Morgunblaðið - 13.08.2002, Blaðsíða 31

hækkar þá ekki frá því sem nú er
heldur lækkar!
WWF leggur mikla áherslu á
rask eða meinta eyðileggingu eins
stærsta víðernis Evrópu, svæðisins
norðan við Vatnajökul. Hálslón
verður 57 ferkílómetrar að flatar-
máli eða álíka og Blöndulón. Stífl-
ur við Kárahnjúka eru ekki langt
inni á hálendinu eða rúma 10 kíló-
metra innan við næsta byggða ból í
Hrafnkelsdal. Nýr vegur yfir heið-
ina og mannvirki í Jökulsá í Fljóts-
dal og Kelduá norðan Eyjabakka
eru í norðurjaðri þess svæðis sem
ýmsir hafa bent á sem mögulegan
þjóðgarð. Landsvirkjun hefur
ávallt haldið því fram að þjóðgarð-
ur og virkjun geti vel farið saman
við þessar aðstæður. Framkvæmd-
in auðveldar aðgengi að svæðinu
og víðernin verða sunnan við veg
og stíflur. Fulltrúar íslenskra
stjórnvalda, Landsvirkjunar og Al-
coa hafa undirritað viljayfirlýsingu
um að styðja hugmynd um þjóð-
garð á þessu svæði.
Í þessu sambandi er rétt að
minna á að gerðar hafa verið
margháttaðar breytingar á fyrir-
komulagi væntanlegrar virkjunar á
Austurlandi af náttúruverndar-
ástæðum. Til dæmis var fallið frá
miðlunarlóni á Eyjabökkum, marg-
ar smærri veitur hafa verið felldar
brott og rask vegna fram-
kvæmdanna verður takmarkað
eins og kostur er. Auðvitað hljóta
margvísleg umhverfisáhrif að
fylgja Kárahnjúkavirkjun en þá
verður líka að hafa í huga að stærð
hennar og orkuframleiðslugeta
jafnast á við um það bil fjórar af
þeim stórvirkjunum sem byggðar
hafa verið á Íslandi.
Við Íslendingar erum öll nátt-
úruverndarsinnar, líka þeir sem
eru fylgjandi Kárahnjúkavirkjun
eins og hún er nú fyrirhuguð. Við
skulum endilega rökræða áfram
um þetta mikla hagsmunamál þjóð-
arinnar og Austfirðinga en halda
okkur þá fyrir alla muni við stað-
reyndir og leggja út af þeim en
byggja ekki málatilbúnaðinn á ýkj-
um, upphrópunum eða röngum
fullyrðingum.
Höfundur var verkefnisstjóri
við mat á umhverfisáhrifum
Kárahnjúkavirkjunar.
UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 13. ÁGÚST 2002 31
H
V
ÍT
A
H
Ú
S
IÐ
/
S
ÍA
1. flokkur 1989: Nafnverð:
500.000 kr.
50.000 kr.
5.000 kr.
Innlausnarverð:
1.667.467 kr.
166.747 kr.
16.675 kr.
1. flokkur 1990: Nafnverð:
500.000 kr.
50.000 kr.
5.000 kr.
Innlausnarverð:
1.472.168 kr.
147.217 kr.
14.722 kr.
2. flokkur 1990: Nafnverð:
1.000.000 kr.
100.000 kr.
10.000 kr.
Innlausnarverð:
2.971.945 kr.
297.195 kr.
29.719 kr.
2. flokkur 1991: Nafnverð:
1.000.000 kr.
100.000 kr.
10.000 kr.
Innlausnarverð:
2.762.494 kr.
276.249 kr.
27.625 kr.
3. flokkur 1992: Nafnverð:
5.000.000 kr.
1.000.000 kr.
100.000 kr.
10.000 kr.
Innlausnarverð:
12.190.944 kr.
2.438.189 kr.
243.819 kr.
24.382 kr.
2. flokkur 1993: Nafnverð:
5.000.000 kr.
1.000.000 kr.
100.000 kr.
10.000 kr.
Innlausnarverð:
11.247.015 kr.
