Morgunblaðið - 24.03.2003, Blaðsíða 26

26 MÁNUDAGUR 24. MARS 2003 MORGUNBLAÐIÐ
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100
 Símbréf 569 1329  Netfang bref@mbl.is
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
ÞEGAR þessi grein birtist hafa
Bandaríkjamenn hugsanlega þegar
ráðist inn í Írak án samþykkis Sam-
einuðu þjóðanna. Bandaríkjamenn
hafa lengi fengið að leika lausum
hala á alþjóðavettvangi án aðhalds.
Ástæðan er auðvitað sú að yfirleitt
hafa þeir verið að berjast fyrir mál-
um sem flestar frjálsar þjóðir hafa
talið „réttan málstað“. Bandaríkja-
menn hafa aldrei þurft að heyja stríð
sem þeir hafa átt á hættu að tapa.
Þetta átti við í seinni heimsstyrjöld,
þar sem þeir komu að stríðinu þegar
taflið var þegar farið að snúast gegn
Hitler. Síðan þá hafa Bandaríkja-
menn ávallt valið sér andstæðinga
þar sem þeir hafa haft margfaldan
herstyrk og þetta hefur valdið því að
smám saman hafa þeir náð að sann-
færa sjálfa sig um að þeir séu ósigr-
andi og eigi þar af leiðandi sjálfkrafa
rétt á að ákveða heimsskipan eftir
sínu höfði og hagsmunum.
Bandaríkjamenn hafa verið kall-
aðir verndarar hins frjálsa heims.
Allt frá því að George Bush yngri var
settur í embætti hefur þetta smám
saman snúist upp í andstæðu sína
þar sem Bandaríkjamenn eru í dag
helsta ógn við heimsfrið. Þeir hafa
borið Írak saman við Þýskaland eins
og það var árið 1938–39. Staðreyndin
er raunar sú að eina ríkið í heiminum
sem líkist Þýskalandi þess tíma að
einhverju leyti eru Bandaríkin sjálf.
Hitler náði að telja Þjóðverjum trú
um að þeim bæri að skipa æðsta sess
í heiminum og að Germanir væru
herraþjóðin sem ætti að drottna yfir
öðrum þjóðum.
Bandaríkjamenn vilja það sama og
ástæðan nú er sú að Bandaríkja-
menn einir viti hvað hinum sé fyrir
bestu. Einkennin eru þau sömu og
afleiðingarnar munu verða þær
sömu. Stórveldi sem þetta hafa reynt
hafa öll liðið undir lok þar eð frjálsar
þjóðir hafa ávallt myndað breiðfylk-
ingu sem tekist hefur að brjóta stór-
veldið á bak aftur.
En á sama hátt og ég er sannfærð-
ur um að Hitler afvegaleiddi þýsku
þjóðina og fyllti hana af lygum um að
hann væri eina von þýsku þjóðarinn-
ar um að unnt væri að endurbyggja
Þýskaland úr rústum fyrri heims-
styrjaldar þá veit ég að núverandi
stjórn í Bandaríkjunum hefur tekist
að afvegaleiða sína þjóð og telja
henni trú um að árásarstríð gegn
bjargarlausri þjóð sé leiðin til að
verja Bandaríkin gegn hryðjuverk-
um. Auðvitað sér hver hugsandi
maður að þetta er fullkomin firra.
Árásin mun þvert á móti efla hryðju-
verkamenn í þeirri trú að Banda-
ríkjamenn séu útsendarar hins illa.
Bandaríkin munu mála sig út í horn
ásamt Ísraelsmönnum og þeir sem
munu verða verst úti þegar upp er
staðið eru þessar tvær þjóðir.
Frakkar, Þjóðverjar og Rússar
þekkja raunverulegar afleiðingar
stríðs á meðan Bandaríkjamenn
haga sér eins og fílsungi í postulíns-
verslun.
Vonandi tekst með sameiginlegu
átaki að koma vitinu fyrir þá áður en
það verður um seinan.
INGI KARLSSON,
framkvæmdastjóri,
Garðarsbraut 73, Húsavík.
Verndarar hins
frjálsa heims?
Frá Inga Karlssyni
Í TILEFNI mikils samdráttar í sölu
málverka og annarra listmuna er hér
með lögð fram athyglisverð hug-
mynd til að bæta
úr ástandinu.
Hugmynd þessi
er fengin frá Hol-
landi en þar hefur
hún verið fram-
kvæmd í rúmlega
4 ár. Árangurinn
er ótrúlegur.
Vaxtalaust lán
Í Hollandi hef-
ur tiltekinn menningarsjóður það
hlutverk að auka verslun með list-
muni. Þessi sjóður greiðir niður
vexti af láni vegna listmunakaupa.
Hollenska leiðin, ef svo má kalla, hef-
ur virkað sem vítamínsprauta á
kaupendur og þar með verslun með
listmuni.
Hvernig virkar kerfið?
Hafi kaupandi áhuga á málverki
fer hann til viðurkennds málverka-
sala og skoðar sig um. Ef kaupanda
líst vel á tiltekið málverk staðgreiðir
hann 20% af kaupverði og fyllir út
eyðublað, sem málverkasalinn út-
vegar, þar sem kaupandinn fer fram
á lán fyrir afgangi kaupverðs. Láns-
umsóknin er svo send til viðkomandi
banka. Ef bankinn samþykkir láns-
umsóknina er umrædd upphæð (80%
kaupverðs) greidd inn á reikning
málverkasalans. Þá er aðeins eftir að
afhenda hið keypta málverk.
Kaupandinn greiðir því næst eft-
irstöðvar lánsins á allt að þremur ár-
um. Hitt er, að meirihluti kaupenda í
Hollandi greiðir lán sitt á 4–6 mán-
uðum.
Vitanlega gilda nánari reglur um
kerfið í Hollandi. Þannig er hámark
láns um kr. 550.000. Lágmark upp-
hæðar er um kr. 35.000. Ennfremur
gildir kerfið aðeins um núlifandi
listamenn, fædda eftir 1945. Kaup-
endur verða og að hafa búið í Hol-
landi í a.m.k. 1½ ár.
Stórsnjöll hugmynd
Margir álíta að hinn íslenski lista-
verkamarkaður sé nánast að hruni
kominn. Ástæðurnar eru margar en
eftirtektarvert er hversu fáir leggja
til úrbætur. Spyrja má hvort rödd
listamanna sé ekki heldur dauf mið-
að við aðstæður?
Ofangreind hugmynd er hins veg-
ar ódýr og einföld og hefur valdið
fjörkipp í sölu listmuna í Hollandi.
ÓLAFUR REYNIR
GUÐMUNDSSON,
lögfræðingur.
Listagóð hugmynd
Frá Ólafi Reyni Guðmundssyni
Ólafur Reynir
Guðmundsson