Morgunblaðið - 27.11.2002, Blaðsíða 14

VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
14 MIÐVIKUDAGUR 27. NÓVEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
sérsniðin innheimtulausn
„WESTERN Wireless Corporation
lagði upp með þá hugmynd að hægt
væri að eiga ábatasöm viðskipti í
dreifðum byggðum Bandaríkjanna.
Enginn hélt að hægt væri að hagnast
nema þar sem byggð er þétt,“ segir
Brad Horwitz, forstjóri Western
Wireless Internarional dótturfélags
Western Wireless Corporation, og
bætir því við að athygli Western
Wireless hafi beinst að svæðum sem
hafi að meðaltali um 3,5 íbúa á fer-
kílómetra. „Eftir á að hyggja reynd-
ist þetta frábær hugmynd vegna þess
að tæknin þróaðist út í að nota hærri
tíðni og það var mjög óhagkvæmt að
byggja upp slíkt kerfi. Sem dæmi má
nefna að í Montana höfum við fjárfest
fyrir um 40 milljónir dala, en að ná
sömu útbreiðslu með núverandi
tækni myndi kosta um 400 milljónir
dala. Það mun því enginn fara út í
þetta og þess vegna búum við í raun
við tvíkeppni þarna og stór hluti við-
skiptanna byggist á reikisamn-
ingum.“
Horwitz segir að með stofnun
Western Wireless Internarional hafi
hugmyndin verið sú að gera svipaða
hluti erlendis og móðurfélagið gerði í
heima fyrir, þ.e. að hefja rekstur fjar-
skiptakerfa á stöðum þar sem stærri
fyrirtæki hefðu ekki áhuga á að
starfa vegna smæðar markaðanna.
Western Wireless International hafi
viljað byggja upp eignasafn á þessu
sviði til að dreifa áhættunni. Það hafi
viljað fara inn á litla markaði, mark-
aði þar sem samkeppni var lítil og
markaði þar sem kostnaður við að
komast inn á markaðinn var lítill. Það
er að segja þar sem ríkið tók ekki
óheyrilegt gjald fyrir rekstrarleyfið
því þá væri hægt að nota fjármagnið í
að byggja upp kerfið og vörumerkið
og það væri betur til þess fallið að
skila hluthöfunum arði. Horwitz segir
að þótt markaðurinn á Íslandi sé agn-
arsmár hafi landið uppfyllt öll þessi
skilyrði.
Spurður um umsvif Western Wire-
less International segir Horwitz að
fyrirtækið starfi í 10 löndum í þremur
heimsálfum, Afríku, Suður-Ameríku
og Evrópu. Það hafi leyfi til að þjóna
73 milljónum viðskiptavina og við-
skiptavinir þess séu nú um 1,6 millj-
ónir. Tekjur síðasta fjórðungs hafi
verið sem svarar um sjö milljörðum
króna, lítilsháttar rekstrartap hafi
verið á þeim fjórðungi og gert sé ráð
fyrir að sjóðstreymi verði jákvætt á
næsta ári. Móðurfélagið sé skráð á
markað og markaðsvirði þess sé jafn-
virði nálægt 50 milljörðum króna og
að það haldi áfram að vaxa.
Ekki teknir alvarlega
Horwitz segir reynslu sína af við-
skiptum á Íslandi vera mjög góða.
„Við komum hingað fyrir fimm árum
og ég held að enginn hafi tekið okkur
mjög alvarlega. Við sóttum um leyfi
og fórum í gegnum mörg viðtöl hjá
yfirvöldum og svöruðum spurningum
þeirra. Þau komust loks að þeirri nið-
urstöðu að okkur væri full alvara og
við fengum leyfið. Að því búnu hófst
hönnunarvinnan,“ segir hann, og
bætir því við að talið hafi verið mik-
ilvægt að hafa innlenda eignaraðila
með í fyrirtækinu. Mikill tími hafi í
upphafi farið í að ræða við innlenda
fjárfesta en enginn þeirra hafi heldur
tekið þetta alvarlega. „Þá fórum við
að ráða fólk og reisa möstur og þá
held ég að menn hafi farið að trúa því
að eitthvað yrði úr áformum okkar.
