Morgunblaðið - 15.03.2003, Blaðsíða 41

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 15. MARS 2003 41
Sérfræðingar
í blómaskreytingum
við öll tækifæri
Skólavörðustíg 12,
á horni Bergstaðastrætis,
sími 551 9090.
✝ Málfríður Þórð-ardóttir fæddist
á Hvítsstöðum í
Álftaneshreppi,
Mýrasýslu, 23. nóv-
ember 1933. Hún lést
á sjúkrahúsinu á
Akranesi 7. mars síð-
astliðinn.
Foreldrar hennar
voru Þórður Jóns-
son, f. 17. nóvember
1893, d. 23. apríl
1985, og Kolfinna Jó-
hannesdóttir, f. 20.
júní 1905, d. 25. des-
ember 1991, bændur
á Hvítsstöðum og síðar í Kross-
nesi í sömu sveit. Systkini Málfríð-
ar eru: Jóhanna Erla, f. 6.10.
1926, d. 17.3. 1975 (hálfsystir
sammæðra), Jón f. 22.2. 1935, Jó-
hannes Magnús, f. 3.3. 1938, Guð-
rún f. 5.10. 1943 og Svanlaug Ísa-
bella, f. 20. 11. 1948.
Eftirlifandi sambýlismaður
Málfríðar er Ingólf-
ur Hauksson, f. 4. 11.
1933. Foreldrar
hans voru Haukur
Eyjólfsson, fyrrver-
andi bóndi á Horni í
Skorradal, og Stef-
anía S. Steinsdóttir.
Dóttir þeirra er Inga
Kolfinna f. 14.4.
1960. Maki hennar
er Vilhjálmur Sum-
arliðason frá Ferju-
bakka í borgar-
hreppi, f. 10.9. 1954.
Þau eiga fjögur
börn: Ingólf Hauk, f.
3.4. 1981, í sambúð með Önnu
Jakobínu Arngrímsdóttur, Evu
Láru f. 2.2. 1983, í sambúð með
Sigurði Inga Þorsteinssyni, Jón
Örn, f. 20.2 1987, og Adam Orra f.
17. 4. 1989.
Útför Málfríðar fer fram frá
Borgarneskirkju í dag, laugar-
dag, og hefst athöfnin klukkan 14.
Margs er að minnast, sárt er að
sakna. Mig langar að minnast fáein-
um orðum mágkonu minnar. Hún
flutti með foreldrum frá Hvítsstöð-
um að Krossnesi árið 1940, þá er
Fríða á sjöunda árinu og þar ólst
hún upp og átti heimili til ársins 1967
að hún flutti í Borgarnes ásamt for-
eldrum sínum. Ung fór hún að sækja
vinnu að heiman. Á þeim árum var
algengt að stúlkur réðu sig í vist.
Fríða réð sig í vist til Reykjavíkur.
Var t.d. hjá Thorólf Smith, rithöf-
undi og fréttamanni, og einnig hjá
Þórarni Þórarinssyni, ritstjóra Tím-
ans. Ég efa ekki að störf sín vann
Fríða af dugnaði, trúmennsku og ná-
kvæmni, það var hennar stíll. Já,
hún tók til hendi við ýmis störf, fór
til Vestmannaeyja á vertíð, í 17 ár
starfaði hún á Hótel Borgarnesi og
síðan 21 ár á Dvalarheimili aldraðra
í Borgarnesi. En þar hætti hún
störfum fyrir um þremur árum, en
þá kenndi hún sér þess sjúkdóms
sem síðar varð hennar banamein.
Fríða kynntist fyrstu ástinni og það
var sú ást sem hún var síðan trú alla
tíð, og þannig var Fríða mágkona í
mínum augum, trygg, trú og traust.
Hún hitti Ingólf og eignuðust þau
dótturina Ingu Finnu. Það var Fríðu
mesta hamingjustund í lífinu. Þá var
hún 26 ára. Inga Finna ólst alfarið
upp hjá móður sinni því ekki varð af
frekari sambandi þeirra Ingólfs þá,
en hugur hennar stóð til að það gæti
orðið síðar. Sem svo varð þrem ára-
tugum seinna eða árið 1992 að leiðir
þeirra náðu saman og hafa þau búið í
sambúð síðan. Ég kynntist Fríðu
fyrst er ég kom í Krossnes haustið
1966, og fannst mér þá strax hún
hafa góða nærveru og alla tíð, hún
var létt í lund, glettin og jafnframt
ákveðin, stóð á sínu. Ekkert raf-
magn var í Krossnesi er ég kom þar,
en kolaofn til kyndingar, kolaeldavél
og olíulampar til lýsingar.
