Morgunblaðið - 14.08.2003, Qupperneq 24

NEYTENDUR
24 FIMMTUDAGUR 14. ÁGÚST 2003 MORGUNBLAÐIÐ
BÓNUS
Gildir 14.–17. ágúst nú kr. áður kr. mælie.verð
Frosið súpukjöt, 1 fl. ............................ 299 399 299 kr. kg
Nýmjólk .............................................. 67 76 67 kr. ltr.
Léttmjólk ............................................. 67 76 67 kr. ltr.
Fetaostur í kryddbl., 240 g.................... 209 279 870 kr. kg
Ferskar svínakótel. m/beini .................. 499 599 499 kr. kg
Nýtt ísl. sumarkál................................. 99 189 99 kr. kg
Nýtt ísl. blómkál................................... 119 179 119 kr. kg
Nýtt ísl. kínakál.................................... 159 194 159 kr. kg
ESSÓ-stöðvarnar
Gildir til 27. ágúst nú kr. áður kr. mælie.verð
Freyju lakkrísdraumur, stór.................... 99 115 1.980 kr. kg
Freyju djúpur, 100 g............................. 129 149 1.290 kr. kg
Haribo stjernemix hlauppoki ................. 119 139 1.082 kr. kg
Göteb. Remi kex .................................. 149 175 1.192 kr. kg
11–11
Gildir 14.–20. ágúst nú kr. áður kr. mælie.verð
Eldbakaðar Fyrirtaks pitsur, 3 teg. ......... 399 589 399 kr. st.
Fyrirtaks brauðstangir........................... 299 479 299 kr. pk.
Prima hvítlauksolía .............................. 249 359 249 kr. st.
Campbells súpur, 3 teg. ....................... 99 159 99 kr. st.
LU prince súkkulaðikex, 2 pk................. 198 279 99 kr. st.
Lipton te, 5 teg. ................................... 189 269 189 kr. pk.
Beauvais gúrkur, 550 g ........................ 179 228 325 kr. kg
LU Domino kex .................................... 119 159 119 kr. pk.
FJARÐARKAUP
Gildir 14.–16. ágúst nú kr. áður kr. mælie.verð
Lambahjörtu........................................ 298 498 298 kr. kg
Kindahakk........................................... 598 798 598 kr. kg
Fylltar svínasíður.................................. 498 898 498 kr. kg
Londonlamb........................................ 898 1.198 898 kr. kg
Reykt folaldakjöt.................................. 398 698 398 kr. kg
Blómkál .............................................. 195 259 195 kr. kg
Spergilkál............................................ 195 438 195 kr. kg
HAGKAUP
Gildir 14.–17. ágúst nú kr. áður kr. mælie.verð
½ skrokkar pokar, bestu kaupin ............ 449 648 449 kr. kg
Goodfellas pitsur ................................. 229 449 229 kr. st.
Un. hakk ............................................. 699 999 699 kr. kg
Holta kjúklingabringur, úrb., magn-
pakkn. ................................................
1.499 1.798 1.499 kr. kg
KRÓNAN
Gildir 14.–20. ágúst nú kr. áður kr. mælie.verð
SS Mexico svínakótil., kryddlegnar......... 909 1.298 909 kr. kg
SS Mexico helgarsteik .......................... 979 1.398 979 kr. kg
SS koníaksl. grísahn.sneiðar úrb. .......... 839 1.198 839 kr. kg
SS koníaksl. grísabógssneiðar............... 559 798 559 kr. kg
Hatting frönsk smábrauð, fín, 12 st. ...... 199 279 17 kr. st.
Knorr SOW súpur, 8 teg. ....................... 119 149 119 kr. pk
Ota havre fras...................................... 219 239 584 kr. kg
Mónu rommý/kókosbar ........................ 298 369 298 kr. pk.
NÓATÚN
Gildir 14.–20. ágúst nú kr. áður kr. mælie.verð
Lambalæri, frosið................................. 598 799 598 kr. kg
Lambasúpukjöt ................................... 349 599 349 kr. kg
KS ½ skrokkur grillsagaður ................... 398 499 398 kr. kg
Rauðsprettuflök ................................... 599 899 599 kr. kg
Rófur .................................................. 99 239 99 kr. kg
Gulrætur ............................................. 139 199 139 kr. kg
Náttúru súpujurtir ................................ 89 129 89 kr. pk.
