Morgunblaðið - 22.08.2002, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 FIMMTUDAGUR 22. ÁGÚST 2002 MORGUNBLAÐIÐ
OPINBERRI heimsókn Davíðs
Oddssonar forsætisráðherra til
Litháens lauk í gær með heimsókn í
Trakai-kastala í útjaðri höfuðborg-
arinnar, Vilnius. Sagðist forsætis-
ráðherra heimsóknina hafa verið
afar ánægjulega.
„Það var tekið á móti okkur með
miklum myndarskap, eins og jafnan
þarna. Þeim er enn ofarlega í huga
atbeini okkar forðum tíð og það
endurspeglaði allar móttökurnar,“
sagði Davíð við Morgunblaðið.
Trakai-kastali var byggður á 14.
öld en var gerður upp á sjötta ára-
tug síðustu aldar. „Ég hef reyndar
komið þarna áður en það var fróð-
legt að sjá þetta á nýjan leik og fara
í gegnum sögu þessa mannvirkis
sem að hluta endurspeglar sögu
Litháanna um langa tíð.“
Kastalinn stendur á manngerðri
eyju en sjö stórhertogar bjuggu í
kastalnum.
Davíð Oddsson forsætisráðherra
kemur hér frá Trakai-kastala
ásamt Guðmundi Árnasyni skrif-
stofustjóra, Árna Árnasyni kjör-
ræðismanni Íslendinga, Helga
Ágústssyni sendiherra og fleirum.
Morgunblaðið/Nína Björk
Ánægður með heim-
sóknina til Litháens
Vilnius. Morgunblaðið.
AUKIN harka hefur færst í deilu
Skógræktarfélags Reykjavíkur við
Harald Jónsson, bónda á Varmadal,
eiganda 70 fjár, sem rekið var úr
Esjuhlíðum í fyrradag. Varla var féð
fyrr komið í Kollafjarðarrétt en það
var komið út aftur og dreifðist um
Esjuhlíðar. Uppgötvaðist þetta í
gærmorgun þegar menn komu að
tómri réttinni. Skógræktarfélagið
sakar Harald um að hafa hleypt fénu
út úr réttinni og þar með svikið sam-
komulag um að taka féð í heimahaga
um stundarsakir, en Haraldur vísar
því á bug og segir féð hafa sloppið út
úr réttinni.
„Ég vildi fá menn til þess að vinna
að framgangi málsins í sátt og sam-
lyndi, en vopnahléð stóð ekki lengi,“
segir Vignir Sigurðsson. „Maðurinn
[Haraldur] sleppti öllu fénu aftur inn
í Mógilsárland. Þetta er stríðsyfirlýs-
ing og nú verður látið sverfa til stáls.
Nú er verið að vinna að því hvort þörf
sé á að leggja fram kæru fyrir ítrek-
uð brot á samþykkt um búfjárhald.“
Aðspurður segir Haraldur það af
og frá að hann hafi hleypt fénu út.
„Þeir geta sjálfum sér um kennt,“
segir hann. „Það var um það samið að
féð yrði á þeirra ábyrgð þar til ég
tæki við því. Ég fór með menn upp-
eftir í gærkvöldi [þriðjudagskvöld] til
þess að vera ekki einn á ferð og vera
vændur um að hafa sleppt fénu út. Þá
sáust merki um hvar féð hafði farið
út um grindina í almenningnum. Það
hefur verið illa gengið frá hjá þeim
[skógræktarmönnum].“
Morgunblaðið/Jim Smart
Féð í Esjunni gengur nú frjálst um hlíðar fjallsins sem fyrr eftir stutta dvöl í Kollafjarðarrétt.
Fjárrekstur Skógræktarfélagsins skilaði litlum árangri
Féð komið aftur upp í Esju
HJÖRLEIFUR Kvaran borg-
arlögmaður segir engan vafa
leika á banni við lausagöngu
búfjár í Esjunni. Í gildi sé sam-
þykkt um búfjárhald í Reykja-
vík nr. 461/1986 og segir Hjör-
leifur að þar sé skýrt tekið fram
að lausaganga búfjár sé bönnuð
í öllu lögsagnarumdæmi
Reykjavíkurborgar á öllum
tímum. Í samþykktinni er girð-
ingastæði svonefndrar ofan-
byggðagirðingar lýst og megi
fé ekki ganga laust neðan girð-
ingarinnar, þar með talið í Esj-
unni. Girðingin, sem sveitar-
félögin á höfuðborgarsvæðinu
létu reisa, liggur frá sjó norðan
Straumsvíkur í Hafnarfirði og
m.a. út Esjuhlíðar, allt til
hreppamarka við Kiðafell.
Telst land ofan girðingarinnar
til afrétta en neðan hennar skal
allt búfé vera í tryggum girð-
ingum og á ábyrgð eigenda.
Hjörleifur segir að girðing-
unni hafi ekki verið viðhaldið og
því sé hún orðin léleg. „En það
leyfir mönnum ekkert frekar að
vísa sínu sauðfé á svæði neðan
girðingarinnar,“ segir Hjörleif-
ur. „Þeir hafa því ekki neina
heimild til að beita sínu sauðfé
á annarra manna eignir fyrir
neðan þetta skilgreinda svæði.
Lausaganga búfjár er með öllu
óheimil í Reykjavík og við sam-
einingu Reykjavíkur og Kjalar-
ness var aldrei gert ráð fyrir
því að það yrði vikið frá því að
sauðfé mætti ganga laust í
þessu hverfi borgarinnar en
ekki öðru.“
Borgarlögmaður
um féð í Esjunni
Lausa-
gangan
bönnuð
HAFÍS við austurströnd Grænlands
er nú minni en hann hefur verið síð-
ustu áratugi og telur Þór Jakobsson,
veðurfræðingur á Veðurstofu Ís-
lands, að líklega verði að leita allt til
12. aldar til að finna dæmi um svo lít-
inn hafís á þessum slóðum.
Sjó leggur við Grænland í vetrar-
byrjun, yfirleitt um mánaðamótin
september/október og er ísinn mest-
ur í maílok. Ísinn nær þá yfirleitt
miðja vegu milli Íslands og Græn-
lands og teygir sig jafnframt suður
fyrir Hvarf og norður með vestur-
ströndinni. Á sumrin bráðnar ísinn
hratt og síðustu áratugi hefur hann
horfið að mestu leyti við Austur-
Grænland og í Grænlandssundi, al-
veg norður að Scoresby-sundi. „Það
hefur verið lágmarkið sem maður á
að venjast,“ segir Jakob.
Nú vel fært inn
Scoresby-sund
Á haustin hefur stundum verið
hægt að sigla inn í Scoresby-sund en
oft á tíðum er það algjörlega útilok-
að. Á síðustu 3-4 árum hafi lág-
marksútbreiðsla íssins minnkað til
muna og er nú vel fært inn um sund-
ið. Samkvæmt veðurtunglamyndum
og upplýsingum frá skipum sem hafa
farið þarna um má ráða að ísinn nái
nú að 77. breiddargráðu en hefur
hingað til teygt sig niður að þeirri 71.
Vegalengdin þarna á milli nemur um
650 kílómetrum sem er talsvert
meira en lengd Íslands, frá austri til
vesturs. Þór segir að hafísinn hafi
jafnan teygt sig tugi sjómílna á haf
út þannig að ljóst er að þúsundir fer-
kílómetra af hafís hafa bráðnað.
„Þetta er geysilega róttæk breyt-
ing,“ segir Þór. Vitað er að hafís á 20.
öld var minni en hann var á 19. öld og
telur Þór að það þurfi að leita aftur
til 12. aldar að dæmum um svo lítinn
hafís. „Fyrir mér er þetta áþreifan-
leg vísbending um að eitthvað mikið
sé að gerast.“
Þessir atburðir hljóti jafnframt að
tengjast því sem vísindamenn hafa
sagt um að hafís hafi þynnst veru-
lega á stórum svæðum, m.a. við norð-
urheimskautið.
Þór segir að hann viti ekki til að
rannsóknir hafi verið gerðar á því
hvaða áhrif aukin bráðnun á hafís við
Austur-Grænland muni hafa. Á hinn
bóginn sé ljóst að hafsvæði sem ekki
er lengur þakið ís hljóti að hitna.
Hafís við Austur-Grænland hefur
líklega ekki verið minni frá 12. öld
„Þetta er rót-
tæk breyting“


