Morgunblaðið - 23.08.2002, Qupperneq 11

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 23. ÁGÚST 2002 11
GANGSETT var í gær nýtt fullkom-
ið vinnslukerfi fyrir úrbeiningu og
snyrtingu lambakjöts í kjötvinnslu
Norðlenska ehf. á Húsavík. For-
ráðamenn fyrirtækisins lýsa til-
komu vinnslukerfisins sem byltingu
í vinnslu lambakjöts á Íslandi.
Vinnslukerfið er sérpantað frá Mar-
el ehf. en fyrirtækið hefur áður
hannað svipuð kerfi fyrir fisk, kjúk-
linga og nautakjöt. Nýja vinnslu-
kerfið á Húsavík er algjörlega sér-
hæft fyrir vinnslu á lambakjöti og
mun vera hið fyrsta sinnar tegundar
í heiminum.
Sigmundur E. Ófeigsson, fram-
kvæmdastjóri Norðlenska ehf.,
ávarpaði viðstadda, boðsgesti og
starfsfólk, og sagði m.a. að með nýja
vinnslukerfinu hefði fyrirtækið stig-
ið eitt stærsta framaraskref á sviði
lambakjötsvinnslu um áratugaskeið.
„Við munum nýta hráefnið mun
betur, afköstin munu aukast og öll
upplýsingamiðlun um uppruna og
feril hráefnisins verður skýrari. Við
munum t.d. geta séð hjá okkur á Ak-
ureyri hvað var unnið á Húsavík síð-
ustu klukkustundina,“ sagði Sig-
mundur og kvaðst ekki í vafa um að
þetta myndi efla sölu á lambakjöti
til muna.
Lárus S. Ásgeirsson, fram-
kvæmdastjóri sölu- og markaðs-
sviðs Marels ehf., tók einnig til máls
og kom m.a. fram í máli hans að
kerfið byði upp á margvíslega og
fjölbreytilega möguleika fyrir Norð-
lenska. Rekjanleiki einstakra hluta
lambsins næði nú allt til bóndans og
vinnuaðstaða starfsmanna væri orð-
in eins og best verður á kosið.
MPS-hugbúnaðurinn frá Marel er
tengdur við Concorde-upplýsinga-
kerfi Norðlenska og þannig er hald-
ið utan um allar upplýsingar og á
augabragði er hægt að fá ítarlegt yf-
irlit yfir afköst, nýtingu og magn.
Áætlað að slátra
um 65 þúsund fjár
Valgerður Sverrisdóttir iðnaðar-
og viðskiptaráðherra gangsetti því
næst nýja kerfið. Kom m.a. fram í
máli hennar við þetta tækifæri að
hún teldi sig þekkja vel til í sam-
bandi við slátrun og vinnslu á sauðfé
en þetta kæmi sér talsvert á óvart.
Heimsókn í Norðlenska á Húsa-
vík væri sannarlega ólík því þegar
hún kom fyrst í sláturhúsið á Greni-
vík á sínum tíma, þar sem fénu frá
Lómatjörn var slátrað.
Að gangsetningu lokinni var byrj-
að að vinna og var viðstöddum boðið
að fylgjast með vinnslunni. Sig-
mundur Hreiðarsson er vinnslu-
stjóri hjá Norðlenska á Húsavík.
Hann sagði sauðfjárslátrun hafa
hafist sl. mánudag. Verið væri að
slátra 300–400 lömbum sem flest
færu til útflutnings á Bandaríkja-
markað.
Slátrun hefst af fullum þunga 3.
september nk. og stendur til loka
október, en áætlað er að slátra um
65 þúsund fjár, sem er met í slát-
urhúsinu á Húsavík. Til samanburð-
ar var slátrað um 58 þúsund fjár í
fyrra.
Nýtt vinnslukerfi gangsett í kjötvinnslu Norðlenska ehf. á Húsavík
Mikil breyt-
ing í vinnslu
lambakjöts
Morgunblaðið/Hafþór Hreiðarsson
Gyða Evertsdóttir kjötiðnaðarmaður útlistar hvernig kerfið vinnur fyr-
ir Valgerði Sverrisdóttur, iðnaðar- og viðskiptaráðherra.