Fríða var afskaplega vel verki far-
in og alls ekki sátt ef eitthvað fór úr-
skeiðis, t.d. við bakstur, en þar var
hún lík móður sinni með hversu allt
var gott hjá þeim í mat og köku-
bakstri. Mér er minnisstætt þegar
Fríða var að baka í kolaeldavélinni
sem þurfti nú satt að segja mikla ná-
kvæmni við, ekki mátti kynda um of
eða van. Í þetta sinn brást vélin
henni og kakan var ei sem skyldi, er
hún sá það tók hún skörunginn og
sló aðeins í vélina með honum og
nokkrum vel völdum orðum. Þetta
gerði hún hæjandi og hafði ég gam-
an af. Seinna um veturinn var sett
upp kokseldavél sem mun auðveld-
ara var að baka í og þegar Fríða var
búin að baka fyrstu kökuna í henni
með góðum árangri strauk hún
höndum yfir vélina, blessaði og
kjassaði hana sem hún væri lifandi
vera. Þetta fannst mér fyndið, svona
var Fríða, svo kát og glettin.
Mér kemur einnig í huga er til
stóð að rífa gamla húsið hér í Kross-
nesi fyrir fáum árum. Þá komu þau
hér (gömlu) Krossnessystkinin til
þess að minnast við og kveðja bæinn
sinn. Þó með trega væru í huga var
margt rifjað upp með hlátrasköllum
og flissi. Fríða stóð upp í stigaprik-
inu sem var sett upp svo hægt væri
að kíkja upp á háaloftið, stóð þar
skríkjandi og flissandi, „sjáið þetta,
og þarna eru gömlu skólabækurnar
mínar, varla snertanlegar fyrir ryki
og viðurstyggð“. En samt með
tveimur fingrum og smáflissi mátti
reyna. Já, það var glatt á hjalla og
góð sú stund sem við öll nutum svo
vel. Það var kapp í Fríðu þegar hún
ákvað að kaupa sér íbúðina á Kveld-
úlfsgötu 22. Þá þurfti að spara og
vinna meira. Hún sat þegar færi
gafst við að prjóna af kappi, allt lagt
undir til að standa sig og það tókst
líka. Seinna keypti hún svo húsið á
Borgarbraut 50a, þar sem þau Ing-
ólfur hafa búið þar til Fríða lést.
Ég hefi hér brugðið upp smábroti
úr lífi Fríðu mágkonu minnar sem í
huga mér kom, svona rétt til að
minnast. Já, margs er að minnast og
sárt er að sakna, ég sakna hennar
Fríðu og vil nú að lokum senda Ing-
ólfi, Ingu Finnu og hennar fjöl-
skyldu innilegar samúðarkveðjur frá
okkur hjónunum í Krossnesi.
Hún lagði augun aftur.
Hún flaug til feðra sinna.
Það var náðar kraftur,
svo þrautum mætti linna.
Hún var svo þreytt.
Já, þessu varð að linna.
Hún hafði öðru að sinna
Og því fær enginn breytt.
Í dag við hana kveðjum,
með votum augnahvörmum.
Guð vefur hana örmum.
Hún er ei lengur þreytt.
Guðný Grendal Magnúsdóttir.
Það var áfall fyrir þremur árum
að heyra að Fríða frænka væri kom-
in með krabbamein. Hún sem
kenndi sér einskis meins alla sína
ævi fram að því. Fríða tók á þessu
eins og hún væri að baka kökur sem
var henni leikur í höndum og hafði
hún betur. Allt leit þetta vel út en
tveimur árum síðar voru fréttirnar
ekki góðar, krabbameinið hafði tekið
sig upp aftur. Var sú barátta erfiðari
og varð Fríða að láta í minni pokann.
Það var einn góðviðrisdaginn fyrir
nokkrum árum að við Fríða,
mamma, Magga, ég og krakkarnir
fórum yfir í Þursstaðaeyju og nátt-
urlega berfætt á stuttfötum beint út
á leirana en hún Fríða frænka var nú
ekki að fara berfætt út á leirana
heldur tók hún með sér þessa fínu
hvítu strigaskó og fór í þá. Þetta er
ein sú besta lýsing sem ég hef á
henni Fríðu frænku minni.
Núna ertu komin til ömmu og afa,
elsku Fríða mín, í hlýja faðminn
þeirra og stóra. Ég man það þegar
ég var lítil stelpa og kom í heimsókn
til ömmu og afa og fór upp á loft til
þín, það var alltaf svo skemmtilegt.
Þó svo að herbergið þitt væri ekki
stórt fyrir allt dótið þitt þá þótti mér
það stórt og það var svo gaman að
sitja í fallega ruggustólnum þínum.
Svo fluttir þú í blokkina og þá var
nóg pláss fyrir fallega dótið þitt.
Ég man það hvað mér þótti það
skrítið en gaman að þú vildir fá
græjurnar mínar þegar ég endur-
nýjaði og fékk mér stærri græjur
þegar ég var unglingur, ég var mjög
ánægð og montin að þú vildir fá
græjurnar mínar og þú gast spilað
gömlu plöturnar þínar á nýjan leik
og ég er viss um að þú naust þess
vel.
Þau voru ófá árin sem við systk-
inin fengum jólagjafir frá þér og var
alltaf mikil spenna að opna þær og
enn lifir margt af því dóti sem í
pökkunum var.
Þegar amma kvaddi þennan jarð-
neska heim og ekki var hægt að leita
til hennar með að prjóna sokka og
vettlinga stóð ekki á þér að taka við
að prjóna.
Þegar við komum í heimsókn til
þín var alltaf það fyrsta sem þú
gerðir að tína fram allar þær kökur
og bakkelsi sem þú hafðir verið að
baka og man ég að ekki gast þú látið
kökur á borðið sem voru ekki full-
komnar, þær voru bara ekki boðleg-
ar neinum og fóru því beint í ruslið.
Allt sem þú gerðir var fullkomið,
hráefnið í kökurnar var allt upp á
gramm og strokið yfir skeiðina til að
hún væri sléttfull, það var ekkert
nógu gott nema það væri fullkomið.
Þessar minningar og óteljandi fleiri
geymi ég í huga og hjarta mínu,
elsku Fríða frænka, eins og ég kall-
aði þig alltaf og mun gera um
ókomna tíð. Megi guð gefa aðstand-
endum þínum frið og ró í hjarta á
þessum sorgartímum.
Ég kveð þig með söknuði, Fríða
mín. Hvíl þú í friði, elsku frænka.
Þín frænka,
Jóh. Erla Jónsdóttir.
Lítil Reykjavíkurstelpa fór með
ömmu sinni í sveitina vestur á Mýr-
um laust fyrir miðja síðustu öld. Þar
hitti ég Finnu, systur hans pabba,
Þórð manninn hennar og hóp af kát-
um krökkum. Í minningunni var
samfellt sólskin allt sumarið og tóm
gleði. Þarna var hún Fríða, granna,
spengilega frænka mín sem var allt-
af að búa um rúm og vaska upp og
hló góðlátlega að okkur Gunnu, litlu
systur hennar, sem vorum að basla
með búskap úti í „Grænahól“ og vor-
um í sífelldu hallæri með dollur og
snæri því við þurftum að kæla
„mjólkina“ í næstu mógröf. Lífið var
tómur leikur hjá smáfólkinu nema
þegar amma kallaði til að láta mann
lesa og ólukkans bandprjónninn pot-
aði í stafina.
Eldri systkinin bjuggu sig á ball,
tilhlökkunin titraði í loftinu og ég
góndi á Fríðu sem var svo sæt í
svörtum buxum, hvítri blússu og
með blik í fallegu dökkbláu augun-
um sínum. Rollingarnir sátu heima,
þeir áttu ekkert erindi á ball. Svo
kom ungur maður á skurðgröfu í
sveitina og heillaði ungu stúlkuna.
Hún var hans frá þeirri stundu. Lít-
ill glókollur, Inga Finna, fæddist
þeim 1960, sannkallaður sólargeisli.
Þær mæðgur áttu skjól hjá afa og
ömmu. Fyrst í Krossnesi og síðar í
Borgarnesi eða þangað til Fríða
keypti sér þar íbúð í fjölbýlishúsi.
Frænka mín var einstaklega
hreinlát og snyrtimennskan andaði á
móti manni úr hverju horni. Rétt
eins og hjá Finnu móður hennar var
manni tekið af mikilli rausn eins og
langþráðum gesti. Síðustu árin hélt
hún heimili í húsi sínu á Borgarbraut
50a með ástvini sínum Ingólfi. Mein-
ið sem nú hefur lagt hana að velli
fannst fyrir fáum árum. Hún fór í
uppskurð og átti góðan tíma um
sinn. Sl. sumar fór aftur að halla
undan fæti og hún fór á sjúkrahús,
fyrst í Reykjavík, síðan á Akranesi.
Hún gat þó verið heima hjá sér um
jól og áramót. Þá var þrekið búið.
Ég er þakklát þeirri stund sem við
áttum saman á sjúkrahúsinu 19.
febrúar sl. Við vissum báðar að við
myndum ekki sjást framar í þessu
lífi.
Ég veit að hin kyrrláta, hógværa
frænka mín á góða heimkomu hjá
honum og að „þar bíða vinir í varpa
sem von er á gesti“. Inga Finna ann-
aðist móður sína af blíðu og ást.
Henni, öðrum ástvinum og ættingj-
um sendi ég kæra kveðju með djúpri
samúð.
Guðrún Halla Guðmundsdóttir.
Elsku Fríða frænka, það eru
margar minningar sem fljúga í
gegnum hugann núna. Sú sem
stendur upp úr er frá öskudögunum
í gamla daga. Ég og systkini mín
klæddum okkur í öskubúninga nán-
ast einungis til að heimsækja þig á
hótelið vegna þess að við vissum að
Fríða frænka tæki vel á móti okkur
og ætti gott í gogginn í þvottahúsinu
á hótelinu. Þetta var einn af föstu
liðunum í lífinu sem við áttum með
þér og voru alltaf jafn skemmtilegir
og við þökkum fyrir þá. Það eru svo
margir svona atburðir sem ég gæti
nefnt og þeir atburðir rifjast upp á
góðra vina fundum með ættingjum
þínum og vinum í framtíðinni, elsku
Fríða frænka. Megir þú hvíla í friði
og sátt. Guð blessi þína fjölskyldu.
Baldrún Kolfinna Jónsdóttir
(Baddý).
MÁLFRÍÐUR
ÞÓRÐARDÓTTIR
✝ Hólmfríður Þórð-ardóttir fæddist á
Tannastöðum í Ölfusi
15. júní 1922. Hún
lést á hjúkrunar-
heimilinu Ljósheim-
um á Selfossi 6. mars
2003. Foreldrar
hennar voru hjónin
Jensína Ingveldur
Snorradóttir frá
Þórustöðum í Ölfusi
og Þórður, bóndi og
fræðimaður, Sigurðs-
son á Tannastöðum.
Bræður hennar voru
Hávarður vinnuvéla-
stjóri og Sigurður bóndi á Tanna-
stöðum.
Hólmfríður giftist hinn 15. júní
1948 Sigurði bónda Hannessyni í
Stóru-Sandvík í Flóa, f. 4. apríl
1916, d. 11. desember 1981. Börn
þeirra voru: 1) Þórður, f. 16. apríl
okt. 1978, tónlistarnemi, og Sigrún,
f. 10. júní 1984, nemi við Fjöl-
brautaskóla Suðurlands. 4) Árún
Kristín, f. 10. febrúar 1957, hjúkr-
unarfræðingur og lektor við Há-
skólann á Akureyri, gift Steingrími
Jónssyni, haffræðingi og prófessor
á Akureyri. Börn þeirra eru Jón
Árni, f. 20. ágúst 1985, mennta-
skólanemi, og María Magnea, f. 5.
mars 1990. 5) Óskírður piltur, f. 10.
febrúar 1957, dó í frumbernsku. 6)
Margrét, f. 4. október 1958, hjúkr-
unarfræðingur á Landspítalanum
við Hringbraut. Dóttir hennar og
Páls Stefánssonar dýralæknis er
Hólmfríður Ásta, f. 19. apríl 1981,
nemur læknisfræði í Danmörku.
Hólmfríður og Sigurður bjuggu í
Stóru-Sandvík frá 1948 til 1981 er
Sigurður lést en Hólmfríður bjó síð-
an með tilstyrk Jens sonar síns til
1984. Hélt hún heimili í Stóru-Sand-
vík með Margréti dóttur sinni í
nokkur ár en fór að Ljósheimum á
Selfossi árið 1999 og dvaldist þar til
dauðadags.
Útför Hólmfríðar verður gerð
frá Stokkseyrarkirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 14.
1949, bifreiðastjóri á
Selfossi, var kvæntur
Ástu Grétu Sam-
úelsdóttur. Börn
þeirra: Sigurður, f. 27.
mars 1968, mjólkur-
fræðingur, og Samúel,
f. 30. júní 1970, búsett-
ur á Írlandi. 2) Hannes,
f. 6. maí 1950, útvegs-
bóndi á Hrauni II í Ölf-
usi, kvæntur Þórhildi
Ólafsdóttur frá
Hrauni. Börn þeirra
eru Katrín Ósk, f. 11.
júlí 1980, háskólanemi,
og Ólafur, f. 23. júlí
1985, nemi við Fjölbrautaskóla
Suðurlands. 3) Jens, f. 2. mars 1954,
húsasmiður og starfsmaður Sel-
fossveitna, kvæntur Sigríði Ólafs-
dóttur úr Reykjavík. Dætur þeirra
eru Hólmfríður, f. 13. okt. 1978,
nemi í meinatækni, Hrefna, f. 13.
Ég man Hólmfríði, eða Fríðu eins
og hún var oftast kölluð, er hún var
nýkomin að Stóru-Sandvík. Hún var
ung, svarthærð og nett í andliti og
bauð af sér góðan þokka. Hún vék
góðum veitingum að mér, strák um
fermingu, og kunni að tala við mig á
réttum nótum. Mikið var þá umleikis
í Stóru-Sandvík. Þar var eitt stærsta
bú í héraðinu, byggt upp af þeim
fjórum bræðrum, Ara Páli, Jóhanni,
Sigurði og Ögmundi. Er þeir voru
allir kvæntir menn og hver kominn í
sína íbúð í fjórbýlishúsinu, var þar
oft glatt á hjalla. Þeir voru barn-
margir og þar að auki voru í húsinu
Sigríður, móðir þeirra, Katrín, svil-
kona hennar, og systur bræðranna,
Magnea Katrín og Kristín.
Þau Sigurður og Hólmfríður höfðu
félagsbúskap um heyskap, garðrækt
og peningshús með bræðrum Sig-
urðar, en hver þeirra átti sinn bú-
pening og tók þá arð eftir því. Vel
búnaðist þeim hjónum og ég hygg að
Sigurður hafi eignast marga afurða-
gripi í fjósi en best féll honum sauð-
fjárræktin. Lagði hann ásamt Kiddu,
systur sinni, undirstöðuna í þeirri
grein sem lagðist svo af í Stóru-
Sandvík við fráfall bræðranna.
Hólmfríður var veik árum saman
og bar eiginlega ekki sitt barr á því
tímabili sem við viljum kalla bestu ár
ævinnar. Þegar ég minnist nú þessa
stendur eftir það þrek sem hún sýndi
– og þau hjón bæði – að halda saman
sínum myndarlega barnahópi og
koma honum vel til manns. Öll skil-
uðu þau sínu vel af sér í skólanum og
síðan við störfin út á við; reyndust
harðdugleg og komust vel áfram eins
og hér að ofan sést.
Og launin sem móðir þeirra fékk
voru eftir því. Öll stóðu börnin vörð
um hana í heilsuleysi hennar og kom
sá eiginleiki snemma fram. Þau tóku
að sér að halda búskapnum áfram
með henni, halda henni heimili, veita
henni umhyggju á hjúkrunarheimili
til síðasta dags. Sigurlaun eru oftast
ekki opinberlega veitt fyrir þetta né
höfð orð um svo „sjálfsagða hluti“.
En samt er það svo að þegar upp er
staðið eru lönd og peningaeignir sem
fólk skilur eftir sig lítils virði miðað
við barnalán og þá mannrækt sem
fólk skilur eftir í vel heppnuðum
niðjum.
Hólmfríður Þórðardóttir var
greind kona og svo sagði mér Valdi-
mar Pálsson á Selfossi sem kenndi
henni í barnaskóla, að hún hefði ver-
ið óvenju næmur nemandi sem hann
batt miklar vonir við. Lífsbaráttan
bíður samt við næsta hornið og getur
oft verið hörð – að því er við höldum,
en þannig þarf það ekki að vera, þeg-
ar nánar er að gáð. Sá fjölskylduhóp-
ur sem nú fylgir Hólmfríði Þórðar-
dóttur síðasta spölinn veit að
gegnum allt kom hún út öldruð kona
sem sigurvegarinn í lífsstríðinu.
Ég votta nú systkinunum öllum
bæði hluttekningu mína og aðdáun
við leiðarlok Hólmfríðar Þórðardótt-
ur. Blessuð sé minning hennar.
Páll Lýðsson.
HÓLMFRÍÐUR
ÞÓRÐARDÓTTIR