Morgunblaðið - 22.08.2002, Blaðsíða 26

LISTIR
26 FIMMTUDAGUR 22. ÁGÚST 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Gestafyrirlesari verður einn þekktasti óperustjóri í Evrópu, Joan
Matabosch frá Barcelona, en Óperan í Barcelona (Liceu) var endurbyggð
frá grunni eftir brunann árið 1994. Eftir endurreisn hússins fara fram
í sama salnum óperusýningar, einleikstónleikar, ballettsýningar,
sinfóníutónleikar og popptónleikar. Matabosch mun segja frá reynslu
af rekstri hússins með þessu fyrirkomulagi, helstu kostum og göllum.
Hugmyndir um myndlistartvíæring á Íslandi eru á byrjunarstigi og
munu nokkrir innlendir framsögumenn fjalla um möguleikana á að
koma hér á fót alþjóðlegum myndlistartvíæringi.
Opinn fundur
í Hafnarhúsinu 30. ágúst
Listahátíð í Reykjavík gengst fyrir opnum
fundi 30. ágúst n.k. kl. 13:00 til 17:00
Á dagskrá eru tvö málefni:
1. Bygging og rekstur tónlistar- og óperuhúsa
2. Hugmyndir um myndlistartvíæring á Íslandi
Þátttaka í fundinum er ókeypis og hann er opinn öllum sem hafa
skráð sig. Vegna mikillar þátttöku lýkur skráningu kl. 16:00 í dag,
fimmtudaginn 22. ágúst á skrifstofu Listahátíðar í Reykjavik,
sími 561 2444 eða artfest@artfest.is.
Dagskrá:
Fundurinn settur:
Þórunn Sigurðardóttir, stjórnandi Listahátíðar í Reykjavík
Óperuhúsið í Barcelona:
Joan Matabosch, óperustjóri
Fyrirspurnir og umræður
Umræðustjóri: Hjálmar H. Ragnarsson, rektor LHÍ
Kaffihlé
Myndlistartvíæringur:
Framsögumenn: Ólafur Kvaran forstöðumaður Listasafns Íslands,
Eiríkur Þorláksson, forstöðumaður Listasafns Reykjavíkur og
Tumi Magnússon, myndlistarmaður
Fyrirspurnir og umræður
Umræðustjóri: Fríða Björk Ingvadóttir, blaðamaður
Lokaorð:
Halldór Guðmundsson, formaður stjórnar Listahátíðar í Reykjavík
Spænska sendiráðið
TENGSL listamanna og nútíma-
listar við almenning hafa lengi verið
til umræðu. Listamenn eru stundum
að einhverju leyti hugarfarslega ein-
angraðir frá samfélaginu, bæði við
hugmyndavinnu sína og í verkum sín-
um og er það mjög miður. Nýjungum
í listum er iðulega mætt af tortryggni
í samfélaginu, hér sem í öðrum lönd-
um. Myndlist hefur um langt skeið
verið nokkuð sérhæfð, hún krefst
jafnvel einhverrar listasöguþekking-
ar af áhorfendum þótt það sé alls ekki
alltaf. Það er þó flestum kappsmál að
myndlistin sé lifandi tjáningarafl í
þjóðfélaginu og öllum aðgengileg.
Engin önnur listgrein í dag getur á
jafn umfangsmikinn hátt falið allar
hinar í sér – leiklist, kvikmyndun,
textagerð, höggmyndir, hönnun,
rýmisverk og þannig mætti áfram
halda. Innan myndlistar er hægt að
gera hluti sem hvergi er hægt að gera
annars staðar, óháð pólitík og pen-
ingum – þrátt fyrir lögmál markaðar-
ins. Það er því ekki furða að þeim sem
leggja myndlistina fyrir sig sé oft
mikið í mun að koma henni áleiðis til
áhorfenda og reyna til þess margar
ólíkar leiðir. Hér á landi nýtur al-
menningur lítillar fræðslu eða
skemmtunar fjölmiðla varðandi
myndlist og þegar litið er á aðsókn að
söfnum á landinu er það furða að Rík-
issjónvarpið, þessi myndræni miðill
skuli ekki sinna myndlistinni betur.
Það er því að langmestu leyti í hönd-
um myndlistarmanna sjálfra að koma
list sinni áleiðis til almennings, við
erfiðar aðstæður eru þeir ótrúlega
duglegir.
