Morgunblaðið - 27.09.2002, Qupperneq 20

LECH Walesa, fyrrver-
andi forseti Póllands
og handhafi friðar-
verðlauna Nóbels, er á
leiðinni í sjónvarpið.
Ákveðið hefur verið að
hann hafi umsjón með
þætti þar sem fjallað
verður um helsta
áhugamál Walesas,
stangveiðar. Stjórn-
málin verða þó ekki
langt undan.
Walesa hlaut heims-
frægð snemma á ní-
unda áratugnum er
hann fór fyrir Sam-
stöðu, samtökum
pólskra verkamanna í
borginni Gdansk, sem
skoruðu kommún-
istastjórnina í Póllandi
á hólm.
„Auðvitað ætla ég að
veiða. En eins og allir
vita lætur fiskurinn
stundum bíða svolítið
eftir sér,“ segir Walesa
um sjónvarpsþáttinn
sem hann mun stýra.
„Á meðan ég bíð eftir
því að hann bíti á mun
ég, svo dæmi sé tekið,
tala um fund minn með
Borís Jeltsín [fyrrver-
andi Rússlandsforseta] og baráttu
okkar skipasmíðamanna.“
Walesa varð forseti Póllands
eftir hrun kommúnismans í Evr-
ópu og gegndi embættinu í fimm
ár, 1990–1995. Útsending sjón-
varpsþátta hans hefst í lok októ-
ber og er gert ráð fyrir að hann
verði hálfsmánaðarlega á dag-
skrá. Sjálfur segist Walesa hafa
ákveðið að taka verkið að sér
vegna þess að honum „fannst
hugmyndin fyndin“.
Af Walesa er það annars að
frétta að hann bauðst í síðustu
viku til að fara til Íraks ásamt
fleiri friðarverðlaunahöfum í því
skyni að rannsaka vopnabúr
Íraka og „bjarga heiminum þann-
ig frá stríði“.
Lech Walesa, sem hefur rakað af sér yfir-
skeggið fræga, sýnir hér nýja útlitið í sumar
í heimaborg sinni, Gdansk við Eystrasalt.
Lech Walesa
í sjónvarpið
Ætlar að fjalla um stangveiðar og
stjórnmál í nýjum sjónvarpsþætti
Varsjá. AFP, AP.
Reuters
ERLENT
20 FÖSTUDAGUR 27. SEPTEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
UPPREISNARMENN á Fílabeins-
ströndinni í Vestur-Afríku segja að
engir af stjórnmálaleiðtogum lands-
ins hafi verið á bak við aðgerðir þeirra
19. september en þá risu þeir gegn
stjórn Laurents Gbagbo forseta í höf-
uðborginni Abidjan. Talsmenn
Gbagbo höfðu fullyrt að fyrir upp-
reisnarmönnum færi Robert Guei,
fyrrverandi hershöfðingi sem eitt
sinn var einræðisherra landsins. Guei
var felldur í Abidjan þegar her lands-
ins barði uppreisnina niður en um 270
manns munu hafa fallið í átökunum
og amk 300 særst.
Talsmaður uppreisnarmanna, Tuo
Fozie, sagði fréttamönnum í borginni
Bouake, sem er enn á valdi uppreisn-
arliðsins, að Alassane Quattara, fyrr-
verandi forsætisráðherra, væri held-
ur ekki leiðtogi þeirra. Quattara hefur
leitað skjóls í sendiráði Frakklands
og segir að liðsmenn öryggissveita
hafi reynt að drepa sig. „Hvorki Guei
né Quattara eru á bak við okkur,“
sagði Fozie. „Ég veit ekki til þess að
nokkur stjórnmálaleiðtogi sé með
okkur. Við erum hermenn, þetta er
ekki stjórnmálahreyfing. Við gerum
kröfur ... Við viljum réttlæti.“
Ákveðið var í desember sl. að af-
vopna um 700 hermenn og er upp-
reisnin talin afleiðing þess en her-
mennirnir höfðu krafist þess að fá að
halda áfram störfum. Áðurnefndur
Guei keppti um forsetaembættið við
Gbagbo árið 2000 í baráttu sem ein-
kenndist af ofbeldi en tapaði. Upp-
reisnarmenn krefjast þess að útlægir
hermenn, sem studdu Guei, fái að
snúa aftur heim og þeir sem hafi verið
fangelsaðir verði leystir úr haldi.
Fyrir tveim árum hófust átök
trúarhópa og ættflokka í landinu.
Norðurhluti landsins er aðallega
byggður múslímum en suðurhlutinn
kristnum og óttast margir íbúanna að
uppreisnin verði kveikjan að borgara-
styrjöld. Franskir og bandarískir
hermenn hafa verið sendir til landsins
til að vernda borgara landanna
tveggja á uppreisnarsvæðunum og
fleiri útlendinga er hyggja nú margir
á heimferð. Stjórnin í Abidjan segir
að grannríkið Burkina Faso hafi stað-
ið á bak við uppreisnarmenn.
AP
Uppreisnarhermaður í Bouake lagfærir húfu sína í gær. Að baki honum er mannsöfnuður sem hrópar slagorð gegn ríkisstjórn Fílabeinsstrandarinnar.