SELECT
Gildir til 27. ágúst nú kr. áður mælie.verð
Trópí í flösku, 330 ml ........................... 99 125 300 kr. ltr
Kit kat venjulegt, 48 g .......................... 65 85
Maryland kex, allar teg. ........................ 99 130
Appollo fylltar reimar............................ 99 140
Pringles, 200 g.................................... 189 238 950 kr. kg
Pringles, 50 g ...................................... 89 109 1.780 kr. kg
Sírius, 100 g rjómasúkkulaði ................ 129 180 1.290 kr. kg
Smarties pop-up ís .............................. 119 145
Premier Pirulo ís .................................. 99 135
Maxibon roll ís ..................................... 129 149
SPAR Bæjarlind
Gildir til 18. ágúst nú kr. áður mælie.verð
Svínabógur.......................................... 198 448 198 kr. kg
Svínabógssneiðar ................................ 248 498 248 kr. kg
K M formkaka, vanillu, 500 g ................ 198 245 198 kr. st.
K M formkaka, marmara, 500 g ............ 198 245 198 kr. st.
Móna buffaló bitar, 170 g..................... 198 226 198 kr. st.
Móna rex bitar, 200 g........................... 185 210 185 kr. st.
Vatnsmelónur ...................................... 98 168 98 kr. kg
Bláber USA, stórt box ........................... 198 238 198 kr. kg
UPPGRIP – Verslanir OLÍS
Ágústtilboð nú kr. áður kr. mælie.verð
Leo Go................................................ 79 90
Gajol gulur, hvítur, rauður ..................... 39 50
Homeblest, blátt.................................. 139 169
Homeblest, rautt.................................. 139 159
Samlokur, kaldar ................................. 199 235
ÞÍN VERSLUN
Gildir 14.–20. ágúst nú kr. áður kr. mælie.verð
Hvítlauks lambagrillsteik....................... 1.079 1.349 1.079 kr. kg
Sítrónu lambagrillsteik ......................... 1.079 1.349 1.079 kr. kg
La Baguette smábrauð, 10 st. í pk......... 249 299 25 kr. st.
Heinz tómatsósa, 680 g ....................... 129 167 180 kr. kg
Vanillu mjúkís, 2 ltr............................... 529 728 264 kr. ltr
Vilkó vöffluduft, 500 g .......................... 289 329 578 kr. kg
Mömmu ávaxtasulta, 400 g .................. 189 226 472 kr. kg
Orville popkökur, 85 g .......................... 159 Nýtt 1.860 kr. kg
Frissi fríski, 250 ml .............................. 49 59 196 kr. ltr
Helgartilboð
Verðupplýsingar sendar frá verslunum
Víða tilboð á lamba- og svínakjöti um helgina
MATVÖRUVERSLANIR og stór-
markaðir reiða sig í sífellt meira
mæli á markaðsrannsóknir til að
segja þeim hvernig skuli raða vörum
í versluninni til að viðskiptavinir
kaupi sem mest og eyði sem mestu.
„Þetta snýst allt um það að fá
kúnnann til að versla sem mest,“ seg-
ir Jóhannes Gunnarsson, formaður
Neytendasamtakanna. „Þetta eru
úthugsaðar aðferðir, sérfræðingar
eru búnir að finna út hvernig er best
að raða í þessar verslanir svo að
kúnninn versli sem allra mest.“
Gerðar hafa verið fjölmargar
rannsóknir á þessari markaðshegð-
un viðskiptavina stórmarkaða er-
lendis, en ekki hefur heyrst af slíkum
rannsóknum hér á landi. Íslenskar
verslanir eru þó duglegar við að nota
sér niðurstöður erlendu rannsókn-
anna.
Nokkrar aðferðir kaupmanna eru
reifaðar í grein á bandarísku síðunni
www.bankrate.com. Til dæmis reyna
kaupmenn oft að hafa dýrustu vör-
urnar af hverri tegund í augnhæð
viðskiptavina, en hafa ódýrari vörur
neðst. Vörur fyrir börn, svo sem leik-
föng og sælgæti, eru hins vegar helst
haft í augnhæð barna, eða í það
minnsta í seilingarfæri.
Svokallaðar dagvörur eru oftast
hafðar innst í versluninni til að við-
skiptavinir þurfi að fara um alla búð-
ina til að fá mjólk og brauð, og freist-
ast þá kannski til að kaupa eitthvað
annað sem þeir þurfa að fara framhjá
í leiðinni. Auk þess eru alltaf ýmsar
smávörur við kassana til að freista
fólks meðan það bíður eftir af-
greiðslu, svo sem sælgæti, tímarit og
ýmislegt annað smálegt.
Kaupmenn og framleiðendur
reyna oft að höfða til bragðlaukanna
með því að bjóða upp á smakk. Lykt
er líka áhrifarík, þannig sýna rann-
sóknir að lykt af nýbökuðu brauði
eykur matarlyst og fær fólk til að
kaupa meira matarkyns.
Forritið raðar í hillurnar
Nokkur fyrirtæki hér á landi nýta
sér sérstakan hugbúnað sem kallast
Spaceman, og byggir á hugmyndum
um svokallaðar rýmisráðstafanir.
Hugbúnaðurinn er mataður með
upplýsingum um ákveðið hillupláss
og ýmiss konar fjárhagsupplýsing-
um um vöruna, svo sem hversu mikið
hún selst og hver kostnaður við hana
er, og ráðleggur svo kaupmönnum
hvernig sé best að raða í hillurnar.
„Spaceman-hugbúnaðurinn bygg-
ist upp á því að neytandinn stýrir
kaupmanninum,“ segir Einar Ein-
arsson, framkvæmdastjóri hjá IMG,
sem er með umboð fyrir hugbúnað-
inn hér á landi. „Tekinn er hver vöru-
flokkur fyrir sig og framlegð og
markaðshlutdeild hverrar vöru ræð-
ur síðan plássinu sem það fær.“
Einar segir tvennt skipta kaup-
manninn mestu máli, veltuhraðann
og framlegð. „Plássið er fjárfesting
sem kaupmaðurinn vill hámarka arð-
semi út úr.“ Þær vörur sem seljast
mjög hratt og skapa miklar tekjur
vilji kaupmenn augljóslega hafa á
besta staðnum. Aðrar vörur hafa
aðra eiginleika, t.d. er ekki mikill
gróði af mjólkursölu en fólk kemur
sérstaklega í búðina til að kaupa
hana og kaupir þá gjarnan annað til
viðbótar.
„Almenna reglan í þessum fræð-
um sem Spaceman-hugbúnaðurinn
gengur út á er að setja þær vörur
sem eru vinsælar á góða staði,“ segir
Einar. Hann segir að í því samhengi
skipti markhópur vörunnar miklu
máli, t.d. er augnhæð konu og karla
oft ekki sú sama, og sérstaklega ekki
barna.
Einar segir mjög misjafnt hvernig
fólk kaupir mismunandi vörur. Sum-
ar vörur eru oftar keyptar vegna
skyndiákvörðunar, og þá skiptir upp-
stilling vörunnar kaupmanninn
miklu máli. Vörurnar sem stillt er
upp við kassana eru nær undantekn-
ingalaust vörur sem eru oft keyptar
eftir skyndiákvörðun, ólíkt t.d. mjólk
og brauði sem fólk fer í búðina til að
kaupa.
„Framstilling getur ráðið miklu
um hvaða vörumerki neytendur
kaupa,“ segir Einar. Ef búið er að
ákveða að kaupa pasta en ekki hvaða
tegund skiptir framsetning á vöru-
merkjunum miklu máli, þau sem eru
á bestu stöðunum seljast meira en
þau sem eru illa staðsett. „En auðvit-
að skiptir máli hversu tryggur við-
skiptavinurinn er viðkomandi vöru-
merki hversu mikið hann leggur á sig
til að finna rétta vörumerkið.“
Tilboð sem eru ekki tilboð
Þótt vara sé á tilboði þýðir það
ekki að neytandinn spari með því að
kaupa hana, sér í lagi ef hann hafði
ekki hugsað sér að kaupa hana til að
byrja með, segir Jóhannes frá Neyt-
endasamtökunum. Einnig er eitt-
hvað um að vara líti út fyrir að vera á
tilboði, og án þess að það sé tekið
fram að um tilboð sé að ræða álykta
neytendur oft að um tilboð sé að
ræða. Dæmi um þetta eru vörur sem
er komið fyrir á vinsælum tilboðs-
stöðum í verslunum, en kosta svo það
sama og varan hefur alltaf gert.