Sýningin Camp 2 er einmitt sett
upp með það að markmiði að reyna að
ná til sem flestra, ekki síst þeirra sem
ekki leggja leið sína á söfn að jafnaði
– og eru auk þess ekki búsettir í ná-
munda við þau. „Camp“ má þýða sem
vinnubúðir, en listamennirnir unnu
að hluta til verk sín á staðnum, en
getur einnig verið skammstöfun fyrir
„fundarstaður“, „Contemporary Art-
istś Meeting Place“. Þetta er augljós-
lega ekki fyrsta Camp-sýningin,
Camp 1 var haldin í Lejre í Dan-
mörku 2001. Það var íslenska mynd-
listarkonan Steinunn Helga Sigurð-
ardóttir sem stóð að þeirri sýningu.
Umsjón með sýningunni á Höfn hafa
Inga Jónsdóttir, Sigurður Mar Hall-
dórsson og Helga Erlendsdóttir, með
styrk frá Menningarsjóði Austur-
lands, Sveitarfélagi Hornafjarðar og
Menningarsjóði KASK.
Sýningarnar eru hugsaðar sem til-
breyting frá hefðbundnum safna/gall-
erísýningum, margir listamenn taka
þátt, bæði þekktir og reyndir sem
byrjendur í faginu. Sumir vinna verk
sín á staðnum og í samræmi við hann
en aðrir koma með verk með sér. Í
Danmörku var sýningin að mestu
leyti í heimahúsum og einkagörðum,
en á Höfn er hún í almenningsrými á
ýmsum stöðum, eitt er á Netinu og
tvö verk eru í heimahúsum. Nú eru
sýningar sem þessar engin nýjung,
enda er það ekki markmiðið. Margir
hafa heyrt af svokölluðum strand-
lengjusýningum í Reykjavík þar sem
listamenn komu verkum sínum fyrir
meðfram Ægisíðunni og Skúlagöt-
unni og listamenn hafa líka við ýmis
tækifæri komið verkum sínum fyrir
utandyra í Reykjavík. Camp-sýning-
arnar eru hins vegar báðar settar upp
í litlum samfélögum, fyrst Lejre og
svo Höfn. Camp 3 er svo áætluð í
litlum bæ í Þýskalandi á næsta ári.
Það eru 25 listamenn sem eiga verk
á Höfn, um það bil einn þriðji þeirra
tók líka þátt í sýningunni í Lejre. Þeir
eru valdir með nokkra breidd í huga
og verk þeirra eru afar fjölbreytt. Ís-
lensku listamennirnir eru Alda Sig-
urðardóttir, Anna Eyjólfsdóttir,
Anna Líndal, Finna Birna Steinsson,
Finnbogi Pétursson, Fjölnir Hlyns-
son, Gunnhildur Jónsdóttir, Hannes
Lárusson, Helga Erlendsdóttir,
Hlynur Hallsson, Inga Jónsdóttir,
Ósk Vilhjálmsdóttir, Pétur Kristjáns-
son, Sigurður Mar Halldórsson,
Steinunn Helga Sigurðardóttir, Þor-
valdur Þorsteinsson, Þór Vigfússon
og Þuríður Elfa Jónsdóttir. Frá Dan-
mörku eru þau Hanne Godtfeld, John
Krogh, Mette Dalsgaard, Morten Til-
litz og Nanna Gro Henningsen. Frá
Englandi kemur Richard Annely og
Þýskalandi Dieter Kunz en þeir vinna
saman verk fyrir sýninguna.
Augljóslega eru verkin á sýning-
unni jafnólík og þau eru mörg og ekki
tök á að fjalla um hvert og eitt þeirra
hér. Þau eru nokkuð dreifð um bæ-
inn, að undanskildum tveimur kjörn-
um, í verslunarsmiðstöðinni og í auðu
einbýlishúsi á Kirkjubraut 5. Versl-
unarmiðstöðin býður ónotað verslun-
arrými sem minnir á ágætis gallerí.
Þar inni er m.a. verk Óskar Vil-
hjálmsdóttur, Landnám, unnið í sam-
vinnu við börn á staðnum.