Uppreisnarlið
heldur enn
Bouake-borg
Bouake á Fílabeinsströndinni. AFP.
Sprengiefni
fannst í
flugvél
Metz í Frakklandi. AFP.
UM það bil hundrað grömm af
sprengiefni fundust um borð í flug-
vél marokkóska flugfélagsins Royal
Air Maroc er hún kom til Metz-
Nancy-flugvallar í Frakklandi frá
Marrakesh í Marokkó í gær. Var
efnið vafið í álpappír en ekki var á
því kveikibúnaður. Leitarhundur
fann það um borð í flugvélinni
nokkrum mínútum eftir að hún kom
til Frakklands.
Rannsóknarlögreglumenn gátu
sér þess til að annaðhvort væri um
að ræða sendingu sem hefði misfar-
ist, eða tilraun til sprengjutilræðis.
Hefði ef til vill verið ætlunin að
sprengiefnið yrði sótt í Frakklandi
eða í Marrakesh, þar sem það kunni
að hafa verið sett um borð í vélina
áður en hún lagði upp í innanlands-
flug í Marokkó fyrr um daginn. Ef
um væri að ræða tilraun til
sprengjutilræðis kunni að vera að
einhver hafi ætlað sér að tengja
kveikibúnað við efnið eftir flugtak
frá Frakklandi, en vélin átti að halda
aftur til Marokkó þar sem þingkosn-
ingar eiga að fara fram í dag.
Sprengiefnið var sömu gerðar og
það sem fannst í skóm Richards
Reids, sem sakaður er um að hafa
ætlað að sprengja í loft upp farþega-
flugvél á leið frá París til Miami í
desember sl. Enginn hafði í gær enn
verið handtekinn vegna málsins í
Frakklandi, og að sögn lögreglu-
manna hafði enginn lýst sig ábyrgan
fyrir tilraun til sprengjutilræðis.
Frakkland
BANDARÍKJAMENN segja sann-
anir fyrir því að Írakar hafi þjálfað
liðsmenn al-Qaeda-hryðjuverka-
samtakanna og kennt þeim að þróa
efnavopn. Þá hafi stjórnvöld í Bag-
dad skotið skjólshúsi yfir ýmsa liðs-
menn al-Qaeda. Þetta er í fyrsta
sinn sem embættismenn Banda-
ríkjastjórnar reyna að færa rök fyr-
ir því að bein tengsl hafi verið á
milli al-Qaeda og stjórnar Saddams
Husseins í Írak.
Condoleezza Rice, þjóðaröryggis-
ráðgjafi George W. Bush Banda-
ríkjaforseta, sagði í viðtali við Jim
Lehrer í bandaríska almennings-
sjónvarpinu, PBS, að fangar sem nú
eru í haldi í Guantanamo-herstöð-
inni á Kúbu hefðu veitt upplýsingar
um tengsl Íraks og al-Qaeda. Ljóst
væri að þau næðu langt aftur. „Við
vitum líka vegna framburðar þeirra
fanga, sem voru háttsettir [í al-
Qaeda], að Írak sá al-Qaeda að
hluta til fyrir þjálfun við þróun
efnavopna,“ sagði Rice.
Fram að þessu hafa bandarísk
stjórnvöld hikað við að setja beint
samhengi milli hryðjuverkaárás-
anna á Bandaríkin 11. september í
fyrra, sem al-Qaeda stóð fyrir, og
Íraksstjórnar, en Bandaríkjamenn
leggja nú drög að árás á landið.
Og Rice tók reyndar fram að
bandarísk stjórnvöld héldu því ekki
fram að Saddam hefði verið á bak
við árásirnar 11. september í fyrra.
Hún sagði hins vegar að enn væru
ekki öll kurl komin til grafar hvað
varðaði leynileg samskipti stjórn-
valda í Bagdad og al-Qaeda.
„Þannig að, já, það eru tengsl
milli Íraks og al-Qaeda,“ sagði Rice
er á hana var gengið. „Við vitum að
Saddam Hussein hefur almennt tal-
að lengi stutt við bak hryðjuverka-
manna. Og nokkrir liðsmenn al-
Qaeda hafa fengið öruggt húsaskjól
í Bagdad.“
Rice segir Íraka hafa
þjálfað al-Qaeda-liða
Fullyrt að fangar
hafi staðfest
að Írakar hafi
kennt hryðju-
verkamönnum að
þróa efnavopn
Washington. AFP.
Starfsmenn hins þjóðernissinnaða
hindúaflokks Bharatiya Janata á
Indlandi hrópa slagorð gegn Pak-
istan á mótmælafundi við skrif-
stofu fulltrúa Pakistans í höfuð-
borg Indlands, Nýju Delhí, í gær.
Lögreglan reyndi að hafa hemil á
fólkinu með háþrýstivatnsbyssum.
Hindúarnir efndu til mótmælanna
í tilefni af sjálfsmorðsárás sem
gerð var á musteri í borginni
Ghandhinagar í Gujarat-ríki á
þriðjudag en þá féllu 29 vopnlaus-
ir borgarar, þ.á m. konur og börn.
Harðlínu-hindúar segja að Pakist-
ansstjórn hafi stutt tilræðismenn-
ina.
Mótmæli
í Nýju
Delhí
Reuters