Morgunblaðið - 13.02.2003, Page 36

36 FIMMTUDAGUR 13. FEBRÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ






 
 

 
 

 




 
 !


  
#

!$

BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100
 Símbréf 569 1329  Netfang bref@mbl.is
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
NÚ þegar bankarnir birta afkomutöl-
ur rifjast upp heilsíðuauglýsing Ís-
landsbanka um útlánsvexti. Áður
hafði ég aðeins séð auglýsingar frá
verðbréfadeildum bankanna, sem lof-
uðu ótrúlega hárri ávöxtun. Auglýs-
ing Íslandsbanka var nýjung. Þeir
auglýstu lægstu útlánsvexti í boði, en
dapurlegt var hvað vextirnir voru há-
ir. Hærri en þekkist í nokkru öðru
Evrópulandi. Í Bandaríkjunum hefði
Íslandsbanki líklegast verið kærður
fyrir okur! Hvað um það vextirnir
voru lægri en hjá hinum, sem gátu
bara auglýst „góðan daginn …“.
Gróði IB, LB og BB árið 2002 er
samtals yfir 7 milljarðar. Ástæða væri
til að gleðjast, ef ekki væri staðreynd,
að ár eftir ár er slegið nýtt met í fjölda
gjaldþrota fyrirtækja. Nýlega var
líka í fréttum að aldrei fyrr hefðu ver-
ið gerð eins mörg árangurslaus fjár-
nám hjá einstaklingum og á nýliðnu
ári.
Ráðamenn þjóðarinnar hreykja sér
af því hvað þeir hafi gert mikið fyrir
fyrirtækin í landinu með lækkun
skatta. Það er eflaust gott fyrir skuld-
laus fyrirtæki og til að laða að ný fyr-
irtæki til landsins, en hvað gagnar
það þeim, sem rembast eins og rjúpan
við staurinn að afla fyrir vöxtum. Til
skamms tíma hafa dráttarvextir verið
17–20%? Hvað skyldi AcoTæknival
og Móar vera búin að greiða háar
fúlgur í vexti, svo nýjustu dæmin séu
tekin?
Samtök atvinnulífsins sjá ljósið í
myrkrinu innan verndar tollamúra
ESB. Trúa að við inngöngu í Evrópu-
sambandið fáum stöðuga evru og
bankarnir samkeppni. Vafasamt er að
bankar í Evrópu sjái sér hag í að
koma hingað í fámennið að bjóða nið-
ur vexti. Helsta vonin til að fá virka
samkeppni í bankakerfið er, ef þeir
feðgar Jóhannes og Jón Ásgeir sjái
sér hag í að stofna og byggja upp
Bónusbanka, en líklega eru þeir búnir
að fá nóg. Hitt er næsta víst að við
inngöngu í Evrópusambandið þá
gilda lög ESB og viðskiptasamningar
okkar við þjóðir utan ESB falla úr
gildi, eins og nýjustu dæmin sanna.
Verndartollar ESB munu hækka verð
á ýmsum varningi frá Asíu og Am-
eríku.
Hagnaður ríkisbankanna eftir
skatta var 4,3 milljarðar, þegar búið
var að draga frá framlag í afskr.r. út-
lána samtals yfir 5 milljarða króna.
Gróðinn er frá árinu áður en bank-
arnir voru seldir. Það vaknar því
spurning, hvað verður um allt þetta fé
frá síðasta ári? Skilar það sér í rík-
iskassann eða fylgir gróðinn bara
með sem bónus upp í fyrstu útborg-
un? Miðað við skráð gengi í dag eru
4.300.000.000 kr = 56.000.000 US$.
Þessu fé hefði verið vel varið í að
greiða niður erlend ár. Viðskiptaráð-
herra svarar þessu vonandi?
Ástæða þessa bréfs til blaðsins var
