Morgunblaðið - 29.09.2002, Blaðsíða 20

20 SUNNUDAGUR 29. SEPTEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
B
ANDARÍKIN lögðu af
stað í keppnina með ein-
stakt vinningshlutfall og
hafði lið skipað NBA-
leikmönnum ekki tapað
leik frá því að þeir léku
fyrst saman á Ólympíu-
leikunum í Barcelona árið 1992.
NBA-leikmenn voru ekki í liði Banda-
ríkjamanna árið 1998 er Júgóslavar
unnu titilinn í fjórða sinn, þar sem
NBA-leikmenn voru í verkfalli.
Í riðlakeppnini á HM í Indianapolis
benti margt til þess að eitthvað væri
að í bandaríska liðinu og í milliriðl-
inum gerðist það sem fáir áttu von á;
Argentína lagði Bandaríkin að velli og
tryggði sér efsta sætið. Síðan rak
hvert áfallið annað. Gestgjafarnir
töpuðu fyrir Júgóslövum í undanúr-
slitum og liðið sýndi lítinn styrk er
það tapaði gegn Spánverjum í leik um
5. sætið en Bandaríkin þurfa að leika í
undankeppni um laust sæti á ÓL sem
fram fer í Aþenu árið 2004.
Bandaríkjamenn illa
undirbúnir fyrir stórmót
Það hefur því margt breyst en það
þóttu tíðindi á HM í Toronto árið 1994
er Don Nelson þjálfari Bandaríkja-
manna tók leikhlé í leik gegn Rússum.
En það var fyrsta leikhléið sem
bandarískur þjálfari hafði tekið til
þess að stöðva sóknarhrinur and-
stæðinga bandaríska liðsins. Á ÓL í
Barcelona voru leikhlé aðeins tekin til
þess að hvíla leikmenn og til þess að
skipta leikmönnum inná.
Stolt Bandaríkjamanna er að sjálf-
sögðu mikið og eftir útreiðina í Ind-
ianapolis hefur flest verið dregið upp
til varnar bandaríska liðinu. Margir
bentu á bandaríska liðinu til varnar
að leikmenn á borð við Shaquille
O’Neal, Tim Duncan, Kobe Bryant,
Tracy McGrady og Jason Kidd hefðu
ekki leikið með af ýmsum ástæðum en
þrír þeirra gáfu ekki kost á sér, en
O’Neal og Kidd voru ekki leikfærir
vegna meiðsla.
Margir sérfræðingar um íþróttina
hafa hinsvegar bent á að bandaríska
liðið hafi komið illa undirbúið til leiks
og bilið á milli atvinnumanna frá
Bandaríkjunum og annarra leik-
manna hafi minnkað frá því sem var
er Michael Jordan og félagar „gengu“
í gegnum ÓL í Barcelona fyrir ára-
tug.
Tapið gegn Argentínu vakti marga
af værum blundi og það skyldi þó ekki
vera að þjóðirnar væru að hafa sæta-
skipti í „þjóðaríþrótt“ sinni, en
Bandaríkin komust lengra en Argent-
ínumenn á HM í knattspyrnu í sumar
þar sem „stjörnur“ argentínska liðs-
ins sýndu lítinn vilja inná vellinum en
lítt þekktir leikmenn bandaríska liðs-
ins höfðu engu að tapa og voru álitnir
auðveld bráð í flestum leikjum liðsins.
Skortur á liðsheild og aga
Liðsheild og agi var einkenni Arg-
entínumanna á HM í körfuknattleik
og Bandaríkjamenn áttu engin svör
við einföldum en árangursríkum
sóknarleik þeirra. Gegn Júgóslövum í
undanúrslitunum máttu Bandaríkja-
menn kyngja stolti sínu endanlega því
þar mættu þeir einfaldlega sterkara
og betra liði en þeir höfðu á að skipa
sjálfir.
Bandarískir leikmenn hafa nú mátt
þola gagnrýni fyrir eigingirni og jafn-
vel leti en margir af bestu leikmönn-
um Júgóslava leika í NBA-deildinni
og eru þar lykilmenn. Þeir sáu sér vel
fært að leika níu leiki á tíu dögum
þrátt fyrir ýmis meiðsli og þreytu eft-
ir erfitt keppnistímabil. Þjóðverjinn
Dirk Nowitski bar þýska liðið á herð-
um sér og var valinn besti leikmaður
mótsins, en hann lék álíka margar
mínútur með Dallas Mavericks sl.
vetur í NBA-deildinni og Kobe
Bryant gerði. Hafa margir hnýtt í
stjörnu meistaraliðs Lakers frá Los
Angeles sem sá sér ekki fært að leika
á HM vegna anna við ýmis störf
tengd samningum hans við stórfyrir-
tæki þar í landi.
„Peninga- og einstaklingshyggja
sveif yfir vötnum“
George Karl þjálfari bandaríska
liðsins benti á ýmsa hluti sem hefðu
mátt fara betur í undirbúningi liðsins
en hann viðurkenndi að áhugi sumra
leikmanna liðsins hefði ekki verið sem
skyldi. „Ef ég yrði spurður um hvort
gríðarleg laun NBA-leikmanna hefðu
áhrif á vilja þeirra til þess að leggja
sitt af mörkum fyrir þjóð sína þá verð
ég að svara því játandi. Peninga- og
einstaklingshyggja sveif yfir vötnum í
okkar herbúðum á meðan leikmaður
á borð við hinn 34 ára gamla Vlade
Divac kastaði sér í gólfið á eftir öllum
boltum án þess að velta fyrir sér af-
leiðingunum,“ sagði Karl.
Peja Stojakovic félagi Divac hjá
NBA-liðinu Sacramento Kings vakti
ekki mikla lukku hjá eigendum liðsins
er hann mætti til leiks á HM en Stoj-
akovic átti við meiðsli að stríða á
ökkla í úrslitakeppninni sl. vor og var
ekki enn búinn að ná sér er hann hóf
að leika með Júgóslövum á HM. „Það
var aldrei spurning í mínum huga
hvort ég ætlaði að leika á HM, í dag er
ég hluti af hamingjusamri þjóð og á
gullpening og heiður sem ég hefði
ekki viljað missa af. Ökklinn á eftir að
lagast á næstu mánuðum og er auka-
atriði í þessu samhengi,“ sagði Stoj-
akovic en hann er ein besta skytta
NBA-deildarinnar og af mörgum tal-
inn einn af bestu leikmönnum deild-
arinnar.
Raef LaFrentz, leikmaður banda-
ríska liðsins, var ekki hrifinn af afsök-
unum félaga sinna sem töldu álagið
mikið á HM. „Ég væri hvort sem er
að leita að einhverjum spennandi og
krefjandi leikjum yfir sumartímann
og ég held að flestir okkar væru í
þeim sporum að vilja spila meira á
sumrin til þess að undirbúa sig fyrir
komandi átök. Það finnst varla betri
vettvangur en að fá tækifæri með
landsliði á HM en það virtist tak-
markaður áhugi á þessum leikjum í
okkar liði,“ sagði LaFrentz sem leik-
ur með Dallas Mavericks í NBA-
deildinni.
Breytinga krafist
Nú þegar ljóst er að Bandaríkin
þurfa í gegnum undankeppni fyrir
næstu Ólympíuleika er þess krafist að
gerðar verði breytingar á ýmsu hvað
varðar landsliðsmálin þar í landi.
Fyrir það fyrsta er farið fram á að
ráðinn verði landsliðsþjálfari til langs
tíma en Karl fékk að hitta bandaríska
liðið aðeins tveimur vikum fyrir
fyrsta leik liðsins og liðið virkaði
„ryðgað“ í leik sínum á meðan önnur
lið höfðu eytt mun meiri tíma saman
fyrir keppnina.
Í öðru lagi vilja Bandaríkjamenn að
landsliðsþjálfarinn fái að velja lið sitt
sjálfur en undanfarin ár hefur sérstök
nefnd staðið í því að velja bandaríska
landsliðið.
Í þriðja lagi er farið fram á það að
bandaríska liðið fái tíma til þess að
æfa saman á hverju ári en nokkur
munur er á þeim reglum sem notaðar
eru á alþjóðavettvangi og þeim
reglum sem tíðkast í NBA-deildinni.