2.249.403 kr.
224.940 kr.
22.494 kr.
2. flokkur 1994: Nafnverð:
5.000.000 kr.
1.000.000 kr.
100.000 kr.
10.000 kr.
Innlausnarverð:
9.645.700 kr.
1.929.140 kr.
192.914 kr.
19.291 kr.
3. flokkur 1994: Nafnverð:
5.000.000 kr.
1.000.000 kr.
100.000 kr.
10.000 kr.
Innlausnarverð:
9.469.369 kr.
1.893.874 kr.
189.387 kr.
18.939 kr.
Innlausnardagur 15. ágúst 2002.
Innlausnarverð
húsbréfa
Innlausn húsbréfa fer fram hjá Íbúðalánasjóði, í bönkum,
sparisjóðum og verðbréfafyrirtækjum og liggja þar einnig
frammi upplýsingar um útdregin húsbréf.
Húsbréf
Á SÍÐASTLIÐNUM tveimur
árum hafa þeir sem ferðast hafa
með Flugleiðum á vegum Alþingis
fengið umbun í formi
„frípunkta“.
Viðskiptaverðlaun
af þessu tagi hafa ver-
ið í tísku að undan-
förnu.
Það er í sjálfu sér
ekkert við það að at-
huga þótt Flugleiðir
verðlauni viðskipta-
menn sína með ein-
hverjum hætti til að
gera þá ánægða í
þeim tilgangi að auka
viðskiptin eða halda
þeim.
Framkvæmdin er
hins vegar þeim vonda
annmarka háð að
stundum lenda verðlaunin hjá öðr-
um en hinum raunverulega við-
skiptaaðila. Alþingismenn eða aðr-
ir sem ferðast með Flugleiðum á
vegum hins opinbera hafa ekkert
til þess unnið að fá þessi verðlaun.
Þau ættu eðli máls samkvæmt að
renna til ríkisins. Sem betur fer er
ekki sjáanleg hætta á því að þeir
alþingismenn sem þessa umbun fá
geti haft áhrif á það hvert viðskipt-
unum er beint í þeim tilgangi að
vinna sér inn þessi persónulegu
verðlaun. Ef svo væri í einhverjum
tilvikum jaðrar aðferðin við mútu-
gjafir. Þetta fyrirkomulag vekur
tortryggni og mér finnst það nið-
urlægjandi fyrir alþingismenn að
taka við verðmætum með þessum
hætti.
Í viðtali við Baldur Guðlaugsson,
ráðuneytisstjóra í fjármálaráðu-
neytinu, í Morgunblaðinu föstu-
daginn 8. ágúst sl. kemur fram að
þar á bæ séu ekki uppi fyrirætlanir
um að taka til endurskoðunar þær
reglur sem í gildi eru um frípunkta
til opinberra starfsmanna. Hann
finnur því ýmislegt til foráttu, m.a.
að það sé flókið og erfitt í fram-
kvæmd og helst má skilja á orðum
hans að það taki því ekki að rekast
í málinu.
Það er ekki sæmandi opinberum
aðilum að bera ábyrgð á viðskipt-
um sem þessum. Það er sjálfsögð
krafa að þessu fyrirkomulagi verði
breytt strax. Allt tal um að slíkt sé
flókið og erfitt í fram-
kvæmd er út í hött.
Umbun fyrir
viðskipti
Umbun af þessu
tagi hefur viðgengist í
vaxandi mæli á und-
anförnum árum. Það
er almennt ekkert við
hana að athuga ef hún
snýr að viðskiptum al-
mennings við viðkom-
andi fyrirtæki. En
hún hefur skapað
ýmsum fyrirtækjum
og starfsmönnum
þeirra afar ógeðfelld-
an vanda. Yfirmenn
og starfsmenn sem í sínu daglega
starfi taka ákvarðanir um hvar
gerð eru innkaup eða viðskipta-
samningar verða tortryggilegir
vegna þess að þeirra eigin hags-
munir eru dregnir inn í viðskipti
fyrirtækisins.
