Morgunblaðið - 27.09.2002, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 FÖSTUDAGUR 27. SEPTEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
LEYSIAÐGERÐIR á augum eru alls ekki eins
einfaldar og læknar fyrirtækja, sem gera slík-
ar aðgerðir, hafa viljað láta í veðri vaka í fjöl-
miðlum. Slíkum aðgerðum fylgir alltaf nokkur
áhætta og það er ámælisvert að læknir Las-
erSjónar skuli ekki sjálfur skoða þá sjúklinga
sem hann hyggst skera upp.
Þetta fullyrðir Stefán Kjærnested en hann
fór í sjónlagsaðgerðir hjá LaserSjón í fyrra-
haust og sendi í framhaldi af því Landlækn-
isembætti kvörtun vegna starfshátta fyrirtæk-
isins og vinnubragða augnlæknisins sem
framkvæmdi aðgerð á honum.
„Öfugt við það sem læknar LaserSjónar hafa
sagt,“ segir Stefán, „fylgir þessum aðgerðum
töluverð áhætta og hvort sem það er 1% eða
2% sjúklinga sem lenda í vandræðum þá er sá
sem lendir í þeim ævinlega í 100% vandræðum.
Og þegar mistök verða vilja þessir menn ekki
bera nokkra ábyrgð og vísa öllu á bug.“
Stefán segir ekkert eftirlit vera með þessari
starfsemi hér á landi og ef eitthvað komi upp á
sé réttarstaða manna óviss.
Ætla að halda uppteknum hætti
Stefán segir að kornið sem fyllt hafi mælinn
hafi verið fréttaflutningur af því að umrætt
fyrirtæki hyggist gera augnaðgerðir á Fær-
eyingum og nota sams konar vinnulag og í hans
tilviki. Við það hefur Stefán fjölmargt að at-
huga, m.a. eftir að hafa leitað til og farið í skoð-
un hjá þekktum sérfræðingi í Bandaríkjunum
en hann telur lækni LaserSjónar hafa gert
mistök og að leysitækið hafi verið rangt stillt
þegar Stefán fór í aðgerð hjá fyrirtækinu. Þá
bendir Stefán á að staða þeirra sem lendi í
vandræðum vegna slíkra aðgerða sé erfið; um-
rætt fyrirtæki reyni að firra sig allri ábyrgð og
hafi, segir Stefán, beinlínis falsað lækna-
skýrslu sína. Seint í desember í fyrra sendi
Stefán skriflega kvörtun til Landlæknisemb-
ættisins en enn hefur ekkert bólað á ályktun
frá embættinu. „Í svari læknis LaserSjónar til
embættisins er ekki á neinn hátt útskýrt hvað
hafi farið úrskeiðis í aðgerðinni og læknirinn
reynir umfram allt að koma sökinni á mig, seg-
ir okkur ekki hafa lynt saman, rétt eins og það
sé ástæða þess að aðgerðin heppnaðist ekki.
Rétt er að taka fram að samskipti okkar voru
góð allt þar til ég ákvað að leita réttar míns eft-
ir tvær misheppnaðar aðgerðir á vinstra auga.“
Stefán segir að hvað hann sjálfan snerti sé
staðan sú að hann sé núna með mun verri sjón
á vinstra auga en fyrir aðgerðina og sjónskerp-
an sé langt frá því sem hún var, sem aftur hafi
leitt til höfuðverkjar og óþæginda. „Mér þykir
það ófært að umrætt fyrirtæki virðist ætla að
halda áfram á sömu braut, nú síð-
ast í Færeyjum og það er þess
vegna sem ég sé mig knúinn til
þess að koma fram í fjölmiðlum og
segja mína sögu. Vinnubrögð
þeirra eru miklu lakari en ég hef
séð annars staðar. Satt að segja
myndi ég ekki ráðleggja nokkrum
manni að leita til þeirra.“
Fór í aðgerð til þess að losna
við að nota gleraugu
Forsaga málsins er sú að þann
19. september 2001 mætti Stefán
Kjærnested í forskoðun hjá Las-
erSjón þar sem meta átti hvort
augnaðgerð myndi gagnast hon-
um. Stefán telur vera verulegan
mun á þeim fyrirheitum sem lækn-
ir hafi gefið honum í forskoðun og því sem
læknir sá, sem framkvæmdi aðgerðina, sagði
rétt áður en hún var framkvæmd en þá var bú-
ið að gefa Stefáni róandi lyf. Fram kemur í
skýrslu læknisins að hann hafi tjáð Stefáni,
skömmu fyrir aðgerðina, að hann þyrfti hugs-
anlega að nota gleraugu og ráðið honum frá því
að fara í aðgerðina. Stefán segir hins vegar að
hann hafi ákveðið að gangast undir aðgerðina í
þeim tilgangi að losna við að nota gleraugu.
„Ég hafði engan áhuga á að fara í svona aðgerð
nema ég myndi losna við gleraugun. Á degi að-
gerðarinnar skrifar læknirinn að ég muni ef til
vill þurfa að ganga með gleraugu eftir hana og
að hann hafi ráðið mér frá því að fara í aðgerð-
ina. Staðreyndin er sú að ég hitti hann fyrst
eftir að ég var búinn að fá kæruleysislyf fyrir
aðgerðina. Ég hlýt að gagnrýna
þau vinnubrögð að sjúklingur
hitti lækninn ekki fyrr en hann
er búinn að fá lyf og búið er að
láta hann skrifa undir yfirlýs-
ingu þar sem hann lýsir sig sam-
þykkan aðgerðinni. Eðlilegast
væri að menn fengju þessa
pappíra með sér heim, skoðuðu
málið og ákvæðu sig í rólegheit-
um og kæmu síðan með undir-
skrifað plagg á degi aðgerðar-
innar eða nokkru fyrir hana. Og
ef menn ráða sjúklingi, sem
fengið hefur lyf, frá því að fara í
aðgerð og vilja vinna faglega þá
hljóta þeir einfaldlega að segja:
Ég ræð þér frá aðgerðinni,
farðu heim og við ræðum síðan
saman síðar. Eðli lyfjanna sem mönnum eru
gefin eru þau að þeir verða kærulausir af þeim
og það hljóta læknarnir að vita.“
Sérkennileg vinnubrögð hjá LaserSjón
Stefán telur gagnrýnivert að læknar Las-
erSjónar, sem framkvæmi aðgerðir, skoði
sjúklinginn ekki sjálfir áður. Í sumar leitaði
Stefán til virts sérfræðings á þessu sviði í New
York. „Ég hitti augnlækni þar, dr. Robert
Rubman, sem framkvæmir svona aðgerðir og
er mjög þekktur og virtur á sínu sviði. Hann
rekur eigin stofu og sinnir eingöngu aðgerðum
af þessu tagi. Rubman hittir alla sjúklinga sína
sjálfur og metur hvort aðgerð muni gagnast
þeim eða ekki. Sjúklingar hans skrifa upp á, að
þeir samþykki að fara í aðgerð, áður en tekin
er ákvörðun um hvenær hún fer fram en ekki
rétt áður en þeir fara undir leysinn eins og í
mínu tilviki, enda þarf sá sem framkvæmir að-
gerðina að vera viss um að hann geti og vilji
framkvæma hana. Í mínu tilviki var farið að slá
varnagla eftir að ég hafði fengið lyf og rétt áð-
ur en aðgerðin átti að hefjast, þá segir lækn-
irinn að hugsanlegt sé að ég þurfi að nota gler-
augu. En ég fór í aðgerðina til þess að losna við
þau, auk þess sem þetta kom ekki heim og
saman við það sem mér hafði verið sagt að lok-
inni forskoðun.“
Ekki hægt að fá útprentun
úr leysitækinu
Stefán segir að dr. Rubman hafi skoðað í sér
augun til þess að athuga hvort hann gæti lagað
þau og í framhaldi af því hafi hann viljað fá út-
skrift úr leysitækinu hjá LaserSjón. „Hann
tjáði mér að öll leysitæki sem notuð eru í svona
aðgerðir væru stillt þannig að hægt væri að
skrifa út úr tækinu hvernig það var stillt og
hversu mikinn vef það brenndi.“ Stefán segist
hafa innt lækninn hér heima eftir þessu og þá
fengið þau svör að tæki þeirra væri ekki stillt
þannig. „Þetta er svona svipað og menn færi
bókhald en geti ekki prentað út hreyfingarnar.
Eftir að hafa skoðað mig og kynnt sér málið
sagði dr. Rubman mér að sér sýndist þetta
vera ósköp einfalt mál, tækið hefði einfaldlega
verið vitlaust stillt þegar aðgerðin var fram-
kvæmd á mér. Því hefði verið um læknamistök
að ræða.“ Stefán bendir einnig á að dr. Rub-
man hafi þótt undarlegt að læknaskýrslan
hefði verið handskrifuð og sumt illlæsilegt.
„Hjá honum er hún skrifuð í tölvu og yfirfarin
þrisvar sinnum áður en aðgerð er framkvæmd,
tvisvar sinnum af lækninum sjálfum og einu
sinni af aðstoðarmanni, enda ríður á að réttar
upplýsingar séu skrifaðar í tækið. Um mik-
ilvægi þess þarf auðvitað ekki að fjölyrða.“
Stefán segir að því fari fjarri að hann sé sá
eini sem farið hafi illa út úr svona aðgerð; fjöldi
fólks hafi haft samband og tjáð honum að það
hafi lent í svipuðum málum.
Kvartað til Landlæknisembættisins vegna augnaðgerða með leysigeislum
Telur vinnubrögð
og starfshætti
ámælisverð
Stefán Kjærnested
lögðu mikinn metnað í að standa
sem best að náminu.“
Þorsteinn viðurkennir að menn
hafi ekki orðið feitir af launum
sínum í náminu. „Á fyrsta ári
voru laun okkar kannski 20 til
30% af launum sveina, mig minir
að símvirkjar hafi þá haft fjögur
til fimm þúsund á mánuði en við
vorum með rétt liðlega þúsund
krónur.“
Margir fóru í frekara nám
Þorsteinn segir að mjög margir
úr símvirkjahópunum hafi síðar
farið í frekara nám, s.s. tækni-
fræði og verkfræði og menn hafi
þótt hafa mjög góðan undir-
búning úr náminu hjá Símanum.
Flestir úr hópnum hafi valið að
starfa áfram hjá Landssímanum
og þeir síðan unnið sig upp innan
fyrirtækisins enda hafi þá tíðkast
að menn í stjórnunarstörfum hafi
komið „að neðan“ ef svo megi
segja. Símstjórinn í Reykjavík,
umdæmisstjórar og fleiri hafi til
dæmis komið úr röðum rafeinda-
virkja eða símvirkja.
FYRSTU símvirkjarnir og raf-
eindavirkjarnir sem luku námi
hjá Símanum fagna því nú að
fimmtíu ár eru liðin frá því þeir
hófu nám í faginu. Þetta ár, 1952,
urðu tímamót í kennslumálum
símvirkja en þá var ákveðið að
Póst- og fjarskiptastofnun tæki
að sér allt námið.
Þorsteinn Óskarsson, sem var
einn þeirra sem hófu nám í sím-
virkjun á þessum tímamótum,
segir að í raun hafi verið settur
upp sérstakur tækniskóli hjá Sím-
anum þetta ár. „Það voru 120
manns sem sóttu um námið og
síðan var haldið samkeppnispróf
sem þrettán stóðust og voru þeir
ráðnir til Símans. Það voru ekki
miklir möguleikar fyrir ungt fólk
að komast í nám árið 1952, nema
þá í hefðbundið menntaskólanám.
Þá var enginn tækniskóli sem
kenndi símatækni og ekki eins
auðvelt að komast í nám erlendis
og seinna varð. Námið hjá Síman-
um var talið mjög gott, því var
stjórnað af verkfræðingum og
meisturum hjá Símanum og menn
„Við höfum hist og þá
sérstaklega á seinni árum og
fengið okkur kaffi saman. Af
þessum mönnum eru allir lifandi
nema einn en hann dó ungur og
þrír úr hópnum fagna nú fimmtíu
ára starfsafmæli sínu hjá Síman-
um. Ég endaði feril minn hjá
Símanum sem yfirmaður fyrstu
árangurseiningar sem sett var á
stofn hjá Símanum en þá voru öll
verkstæðin sameinuð og þau
rekin á markaðsforsendum til
þess að sýna fram á að Síminn
gæti keppt á almennum mark-
aði.“
Þorsteinn vísar til nýrrar bók-
ar sem hann er höfundar að
þegar spurt er um miklar breyt-
ingar á faginu. „Bókin kom út í
fyrra og heitir Saga rafeinda-
tækni í 150 ár. Í henni er fjallað
um rafeindatækni þar sem hún
byrjar erlendis og hvernig hún
þróaðist erlendis og hérlendis
fram til ársins til ársins 2000.
