Morgunblaðið - 15.09.2002, Blaðsíða 23

markaður fyrir íslenskan fisk í Þýska-
landi komi til með að breytast mjög
mikið. „Við erum að keppa við lönd,
sem skaffa ódýrari tegundir og það
eru líka til aðrir markaðir, sem borga
hærra verð fyrir okkar heilfrysta sjó-
frysta fisk en Þjóðverjar, t.d. Asíu-
markaður. Þá má ekki gleyma því að
bæði karfa- og ufsaveiði hefur dalað á
síðustu árum sem hefur þau áhrif að
minna er til ráðstöfunar en ella. Engu
að síður eru mikil og góð fiskviðskipti
við Þjóðverja og t.d. eru hér unnin
lausfryst karfaflök í poka sem fara
beint inn í smásölukeðjur í Þýskalandi
og flök og flakaskammtar sem fara
beint inn í stór þýsk mötuneyti. Þró-
unin undanfarin aldarfjórðung hefur
því orðið sú að í stað þess að vera hrá-
efnisskaffandi, seljum núorðið Þjóð-
verjum fullunna vöru.“
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 15. SEPTEMBER 2002 23
„MÉR líkaði mjög vel að búa í Vestur-
Berlín. Mikið var um námsmenn í
borginni á þessum árum og var mikið
að gerast í stúdentalífinu. Óneit-
anlega hafði borgin þó allnokkra sér-
stöðu þar sem hún var umkringd virk-
isvegg og var því eins og þorp í sjálfu
sér. Ég neita því ekki að
tilfinningin, sem fylgdi
nálægð múrsins, hafi
verið svolítið skrýtin í
upphafi. Maður þurfti
að ferðast ansi langa
vegalengd til þess að
komast yfir í frjálst um-
hverfi og svo sótti endr-
um og sinnum að manni
þörfin til að sjá sjóinn
og þá þurfti maður að
endasendast til Ham-
borgar eða Bremen,“
segir Páll Kr. Pálsson,
framkvæmdastjóri og
formaður stjórnar
Þýsk-íslenska versl-
unarráðsins, sem var við nám í hag-
verkfræði í Vestur-Berlín frá hausti
1973 til vors 1980.
„Fljótlega eftir að vinstri stjórn
Ólafs Jóhannessonar tók við völdum
á Íslandi 1971, höfðu Íslendingarnir
nokkuð frjálsan aðgang yfir til Aust-
ur-Berlínar og máttu vera þar í sólar-
hring í einu á meðan aðrir þurftu að
skila sér á mun skemmri tíma. Þetta
gerði okkur fátækum námsmönn-
unum kleift að fara á aðaljárnbraut-
arstöðina í V-Berlín þar sem við
stunduðum svört viðskipti með því að
skipta vestur-þýskum mörkum fyrir
austur-þýsk á genginu einn á móti tíu,
fórum svo yfir landamærin og lifðum í
vellystingum á fínustu veitingahús-
unum þar til aurarnir voru búnir.“
Páll minnist jafnframt 1. maí hátíða-
haldanna, sem hafi verið hvor með
sínu sniðinu. „Í Vestur-Berlín fóru
stúdentar í miklar mótmæla- og
kröfugöngur með slagsmálum og
djöfulgangi, sem endaði með vatns-
sprautun og táragasi lögreglunnar. Í
Austur-Berlín marseraði hinsvegar
alþýðan í takt á eftir
drápstólunum og fram
hjá yfirvaldinu þar sem
aginn og kúgunin var í
algleymingi. Hafi eitt-
hvað sósíalískt verið í
blóðinu eftir veru mína í
MH, fauk draumurinn
um sósíalismann snar-
lega úr mér eftir að ég
byrjaði að þvælast um
þarna austur frá og sá
hvílíkt skelfingarsam-
félag þetta var. Að
minnsta kosti leið ekki á
löngu þar til ég áttaði
mig á því að þetta ríki
væri ekki Vesturlöndum
til eftirbreytni.“
Á námsárum sínum í Berlín byrjaði
Páll snemma á því að vinna með námi
og segir að eitt skemmtilegasta starf-
ið, sem hann hafi tekið að sér, hafi
verið barþjónsstarf á „Feitu þjón-
ustustúlkunni“. „Þarna stóð ég kvöld
eftir kvöld með félaga mínum Elíasi
Gunnarssyni verkfræðingi og af-
greiddi bjór. Þetta starf okkar Elíasar
var í raun kveikjan að innleiðingu
bjórmenningar á Íslandi því eftir að
við fluttum heim á ný, stofnuðum við
ásamt þremur skólafélögum úr MH
Gauk á Stöng þar sem boðið var upp
á sérblandað bjórlíki. Það má því
segja að við höfum ekki aðeins flutt
með okkur heim smáþekkingu í verk-
fræði heldur líka hluta af þýskri bjór-
menningu.“
Páll Kr. Pálsson, formaður
Þýsk-íslenska verslunarráðsins
Flutti heim með
þýska bjórmenningu
„SAMSKIPTI Íslendinga og Þjóðverja
á sviði ferðaþjónustu eru mjög mik-
ilvæg. Þýskaland hefur í raun og veru
verið okkar langmikilvægasti ferða-
þjónustumarkaður í gegnum áratug-
ina þótt á allra síðustu árum hafi
Bandaríkin og Bretland siglt fram úr,“
segir Steinn Logi Björnsson, fram-
kvæmdastjóri markaðssviðs Flugleiða
og formaður Samtaka
ferðaþjónustunnar.