Samfélagið og ábyrgð listamanna
gagnvart því er áleitið viðfangsefni
listamanna í dag, Ósk er ein af til-
tölulega fáum íslenskum listamönn-
um sem vinna með þetta efni. Þema
verksins á Höfn er íverustaðir eða
heimili og hvernig börn hugsa sér þau
eða vildu hafa þau. Börnin byggðu
kofa með aðstoð Óskar og máluðu
hann síðan í litum að eigin vali. Á sýn-
ingunni er áhorfendum boðið til sætis
inni í kofanum en þar er að sjá mynd-
band þar sem börnin lýsa því húsi
sem þau vildu eiga og segja frá því
hvernig þeim finnst að búa á Höfn.
Utan kofans má sjá teikningar barna
af húsum. Þetta er einfalt verk og
áhugavert að hlusta á börnin, til
dæmis er efnishyggja blessunarlega
lítið ráðandi í óskum þeirra, frekar
óska þau eftir þægilegum samveru-
stað, helst í fallegum litum. Það ætti
að vera fólki léttir í lífsgæðakapp-
hlaupinu.
Í verslunarmiðstöðinni er einnig
verk Hanne Godtfeld sem reynir að
fá fólk til samstarfs við sig með bréfa-
skiptum. Hún hefur sent þremur að-
ilum sem ekki fást við myndlist
myndir og hluti sem þeir eiga að
bregðast við með því að senda eitt-
hvað annað til baka, hlut eða mynd.
Þannig á að myndast sjónrænt sam-
tal sem sýnt er á hillum á vegg. Þetta
gengur misjafnlega og hér sýnist mér
Hanne vera fullbjartsýn. Það er já-
kvætt að vilja fá fólk til að taka þátt í
listsköpun en kröfurnar mega ekki
vera of miklar.
Annar kjarni sýningarinnar er í
auðu íbúðarhúsi á Kirkjubraut 5. Þar
sýna fjórir listamenn verk sín. Hann-
es Lárusson sýnir tilbrigði við hús-
gögn, kollum úr glæru plexigleri er
raðað í hring og í miðjunni minnir
sérsmíðaður gólflampi með einni log-
andi peru á þá aldagömlu hefð mann-
kyns að sitja á rökstólum við eld.
Verk Þórs Vigfús-
sonar, Næturlands-
lag úr spegli og
dökkbláu plexigleri,
lifnar á óvæntan hátt
við í þessum húsa-
kynnum og verk
Gunnhildar Jóns-
dóttur, nýútskrifaðr-
ar listakonu, kemur
mjög skemmtilega á
óvart í bleiku barna-
herbergi. Finnbogi
Pétursson skapar
sterkt andrúmsloft
með útvarpsverki
sínu.
Önnur verk eru á
víð og dreif í bænum.
Þau eru flest áhuga-
verð og ágætlega
heppnuð. Sum
þeirra eru mjög að-
gengileg og jafnvel
fyndin, en önnur
gera meiri kröfur til
áhorfenda. Lista-
menn óttast stund-
um að útskýra verk
sín um of en oft bæt-
ir útskýring lista-
manns heilmiklu við verkið án þess að
rýra listrænt gildi þess. Tvö verk
bera titil á ensku en þar hefði líka
mátt vera íslensk þýðing til að auð-
velda skilning á verkinu. Enskur og
rangt stafsettur (af listamannsins
hálfu) titill á verki dansks listamanns
er annars ágætu verki hans ekki til
framdráttar.
Rétt við höfnina er verk Ingu Jóns-
dóttur, Í samhengi, gamlar ljósmynd-
ir á gráum vegg rústa. Þar sést
hversu ólíkar leiðir listamenn fara til
að tengja fólkið við listina og listina
við umhverfi sitt, hér kallast svart/
hvít andlit fortíðar á við barnsandlit í
lit á skjá í verki Óskar í verslunarmið-
stöðinni en bæði verkin fjalla um fólk-
ið á staðnum og tímans rás. Verk
Steinunnar H Sigurðardóttur á Net-
inu fjallar einnig beint um fólkið á
staðnum á heimasíðunni hornafjor-
dur-lejre.net.
Sýningin í heild er svo fjölbreytt og
skemmtileg að ég vona að sem allra
flestir nái að sjá hana á meðan kostur
gefst en miðað við umfang og úrval
listamanna hefur hún ekki fengið þá
kynningu í fjölmiðlum sem hún á skil-
ið. Höfn er fengur að þessari sýningu
og lífinu sem henni fylgir. Að lokum
nefni ég verk Nönnu Gro Henningsen
sem er við höfnina en þar veltir hún
fyrir sér í stuttum texta hlutverki list-
arinnar í samfélaginu.
MYNDLIST
Höfn á Hornafirði
Flest listaverkanna eru aðgengileg alla
daga. Verk í verslunarmiðstöð má sjá á
afgreiðslutíma verslana, húsið á Kirkju-
braut 5 er opið virka daga frá kl. 16–18
og 14–18 um helgar. Til 31. ágúst.
CAMP 2
BLÖNDUÐ TÆKNI
25 LISTAMENN FRÁ FJÓRUM LÖNDUM
Fundarstaður á Höfn
Ragna Sigurðardóttir
Morgunblaðið/Sigurður Mar
Verk Nönnu Gro Henningsen á Camp 2 á Höfn.
HRÖNN Helgadóttir, organisti
Bessastaðakirkju, leikur á hádeg-
istónleikum í Hallgrímskirkju í há-
deginu í dag. Tónleikarnir eru á
dagskrá tónleikaraðarinnar
Sumarkvölds við orgelið og hefjast
kl. 12. Hrönn er enn einn nemandi
Harðar Áskelssonar sem spreytir
sig á hádegistónleikum þetta sum-
arið.
Á efnisskránni eru þrjú verk.
Það fyrsta er Passacaglia BuxWV
161 eftir Dietrich Buxtehude. Ann-
að verk tónleikanna er sálmforleik-
urinn Schmücke dich, o liebe Seele
BWV 654 eftir Johann Sebastian
Bach en hann er einn sá kunnasti
af hinum svokölluðu stóru 18 sálm-
forleikjum Bachs. Eftir þessi tvö
barokkverk lýkur tónleikunum með
Prelúdíu, fúgu og tilbrigðum op. 18
eftir César Franck. Þetta verk
skrifaði Franck snemma á ferli sín-
um en það er líka til í píanógerð.
Hrönn Helgadóttir tók Kantors-
próf frá Tónskóla þjóðkirkjunnar.
Einnig hefur hún sótt námskeið hjá
James E. Goettsche, organista við
Péturskirkjuna í Róm, Hans-Ola
Ericsson, prófessor við Tónlistar-
háskólann í Piteå í Svíþjóð, og
Mattias Wager, kennara í orgelleik
og spuna. Hrönn Helgadóttir er
organisti Bessastaðakirkju.
Hallgrímskirkja
Hrönn Helgadóttir
á hádegistónleikum
Í GLUGGAGALLERÍINU Heima
er best, Vatnsstíg 9, stendur yfir
einkasýning Auðar Friðriksdóttur
sem nefnist Klúður.
Auður lauk B.A. gráðu frá
Listaháskóla Íslands árið 2001.
Þetta er fyrsta einkasýning hennar
en hún hefur tekið þátt í nokkrum
samsýningum á tímabilinu frá árinu
1997. Sýningunni lýkur í dag.
Klúður í gluggagalleríi
Í SUMAR hafa verið farnar viku-
legar menningargöngur um Mos-
fellsdal og verður svo einnig á
morgun, fimmtudag. Gangan tekur
um þrjár klukkustundir undir leið-
sögn Bjarna Bjarnasonar og hefst á
Gljúfrasteini kl. 19.30. Gengið er
framhjá bernskuheimili Halldórs
Laxness og að Guddulaug þar sem
göngumenn neyta heilsudrykkjar.
Þá verður farið í heimsókn á nýja
vinnustofu Þóru Sigurþórsdóttur
leirlistarkonu á Hvirfli. Frá Hvirfli
er gengið yfir Kýrgil, sem er hugs-
anlega felustaður silfursjóðs Egils
Skallagrímssonar, og að Mosfelli.
Sagt frá sögu staðarins og efnivið-
ur Innansveitarkroniku eftir Hall-
dór Laxness rifjaður upp.
Frá Mosfelli er haldið í áttina að
Köldukvísl og á leiðinni verður
stansað í gömlum mógröfum þar
sem sagt verður frá mótekju á fyrri
tíð.
Göngunni lýkur á Gljúfrasteini
þar sem efnt er til verðlaunaget-
raunar sem byggist á ævi og verk-
um Halldórs Laxness.
Á skálda-
slóð í Mos-
fellsdal
♦ ♦ ♦