Morgunblaðið - 19.07.2003, Page 4

FRÉTTIR
4 LAUGARDAGUR 19. JÚLÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
FJÖLDI manns var að baða sig í bláa lóninu í
Mývatnssveit þegar þessi loftmynd var tekin í
sumarblíðunni í vikunni. Enn er engin aðstaða
við lónið en það er myndað af affalli úr borholu
í Bjarnarflagi. Ferðamenn láta það þó greini-
lega ekki aftra sér frá því að busla og baða sig í
því.
Pétur Snæbjörnsson, hótelstjóri og forseti
Baðfélags Mývatnssveitar, segir 56% allra er-
lendra ferðamanna hér á landi koma í Mývatns-
sveitina og langflesta þeirra keyra fram hjá
lóninu. Margir þeirra noti þá tækifærið og baði
sig þótt heldur sé varað sé við því þar sem vatn-
ið geti verið mjög heitt. „Við erum nú að vinna í
því að lónið verði flutt um einn kílómetra til
suðurs og að komið verði upp aðstöðu og höfum
fengið Landsvirkjun til liðs við okkur í því efni.
Við erum búnir að fá framkvæmdaleyfi hjá
hreppnum til þess að flytja lónið og við munum
gera það í haust og vonandi opna betri aðstöðu
næsta vor,“ segir Pétur.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Ferðamenn busla í bláu lóni
FRAMKVÆMDIR við breikkun Reykjanes-
brautar eru í fullum gangi. Brynjar Brjáns-
son, verkfræðingur hjá Ístaki hf,, segir að
vinnunni miði ágætlega. „Við fylgjum okkar
verkáætlun en gert er ráð fyrir að þessu
ljúki í júní á næsta ári,“ segir Brynjar. Ríf-
lega 30 manns koma að vinnunni núna en að
sögn Brynjars á þeim eftir að fjölga. Breikk-
unin fer fram í fimm áföngum og á vænt-
anlega eftir að vera til aukins hagræðis og
öryggis fyrir umferð um Reykjanesbrautina.
Breikkun
Reykjanes-
brautar í full-
um gangi
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
HLÝNUN jarðar vegna gróður-
húsaáhrifa gæti orðið allt að þrefalt
meiri á næstu öld en hingað til hefur
verið talið. Þetta kemur fram í tíma-
ritinu New Scientist þar sem helstu
loftslagsfræðingar heims segja frá
niðurstöðum sínum. Þeir telja að
kólnunaráhrif mengunarvalda í and-
rúmslofti, á borð við sótagnir og
brennisteinsdropa, hafi til þessa ver-
ið vanmetin. Slík efni hafi undanfarin
hundrað ár varið jörðina fyrir allt að
75% gróðurhúsaáhrifa með því að
draga úr áhrifum sólarljóss. Líftími
þeirra í andrúmslofti er hins vegar
mun styttri en líftími gróður-
húsalofttegunda og því mun hlutfall-
ið smám saman breytast svo að áhrif
sótagna verða sífellt minni.
Erfitt að segja til um áhrifin
Halldór Björnsson, veðurfræðing-
ur hjá Veðurstofu Íslands, segir að
áhrif sótagna og brennisteinsdropa
séu vel þekkt en hins vegar hafi ekki
farið fram staðgóðar mælingar á
áhrifum þeirra fyrr en nýlega.
„Flæði þessara agna um andrúms-
loftið er mjög illa þekkt. Áhrifin sem
þær hafa eru ýmist til kólnunar eða
hlýnunar og erfitt er að sjá hver
heildaráhrifin eru,“ segir Halldór.
Hann segir sótefnin aðallega
koma frá vélum sem brenna kolefna-
eldsneyti, bruna lífmassa og brún-
kola, en víða í SA-Asíu séu brúnkol
notuð til eldunar og húshitunar.
Mun verri horfur en áður
Lofthiti á jörðinni hækkaði um
0,6°C á síðustu öld og hefur alþjóð-
legur rannsóknahópur um loftslags-
breytingar, IPCC, gert ráð fyrir að
hækkunin hefði orðið 0,8°C ef ekki
hefði komið til kælingaráhrifa sót-
agna. Samkvæmt niðurstöðum ný-
legs fundar vísindamanna í Berlín
hafa kælingaráhrifin haft mun meira
að segja og hefði lofthiti hækkað um
2,4°C á síðustu öld án þeirra. Svo
virðist sem loftslag jarðar sé mun
viðkvæmara fyrir gróður-
húsalofttegundum en hingað til hef-
ur verið talið. IPCC hefur einnig
gert ráð fyrir að hlýnun á jörðinni
næstu hundrað árin verði á bilinu
1,4°C og allt upp í 5,8°C ef magn
gróðurhúsalofttegunda heldur
áfram að aukast.