Þetta er heilmikið verk, á fjórða
hundrað síður með mörgum
myndum.“
Morgunblaðið/Sverrir
Brynjólfur Bjarnason, forstjóri Símans, með níu af þeim þrettán mönnum sem hófu nám í símvirkjun árið 1952.
Fagna 50 ára afmæli
EINAR K. Guðfinnsson, alþingis-
maður og formaður Íslandsdeildar
Alþjóðaþingmannasambandsins,
kynnti í fyrradag skýrslu um fjár-
mögnun á þróunaraðstoð á haust-
þingi sambandsins í Genf. Í tilkynn-
ingu frá alþjóðasviði Alþingis kemur
fram að skýrslan er meginviðfangs-
efni þingsins að þessu sinni en það er
sótt af þingmönnum frá um það bil
130 þjóðlöndum. Einar var einn
þriggja þingmanna sem vann að
gerð skýrslunnar og hefur hún hlotið
góðar móttökur á þinginu.
Í skýrslunni er m.a. fjallað um
aldamótayfirlýsinguna og þau mark-
mið sem þar eru sett fram. Þá er vik-
ið að framlagi Alþjóðaþingmanna-
sambandsins til þróunarmála. Að
lokum er vakin athygli á nauðsyn
þess að þingmenn taki þátt í stefnu-
mótun á sviði þróunarmála jafnt á
þjóðþingum sínum sem á vettvangi
Alþjóðaþingmannasambandsins. Á
grundvelli skýrslunnar lögðu þing-
mennirnir þrír fram drög að ályktun
um fjármögnun þróunaraðstoðar
sem afstaða verður tekin til á
þinginu.
Þess má geta að fyrr í þessum
mánuði sóttu þingmenn frá Norður-
löndunum, sem sækja þing Alþjóða-
þingmannasambandsins, undirbún-
ingsfund á Ísafirði. Auk Einars K.
taka þátt í þinginu alþingismennirnir
Jóhanna Sigurðardóttir og Ásta
Möller, auk Belindu Theriault, for-
stöðumanns alþjóðasviðs Alþingis.
Haustþing
Alþjóðaþingmanna-
sambandsins
Kynna
skýrslu um
fjármögnun
þróunarað-
stoðar
SEX sóttu um prestsembætti í
Hjallaprestakalli í Kópavogi en um-
sóknarfrestur rann út 20. september
síðastliðinn. Umsækjendur eru: séra
Auður Inga Einarsdóttir, séra Jón
Hagbarður Knútsson og guðfræð-
ingarnir Ragnheiður Karitas Pét-
ursdóttir, Sigfús Kristjánsson, Sól-
veig Jónsdóttir og Þorgils Hlynur
Þorbergsson.
Embættið er veitt frá 1. nóvember
nk. og er um hálft stöðugildi að ræða.
Vígslubiskup Skálholtsumdæmis
boðar valnefnd prestakallsins sam-
an. Biskup Íslands skipar í embættið
til fimm ára samkvæmt niðurstöðu
valnefndar sé hún einróma.
Þá hefur verið auglýst laust til um-
sóknar embætti sóknarprests við
Fellaprestakall í Reykjavíkurpró-
fastsdæmi eystra og rennur um-
sóknarfrestur út 5. október nk.
Embættið er veitt frá og með 1. jan-
úar 2003. Fráfarandi sóknarprestur
er séra Hreinn Hjartarson, en hann
lætur af embætti fyrir aldurs sakir.
Sex sækja
um Hjalla-
prestakall
Flokksstjórnarfundur Samfylking-
arinnar verður haldinn á Grand hót-
eli Reykjavík við Sigtún laugardag-
inn 28. september og hefst kl. 13.
Meðal dagskrárliða eru ávarp for-
manns flokksins, Össurar Skarphéð-
inssonar, og almennar umræður, en
einnig verður unnið í þremur vinnu-
hópum á fundinum. Þar verður
fjallað um heilbrigðismál, Evrópu-
kosningar flokksins, sem fram fara í
október, og undirbúning alþingis-
kosninga 10. maí. Fundurinn er op-
inn öllu Samfylkingarfólki.
Flokksstjórn-
arfundur Sam-
fylkingarinnar
♦ ♦ ♦