Svona aðferðir grafa undan heið-
arleika í viðskiptum og ýta undir
þann hugsunarhátt að það sé allt í
lagi að taka við verðmætum af fyr-
irtækjum sem eru í raun að kaupa
sér aðgang að viðskiptum við
þriðja aðila.
Sá sem fær umtalsverða fjár-
muni fyrir að beina viðskiptum fyr-
irtækisins sem hann vinnur hjá til
einhvers viðskiptaaðila gæti sett
hagsmuni sína framar hagsmunum
fyrirtækisins. Hann verður í raun
vanhæfur til ákvarðana vegna eig-
in hagsmuna. Þegar hann hefur
vanist því að græða á því sjálfur
hvert hann beinir viðskiptum fyr-
irtækisins finnur hann máske ekki
mikinn mun á því að taka við verð-
mætum í öðru formi síðar fyrir
svipaðar ákvarðanir. Þessar að-
ferðir spilla þess vegna viðskipta-
siðferðinu í landinu. Þröskuldurinn
yfir í það að þiggja beinar mútur
fyrir að veita viðskiptum vinnu-
veitanda síns til ákveðins aðila
lækkar afar mikið með þessum við-
skiptaháttum.
Það ætti að vera grundvallar-
regla vilji fyrirtæki veita viðskipta-
mönnum sínum verðlaun fyrir
tryggð í viðskiptum að þau verð-
laun fari án vafa til þess sem í raun
er viðskiptamaður en virki ekki
sem mútugjöf til þeirra sem
stjórna eða annast viðskipti fyrir
hönd vinnuveitenda sinna. Það eru
aðallega stór fyrirtæki á íslenskan
mælikvarða sem veita viðskipta-
verðlaun af því tagi sem hér um
ræðir. Það hlýtur að verða að gera
þá kröfu til þeirra að þeir grafi
ekki undan viðskiptasiðferði í land-
inu með þeim hætti sem hér um
ræðir. Þeirri kröfu verður að
fylgja eftir með atbeina hins op-
inbera og forsjármenn þess verða
að sýna gott fordæmi með því að
líða ekki að fyrirtæki beri fé eða
ígildi þess á opinbera starfsmenn
til að tryggja viðskiptahagsmuni
sína.
Frípunktar
Jóhann Ársælsson
Siðferði
Það er sjálfsögð
krafa, segir Jóhann
Ársælsson, að þessu
fyrirkomulagi verði
breytt strax.
Höfundur er alþingismaður.
sjóræningjar voru kallaðir Hund-
Tyrkir og landanum stóð stuggur
af þeim öldum saman. Nú, 375 ár-
um eftir tyrkjaránið, eru hryðju-
verk vandlega undirbúin á Íslandi.
Að þessu sinni er um innvortis
mein að ræða og hryðjuverkin eru
framin af Íslendingum; Lands-
virkjun og ríkisstjórn landsins.
Jafnvel þó að stjórnmálamenn
séu kjörnir lýðræðislegri kosningu
hafa þeir ekki leyfi til að brjóta
fjöregg þjóðarinnar með hryðju-
verkum af þessu tagi. Hálendi Ís-
lands er helgidómur sem ber að
varðveita, friða og ábyrgjast; ekki
einungis fyrir íbúa landsins og af-
komendur þeirra heldur einnig fyr-
ir jarðarbúa því að jörðin er eitt
land og mannkynið íbúar þess.
Allir mæta verkum sínum fyrr
eða síðar. Þeir stjórnmálamenn
sem stofna til óhæfuverka munu fá
döpur eftirmæli.
Höfundur er tryggingaráðgjafi, dag-
skrárgerðarmaður og fv. bóndi.
Stórhöfða 21, við Gullinbrú, s. 545 5500.
www.flis.is
netfang: flis@flis.is
lím og fúguefni
Síðumúla 24 • Sími 568 0606
Olga borðstofusett
Borð 184x108 cm
2x armstólar
4x borðstofustólar
Tilboð 149.000,-
Meðgöngulínan
slit- og spangarolía
Þumalína, Lyf og Heilsa,
Lyfja, Heilsuhúsið