Bandarískir sérfræðingar um
körfuknattleik hafa bent á að leik-
menn bandaríska liðsins voru ekki
kunnugir hver öðrum, þeir höfðu ekki
þann vilja sem þurfti til að fara alla
leið, stöðugleikann vantaði í allar að-
gerðir liðsins og liðsandinn var langt
frá því að vera „vinsamlegur“ og væn-
legur til árangurs. Þess er nú krafist
að lögð verði meiri áhersla á lands-
liðsmálin þannig að það verði eftir-
sóknarvert fyrir yngri leikmenn að
komast í landslið Bandaríkjanna.
Margir af þjálfurum og eigendum
NBA-liða hafa varað við þeirri þróun
sem hefur átt sér stað á undanförnum
árum þar sem glæsileiki, „troðslurn-
ar“ og þriggja stiga skotin hafa vakið
áhuga flestra en grunnatriði leiksins
hafa gleymst í „glæsileikanum“ og
„skemmtiiðnaðinum“.
„Ef litið er á önnur lið í keppninni
eru ávallt fimm leikmenn inni á vell-
inum sem geta skotið úr öllum fær-
um, stuttum sem löngum, þeir geta
allir gert aðra betri með góðum send-
ingum og það sem skilur þessi lið frá
okkur er að þeir hafa viljann til þess
að senda á aðra og gera liðsheildina
sterkari,“ sagði George Karl þjálfari
bandaríska liðsins.
Bandaríkjamenn teknir í
bólinu í grunnatriðum leiksins
Bandaríska liðið var tekið í bólinu í
þessum grunnatriðum og hafa marg-
ar spurningar vaknað í kjölfarið.
Kenningar þess efnis að leikmenn séu
settir í ákveðin hlutverk of snemma á
sínum ferli hafa verið viðraðar og leitt
er líkum að því að of margir leikmenn
geti ekki framkvæmt einfalda hluti á
borð við vítaskot og stutt stökkskot,
þar sem þeim er „bannað“ að gera
slíka hluti á yngri árum sínum.
Bandaríska liðið hitti aðeins úr 63%
af vítaskotum sínum í keppninni en
meðaltal annarra liða á HM var 73%.
Baron Davis hitti aðeins úr 40% af
vítaskotum sínum, Jermaine O’Neal
var með 42% nýtingu og Ben Wallace
hitti úr rétt rúmlega helmingi víta-
skota sinna. Þremenningarnir voru
mjög oft á vítalínunni í keppninni og
höfðu mikil áhrif á heildarstigaskor
bandaríska liðsins.
Kastljósinu hefur því verið beint að
hinum þýska Dirk Nowitski en þessi
2,12 metra hái framherji kom til
Bandaríkjanna með margt í fartesk-
inu, eiginleika sem hann hefði ekki
fengið að nota hefði hann alist upp hjá
bandarískum þjálfurum.
Á HM var ekki óalgengt að sjá
Nowitski hirða varnarfrákast, hefja
hraðaupphlaupið sjálfur og skjóta síð-
an þriggja stiga skoti. Slíka hluti
fengi hávaxinn bandarískur leikmað-
ur ekki að gera í keppni og hafa marg-
ir bent á að meira „frjálsræði“ þyrfti
að vera í þjálfun ungra leikmanna í
Bandaríkjunum, þar sem grundavall-
aratriðin séu kennd í takt við annað
sem skiptir máli í nútímaþjálfun.
Ungir evrópskir leikmenn
standa betur að vígi
Flestir áttu von á því að bandarísk-
ir leikmenn myndu skipa efstu sæti
stigahæstu leikmanna HM, en aðeins
Paul Pierce náði að komast inná lista
15 efstu í þessum flokki og skýrir
þessi staðreynd afleitt gengi Banda-
ríkjamanna á HM.
