Morgunblaðið - 13.02.2003, Blaðsíða 27

„Það eru því orð í
tíma töluð þegar
forsætisráðherra
varar í áramóta-
skaupi stjórn-
málamenn við að fara með
ósannindi enda gæti slíkt
leitt ógæfu yfir þjóðina!“
Í „ORÐSENDINGU til E.B. Schram“
sem birtist í Morgunblaðinu 1. feb. sl.
skarst neðan af tveim dálkum lesmáls.
Hinn fyrri skurður varð þar sem sagði:
„Eftir landsfund Sjálfstæðisflokksins í
október 2001 birtist eftirfarandi á vefsíðu
Ágústs (þ.e. Ágústs Einarssonar. Innsk.)
og einnig í Fréttablaðinu 16. október
undir fyrirsögninni: „Merk tíðindi af
landsfundi Sjálfstæðisflokksins“. Þar
segir hinn nýi sessunautur þinn í þjóð-
málum m.a.: „Yfirgnæfandi stuðningur
Sjálfstæðisflokksins við veiðileyfagjald
eru stórmerk tíðindi … o.s.frv.
Síðari afskurðurinn varð þar sem
sagði: „Mundu orð mín: Ef Samfylkingin
á eftir að semja við annan hvorn kvóta-
flokkanna um stjórn landsins verður hin
yfirborðskennda sjávarútvegsstefna
þeirra fyrsta málið sem þeir taka af dag-
skrá, enda hefir Ágúst Einarsson raunar
lýst yfir að svo hafi verið gert með af-
greiðslu laganna um auðlindagjald.“
Vegna athugasemda frá Jóhanni Ár-
sælssyni þingmanni í Morgunblaðinu 8.
febrúar sl. skal þetta tekið fram: Það
verður ekki misskilið hvaða nefnd und-
irritaður átti við í grein sinni, enda sú
nefnd auðgreind með stórum staf: Auð-
lindanefnd. Honum var hins vegar full-
kunnugt um afstöðu Jóhanns í hinni svo-
nefndu „sáttanefnd“. Margréti
Sverrisdóttur varð það einnig á að mis-
mæla sig og kalla Auðlindanefndina
„sáttanefnd“.
Það á heldur ekki við, að sá sem hér
heldur á penna troði illsakir við þann
þingmann Samfylkingar sem frá upphafi
hefir barizt einarðlega gegn stefnu rík-
isstjórnarinnar í sjávarútvegsmálum –
meðan lunginn úr þingflokki Fylking-
arinnar hefir lent meira og minna í haf-
villum í málinu. Það er einnig augljóst,
að sá sem hefir átt drýgstan þátt í að
rugla áttavita Samfylkingar er varaþing-
maður hennar; lénsherrann Ágúst Ein-
arsson, fv. formaður framkvæmda-
stjórnar flokksins.
Í sem stytztu máli: Hin eina og sanna
Auðlindanefnd skilaði á sínum tíma til-
lögum um tvær leiðir: Fyrningarleið og
auðlindagjaldsleið. Allir nefndarmenn rit-
uðu nöfn sín undir álitið en þrír fulltrúar
lénsherranna, með fyrirvara, þar sem
þeir kusu sér auðlindagjald. Aðrir skrif-
uðu undir fyrirvaralaust, þ.m.t. allir þrír
þingmenn Samfylkingar. Meira að segja
Margrét Frímannsdóttir, sem hafði þó að
kalla ekkert tekið þátt í nefndarstörfum
(mætti aðeins á fjóra fundi af rúmlega
sextíu), lagði blessun sína yfir málið.
Hvaða málstað studdi hún eiginlega með
afskiptaleysi sínu og lokaafstöðu?
Það blasti við öllum, sem vildu sjá, að
stjórnvöld myndu velja málamyndaauð-
lindagjaldið. Um það hafði verið samið
milli þeirra og LÍÚ frá upphafi. Allur
annar málatilbúnaður í því sambandi
voru blekkingar eingöngu, sem enginn
hefði þurft að mistaka sig á, enda marg-
sinnis á það bent í ræðu og riti. Raunar
var allt sáttatal stjórnarherranna frá
upphafi augljós blekking. Af þeirra hálfu
stóð aldrei annað til en að þjóna sægreif-
unum að þeirra vild.
Það eru því orð í tíma töluð þegar for-
sætisráðherra varar í áramótaskaupi
stjórnmálamenn við að fara með ósann-
indi enda gæti slíkt leitt ógæfu yfir þjóð-
ina!
