Morgunblaðið - 07.10.2003, Qupperneq 34

MINNINGAR
34 ÞRIÐJUDAGUR 7. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Kristján Magn-ússon fæddist í
Reykjavík 14. janúar
1931. Hann andaðist
á Landspítalanum
við Hringbraut 27.
september síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru hjónin Magnús
Ingimundarson
húsasmíðameistari,
f. 23. ágúst 1909, d.
20. júní 1983, og
Helga Kristín Krist-
jánsdóttir, f. 20.
september 1912, d.
4. apríl 1979. Systk-
ini Kristjáns eru Ingimundur, f.
14. janúar 1931, Vala Dóra, f. 8.
apríl 1937, og Jórunn, f. 3. júlí
1938.
Kristján kvæntist 12. apríl
1953 Pálínu Guðnýju Oddsdóttur,
f. 30. maí 1930. Foreldrar hennar
voru Oddur Bjarnason, f. 12. des-
ember 1886, d. 25. mars 1975, og
Guðrún Jónsdóttir, f. 29. septem-
ber 1888, d. 8. desember 1960.
Systir Pálínu er Sigríður, f. 16.
febrúar 1924. Kristján og Pálína
eiga dótturina Oddrúnu, f. 21.
ágúst 1951. Eiginmaður hennar
er Leifur Magnússon, f. 22. októ-
ber 1933. Synir þeirra eru: 1)
Kristján, f. 3. október 1980, sam-
býliskona hans er Helga Árna-
dóttir, f. 8. apríl 1977. 2) Magnús,
f. 16. janúar 1983,
unnusta hans er
Rakel McMahon, f.
21. ágúst 1983.
Kristján ólst upp í
Reykjavík, og um
sex ára skeið á
heimili móðurafa
síns, Kristjáns
Helgasonar, og
ömmu sinnar, Val-
gerðar Halldóru
Guðmundsdóttur.
Árið 1953 lauk hann
sveinsprófi í hús-
gagnabólstrun frá
Iðnskólanum í
Reykjavík, og árið 1969
meistararéttindum í ljósmyndun.
Jafnframt stundaði hann nám í
píanóleik í tónlistarskóla og í
einkatímum. Á árunum 1948–
1961 var hann píanóleikari í KK-
sextettinum og í hljómsveit
Björns R. Einarssonar. Lék síðan
með ýmsum djasshópum, og frá
1981 með eigin djasskvartett.
Hann vann við blaðaljósmyndun
á árunum 1958–1969, rak eigin
ljósmyndastofu frá árinu 1967,
og á árunum 1978–1998 með tví-
burabróður sínum Ingimundi.
Hann var virkur radíóáhugamað-
ur, með rekstrarleyfi frá árinu
1974. Útför Kristjáns verður
gerð frá Seltjarnarneskirkju í
dag og hefst athöfnin klukkan 15.
Látinn er í Reykjavík tengdafaðir
minn, Kristján Magnússon ljós-
myndari. Á fyrri starfsárum sínum
var hann einkum þekktur sem frá-
bær píanóleikari, fyrst á árunum
1948–1961 með KK-sextettinum og
Hljómsveit Björns R. Einarssonar,
en síðar fyrir merkt áhugastarf sitt
með ýmsum djasshópum.
Þau níu ár, sem Kristján lék með
KK-sextettinum, var vettvangur
þeirra ekki takmarkaður við Ísland,
því hljómsveitin lék einnig í Noregi,
Danmörku og Þýskalandi. Ómetan-
legar eru merkar segulbandsupp-
tökur Kristjáns af ýmissi tónlist
þeirra á æfingum, dansleikjum og
hljómleikum, og síðar voru notaðar
á CD-diskunum, „KK-sextettinn –
gullaldarárin“, sem gefnir voru út
árið 1998.
Á árunum 1981–1991 lék Kristján
á ný opinberlega með eigin djass-
tríói og djasskvartett, sem lögðu sitt
af mörkum til að endurreisa og efla
íslenskt djasslíf. Mér er sérstaklega
minnisstæð heimsókn hins fræga
bandaríska trompetleikara Chet
Baker til Reykjavíkur í febrúar 1985
og frábæra frammistöðu íslenska
tríósins undir forystu Kristjáns, sem
lék með honum á tónleikunum í Ís-
lensku óperunni.
Kristján var áratugum saman
virkur og vel metinn radíóáhuga-
maður, og fékk opinbert rekstrar-
leyfi árið 1974 með kallmerkinu
TF3KM. Í þessum tæknifræðum
var hann sérlega vel lesinn og fylgd-
ist ætíð grannt með öllum nýjungum
Frá árinu 1958 var aðalstarf Krist-
jáns hins vegar við ljósmyndun,
fyrstu 11 árin við blaðaljósmyndun,
en síðan með eigin ljósmyndastofu.