„Frá sjónarhóli ís-
lenskrar ferðaþjónustu
er þýski markaðurinn
sérstaklega mikilvægur
á sumrin vegna þess að
hann dreifist mjög mikið
um allt land enda eru
margir ferðaþjón-
ustuaðilar úti á landi
sem treysta mjög mikið
á Þjóðverjana. Fram að
þessu hefur þýski mark-
aðurinn verið heldur
minna þýðingarmikill
fyrir Reykjavík. Hins-
vegar ber á það að líta
að Flugleiðir eru nú að einbeita sér að
því að auka straum Þjóðverja til
Reykjavíkur yfir vetrartímann. Sér-
stakt átak hefur verið í gangi í þessa
veru undanfarin tvö ár sem tengist
aftur heilsársflugi til og frá Þýska-
landi allt árið. Á markaðsmáli lýtur
þetta að því að endurmarkaðssetja
Ísland á þýska markaðnum, ekki að-
eins með tilliti til sumarferða, rútu-
ferða og hálendisferða, heldur líka
með tilliti til einstaklingsferða og
borgarferða yfir vetrartímann. Þetta
átak hefur leitt af sér mjög mikinn
vöxt í komu þýskra ferðamanna til Ís-
lands utan háannatímans og ég spái
því að þar muni vöxturinn verða á
komandi árum,“ segir Steinn Logi og
bætir við að samfara þessu markaðs-
átaki hafi meðalaldur þýskra gesta til
Íslands lækkað um sjö ár.
Að sögn Steins Loga er Þýskaland
sá markaður, sem hefur gengið í
gegnum ákveðna stöðnun um nokk-
urra ára skeið. „Hér hefur fyrst og
fremst verið um sumarmarkað að
ræða eða allt þar til Flugleiðir hófu að
bjóða upp á heilsársflug. Við erum nú
farin að sjá vöxt á ný,
en á öðrum tímum árs
og í annars konar ferð-
um en hingað til.“
Ástæður fyrr-
nefndrar stöðnunar á
sumrin segir Steinn
Logi, að rekja megi til
aukinnar samkeppni.
„Eftir því sem sæta-
framboð hefur aukist
með tilkomu leiguflug-
félaga hefur markaðs-
hlutdeild Flugleiða
minnkað til muna. Þar
sem Flugleiðir eru nú
með innan við 50%
markaðshlutdeild á
þýska markaðnum á sumrin var
ákveðið að skera verulega niður fjár-
festingar við markaðssetningu Ís-
lands í Þýskalandi. Þessa stöðnun má
því rekja til eigingjarnra ástæðna
enda fjárfestir enginn í erlendum
mörkuðum ef Flugleiðir gera það ekki.
Það er bara staðreynd. Við höfum á
hinn bóginn verið að einbeita okkur
að því að kynna Ísland utan háanna-
tímans og þar er vöxturinn að koma.“
Flugleiðir fljúga til Frankfurt árið
um kring og eru síðan með tengiflug
með SAS til München, Hamborgar,
Stuttgart og Düsseldorf. Á sumrin
bætast svo við LTU, sem flýgur til
Düssledorf og München, og Aerollo-
yd, sem flýgur til Berlínar, Frankfurt
og München.
Steinn Logi Björnsson, formaður SAF
Þýðingarmikill
ferðamarkaður
því að samningar náðust milli Ís-
lendinga og Breta. Þýskir fjöl-
miðlar voru ötulir við að fjalla um
þessa milliríkjadeilu og mátti
greina undirliggjandi samúð með
málstað Íslendinga.
Þjóðverjum er mjög annt um að
tekið sé tillit til okkar viðhorfa og
sérhagsmuna sem smáþjóðar og
fiskveiðiþjóðar og þeim er mjög
umhugað um að láta okkur vita að
við eigum hauk í horni, komi til
þess að Íslendingar óski aðildar að
Evrópusambandinu. Þeir undrast
að nokkru leyti veru okkar utan
sambandsins, en skilja engu að
síður sjónarmið okkar í sjávarút-
vegsmálum og telja að hægt sé að
tryggja sérhagsmuni með samn-
ingum,“ segir Páll.