Lénsherrar fyrri tíma gættu hlunninda
sinna með hervaldi. Lénsherrar nútímans
beita öðru afli, sem jafnan hefur reynzt
enn haldbetra: Peningavaldi. Það er við
það vald, sem Jóhann Ársælsson og hans
nýi samherji Ellert B. Schram þurfa á
næstunni að kljást í Samfylkingunni og
vinna sigur, ef stefna þeirra í sjáv-
arútvegsmálum á að verða ofan á – en
ekki stefna Ágústs Einarssonar og fylgi-
fiska hans í flokknum.
Meðal annarra orða: Af hverju opnar
Samfylkingin ekki bókhald sitt, eins og
hún hefir lagt til að allir stjórn-
málaflokkar geri? Þótt formaður Sjálf-
stæðisflokksins veigri sér við að sýna
framlög í sinn kosningasjóð, og formaður
Framsóknarflokksins þori ekki, er eng-
inn sem bannar öðrum flokkum að fylgja
stefnu sinni í þeim málum.
Fjármál Frjálslynda flokksins eru öll-
um opin, enda ekki líklegt að hann þurfi
að fela framlög frá sjóræningjum.
En undir núverandi ráðstjórn heldur
hið nýja auðvald áfram að sauma að af-
komu almennings um land allt og gera
eignir hans verðlausar.
Að óbreyttu mun auðvaldið ráða eitt
ofar hverri kröfu. Engir geta stemmt
stigu við því nema kjósendur 10. maí nk.
Auðlindin
Eftir Sverri
Hermannsson
Höfundur er formaður Frjálslynda flokksins.
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 13. FEBRÚAR 2003 27
ÁKVÖRÐUN ríkisstjórnarinnar um aukin
framlög til vegamála hefur almennt verið
tekið vel. Með einni undantekningu þó. Mik-
ilvægri undantekningu. Össur Skarphéð-
insson, hinn glaðsinna formaður Samfylk-
ingarinnar, hefur allt á hornum sér í
Morgunblaðinu í dag, miðvikudag, og finnur
þessari ákvörðun flest til foráttu. Og hvað
ætli ergi formanninn nú á þorranum?
Jú, það fer ekki á milli mála. Honum
finnst hlutur landsbyggðarinnar í vega-
framkvæmdunum sem framundan eru vera
of stór. Það var og. Hann orðar þessa skoð-
un sína að vísu aðeins klókindalegar og talar
um að hlutur höfuðborgarsvæðisins sé of
rýr. En það gildir einu. Merkingin er skýr.
Blaðið hefur eftir honum: „Hann (þ.e. Öss-
ur) segir að þó það sé alveg ljóst að taka
þurfi til hendinni á landsbyggðinni til að
treysta atvinnulífið þar þá sé eigi að síður
ljóst að hlutfallið milli landsbyggðar og höf-
uðborgarsvæðisins, eins og það birtist í
áætlun ríkisstjórnarinnar um auknar vega-
framkvæmdir, sé óviðunandi að sínum
dómi.“
Þá höfum við það. Athyglisvert er hins
vegar að aðrir þeir sem hafa tjáð sig um
þessi mál, hafa ekki farið niður á það plan
héraðarígs, eins og þarna birtist. Við sem á
landsbyggðinni búum gleðjumst yfir okkar
hlut – og því að ráðist verði í nauðsynlegar
framkvæmdir á höfuðborgarsvæðinu. Gild-
ir þá einu hvort menn búi austan lands eða
vestan. Á höfuðborgarsvæðinu hefur mað-
ur fundið góðan skilning á nauðsyn vega-
gerðar á landsbyggðinni jafnframt því að
unnið sé að samgöngubótum í helsta þétt-
býli landsins. Nú hefur hins vegar birst ein
undantekning frá þessum viðhorfum. Tals-
maður Samfylkingarinnar – sjálfur for-
maðurinn. Þetta er athyglisvert. Samfylk-
ingin hefur talað.
Eftir Einar K.