Á árunum 1978–1998 rak hann stof-
una sameiginlega með tvíburabróð-
ur sínum Ingimundi.
Á árunum 1969–1972 var hann í
prófnefnd Ljósmyndarafélags Ís-
lands og starfaði 1988–1990 sem
leiðbeinandi í ljósmyndun við Mynd-
lista- og handíðaskóla Íslands. Þá
hlaut hann árið 1964 verðlaun í ljós-
myndasamkeppni AB.
Oft er það sagt að við að eignast
börn breytist foreldrarnir. Slíkt get-
ur þó einnig haft hliðstæð áhrif á líf
hlutaðeigandi afa og ömmu, og ekki
fór á milli mála, að fæðing tveggja
sona okkar Oddrúnar, Kristjáns og
Magnúsar, hafði veruleg áhrif á líf
Kristjáns afa þeirra. Hann hafði alla
tíð augljósa ánægju af því að fylgj-
ast vel með uppvexti þeirra, skóla-
göngu og þroska, og eftirminnilegar
eru margar ferðir okkar með honum
og Pálínu tengdamóður minni, bæði
innanlands og erlendis. Í þeim ferð-
um voru einnig með okkur Sigríður
(Úa) ömmusystir og Hafsteinn mað-
ur hennar, sem alla tíð hafa verið
sonum okkar sem kærkomið „auka-
sett“ af afa og ömmu.
Í bernsku Kristjáns sonar okkar
sagði Kristján afi hans honum oft
ýmsar sögur frá því er hann sem
unglingur var í sveit á Bergsstöðum,
og þá ekki síst af hinum merka hesti
Skúrel. Svo vel heppnuð og lifandi
var þessi frásögn öll, að um nokkurt
skeið var Kristján yngri sannfærður
um að hann og afi hans hefðu verið
þarna saman í sveitinni! Nú á haust-
dögum, þegar yngri sonur okkar
Magnús var að byrja nám í Mynd-
listaskólanum, hóf Kristján afi hans
að kynna honum ýmis grunnatriði
hefðbundinnar svart/hvítrar filmu-
ljósmyndunar. Ætla má, að á þessu
stigi hafi tengdaföður minn grunað
hvert stefndi í veikindum sínum, og
ekki viljað láta þessa þekkingu sína
glatast úr fjölskyldunni.
Við þessi leiðarlok þakka ég
Kristjáni fyrir ánægjulega samfylgd
liðna áratugi, og mun minnast hans
um ókomna framtíð.
Leifur Magnússon.
Í dag kveðjum við föðurbróður
okkar Kristján Magnússon. Stjáni
og pabbi okkar voru svo líkir í útliti
að á yngri árum rugluðumst við
sjálfir oft á þeim bræðrum.
Þeir tvíburarbræður voru á marg-
an hátt afar samrýndir og nú þegar
við hugsum til baka sjáum við þá
vinnandi saman á trésmíðaverk-
stæði afa í Einholti 2; Stjáni bólstr-
arinn og pabbi smiðurinn. Stjáni
söðlaði síðan um og nam ljósmyndun
og starfaði sem slíkur allar götur
síðan. Leiðir þeirra bræðra áttu þó
eftir að liggja saman síðar því pabbi
ákvað sömuleiðis að leggja fyrir sig
ljósmyndun og svo fór að Stjáni tók
bróður sinn í læri og ráku þeir sam-
an ljósmyndastofu í Einholtinu í tvo
áratugi og voru annálaðir fagmenn.
Vinir og kunningjar litu gjarnan við
í Einholti og mátu þeir bræður það
mikils.
Tónlist skipaði ríkan sess í lífi
Stjána. Hann nam ungur píanóleik
og gat sér gott orð sem píanóleikari
og urðum við oft aðnjótandi þekk-
ingar hans og áhuga á tónlist.
Stjáni var okkur kær frændi og
þau Pála hafa alla tíð fylgst vel með
okkur og okkar fjölskyldum. Stjáni
lét sér annt um fjölskylduna og ekki
leyndi sér að hann var mjög stoltur
af dóttursonunum tveimur, Krist-
jáni og Magnúsi.