Berlínarfundurinn gerir hins veg-
ar ráð fyrir að hlýnun verði jafnvel
allt upp í 7°C til 10°C í versta falli.
Vísindamenn ræða gróðurhúsaáhrifin
Hitastig jarðar
gæti hækkað
hratt á næstu öld
TÓFAN hefur ekki látið fuglana
í friði í Breiðuvík á Vestfjörðum
í sumar. Að sögn Kerans Stue-
land Ólasonar, bónda í Breiðu-
vík, hefur hann veitt um 120 refi
sem af er árinu, en í meðalári
veiðast um 70. Keran sér um
veiðar í Rauðasandshreppi.
„Mér sýnast margar tófur
koma af öðrum svæðum hingað.
Fyrst á veturna veiði ég ungar
tófur, en veiði síðan nokkrar
gamlar þegar liðið er á veturinn,
sem bendir til þess að þær hafi
komið inn á svæðið nýlega.“
Varp kríu og æðarkollu er í
hættu þar sem tófan er annars
vegar, svo dæmi séu tekin. „Svo
er aldrei að vita hvenær tófan
ræðst á lambféð og þá er fjand-
inn laus,“ segir Keran. „Ég varð
vitni að því fyrir um þremur ár-
um að tófur veiddu kindur sam-
an í hópum og það hafði ég aldr-
ei séð áður. Kindurnar lágu úti
og veiddi ég einar fjörtíu tófur á
vikutíma.“
Fífldjarfari hegðun
„Hegðunarmynstrið hefur
einnig breyst hjá tófunni,“ segir
Keran. „Hún sækir nú mun nær
mannabústöðum en ég hef áður
séð og liggur alveg í varpinu í
túninu hjá okkur. Hér rétt við
tjaldsvæðið er kríuvarp og hún
virðist alveg óhrædd við að
þvælast þar, jafnvel rétt við
tjöldin.“ Segist Keran ekki hafa
hugmynd um hverju þessi
breytta hegðun sæti.
Sömuleiðis hættir tófan sér
efst í Látrabjarg til ætisleitar.
„Hér efst í bjarginu eru nær
engir fuglar lengur vegna þess
að tófan læðist niður fyrstu
gangana og hreinsar allt, þó í
bjargi sé,“ útskýrir Keran.
Síðastliðinn vetur var mjög
góður fyrir tófuna að mati Ker-
ans. „Bæði var nóga fæðu að fá
og öll greni þurr, svo ekki kem-
ur á óvart að svo mikið sé af
henni í ár. Ég veiddi eina í vor
sem enn var ógotin og hafði
þrettán yrðlinga. Ef hver tófa
hefur annað eins og allir komast
á legg, er ekki nema von að
henni fjölgi fljótt.“
Nauðsyn að halda
stofni í skefjum
Keran segir nauðsynlegt að
halda stofninum í skefjum, því
öllu fuglalífi stafi stórhætta af
tófunni. „Ég tel nauðsynlegt að
bregðast við fjölgun tófunnar.
Ég hef verið í sambandi við aðr-
ar skyttur víða um land og er
sagan sú sama um allt, að henni
fari fjölgandi. Engin hætta er á
að henni verði útrýmt, en nauð-
syn að halda henni í skefjum,“
segir hann.
Mikið um tófu
á Vestfjörðum
Tófan
hreinsar
varpið
NÚ ERU um 300 manns við vinnu á
virkjunarsvæðinu, á vegum Impr-
egilo og undirverktaka þess, eink-
um Arnarfells, Eyktar og Héraðs-
verks. Stærstu verkefnin nú eru
gerð þrennra jarðganga við Kára-
hnjúka og Fljótsdalsheiði. Við
Kárahnjúka eru tvenn hjáveitu-
göng í stæði Kárahnjúkastíflu
sprengd og boruð frá miðju til
beggja átta og gert ráð fyrir að
Jöklu verði veitt um þau í október
nk. Að því er fram kemur á heima-
síðu Kárahnjúkavirkjunar eru
hjáveitugöngin nú orðin samtals
160 metra löng af alls 1.600 metr-
um. Brátt verður byrjað að vinna
við gangagerðina allan sólarhring-
inn. Á Teigsbjargi á Fljótsdalsheiði
eru bormenn komnir 220 metra inn
í fjallið í fyrstu aðkomugöngum.
Nokkuð treglega mun hafa geng-
ið að fá íslenskan mannskap á öll
þau stóru vinnutæki sem nú eru
komin á virkjunarsvæðið enda eru
mikil umsvif í mannvirkjagerð víða
á Íslandi og menn uppteknir við
ýmis verk um land allt.
Morgunblaðið/Steinunn Ásmundsdóttir
Á þessum stað verður Jökla leidd í hjágöng meðan á stíflugerð stendur.
Gengur vel með
hjáveitugöng