Morgunblaðið - 09.08.2003, Side 33
Aðrir 20
Alls tilkynningar 2012
Ástæður tilkynninga er bárust ár-
ið 2002:
grunur um afbrot/ skemmdarverk barns 607
grunur um áfengis-/
vímuefnaneyslu foreldra 372
grunur um vanrækslu barns 362
grunur um neyslu barns á áfengi/
vímuefnum 157
barn stefnir eigin heilsu og
þroska í hættu 153
grunur um að barn sé beitt
kynferðisl. ofbeldi 90
grunur um að barn sé beitt
líkaml. ofbeldi 83
erfiðleikar barns í skóla/ skólasókn áfátt 40
veikindi foreldra 40
grunur um að barn sé beitt
andlegu ofbeldi 26
grunur um að barn hafi beitt
annað barn ofb. 13
annað 69
Fjöldi tilkynninga alls: 2012
Hvað er gert þegar
tilkynning berst?
Alltaf er leitast við að tryggja rétt-
aröryggi fjölskyldna og áhersla lögð
á góða samvinnu foreldra og starfs-
fólks.
Eftir viðtal við tilkynnanda taka
starfsmenn barnaverndar ákvörðun
um hvort tilefni sé til að hefja könn-
un máls. Skal það gert innan 7 daga
frá því tilkynning berst. Foreldrar
eru ávallt látnir vita að tilkynning
hafi borist og hvaða ákvörðun hafi
verið tekin í framhaldinu. Ef rök-
studdur grunur leikur á að tilefni sé
til frekari athugunar á aðstæðum
barnsins er hafin könnun máls og
skal hún að öllu jöfnu ekki vara leng-
ur en í þrjá mánuði. Þess er gætt að
könnunin sé ekki umfangsmeiri en
þörf krefur en markmið hennar er að
afla sem gleggstra upplýsinga um
hagi og aðstæður barnsins. Að jafn-
aði er fundað með forsjáraðila barns
og samráð haft við foreldra um hvar
upplýsinga er leitað. Lögð er áhersla
á að ræða við barnið sjálft. Ef ástæða
þykir til er farið á heimili barnsins
og aðstæður allar kannaðar eftir
bestu getu. Leiði könnun í ljós að
bæta þurfi aðstæður barnsins er fjöl-
skyldan studd til þess með ýmsum
stuðningsúrræðum eftir því hver
vandi hennar er.
Ef ekki þykir ástæða til frekari af-
skipta á grundvelli barnaverndar-
laga að lokinni könnun máls er for-
eldrum tilkynnt um það bréflega.
Fósturvistanir barna
Það að barn flytji burt af heimili
foreldra sinna í skemmri eða lengri
tíma og fari á fósturheimili er æv-
inlega stór ákvörðun fyrir bæði
barnið og fjölskyldu þess. Ekki er
hægt að alhæfa og segja að börn séu
vistuð í fóstur af því að aðstæður séu
svona eða hinsegin. Engin ein
ástæða liggur að baki fósturvistun
barns, um margs konar vanda fjöl-
skyldunnar getur verið að ræða. Þó
eiga þessi börn það sameiginlegt að
aðstæður á heimili þeirrra eru óvið-
unandi á einn eða annan hátt og úr-
ræði af hálfu hins opinbera duga
ekki til að bæta þar um, þannig að
barnið geti verið áfram á heimilinu
og notið þar þeirrar umönnunar sem
það á rétt á skv. ísl. lögum.
Ef vista þarf barn lengur en 6
mánuði utan heimilis, er slík vistun
gerð með milligöngu barnaverndar-
yfirvalda í því sveitarfélagi þar sem
barnið býr, í samvinnu við Barna-
verndarstofu sem hefur yfirsýn yfir
þau fósturheimili sem geta tekið til
sín börn. Barnaverndarstofa veitir
leyfi til að gerast fósturforeldrar eft-
ir að ítarleg úttekt hefur farið fram á
högum viðkomandi heimilis.
Fjöldi fósturbarna
í Reykjavík
Í lok árs 2002 voru 150 börn vistuð
á fósturheimilum á vegum Reykja-
víkurborgar, þar af voru 107 börn
vistuð í varanlegu fóstri, og 43 börn
vistuð í tímabundnu fóstri.
Börn þessi eru ýmist vistuð hjá
vandalausum sem tekið hafa börnin
að sér, eða í svokölluðum ætt-
ingjafóstrum, þar sem ömmur/afar
eða aðrir nákomnir ættingjar hafa
tekið barnið að sér í fóstur. Sl. þrjú
ár hafa einnig verið nokkur tilfelli
þar sem forsjárlausir feður hafa ver-
ið leitaðir uppi af barnaverndaryfir-
völdum og þeir komið inn í líf barna
sinna á jákvæðan og góðan hátt, búið
börnum sínum heimili á meðan mæð-
urnar hafa tekið á vanda sínum.
Greiðslur til fósturforeldra
Óhætt er að fullyrða að fósturfor-
eldrar verða ekki ríkir af því að taka
barn í fóstur.
Hjá Reykjavíkurborg hefur verið
miðað við að greiða sem samsvarar
tvöföldu barnameðlagi á mánuði með
barni sem vistast í varanlegt fóstur,
og sexföldu barnameðlagi með barni
sem vistast í tímabundnu fóstri.