Stuðningur
skiptir sköpum
Þýsk-íslenska verslunarráðið
var stofnað árið 1995 til að efla
viðskiptaleg tengsl þjóðanna og
verja viðskiptalaga hagsmuni þjóð-
anna í umhverfi, þar sem miklar
hræringar eiga sér stað. Páll, sem
verið hefur formaður ráðsins frá
upphafi, telur að viðskiptasambönd
þjóðanna geti enn vaxið og dafnað.
Mikill áhugi virðist vera á við-
skiptum við Þjóðverja ef marka
má þær fjölmörgu fyrirspurnir,
sem berast inn á borð ráðsins. „Ég
er þess fullviss að miklir mögu-
leikar felast í því að efla viðskipta-
leg tengsl inn á Norður-Þýskaland
og allt Eystrasaltssvæðið. Þar er
stór markaður og gríðarleg sókn-
arfæri inn á Rússland. Sjálfir eru
Þjóðverjar mjög sterkir á þessu
svæði og eru hinar Norðurlanda-
þjóðirnar að reyna að ná þar fót-
festu. Ég tel að við gætum átt
sóknarmöguleika með Þjóðverjum
inn á þennan markað. Á meðan
þeir búa yfir tækni, þekkingu og
fjármagni til að sækja fram, höfum
við líka tækni, þekkingu og um-
fram allt reynslu við að vinna á
litlum, erfiðum og landfræðilega
víðfeðmum markaði.
Síðast en ekki síst er þátttaka
ráðsins í umræðunni um tengsl Ís-
lands við Evrópu nauðsynleg þar
sem þau eru mjög ofarlega í huga
Þjóðverja og kemur alltaf upp
öðru hvoru í okkar starfi. Eins og
málum er nú háttað, hefur staða
Íslands utan ESB ekki hamlandi
áhrif á jákvæð viðskiptatengsl Ís-
lendinga og Þjóðverja enda trygg-
ir EES-samningurinn okkar stöðu
afar vel. Hinsvegar hefur við-
skiptalífið margbent á að miklir
veikleikar fylgi íslenska gjaldmiðl-
inum í þeim skelfilegu efnahags-
sveiflum, sem hann lendir í öðru
hverju án nokkurrar haldbærrar
efnahagslegrar réttlætingar. Hing-
að til hafa ráðamenn þjóðarinnar
talið að gallarnir við ESB-aðild
séu kostunum yfirsterkari, en þeg-
ar kostirnir fara að sækja á, skipt-
ir það auðvitað sköpum fyrir okkur
að eiga stuðning Þjóðverja, valda-
mestu þjóðarinnar innan ESB, við
að styðja okkur og okkar hags-
muni.“
join@mbl.is
Eldriborgaraveisla
með Sigurði Guðmundssyni til
Costa del Sol
2. október
frá kr. 69.950
Heimsferðir bjóða nú síðustu sætin í
hina vinsælu eldriborgaraferð í október til Costa del Sol. Á þessum
árstíma nýtur einstakrar veðurblíðu á þessum fagra áfangastað, og þú
getur lengt sumarið við bestu aðstæður í sólinni. Sértilboð á okkar
vinsælasta gististað, Timor Sol í 3
vikur. Á meðan á dvölinni stendur
nýtur þú þjónustu reyndra
fararstjóra Heimsferða, og leikfimi-
og skemmtidagskrár með Sigurði
Guðmundssyni.
Síðustu 16 sætin
Skógarhlíð 18, sími 595 1000. www.heimsferdir.is
Verð kr. 69.950
2. október – 3 vikur
Flug, gisting, skattar, ferðir til og frá
flugvelli, íslensk fararstjórn.
Alm. verð, kr. 73.450
VÍKINGSLÆKJARÆTT
7. bindi Víkingslækjarættar
(niðjar Guðmundar Brynjólfssonar á
Keldum á Rangárvöllum og fyrstu konu
hans, Ingiríðar Árnadóttur)
er væntanlegt í haust.
Þeir sem gerast áskrifendur
fyrir 20. september nk. fá bókina
með 30% afslætti.
Grensásvegi 14 • 108 Reykjavík • Sími 588-2400 • Fax: 588 8994
BÓKAÚTGÁFA
Guðmundur Brynjólfsson
Áskriftarsími: 588 2400
Fax: 588 8994
Tölvupóstfang: skjaldborg@skjaldborg.is
TILBOÐ ÓSKAST
í Ford Windstar árgerð 1998 7 manna,
vél V-6 (ekinn 43 þús. mílur)
og aðrar bifreiðar, er verða sýndar að
Grensásvegi 9 þriðjudaginn 17. september kl. 12-15.
Ennfremur óskast tilboð í Ford Van F-150
15 farþega árgerð 1990.
Tilboðin verða opnuð á sama stað kl. 16.
UMSÝSLUSTOFNUN VARNARMÁLA
SALA VARNARLIÐSEIGNA