Einar Örn Arnarson við úrbeiningu. Aðalsteinn Á. Baldursson, tóm-
stundabóndi og formaður Verkalýðsfélagsins á Húsavík, fylgist með.
Húsavík. Morgunblaðið.
FRAMKVÆMDIR standa nú sem
hæst við Norðurbryggju, gamalt
pakkhús sem mun hýsa vestnor-
rænt menningarsetur Íslands, Fær-
eyja og Grænlands í Kaupmanna-
höfn þar sem íslenska sendiráðið
verður m.a. til húsa. Stefnt er að
því að vígja Norðurbryggju hinn
21. nóvember 2003, kostnaður við
húsið er alls um 80 milljónir
danskra króna og munu Íslend-
ingar þar af bera 26 milljónir
danskra króna eða tæplega 300
milljónir íslenskar krónur.
Vigdís Finnbogadóttir, formaður
stjórnar A.P. Møller sjóðsins, sem
hefur haft umsjón með fjármögnun
verkefnisins, kynnti forystumönn-
um landanna þriggja hvar verk-
efnið er statt fyrir fund þeirra í Þórshöfn í Fær-
eyjum á miðvikudagskvöld.
Húsið verður stolt N-Atlantshafsins
í Kaupmannahöfn
„Þetta hús verður stolt N-Atlantshafsins í
Kaupmannahöfn. Húsið mun skila því að menn
verða miklu fróðari um þessi lönd, sjá að þau
hafa sinn sjálfstæða karakter og
eru spennandi. Nú erum við svo fá-
menn en þarna komum við því til
skila að þarna býr fágað fólk og
menningarlegt. Það er svo oft sem
menn halda að við séum á sauð-
skinnsskónum, þetta hús mun leið-
rétta það,“ segir Vigdís í samtali
við Morgunblaðið.
Húsið er gamalt pakkhús frá
árinu 1776 og þar skipuðu íslensk
og grænlensk skip upp til langs
tíma. Sagði Jonathan Mozfeldt, for-
maður grænlensku heimastjórn-
arinnar, að hann hefði unnið þarna
sem ungur maður og hann væri
ánægður með hversu langt verk-
efnið væri á veg komið. Tóku Davíð
Oddsson forsætisráðherra og An-
finn Kallsberg, lögmaður Færeyja, í sama
streng.
Hvert landanna þriggja mun hafa ákveðinn
hluta hússins til ráðstöfunar, þar verður ís-
lenska sendiráðið í Kaupmannahöfn til húsa og
skrifstofur Færeyja og Grænlands. Innréttingar
og viðgerðir á húsinu munu kosta 60 milljónir
dkr. en í heild er áætlað að verkefnið muni
kosta um 80 milljónir. Þar af munu Íslendingar
standa straum af 26 milljónum en í þeirri tölu
eru 9 milljónir sem mun varið í Íslandshluta
hússins.
Hermt eftir gjósandi hverum
og gjálfri í öldum
Segir Vigdís að fjölbreytt starfsemi verði í
húsinu. „Þarna verður veitingahús þar sem
framreiddur verður matur í okkar anda, hreinn
og góður, lambakjöt og fiskurinn ferski. Í hluta
hússins á neðstu hæðinni verður stórt rými þar
sem hægt er að ganga inn og upplifa hvernig
þessi lönd eru, náttúruna og hvað er sérstakt
við þessi lönd. Þar verða ekki myndir á vegg
heldur verður hermt eftir gjósandi hverum og
gjálfrinu í öldunum við klettana. Þar á að vekja
forvitni fólks á að heimsækja okkur, koma og
sjá meira. Síðan verða sýningar þarna og ým-
islegt vonandi í framtíðinni varðandi náttúru-
fræði í þessum löndum.
Ég hef mikinn metnað fyrir að það verði
skemmtilegt fyrir börn og ungmenni að koma
þarna. Það á að verða sunnudagsferðin með
pabba og mömmu að skoða þessar furður ver-
aldar sem eru til á Atlantshafssvæðinu,“ segir
Vigdís.
Framkvæmdir eru nú í fullum gangi við Norðurbryggju, nýtt og
glæsilegt vestnorrænt menningarsetur í Kaupmannahöfn
Stefnt verður að því að vígja
húsið í nóvember á næsta ári
Þórshöfn. Morgunblaðið.
Vigdís
Finnbogadóttir
LAUGARDAGINN 31. ágúst ver
Gísli Sigurðsson, fræðimaður á Árna-
stofnun, rit sitt Túlkun Íslendinga-
sagna í ljósi
munnlegrar hefð-
ar: Tilgáta um að-
ferð. Fer vörnin
fram í Hátíðarsal
Háskólans kl. 14.
Í fréttatilkynn-
ingu segir:
„Gísli hefur um
árabil fengist við
rannsóknir á
munnlegri hefð,
eins og hún birtist í miðaldaverkum
og síðari tíma þjóðsögum og munn-
mælum. Í doktorsvörn sinni kynnir
hann nýja aðferð til að fjalla um þátt
munnlegrar hefðar í íslensku mið-
aldasamfélagi. Með því að nýta vett-
vangsrannsóknir á munnlegri hefð er
rýnt í hvaða máli það skipti við lestur
hinna fornu texta að gera ráð fyrir að
sögurnar séu sprottnar úr slíkri hefð;
hefð þar sem reynslu, fræðum og
þekkingu samfélagsins var miðlað frá
kynslóð til kynslóðar með sögum og
kvæðum.
Í fyrsta hluta er spurt hvernig lög-
sögumenn hafi tekið ritmenningunni,
sem ætla má að hafi grafið undan
valdastöðu þeirra, og hvernig bók-
menntalegur sjóndeildarhringur
menntamanns úr röðum Sturlunga,
Ólafs Þórðarsonar hvítaskálds, hafi
litið út um miðja 13. öld.
Í öðrum hluta er fjallað um per-
sónur, ættir og atburði Austfirðinga-
sagna í ljósi þeirrar hugmyndar að
þeir sem rituðu sögurnar hafi gert
ráð fyrir ákveðinni þekkingu áheyr-
enda á söguefninu.
Í þriðja hluta er tekist á við Vín-
landsgátuna með þeim aðferðum sem
kynntar eru í bókinni. Í stað þess að
líta á sögur af Vínlandsferðum ýmist
sem heimildir um atburði eða bók-
menntahefð eru þær lesnar sem
heimild um munnmæli sem sannan-
lega varðveittu minningu um raun-
verulegar siglingar til framandi
landa.
Í lokahluta eru dregnar saman nið-
urstöður um þær breytingar sem
verða á forsendum rannsókna í ís-
lenskum miðaldafræðum sé tekið til-
lit til munnlegrar hefðar að baki forn-
sagna með dæmum af skyldum frá-
sögnum í Finnboga sögu ramma og
Vatnsdæla sögu og goðsagnamynstr-
um í Hænsna-Þóris sögu. Loks fylgir
rækilegur útdráttur á ensku.“
Gísli Sigurðsson (f. 1959) er úr
Reykjavík þar sem hann á heima
með konu sinni og dóttur. Hann hef-
ur um árabil fengist við rannsóknir á
munnlegri hefð, eins og hún birtist í
miðaldaverkum og síðari tíma þjóð-
sögum og munnmælum. Gísli hefur
birt fjölda fræðigreina í innlendum
og erlendum fagritum og meðal ann-
ars sent frá sér bókina Gaelic Influ-
ence in Iceland. Historical and Liter-
ary Contacts: A Survey of Research
(1988, endurútg. 2000) og heildarút-
gáfu Eddukvæða (1998).
Doktors-
vörn í HÍ
Reynslu, fræðum og
þekkingu samfélags-
ins miðlað með
sögum og kvæðum
Gísli
Sigurðsson
ENGIN ummerki um slys hafa fund-
ist í kjölfar tilkynningar til lögregl-
unnar á Selfossi í fyrrakvöldi um að
ljós frá fjórum neyðarblysum sæjust
á sveimi austsuðaustur frá Selfossi,
yfir Þjórsárósum. Björgunarsveitar-
menn frá Björgunarfélagi Árborgar
fóru á staðinn og óku meðfram
ströndinni.
Lögreglan fór einnig á staðinn og
kannaði þá stefnu sem ljósin voru
sögð hafa verið í en varð einskis vör.
Tvö skip sem voru á siglingu skammt
frá Þjórsárósum voru send á staðinn
en leit þeirra bar ekki árangur.
Engin merki
um slys
♦ ♦ ♦