Undantekningar frá greiðslum þess-
um eru gerðar ef um t.d. alvarlega
fötlun barns er að ræða eða annað
það sem krefst sérlegrar umönnunar
og aukaútgjalda. Að öðru leyti eru
fósturforeldrar barna í varanlegu
fóstri jafnan framfærsluskyld gagn-
vart fósturbarninu.
Á árinu 2002 greiddi Reykjavíkur-
borg 51.494.280 kr. vegna vistunar
barna í varanlegu fóstri, eða 40.102
kr. á mánuði með hverju barni.
Reykjavíkurborg greiddi árið
2002 38.687.932 kr. vegna vistunar
barna í tímabundnu fóstri eða 74.927
kr. á mánuði með hverju barni.
Dugmiklir fósturforeldrar
Fjölskyldur þær sem velja að
opna heimili sín fyrir börnum sem
þurfa að vistast utan foreldrahúsa
vinna óeigingjarnt og gott starf í
langflestum tilvikum. Með því að
gerast fósturheimili er jafnframt
verið að játast því að opna heimili
sitt fyrir opinberum aðilum sem
reglulega eiga skv. barnavernd-
arlögum að venja komur sínar á
heimilið, bæði til þess að hitta barnið
og ganga úr skugga um að vel sé um
það hugsað og einnig til þess að
styðja fósturforeldrana í því hlut-
verki sem þau eru í. Umgengni fóst-
urbarna við foreldra sína fer í
einstaka tilfellum einnig fram á
fósturheimilinu, þó algengast sé að
umgengni fari fram utan fóstur-
heimilis.
Barn sem vistast á fósturheimili
hefur í langflestum tilvikum að baki
erfiða reynslu og í sumum tilfellum
alvarlega vanrækslu til lengri eða
skemmri tíma. Slík börn geta verið
illa á sig komin bæði líkamlega og
andlega þegar fósturvistun hefst og
þurfa því á mikilli og góðri umönnun
að halda. Þau þurfa gjarnan sitt eigið
fang að sitja í, þar sem umönnunar-
aðilinn hefur góðan tíma handa
barninu, ótakmarkaða þolinmæði og
kærleiksríka umönnun. Þær fóstur-
fjölskyldur sem tekið hafa að sér
börn er koma úr erfiðum aðstæðum
vita að þetta er þrotlaus vinna sem
öll fjölskyldan tekur þátt í, jafnt hin-
ir fullorðnu sem og börn fósturfor-
eldranna, sem gjarnan upplifa að
fósturbarnið tekur frá þeim þann
tíma sem þau áður áttu óskiptan með
foreldrum sínum. Óhætt er að full-
yrða að á Íslandi eru margar mjög
dugmiklar og góðar fóstur-
fjölskyldur sem hafa tekið þátt í því
að auðga æsku barna sem virkilega
hafa þurft á því að halda. Ef um var-
anlega vistun barns er að ræða er
mikilvægt að fósturforeldrar sjái
mikilvægi þess að rúm sé fyrir for-
eldra og systkini barnsins í formi
einhvers konar samskipta, bréfa-
skrifa, símtala eða jafnvel bara í
formi jákvæðra samtala um upp-
runalegu fjölskylduna.
Barnavernd Reykjavíkur
Barnavernd Reykjavíkur er
vinnustaður með alls 23 starfsmenn,
þar sem valinn maður er í hverju
rúmi, starfshópur sem hefur á að
skipa reynslumiklu fólki sem er
óhrætt við að horfast í augu við sárs-
auka barna og kann að bregðast við
honum.
Hjá Barnavernd Reykjavíkur eru
hagsmunir barnsins ætíð hafðir að
leiðarljósi í allri þeirri vinnu sem þar
fer fram. Mikil áhersla er lögð á það
að tryggja réttarstöðu barna á sem
bestan hátt. Starfsfólk Barnavernd-
ar er þjálfað í því að tala við börnin
og fá þeirra sjónarmið fram, sem
ætíð er gert ef aldur og þroski barns-
ins leyfir, nema sérstakar aðstæður
mæli gegn því. Ef hagsmunir barns
og foreldris skarast er það hlutverk
barnaverndaryfirvalda að taka af-
stöðu með barninu og tryggja því
viðunandi uppeldisaðstæður.
Höfundur er framkvæmdastjóri
Barnaverndar Reykjavíkur.
SKOÐUN
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 9. ÁGÚST 2003 33
bílar
ALLTAF Á MIÐVIKUDÖGUM
SMÁAUGLÝSING
AÐEINS 995 KR.*
Áskrifendum Morgunblaðsins
býðst smáauglýsing fyrir aðeins 995 kr.*
Pantanafrestur er til kl. 12 á þriðjudögum.
* 4 línur og mynd.
HAFÐU SAMBAND!
Auglýsingadeild Morgunblaðsins sími 569 1111 eða augl@mbl.is
Á FIMMTUDAGINNALLTAF Á MIÐVIKUDÖGUM
! !
" !
# $% &'#
# $% '
()
*& *+* #
&& && *+ & #
flísar
Stórhöfða 21, við Gullinbrú,
sími 545 5500.
www.flis.is netfang: flis@flis.is
Allt fyrir baðherbergið