frétt um að en og aftur ætla bankarnir
að greiða liðinu kaupauka fyrir vel unn-
in störf. Starfsfólk bankanna er örugg-
lega allra góðra gjalda vert, en hefur
það unnið eitthvað betur en allir þeir
sem hafa misst vinnuna vegna vaxtaok-
urs þessara sömu banka? Bæði þeir
sem voru hjá fyrirtækjum, sem eru far-
in á hausinn og svo hinir, sem hafa
misst vinnuna vegna niðurskurðar, sem
oft er kallaður hagræðing. Mér finnst
þessi bónus meira í líkingu við að skipta
ránsfeng en verðlaun fyrir vel unnin
störf.
Ég er hræddur um að það myndi
heyrast í einhverjum, ef þeir hjá
Baugi myndu tvöfalda eða þrefalda
álagninguna og svo greiða einhvern
lúsarbónus árið eftir fyrir vel unnin
störf.
Vonandi bera stjórnvöld gæfu til að
skila hlutabréfum, sem gjafabréfum
til réttra eigenda næst, þegar ríkið
þarf að losa sig við fyrirtæki t.d.
Landsvirkjun. Þannig er hverjum og
einum í sjálfsvald sett hvað hann ger-
ir við bréfin og gengi þeirra ræðst af
hvað Alcoa og aðrir fjárfestar vilja
borga fyrir þau. Síðast en ekki síst
fæst friður fyrir kennitöluharki BB.
SIGURÐUR ODDSSON,
verkfræðingur.
Vaxtaokrið
Frá Sigurði Oddssyni:
ÉG HEFI verið að íhuga kjaramál
eldri borgara og hvað væri vænlegast
til þess að bæta kjör þeirra svo og
annarra þeirra lægstlaunuðu. Þeirra
sem þurfa að mestu að treysta á elli-
laun og tekjutryggingar frá hinu op-
inbera. Sú fátæktargildra sem nú við-
gengst er alls ekki boðleg í upplýstu
og velmegandi þjóðfélagi eins og okk-
ar. Er raunar smánarblettur, sem
ráðamenn þjóðar okkar vilja ekki sjá
eða kannast við. Það sem ég á við er
það að sá hópur sem býr við lægstu
tekjurnar, hefur mjög litla möguleika
á að bæta hag sinn með aukavinnu og
uppgefnum tekjum, þar sem allar við-
bótartekjur fara beina leið í skerð-
ingu og jaðarskatta. Útkoman verður
því sú að viðkomandi stendur í stað
fjárhagslega og jafnvel verr þegar
hann aflar sér viðbótartekna, vegna
jaðarskattanna og annarrar ölmusu.
Lausn þessa vanda er mjög einföld.
Hún er einfaldlega fólgin í því að allir
fái ellilífeyri og tekjutryggingar
óskertar og þau séu ekki bundin við
aðrar tekjur. Öllum séu tryggður
mannsæmandi framfærslulífeyrir, að
frádregnum sköttum og gjöldum. Af
tekjum séu greiddir eðlilegir skattar
og tekjurnar hafi ekki áhrif á þann
ellilífeyri, frá hinu opinbera, sem allir
eiga rétt á að fá og á að vera heilagur.
Fjölga tekjuskattþrepum og byrja
t.d. á 10% á lægstu laun. Núverandi
kerfi kallar á svarta vinnu og drepur
niður sjálfsbjargarviðleitni. Það má
ekki refsa fólki fyrir að reyna að
bjarga sér.
Þegar rætt er um kjarabætur á að
ræða um krónur, en ekki prósentur
eða meðaltöl.
Það hefur ekkert með þjóðartekjur
að gera hvort hér ríki fátækt eða ekki.
Það er pólitískur vilji sem ræður
þessu og ekkert annað.
HELGI K. HJÁLMSSON,
viðskiptafræðingur,
Smáraflöt 24.
Fátæktargildran, smán-
arblettur á þjóðinni
Frá Helga K. Hjálmssyni: