Morgunblaðið - 24.03.2003, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 MÁNUDAGUR 24. MARS 2003 MORGUNBLAÐIÐ
w
w
w
.ic
el
an
da
ir
.is
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi yfirlýsing frá stjórn
Sparisjóðs Reykjavíkur og ná-
grennis: „Nýstofnað félag nokkurra
stofnfjáreigenda fullyrðir að stjórn
SPRON hafi ekki unnið nægilega
vel að því að finna leiðir til þess að
þeir geti selt stofnfé í SPRON á
markaðsvirði. Þetta fær ekki stað-
ist. Stjórnin hefur leitað hagkvæm-
ustu kosta bæði fyrir sparisjóðinn
og stofnfjáreigendur. Reynslan hef-
ur sýnt að nauðsynlegt er að ganga
fyrirfram úr skugga um að það sem
gert er standist lög og reglur á fjár-
málamarkaði og hljóti samþykki
Fjármálaeftirlitsins. Stjórn
SPRON hefur látið kanna leiðir til
þess að tryggja þeim stofnfjáreig-
endum, sem vilja selja, hærra verð
fyrir stofnfé sitt, enda þótt það hafi
ekki komið fram í fjölmiðlum.
Stjórnin telur að eigi það markmið
að nást verði það hvorki gert í fjöl-
miðlum né með skyndilausnum sem
ekki standast lög og reglur. Jafn-
framt skal því haldið til haga að
raunarðsemi af stofnfjárbréfum er
23% vegna ársins 2002, samkvæmt
tillögu sem liggur fyrir aðalfundi.
Vegna ósanngjarnar gagnrýni
skal hér upplýst um atriði sem ekki
hefur verið greint frá áður: Eftir að
Fjármálaeftirlitið hafði bæði hafnað
yfirtökutilboði Búnaðarbanka Ís-
lands og málaleitan Starfsmanna-
sjóðs SPRON um að fara með virk-
an eignarhlut í SPRON, ákvað
stjórn Sparisjóðsins 24. október
2002 að kanna ítarlega þann mögu-
leika, að verðbréfaþjónusta
SPRON tæki að sér að vera milli-
gönguaðili um sölu á stofnfjárskír-
teinum. Fyrir lágu bréf frá 37
stofnfjáreigendum, sem voru reiðu-
búnir að kaupa allt stofnfé á geng-
inu 5,5. Enginn einn aðili færi með
virkan eignarhlut í sparisjóðnum –
það er enginn myndi eiga yfir 5%
stofnfjár. Jafnframt lá fyrir yfirlýs-
ing um að enginn samningur, sam-
komulag eða annað samráð um ráð-
stöfun, nýtingu eða meðferð á
atkvæðisrétti væri með væntanleg-
um kaupendum. Stjórnin sam-
þykkti þessa aðila sem væntanlega
eigendur stofnfjár að fengnu áliti
Fjármáleftirlitsins um það, hvort
þessi áform rækjust á við sýn eft-
irlitsins á málið.
Á fundi stjórnarformanns, spari-
sjóðsstjóra og lögmanns SPRON
með fyrirsvarsmönnum Fjármála-
eftirlitsins 24. október kom í ljós að
eftirlitið leit á væntanlega kaupend-
ur sem sameiginlega eigendur að
virkum eignarhlut. Yrði ekki sótt
um leyfi til slíks eignarhalds gæti
það varðað sviptingu atkvæðisrétt-
ar. Síðar þennan dag hafði stjórn
SPRON boðað blaðamenn til fund-
ar þar sem tilkynna átti um tilboðið
og útborgun samkvæmt því. Í ljósi
afdráttarlausrar afstöðu Fjármála-
eftirlitsins var hætt við áformin,
enda sýnt að eftirlitið myndi hafna
þeim með sömu rökum og það hafði
gert gagnvart bæði Búnaðarbank-
anum og Starfsmannasjóðnum. Á
boðuðum blaðamannafundi var í
staðinn rætt um afstöðu Fjármála-
eftirlitsins til tilboðs Starfsmanna-
sjóðs SPRON. Rétt þykir að þetta
komi fram þegar stjórnin stendur
frammi fyrir fullyrðingum um að
hafa ekki reynt að gæta hagsmuna
stofnfjáreigenda. Eins og ofan-
greint dæmi sýnir má segja að
stjórnin hafi þvert á móti gengið
eins langt og framast var unnt í við-
leitni sinni til þess að gæta hags-
muna þeirra stofnfjáreigenda sem
vilja selja stofnfé á hærra verði,“
segir í yfirlýsingu stjórnar SPRON.
Yfirlýsing frá stjórn Sparisjóðs Reykjavíkur og nágrennis
Svipting at-
kvæðisréttar
vofði yfir
ÞRIGGJA ára áætlun um rekstur,
framkvæmdir og fjármál Reykjavík-
urborgar árin 2004–2006 var sam-
þykkt í borgarstjórn Reykjavíkur á
fimmtudagskvöld með átta atkvæð-
um meirihlutans. Minnihlutinn sat
hjá, sagði oddviti sjálfstæðismanna
að forsendur fyrir áætluninni væru
að mörgu leyti mjög veikar.
Í máli Þórólfs Árnasonar borg-
arstjóra kom fram að vegna flýti-
framkvæmda á vegum borgarinnar
á þessu og næsta ári, fyrir um 3,7
milljarða króna, verði stofnað til allt
að 5,1 milljarðs króna halla á fyrri
hluta tímabilsins. Hann verði jafn-
aður út með afgangi á síðari hluta
tímabilsins, þ.e. 2005–2006.
Í umræðunum 6. mars sagði
Björn að miðað við áætlunina
myndu hreinar skuldir borgarsjóðs
og fyrirtækja í eigu borgarinnar
hækka um 1.500% á tímabilinu
1993–2006. Þórólfur sagði að eðli-
legra væri að miða við árið 1994
þegar R-listinn tók við völdum.
Sagði hann tölur Björns ekki hafa
verið á sambærilegu verðlagi.
„Hið rétta er að áætluð aukning
hreinna skulda samstæðunnar [þ.e.
án lífeyrisskuldbindinga] frá 1994–
2006 er um 584%,“ sagði borgar-
stjóri. Ef miðað væri við árið 1993,
eins og sjálfstæðismenn vildu gera,
hækki hreinar skuldir borgarsjóðs
um 21% á tímabilinu 1993–2006, en
sömu skuldir lækki hins vegar um
25% á tímabilinu 1994–2006. Heild-
arskuldir borgarsjóðs, þ.e. með líf-
eyrisskuldbindingum, lækki um 4%
frá 1994–2006 miðað við áætlunina.
Þá hækki heildarskuldir samstæð-
unnar um 277%, að mestu vegna
fjárfestinga Orkuveitu Reykjavíkur.
Á sama tíma séu fjárfestingar borg-
arsjóðs 46,6 milljarðar króna frá
1995–2006 og heildarfjárfestingar
samstæðunnar 131 milljarður
króna.
Þórólfur sagði rekstrartekjur
aukast frá 2003 til 2006 um 6 millj-
arða. Eignaaukning á tímabilinu
væri 10 milljarðar króna, borgar-
sjóður væri rekinn með hagnaði og
góður afgangur væri til fjárfestinga
á hverju ári. Rekstrartekjur sam-
stæðunnar aukist frá árinu í ár úr
51 milljarði í 61 milljarð árið 2006
og eignir samstæðunnar aukist úr
177 milljörðum upp í um 199 millj-
arða.
Mikil óvissa um
margar forsendur
Björn Bjarnason, oddviti sjálf-
stæðismanna, sagði mikla óvissu
vera um marga grunnþætti í áætl-
uninni. „Varðandi skuldamálin og
þróun skuldanna þá ætla ég ekki
frekar að fara að ræða þessi reikn-
ingsskil. Það liggur alveg ljóst fyrir
að við höfum lagt fram með skýrum
rökum hvernig við komumst að
þeirri niðurstöðu sem við bendum á
og það hefur ekkert haggað henni.“
Björn sagði frávikin svo mikil að
til lítils væri að ræða einstaka tölur
í áætluninni. Mikil óvissa væri um
fjölgun íbúa á svæðinu, fjölda hús-
bygginga og hvað varðar 30% við-
bótarframlag, sem gert sé ráð fyrir
úr framkvæmdasjóði aldraðra
vegna uppbyggingar hjúkrunar-
rýma. „Þegar ég les þetta plagg og
fer yfir það eru ýmsar meginfor-
sendur enn óljósar og þess vegna
kannski ekki ástæða til að ræða
þetta mjög ítarlega hér,“ sagði
Björn.
Þórólfur sagði að alltaf væri
ákveðin óvissa á ferðinni þegar litið
sé fjögur ár fram í tímann. Hann
telji að varlega sé stigið til jarðar í
áætluninni. Það sé varlega áætlað
að fólksfjölgun verði 1% á tíma-
bilinu og eins væri fjöldi íbúða á ári
varfærnislega áætlaður.
Hrein skuldaaukning
1994–2006 584%
Sjálfstæðisflokk-
ur segir forsend-
ur fyrir þriggja
ára áætlun veikar
Morgunblaðið/Kristinn
Þórólfur Árnason borgarstjóri (t.v.) gerði grein fyrir fjárhagsáætlun til
næstu þriggja ára. Með á myndinni er Árni Þór Sigurðsson borgarfulltrúi.
BIRGIR Sigurðsson, skipstjóri á
Mörtu Ágústsdóttur GK 31, var í
janúar síðastliðnum dæmdur í Hér-
aðsdómi Reykjaness til greiðslu á
400 þúsund króna sekt ellegar
sæta varðhaldi í 44 daga fyrir veið-
ar umfram aflaheimildir. Hann er
ósáttur við dóminn og segist vera
fórnarlamb óréttláts kvótakerfis.
Marta og Eldhamar GK 13 eru í
eigu útgerðarfélagsins Eldhamars
ehf. í Grindavík en skipstjóri síð-
arnefnda skipsins og Birgir voru
dæmdir fyrir að veiða umfram afla-
heimildir í maí í fyrra. Útgerð-
armaður og skipstjóri Eldhamars
var þá veikur og féllst Birgir á að
fara á túr í hans stað. Í dómnum
var Birgi gefið að sök að hafa land-
að 5.356 kílóum af þorski umfram
aflaheimildir.
Erfitt var að fá kvóta og búið
var að leggja Mörtu sökum verk-
efnaskorts. Eldhamar ehf. hafði
fengið vilyrði fyrir 50 tonna leigu-
kvóta frá kvótaeigendum á Horna-
firði en ekki hafði verið gengið
formlega frá kaupunum. Skipið
Eldhamar hafði veitt um 30 tonn af
kvótanum á þessum tíma og í
skeyti sem Fiskistofa sendi útgerð-
inni var henni gefinn frestur til 15.
maí til að útvega veiðiheimildir.
Fimmtándi maí rann upp en það
var ekki fyrr en í júní sem gengið
var frá leigu á 50 tonna þorsk-
kvóta.
Um haustið var Birgi birt ákæra
frá ákæruvaldinu þar sem honum
og útgerðarmanninum er m.a. gefið
að sök að hafa brotið á umgengni
við nytjastofna sjávar. Birgir segir
þetta vera algera svívirðu, hann
hafi aldrei hent fiski frá borði né
landað fram hjá heldur hafi hann
verið tímabundið kvótalaus og
dæmdur til að greiða sekt í stað-
inn. Útgerðarmaðurinn var líka
dæmdur til greiðslu á 400 þúsund
króna sekt og sömuleiðs var út-
gerðarfélagið dæmt til að greiða
400 þúsund kr. sekt.
Sér ekki fram á að
geta greitt sektina
Birgir segist hafa lækkað í
tekjum um 50% frá því honum var
sagt upp störfum í kjölfar samein-
ingar útgerðarfélaganna Þorbjörns
Fiskaness og Valdimars í Vogum
árið 2000. Þar hafði hann verið
skipstjóri á Ágústi Guðmundssyni í
18 ár með 9 manna áhöfn sem öll
missti vinnuna. Hann segist ekki
sjá fram á að geta greitt sektina
sem honum er gert að greiða.
„Mesta svívirðan er að þegar
kvótinn var settur á voru allir sjó-
mennirnir skildir eftir,“ segir Birg-
ir. Hann segir fjölmarga sjómenn
vera í sömu sporum og hann og
mikið atvinnuleysi í stéttinni.
„Þetta er það eina sem býðst, að
vera á kvótalausu skipi, og ofan á
allt er maður hundeltur af Fiski-
stofu sem er endalaust að reyna að
nappa okkur fyrir eitthvað svindl.
Þetta er alveg ótrúlega óréttlátt, ef
það hefði verið einhver brotavilji í
þessu þá væri þetta skiljanlegt, en
það var enginn brotavilji, heldur
var þetta yfirsjón. Mér finnst ótrú-
legt að það sé ekki litið fram hjá
því að þetta var allt greitt tilbaka,
það tapaði enginn neinu, ríkið tap-
aði ekki,“ segir hann.
Hann segir framtíðarástand í at-
vinnumálum velta algerlega á
kvótaeigendum.
„Við erum svo gjörsamlega háðir
þessum mönnum að það er engu
lagi líkt. Maður ímyndaði sér ekki
að ástandið yrði svona árið 2000.
Að fiskurinn í sjónum yrði eyrna-
merktur einhverjum greifum,“ seg-
ir hann.
Skipstjóri dæmdur fyrir veiðar
umfram aflaheimildir
„Þetta er
alveg ótrúlega
óréttlátt“
Morgunblaðið/RAX
Birgir Sigurðsson skipstjóri.
www.nowfoods.com