Guðfinnsson
„Á höfuðborgar-
svæðinu hefur
maður fundið
góðan skilning á
nauðsyn vega-
gerðar á landsbyggðinni
jafnframt því að unnið sé að
samgöngubótum í helsta
þéttbýli landsins.“
Of mikið til lands-
byggðar – segir Össur
Höfundur er alþingismaður.
peningamálapólitík.
vaxtastig eigi að vera
henti okkur eður ei
marklaust ef allar
lútandi yrðu teknar í
anka, sem hefði eng-
ti ekki að hafa neinn
væri að gerast í ör-
eiginlegs myntsvæð-
ð koma flestum
uleysisbótum
ð atvinnuleysi hafi
síðustu mánuðum en
ægsta sem þekkist í
uta. „Atvinnuleysis-
g það lifir enginn lífi
arvert á atvinnuleys-
í. En hitt er þó stað-
ttur slíkra bóta hefur
rt á síðastliðnum sjö
pikeflið hlýtur þó að
flestum af þeim bót-
hækka þær.“
l atvinnulausra væri
ðað við flesta mæli-
endingar sig ekki við
menn eiga að geta
fundið kröftum sínum viðnám í þessu
landi,“ sagði hann og huggun væri í því
að miklar framkvæmdir sem stæðu
fyrir dyrum muni láta atvinnuleysi
hverfa eins og dögg fyrir sólu. Tíma-
bundnar aðgerðir ríkisstjórnarinnar til
að draga úr atvinnuleysi með því að
veita 6,3 milljörðum króna í vegafram-
kvæmdir, atvinnuþróunarsjóði og
menningarhús gætu haft jákvæð áhrif.
„Slíkar aðgerðir til að draga úr at-
vinnuleysi eru þó í raun yfirleitt ekki til
mikils gagns þegar til lengri tíma er
horft, en þetta er réttlætanlegt, nú
þegar við brúum bil þar til að mestu
framkvæmdir Íslandssögunnar hefjast
af fullri alvöru.“
Kaupmáttur lægstu launa
hefur hækkað um 58%
Kaupmáttur launa eru orð sem
skiptir töluverðan hóp miklu máli að
mati Davíðs og snúa að beinhörðum
raunveruleikanum. Auk þess sem
kaupmáttur atvinnuleysisbóta hafi
hækkað umtalsvert undanfarin sjö ár
hefur kaupgeta lægstu launa vaxið um
58% á sama tímabili og kaupmáttur
lágmarkstekjutryggingar um 65%.
„Hlustið á þessar tölur,“ sagði hann og
benti á að þetta væri auðskilið mál. „Ég
fullyrði og því verður ekki mótmælt að
aldrei áður hefur annað eins átak verið
gert í málefnum þessara hópa. Þar
hafa aðilar á vinnumarkaði og ríkis-
valdið komið að.“ Á sama tíma hafi ver-
ið reistar 2.200 félagslegar íbúðir.
Á þessu ári mun kaupmáttur Íslend-
inga aukast níunda árið í röð og síðan
1994 fæst þrisvar sinnum meira fyrir
hverja krónu. Davíð sagði slík dæmi
ekki þekkt í neinum nálægum löndum.
„Skattbyrði íslenskra heimila er með
því lægsta sem gerist innan OECD.
Barnabætur til þeirra sem slíkra bóta
njóta, hækkuðu um rúmlega tvo millj-
arða króna á árunum 2000 til 2002. Per-
sónuafsláttur hjóna verður að fullu
millifæranlegur á þessu ári. Þetta var
baráttumál margra. Húsaleigubætur
eru nú skattfrjálsar.“
Hagvöxtur gefur færi
á skattalækkunum
Að sögn Davíðs er talið að hagvöxtur
á þessu ári verði um 1,75% en 3% á því
næsta og enn hærri næstu ár á eftir.
„Sterk staða ríkissjóðsins nú og tekju-
aukinn sem sannarlega mun fylgja
hagvextinum gerir það að verkum að
það er engin goðgá að huga að breyt-
ingum á sköttum í rétta átt, til lækk-
unar, en ekki hækkunar.“
Hann sagði að öflugur ríkissjóður
eigi að geta staðið undir kröfum nú-
tímaþjóðfélags en engin ástæða sé til
að láta hann fitna um of. „Óþörf fita er
engum til gagns, eins og Ásmundur
hefur bent á. Það er betra, miklu betra,
að skilja sem mest eftir hjá fólkinu og
fyrirtækjunum í landinu. Þó að margt
sé á reiki í hagvísindunum, er það þó
margsannað að almenningur fer að
jafnaði mun betur með peningana held-
ur en stjórnmálamennirnir. Þessi
möguleiki til skattalækkana sem við nú
stöndum frammi fyrir, sé rétt haldið á
málum, möguleiki sem við eigum svo
sannarlega að nýta okkur, sýnir svo
ekki verður um villst hversu mikilvægt
það er að tryggja að þjóðarframleiðsl-
an vaxi jafnt og þétt,“ sagði Davíð
Oddsson.
narferli Seðlabankans hafi farið of seint og hægt af stað
goðgá að
attalækkun
Morgunblaðið/Árni Sæberg
fluttu ræðu á viðskiptaþinginu voru Ingimundur Sigfússon,
n, Sigurður Helgason, forstjóri Flugleiða, og Sigurður Ein-
Kaupþings.