„Það er mikið atriði að fólk upplifi
það þannig að það sé að fá meira fyrir
peningana en venjulega,“ segir Ein-
ar frá IMG. „Það er komin viss hefð á
það að ef maður sér rekka úti á miðju
gólfi haldi maður að það sé tilboð, en
varan er kannski bara á fullu verði.“
Jóhannes segir fulla ástæðu til að
skoða mjög vandlega þessi svoköll-
uðu tilboð og bera til dæmis saman
sömu vöru frá öðrum framleiðanda.
Jafnvel þótt það sé sannarlega tilboð
á tiltekinni vöru þá getur verið að
sambærileg vara frá öðrum framleið-
anda sé jafnvel ódýrari. „Það er ekk-
ert sjálfgefið þó um sé að ræða tilboð
að menn séu að spara stórfé.“ Hann
segir neytendur verða að skoða hvort
þeir hagnist í raun af tilboðunum eða
hvort þeir séu bara að kaupa vöruna
vegna þess að hún er svo ódýr.
Hægt er að gera varúðarráðstaf-
anir til að kaupa ekki óþarfa, alveg
sama hversu mikla vinnu er búið að
leggja í að setja verslanirnar upp. Til
dæmis er góð regla að líta neðarlega í
hillurnar til að athuga hvort ódýrari
vara leynist þar. Jóhannes segir að
besta ráðið til að forðast að kaupa
óþarfa sé að gera minnismiða yfir
það sem vantar áður en lagt er af
stað og kaupa ekkert sem ekki er á
miðanum í versluninni. Annað ráð er
að fara ekki svangur að versla, og ef
börnin eru mjög rellin að reyna að
fara án þeirra.
Markaðsrannsóknir á viðskiptavinum stórmarkaða
Neytendur kortlagðir í
stórmarkaðinum
Gerðar hafa verið rannsóknir á hegðun neytenda í stórmörkuðum.
Hegðun neytenda í stórmörkuðum er þekkt og
raða margir kaupmenn vörum sínum með þessa
hegðun í huga, stilla dýrum vörum í augnhæð en
ódýrum neðarlega, og hafa sælgæti og tímarit við
kassana þar sem þetta er gripið á meðan beðið er.
brjann@mbl.is
GSM-símnotendur sem nota
fyrirfram greidd símkort,
Frelsi, frá Símanum geta nú
notað síma sína á ferðalögum í
yfir 90 löndum, en slíkt hefur
ekki verið hægt til þessa.
Til að hægt sé að nota síma
með Frelsi erlendis þarf að
skrá númerin hjá Símanum.
Áfram er greitt fyrirfram fyrir
símtöl innanlands, en þegar
síminn er notaður erlendis er
sendur reikningur fyrir notk-
uninni til notandans fyrir þeim
kostnaði, segir í fréttatilkynn-
ingu frá Símanum. Notendur
geta fylgst með notkun er-
lendis með því að fá SMS-
textaskilaboð eða tölvupóst
daglega með upplýsingum um
notkun erlendis, um leið og
Síminn fær upplýsingar um
notkunina frá erlendum far-
símafyrirtækjum.
Til að notendur yngri en 18
ára geti nýtt sér þessa þjón-
ustu þurfa þeir að fá einhvern
18 ára eða eldri til að gangast
í ábyrgð fyrir símnotkuninni
erlendis. Ábygðarmenn geta
þá fylgst með notkun erlendis
í gegnum SMS og tölvupóst og
geta látið loka fyrir þjón-
ustuna hvenær sem er.
Skipta yfir í áskrift
Í fyrirframgreiddri þjónustu
Og Vodafone, Málfrelsi, geta
þeir sem eru að fara til út-
landa skipt yfir í eftirágreidda
áskrift á meðan á ferðinni
stendur, segir Pétur Péturs-
son, forstöðumaður upplýs-
inga- og kynningarmála hjá
Og Vodafone. Kostnaður sem
var við að skipta frá einu kerfi
í annað hefur nú verið felldur
niður. Notendur þurfa að
koma í einhverja af verslunum
fyrirtækisins og skrifa undir
samning, og þurfa notendur
undir 18 ára aldri ábyrgðar-
mann.
Hægt að
nota
GSM-
Frelsi í
útlöndum