Áhuginn jókst því, en það var ekki
fyrr en við settumst niður með Ís-
lenska útvarpsfélaginu og ræddum
hugmyndir okkar og áætlanir að hlut-
irnir fóru að ganga. Á þeim fundi
voru félagi minn og ég annars vegar
og hins vegar Jón Ólafsson, Sigurður
G. Guðjónsson og Hreggviður Jóns-
son. Það tók bókstaflega ekki nema
15–20 mínútur að taka ákvörðun um
að láta verða af samstarfinu,“ segir
Horowitz.
„Ég tel að við höfum byrjað á mjög
góðum tíma. Það voru aðeins um 20%
þjóðarinnar með farsíma, bankarnir
voru mjög móttækilegir fyrir fjar-
skiptafyrirtækjum og áhuginn var
nokkuð mikill hjá erlendum bönkum
þótt fjárfestingin væri lítil,“ segir
Horwitz og bætir því við að ákvörðun
hafi verið tekin um að reyna ekki að
ná til fyrirtækjanna en beina mark-
aðssetningu Tals þess í stað að ein-
staklingum, ekki síst ungu fólki, og
það hafi gengið upp. Þórólfur Árna-
son, sem ráðinn hafi verið forstjóri,
hafi haldið áfram að ráða nýtt fólk til
starfa og fyrirtækið hafi vaxið mun
meira en gert hafi verið ráð fyrir í
upphafi.
Áhugi á frekari viðskiptum
Horwitz segir að fáir þeirra sem
ráðnir hafi verið til starfa hafi haft
nokkra reynslu af fjarskiptamark-
aðnum, en þetta hafi reynst afar vel
því menn hafi ekki haft fyrirfram
mótaðar hugmyndir um hvernig hlut-
irnir ættu að vera og þess vegna hafi
komið fram margar nýjar hug-
myndir. Þórólfi hafi tekist að móta
þannig anda í fyrirtækinu að starfs-
menn hafi verið reiðubúnir að leggja
mikið á sig fyrir það og hafi haft
áhuga á velgengni þess.
Þar sem Tal hafi gengið vel hafi
ekki verið ætlunin að selja fyrirtækið.
Frumkvæðið að sölunni hafi komið
frá kaupendunum og þar sem gott
verð hafi verið í boði hafi verið tekin
ákvörðun um að selja.
Þegar Horwitz er spurður að því
hvort einhver frekari áform séu uppi
um fjárfestingar hér á landi segist
hann mundi hafa mikinn áhuga á að
stunda áframhaldandi viðskipti hér.
Hann segist ekki sjá fyrir sér mögu-
leika á fjarskiptamarkaðnum, því hér
sé farsímaeign líklega sú mesta í
heimi, 90%–95% landsmanna séu
með farsíma, og umhverfið hafi því
breyst mikið frá því Western Wire-
less kom inn á markaðinn. Á hinn
bóginn sé umhverfið hér á landi al-
mennt afar hagstætt til fjárfestinga
og að vegna stærðar markaðarins
horfi margir fram hjá möguleikunum
hér auk þess sem þeir þekki lítið til
aðstæðna. Hér sé mjög gott vinnuafl,
auðvelt að finna hæfa innlenda
stjórnendur, allir tali ensku og hvergi
sé almenn tæknikunnátta meiri en
hér á landi. Stjórnmálaáhætta sé eng-
in, efnahagsleg áhætta lítil en ákveð-
in gengisáhætta sé fyrir hendi. Til
samanburðar nefnir hann önnur ríki
sem Western Wireless hefur fjárfest
í. Þar geti ávinningur verið mikill en
áhætta sé líka mikil og byltingar-
ástand jafnvel ríkjandi. Hann segist
því hafa mikinn áhuga á frekari við-
skiptum hér, en hafi ekki enn komið
auga á rétta tækifærið.
Aðspurður segir hann að lítil þekk-
ing sé á aðstæðum á íslenska mark-
aðnum í Bandaríkjunum. Þekkingin
sé líklega einna mest í Seattle þar
sem Western Wireless sé og þar hafi
verið fluttar fréttir af viðskiptum fyr-
irtækisins hér á landi. Hann vonist
því til að viðskipti Western Wireless
hér á landi hafi orðið til góðs að þessu
leyti. Horwitz bætir því við að það sé
dálítið sérstakt að hann hafi sjálfur
ekki vitað um álframleiðslu Kenneth
Peterson fyrr en tiltölulega nýlega og
þó séu ekki nema 100–200 kílómetrar
á milli hans og Peterson í Bandaríkj-
unum. Hann segir að tekist hafi að ná
þeirri arðsemi út úr fjárfestingunni
hér á landi sem staðið hafi til, en hann
segist einnig telja að fyrirtækið hafi
komið ýmsu góðu til leiðar.
Áhugi á frekari
fjárfestingum
Morgunblaðið/Jim Smart
Brad Horwitz
Western Wireless Int-
ernational hefur selt
meirihluta sinn í Tali.
Haraldur Johannessen
ræddi við forstjóra
WWI af þessu tilefni.
haraldurj@mbl.is
FORMLEGA hefur verið gengið frá
kaupum Landsbanka Íslands hf. á
56% hlut í SP-Fjármögnun hf. Þá
seldi Landsbanki Íslands hf. í gær
Sparisjóði vélstjóra 5% hlut í SP-
Fjármögnun hf. og mun eftir þá sölu
eiga 51% hlut í félaginu á móti 49%
hlut sparisjóða. Landsbankinn
greiddi tæpar 1.266 milljónir króna
fyrir 56% hlutabréfanna en selur um
leið 5% fyrir um 113 milljónir króna.
Eftir viðskiptin á Sparisjóður vél-
stjóra rúmlega 15% hlut í SP-Fjár-
mögnun. Þegar hefur verið haldinn
hluthafafundur í félaginu og því kjör-
in ný stjórn. Stjórnina skipa þeir
Brynjólfur Helgason framkvæmda-
stjóri fyrirtækja-, alþjóða- og fjár-
málasviðs Landsbankans, Hallgrímur
Jónsson sparisjóðsstjóri Sparisjóðs
vélstjóra, Ingimar Haraldsson að-
stoðarsparisjóðsstjóri Sparisjóðs
Hafnarfjarðar, Stefán H. Stefánsson
framkvæmdastjóri þróunarsviðs
Landsbankans og Þorgeir Baldurs-
son forstjóri Odda hf., sem verið hef-
ur stjórnarformaður félagsins frá
upphafi og var endurkjörinn formað-
ur á fyrsta fundi nýrrar stjórnar.
Til vara voru kjörnir þeir Geir-
mundur Kristinsson sparisjóðsstjóri
Sparisjóðs Keflavíkur, Kristinn
Briem forstöðumaður á viðskipta-
bankasviði Landsbankans, Stefán Þ.
Bjarnason lögmaður á fyrirtækjasviði
Landsbankans, Sveinn Árnason,
sparisjóðsstjóri Sparisjóðs Norð-
fjarðar, og Úlfar Ö. Friðriksson,
framkvæmdastjóri Landsafls hf.
LÍ selur 5%
í SP-Fjár-
mögnun
ÍSLANDSSÍMI keypti í gær öll
hlutabréf í Tali hf. eins og samið
var um við eiganda meirihluta
hlutafjár í félaginu 18. október síð-
astliðinn þegar Íslandssími keypti
57,31% hlut Western Wireless Int-
ernational í Tali. Heildarkaupverð
Tals er um 4,1 milljarður króna.
Íslandssími á eftir kaupin öll
hlutabréf í Tali enda hefur verið
fallið frá öllum fyrirvörum sem
gerðir voru við kaupin. Í gær var
skrifað undir kaup á 35% hlut
Norðurljósa, 6% hlut T-Holding en
eigendur þess eru nokkrir helstu
hluthafar Norðurljósa, 1% hlut
Þórólfs Árnasonar, fyrrum for-
stjóra Tals og 0,59% hlut Ragnars
Aðalsteinssonar lögmanns.
Íslandssími og Tal lúta nú sam-
eiginlegri stjórn þótt ekki verði
gengið frá formlegum samruna
fyrirtækjanna fyrr en á næstu
mánuðum. Í framhaldi af lokafrá-
gangi á kaupum á öllum hlutabréf-
um í Tali var félaginu kosin ný
stjórn og skipa hana þeir Stefán
Héðinn Stefánsson stjórnarfor-
maður, Margeir Pétursson, Bjarni
K. Þorvarðarson, Friðrik Jóhanns-
son og Kenneth D. Peterson. Þetta
eru sömu aðilar og skipa stjórn Ís-
landssíma. Óskar Magnússon er
forstjóri Íslandssíma og Tals og
verður forstjóri sameinaðs félags.
Lykilstjórnendur Tals verða áfram
við störf hjá sameinuðu félagi.
Hluthafar Íslandssíma hafa sam-
þykkt hlutafjáraukingu til að fjár-
magna kaupin á Tali. Gefið verður
út hlutafé fyrir 3.000 milljónir á
þessu ári og 1.900 milljónir á næsta
ári. Til að fjármagna kaupin fram
að fyrirhuguðu útboði hefur Ís-
landssími gert lánasamninga við
Landsbanka Íslands hf. og Bún-
aðarbanka Íslands hf. um brúar-
fjármögnun. Auk bankanna
tveggja taka Columbia Ventures
Corporation, Frumkvöðull ehf. og
Talsímafélagið ehf. þátt í sölu-
tryggingu hlutafjárhækkunarinnar
með samningum við Landsbanka
Íslands hf. þar að lútandi.
Fækka þarf starfsfólki
Óskar Magnússon, forstjóri Ís-
landssíma, segir að fækka þurfi
starfsfólki hjá sameinuðu félagi og
starfsmönnum hafi verið gert það
ljóst. Hann segir að hafin sé marg-
vísleg vinna meðal stjórnenda og
annars starfsfólks, m.a. við sam-
runa kerfa og fjarskiptaneta félag-
anna. Þá sé hafin athugun á öllum
vörumerkjum beggja félaganna,
meðal annars með aðstoð erlendra
ráðgjafa, og niðurstöður þeirrar
vinnu liggi væntanlega fyrir innan
fárra mánaða. Þangað til muni fé-
lögin þjóna viðskiptavinum sínum
sem sjálfstæðar einingar. Óskar
segir samrunann tvímælalaust
bæta samkeppnisstöðu félaganna.
„Félagið er enn sem komið er ekki
eins sterkt og Landssíminn en
engu að síður með nægilega burði
til að geta veitt öflugri samkeppni
en áður,“ segir Óskar.
725% ávöxtun
Norðurljós fá 1.417 milljónir
króna fyrir 35% hlut sinn í Tali. Að
sögn Jóns Ólafssonar, stjórnarfor-
manns Norðurljósa og aðaleiganda,
fer upphæðin eins og hún leggur
sig til að koma í skil og greiða nið-
ur sambankalán Norðurljósa. „Ég
geri mér vonir um að þessar
greiðslur verði til þess að liðka fyr-
ir frekari samningum okkar við
lánardrottna okkar, bankana,“
sagði Jón í samtali við Morgun-
blaðið í gær.
Sigurður G. Guðjónsson, for-
stjóri Norðurljósa, sagði í samtali
við Morgunblaðið í gær, að það
væri ánægjulegt að þessi viðskipti
væru afstaðin. „Það ánægjulegasta
fyrir okkur er auðvitað þessi geysi-
lega góða ávöxtun á fjármunum
okkar, sem við settum í Tal 1998
þegar Stöð 2 seldi sinn hlut í Dag-
blaðinu, en frá þeim tíma og til
dagsins í dag hefur ávöxtunin verið
725%,“ sagði Sigurður.
Sigurður tók undir orð Jóns
Ólafssonar og kvaðst gera sér von-
ir um að eftirleikurinn í samninga-
gerð við lánardrottna yrði auðveld-
ari eftir að 1,4 milljarðar króna
væru komnir inn til þess að koma
sambankaláninu í skil og greiða
það niður.
Tal að fullu
komið í eigu
Íslandssíma
Morgunblaðið/Golli
Skrifað undir samning Íslandssíma um kaup á öllum hlutabréfum Tals í gær.
Norðurljós seldu sinn hlut í Tali
fyrir 1,4 milljarða króna