BOGI Pálsson, formaður Verslunarráðs, sagðií ræðu sinni á Viðskiptaþingi ráðsins í gær,
að sveiflur í gengi krónunnar á undanförnum
misserum hefðu valdið atvinnulífinu verulegum
vandræðum, sem ekki sæi fyrir endann á. „Hin
sterka staða krónunnar um þessar mundir kemur
hart niður á útflutningsatvinnuvegum okkar og
krefst aðgerða af hálfu stjórnvalda og Seðla-
banka. Við viljum auðvitað ekki hverfa aftur til
þess tíma, þegar genginu var handstýrt af stjórn-
völdum, en mikilvægt er að bæði stjórnvöld og
Seðlabanki beiti þeim tækjum, sem þau hafa yfir
að ráða, til að vinna gegn þessari þróun,“ sagði
Bogi.
Formaðurinn sagði að þar skiptu máli þættir
eins og aðhald í ríkisfjármálum, áframhaldandi
vaxtalækkanir og til skemmri tíma gjaldeyr-
iskaup bankans.
Þá sagði Bogi að hærri ríkisútgjöld og fjölgun
opinberra starfsmanna væru algjörlega óvið-
unandi. „Útþensla ríkis og sveitarfélaga veldur
því að minna svigrúm er eftir fyrir einkaaðila og
smám saman fer of stór hluti þjóðfélagsþegna að
hafa beinan hag af því að viðhalda allt of stórri
og óhagkvæmri samneyslu, til að tryggja sínar
eigin launatekjur.“
Bogi sagði þetta vera þróun sem snúa yrði við.
„Þess vegna þarf að halda áfram einkavæðingu
opinberra fyrirtækja og jafnframt að færa til
einkaaðila fleiri þjónustuþætti, sem nú eru í
höndum opinberra aðila, til að auka þar sam-
keppni og fjölbreytni, bæta kostnaðaraðhald og
leyfa framtaki og frumkvæði einstaklinganna að
njóta sín,“ sagði hann og bætti við að fela þyrfti
einkaaðilum rekstur sem áður hefði alfarið verið
í höndum ríkisins.
Eftirlitsstarfsemi hindrun
í vegi nýsköpunar
Að sögn Boga er eftirlitsstarfsemi hins op-
inbera sífellt kostnaðarsamari fyrir atvinnulífið,
með beinum og óbeinum hætti. Hann sagði að
auðvitað ætti opinbert eftirlit í mörgum tilvikum
rétt á sér, en gæta yrði meðalhófs, þannig að eft-
irlit og kröfur væru ekki meiri en nauðsyn krefði,
með óhagræði og kostnaði fyrir fyrirtækin.
Bogi sagði að Verslunarráð teldi að töluvert
vantaði upp á að nýleg lög um opinbera eftirlits-
starfsemi væru farin að skila áþreifanlegum ár-
angri. „Það má nefna í þessu sambandi, að jafnan
er talað um að reglubyrði og opinber eftirlits-
starfsemi sé, ásamt skattamálum, ein helsta
hindrunin í vegi nýsköpunar í atvinnulífinu. Ný
fyrirtæki, einkum hin smærri, finna jafnan mest
fyrir þeim kostnaði og fyrirhöfn sem fylgir
flóknu regluverki og umfangsmikilli skýrslugerð
til opinberra aðila. Vilji stjórnvöld raunverulega
ýta undir nýsköpun í atvinnulífinu er mikilvæg-
asta verkefnið að létta regluverki á þessu sviði.“
Bogi sagði að í opinberri umræðu væri stund-
um talað um hagsmuni atvinnulífsins og almenn-
ings sem andstæða póla; að það sem gott væri
fyrir fyrirtækin væri slæmt fyrir fólkið. „Ekkert
er fjær sanni. Ef atvinnulífið fær frelsi til að vaxa
og dafna blómgast allt þjóðlífið. Og ef atvinnu-
lífið dregst aftur úr í alþjóðlegum samanburði
skaðast samkeppnisstaða þjóðfélagsins alls. Þess
vegna hefur það verið grundvallarþáttur í mál-
flutningi Verslunarráðs að hér verði að byggja
upp atvinnulíf í fremstu röð, ella sé hætta á því að
færasta fólkið og framsæknustu fyrirtækin leiti
annað.“
Staða krónu kallar á aðgerðir