George Karl segir að hann trúi því
að betri þjálfun yngri leikmanna eigi
sér stað í Evrópu og öðrum heims-
álfum. „Það er engin spurning um að
16-18 ára gamlir leikmenn fá meiri
tíma til þess að æfa sig í íþróttahús-
unum. Þeir fá betri þjálfun en okkar
drengir,“ sagði Karl en margir hafa
gagnrýnt strangar reglur háskólalið-
anna en þar er þjálfurum bannað að
leiðbeina leikmönnum utan keppnis-
tímabilsins og það hafi sín áhrif á
þroska þeirra. Auk þess séu of margir
leikmenn sem fari beint úr miðskóla í
atvinnumennsku. Þeir leikmenn missi
af miklum þroska sem þeir öðlist í
keppni háskólaliðanna enda hafi þeir
aðeins unnið einu sinni í síðustu fjór-
um heimsmeistaramótum yngri
landsliða, bætti Karl við.
Javier Imbroda þjálfari Spánverja
segir að nú sé rétti tíminn fyrir
Bandaríkjamenn að skoða sín mál
gaumgæfilega því að mynstrið í al-
þjóðlegum körfuknattleik hafi breyst
mikið, bilið hafi minnkað verulega.
David Stern framkvæmdastjóri
NBA-deildarinnar tók í sama streng
og Imbroda er hann afhenti Júgóslöv-
um gullverðlaunin. „Ef við ætlum
okkur að ná fyrri styrk þá þarf banda-
ríska liðið að fá mun meiri tíma til
undirbúnings. Ellefu æfingar fyrir
slíkt stórmót er ekki við hæfi og
NBA-deildin mun ekki standa í vegi
fyrir því í framtíðinni að liðið geti
komið saman og æft meira,“ sagði
Stern.
Breyttur heimur eftir HM
Það er því ljóst að körfuknattleiks-
heimurinn hefur breyst á HM og liðin
er sú tíð að leikmenn argentínska
landsliðsins í körfuknattleik kalli til
félaga sinna á bekknum um að nú sé
rétta tækifærið til þess að taka ljós-
myndir í rimmu þeirra við þekkt nöfn
úr NBA-liðunum. Á Ameríkuleikun-
um árið 1992 kallaði Marcello Milan-
esio á félaga sína að nú ætti að taka
mynd er hann var að sækja að „goð-
inu“ Magic Johnson en í dag spyrja
leikmenn Argentínu Bandaríkja-
menn ekki að nafni en leggja þá þess í
stað að velli.
Serbinn Borislav Stankovic, forseti
Alþjóðakörfuknattleikssambandsins,
FIBA, var afar ánægður með minnk-
andi yfirburði Bandaríkjamanna en
hann hefur alla tíð sagt að bilið ætti
eftir að minnka. Stankovic vann hörð-
um höndum að því að atvinnumönn-
um yrði leyft að vera með í keppni á
alþjóðlegum vettvangi og þá sérstak-
lega á ÓL.
Hann var gagnrýndur fyrir skoð-
anir sínar að loknum ÓL í Barcelona
þar sem Bandaríkjamenn sögðu flest-
ir að þeirra landslið ætti eftir að ein-
oka keppni á alþjóðavettvangi um
ókomna framtíð. Stankovic hafði
hinsvegar tröllatrú á því starfi sem
unnið var í Evrópu og víðar. Nú er af-
raksturinn að koma í ljós.
Það fór varla framhjá unnendum körfuknattleiksíþróttarinnar að Júgóslavar fögnuðu óvænt sigri í Heimsmeistarakeppninni sem
fram fór í Bandaríkjunum á dögunum og vörðu þar með titilinn sem þeir unnu fjórum árum áður. Aðalfrétt mótsins var engu að
síður afleitt gengi liðs heimamanna sem var skipað atvinnumönnum úr NBA-deildinni. Sigurður Elvar Þórólfsson veltir fyrir sér
atburðarásinni í Indianapolis; atburðarás sem breytti ímynd körfuknattleiksíþróttarinnar um ókomna framtíð.
„Draumaliðið“
vakið af
værum blundi
Reuters
Júgóslavinn Vlade Divac fagnaði fimmta heimsmeistaratitli landsins með bros
á vör en Divac leikur lykilhlutverk með NBA-liðinu Sacramento Kings.
Elton Brand og Paul Pierce þurfa að bera þungan kross á næstu leiktíð þar sem
þeir voru í „Draumaliðinu“ sem missti æruna á HM í Indianapolis.
seth@mbl.is