem tvær tíu ára stúlkur,
Holly Wells og Jessica Chapman,
sáust síðast fyrir rúmri viku. Þetta
er fyrsta áreiðanlega vísbendingin
sem lögreglunni hefur áskotnast í
leitinni að þeim Holly og Jessicu en
um fátt annað hefur verið fjallað
undanfarna daga í breskum fjölmiðl-
um en hvarf stúlknanna tveggja.
Holly og Jessica hurfu frá heim-
ilum sínum í bænum Soham í Cam-
bridgeshire í Bretlandi á sunnudag
fyrir viku. Var fyrst talið að þær
hefðu strokið að heiman en síðan tók
lögreglu að gruna að þær hefðu orðið
fórnarlömb barnaníðings. Leit að
stúlkunum hefur hins vegar engan
árangur borið.
Lögreglan sagði í gær að leigubíl-
stjóri hefði gefið sig fram sem segð-
ist hafa séð ökumann aka suður frá
Soham, í átt til London, sunnudags-
kvöldið sem stúlkurnar hurfu. Vakti
það athygli leigubílstjórans að öku-
maðurinn virtist eiga í kýtum við tvö
börn, sem voru í bílnum. Rásaði bíll-
inn nokkrum sinnum til og ökumað-
urinn sást baða út höndunum oftar
en einu sinni.
Bíllinn var dökkleitur og leigubíl-
stjórinn ók í humátt á eftir honum
drykklanga stund. Taldi hann sig sjá
barn í framsætinu og annað í aftur-
sætinu.
Sagði lögreglan í gær að menn
vonuðust til að þessar upplýsingar
gætu komið þeim á slóð stúlknanna.
Fyrr um daginn var byrjað að yf-
irheyra tugi þekktra barnaníðinga í
tengslum við leitina að þeim Holly og
Jessicu. Á sama tíma grátbáðu for-
eldrar stúlknanna manninn, sem hef-
ur þær í haldi sínu, um að sleppa
þeim og senda heim á leið.
Er það kenning lögreglunnar að
stúlkurnar hafi þekkt manninn, sem
heldur þeim föngnum, og þykir ekki
útilokað að þessi kynni megi rekja til
samskipta á Netinu. Lögreglan seg-
ist sannfærð um að stúlkurnar séu
enn á lífi.
Bresku stúlknanna enn saknað
Mikilvægt vitni
komið fram
London. AFP.
ERLENT
22 ÞRIÐJUDAGUR 13. ÁGÚST 2002 MORGUNBLAÐIÐ
MINNISVARÐI um mennina sem
fórust með rússneska kafbátnum
Kúrsk var afhjúpaður í Moskvu í
gær. Tvö ár voru þá liðin upp á
dag frá því að kjarnorkukafbát-
urinn sökk og 118 menn með hon-
um. Tugir sjómanna auk vina
fórnarlambanna voru viðstaddir
athöfnina en þetta er fyrsti minn-
isvarðinn um slysið sem gerður
hefur verið.
Ennfremur var slyssins minnst í
Vedíajevó við Barentshaf en það-
an lagði áhöfn Kúrsk upp í þessa
örlagaríku ferð og í Sankti-Pét-
ursborg þar sem margir ættingjar
áhafnarinnar búa.
„Þetta slys tók frá okkur marga
okkar bestu sjómenn og bestu sér-
fræðinga okkar,“ sagði sjóherfor-
inginn Andrei Shatorenko. „Þessi
stytta er tileinkuð hetjuskap og
sorg. Tvö ár eru liðin en ekkert
okkar hefur gleymt,“ sagði hann.
AP
Minnisvarði um
Kúrsk afhjúpaður
LÖGREGLUMENN hófu í gær að
taka fingraför af öllum fullorðnum
íbúum afskekktrar Kyrrahafseyjar
í þeirri von að þannig megi takast
að leysa fyrsta morðmálið þar í 150
ár.
Lögreglumennirnir komu sér-
staklega til Norfolk-eyju frá meg-
inlandi Ástralíu en fjórir mánuðir
eru nú liðnir frá því að 29 ára göm-
ul kona, Janelle Patton, var myrt á
Norfolk-eyju. Lík hennar fannst
vafið inn í plastdúk nærri fossi ein-
um og hafði hún verið rekin á hol.
Hún var frá Sydney en hafði búið á
Norfolk, sem tilheyrir Ástralíu, í
rúm tvö ár.
Alls búa 2.100 manns á Norfolk-
eyju og eru margir þeirra afkom-
endur sjómanna sem gerðu upp-
reisnina frægu á breska herskipinu
Bounty. Verða fingraför 1.630
manns skráð en að auki verður
þess farið á leit við um 680 ferða-
menn frá Ástralíu og Nýja-Sjá-
landi sem voru á Norfolk-eyju er
ódæðið var framið að þeir gefi sig
fram til að unnt verði að taka af
þeim fingraför.
Íbúarnir verða ekki þvingaðir til
að láta taka af sér fingraför heldur
hefur lögregla óskað eftir sam-
starfi við þá í þeirri von að þannig
megi leysa morðgátuna, sem rask-
að hefur ró margra í þessu kyrrláta
samfélagi. „Norfolk er eins og
Ástralía var fyrir 10 til 15 árum.
Hér læsa menn ekki bílum sínum
eða húsum og konur eru ekki
hræddar við að vera einar á ferli,“
segir einn íbúanna, Brian Purss.
Fram til þessa hefur alvarlegri
glæpur en bílþjófnaður og ölvunar-
akstur tæpast þekkst í þessu sam-
félagi.
Lögregla hefur nokkra menn
grunaða um morðið á Janelle Patt-
on og hyggst nú bera fingraför íbú-
anna saman við þau sem fundust á
líki hennar og við morðstaðinn.
Gert er ráð fyrir að um mánuð taki
að fá fingraför af íbúunum og
ferðamönnunum.
34 ferkílómetra paradís
Breski landkönnuðurinn James
Cook fann Norfolk-eyju árið 1774.
Eyjan er 34 ferkílómetrar að stærð
en síðar varð hún einn illræmdasti
geymslustaður áströlsku fanganý-
lendunnar. Síðasti fanginn fór það-
an árið 1855 og fluttu þá margir af-
komenda uppreisnarmanna á
Bounty þangað ásamt eiginkonum
sínum frá Pitcairn-eyju sem einnig
telst afskekkt mjög á Suður-
Kyrrahafi. Um 35% íbúa Norfolk-
eyju eru afkomendur uppreisnar-
manna á Bounty.
Eyjan þykir hin mesta „paradís“
og þangað kemur árlega nokkur
fjöldi ferðamanna, einkum frá
Ástralíu og Nýja-Sjálandi. Auk
ferðaþjónustu lifa eyjarskeggjar á
fiskveiðum.
Fingraför tekin
af öllum íbúunum
Fyrsta morðið í
150 ár vekur óhug
á Norfolk-eyju
AP
Fingraför tekin af einum íbúa
Norfolk-eyju í gær.
Norfolk-eyju. AP.