  








 


 

     !" # 

  STEFNA fulltrúaráðs sjálfstæðis-
félaganna í Mýrasýslu á hendur
Framsóknarfélaginu í Mýrasýslu,
þar sem þess er krafist að úrskurði
félagsmálaráðuneytisins um nýjar
kosningar í Borgarbyggð verði
hnekkt, var þingfest í Héraðsdómi
Vestfjarða í gær.
Óðinn Sigþórsson, formaður full-
trúaráðs sjálfstæðisfélaganna í
Mýrasýslu, segir að samþykkt hefði
verið að veita málinu flýtimeðferð.
Hann gerir því ráð fyrir að dómur
verði kveðinn upp í málinu um miðj-
an næsta mánuð.
Í fyrrgreindum úrskurði félags-
málaráðuneytisins voru sveitar-
stjórnarkosningar í Borgarbyggð
gerðar ógildar. Jafnframt var farið
fram á að bæjarstjórn Borgarbyggð-
ar tilkynnti ráðuneytinu um nýjan
kjördag fyrir 30. ágúst nk. og að
kosningar færu fram fyrir 25. nóv-
ember nk.
Eins og fram kom í Morgun-
blaðinu í gær hafnaði félagsmálaráð-
herra, Páll Pétursson, umleitan for-
svarsmanna bæjarstjórnar Borgar-
byggðar um frestun réttaráhrifa
úrskurðar ráðuneytisins.
Páll S. Brynjarsson, bæjarstjóri
Borgarbyggðar, segir að bæjaryfir-
völd í Borgarbyggð leggi áherslu á að
nýjar kosningar í Borgarbyggð fari
ekki fram fyrr en kveðinn hafi verið
upp dómur í Héraðsdómi.
„Ef sú staða kemur upp að dóm-
stólar taka úr gildi úrskurð ráðuneyt-
isins eftir að kosið hefur verið að nýju
í Borgarbyggð, þá erum við í vondum
málum,“ segir hann. „Það er því okk-
ar vilji að dómsmálinu verði lokið áð-
ur en kosningarnar fara fram.“ Páll
minnir á að svo gæti farið að málinu
yrði skotið til Hæstaréttar.
Samkvæmt umræddum úrskurði
ráðuneytisins ber bæjarstjórn Borg-
arbyggðar hins vegar að ákveða nýj-
an kjördag og segir Páll að tekin
verði ákvörðun um nýjan kosninga-
dag um miðja næstu viku.
Úrskurði ráðuneytisins
verði hnekkt
Flýtimeð-
ferð sam-
þykkt