Stjáni var hress í viðmóti, gam-
KRISTJÁN
MAGNÚSSON
OG hver eru þau eiginlega? Hvern-
ig í ósköpunum er hægt að spyrja
svona? Ætti ekki sérhverju manns-
barni að vera það
fullljóst að Béin þrjú
sem nú láta mest að
sér kveða á vettvangi
alþjóðamála eða þá á
vígvöllum víða um
heim eru engin smá
Bé, heldur stóru Béin
þrjú, Bush, Blair og Berlusconi. Í ná-
vist þeirra fá sumir stjörnur í augun
eða geta naumast vatni haldið eins og
reyndar henti okkar menn, Davíð
Oddsson og Halldór Ásgrímsson á
sínum tíma í Prag. Þeir voru svo ólm-
ir með í gráa leikinn þramma að þeim
láðist gjörsamlega að bera ákvörðun
sína um stuðning við innrásina í Írak
undir Alþingi Íslendinga. Var það
ekki bara smávegis yfirsjón eða
gleymska af þeirra hálfu? Ha? Eða
voru þeir ef til vill að sleikja sig upp
við Bandaríkjaforseta til að missa
ekki spón úr aski sínum suður á Mið-
nesheiði? Svari nú sá sem svara kann.
Þangað leitar klárinn þar sem hann
fær bestu tugguna og enginn klár
klár vill missa af gömlu góðu tugg-
unni sinni.
Eftir þennan inngang verður að
mestu leyti fjallað um forsætisráð-
herra Ítala, Silvio Berlusconi. Sá sem
hér heldur á penna er nýbúinn að lesa
stórmerkilega bók, sem ber heitið
„The Dark Heart of Italy“ þ.e. „Hið
dökka hjarta Ítalíu“ eftir breska
blaðamanninn, Tobias Jones. Hann
var á ritstjórn The London Review of
Books og The Independant on
Sunday áður en hann flutti til Parma
1999. Bók hans kom út á þessu ári.
Berlusconi hefur gegnt embætti
forsætisráðherra síðan í maí 2001.
Skömmu fyrir þann tíma birtist eft-
irfarandi málsgrein í The Economist:
„Í sérhverju lýðræðisríki með nokkra
sjálfsvirðingu væri það óhugsandi að
maður sem er talinn vera í þann veg-
inn að verða kjörinn forsætisráðherra
hafi nýlega sætt rannsókn m.a. fyrir
peningaþvætti eða þvott, samsekt í
morði, tengsla við Mafíuna, skattsvik
og fyrir að múta stjórnmálamönnum,
dómurum og skattalögreglunni. En
þetta land er Ítalía.“ Svo mörg eru
þau orð.
Það er alveg sama hvað maður að-
hefst á Ítalíu, allt tengist það á ein-
hvern hátt Silvio Berlusconi. Það er
ekki ofmælt að nafn hans sé nátengt
flestum ef ekki öllum geirum atvinnu-
og efnahagslífsins. Hann á m.a. sjón-
varpsstöðvar, útgáfufyrirtæki, dag-
blöð, bókaverslanir, stórmarkaði,
myndbandsleigur, fasteignasölur og
meira að segja heilt knattspyrnulið
(þ.e. AC Milano) svo fátt eitt sé nefnt.
Eignir hans eru nú metnar á litlar 14
billjónir enskra punda eða upp undir
2.000 milljarða íslenskra króna, sam-
kvæmt útreikningi banka. Í hvert
skipti sem menn eyða peningum þar í
landi hafa þeir það jafnan á tilfinning-
unni að einhver hluti þeirra renni
beint eða óbeint í fjárhirslur Il Caval-
iere, þ.e. riddarans, en Berlusconi
gengur undir því nafni meðal almenn-
ings í heimalandi sínu. Af þessum
sökum komst bókarhöfundurinn, T.
Jones, að þeirri niðurstöðu að núver-
andi forsætisráðherra ætti í rauninni
Ítalíu. Í sönglagatexta einum segir að
hann eigi allt frá Padre Nastro, þ.e.
Föður vorum og er þar sennilega átt
við sjálfan páfann til Cosa Nostra,
þ.e. Okkar máls eða Mafíunnar.
Í beinu framhaldi af þessu væri
ekki fráleitt að ímynda sér eða álykta
sem svo að hann ætti einhvern hluta
eða ítök í ítalska verktakafyrirtæk-
inu, Impregilo sem virðist vera á
góðri leið með að setja allt á annan
endann á Austurlandi. Gætu kannski
virkjanaframkvæmdirnar við Kára-
hnjúka hafa upphaflega verið kveikj-
an að þeim miklu kærleikum sem tek-
ist hafa með forsætisráðherrum
Ítalíu og Íslands? Mér og reyndar
ýmsum fleirum er það enn ákaflega
áleitin spurn hvers vegna var látið
svo mikið með Berlusconi hér á landi.
Er hann sótti Natofundinn þótti
t.a.m. ekki annað við hæfi en að
leggja rauða dregilinn undir fætur
hans þegar hann steig upp í og út úr
þyrlu Landhelgisgæslunnar í gull-
hringsferðinni frægu og eflaust hafa
móttökurnar á sveitasetri hans á
Sardiníu verið jafnstórmannlegar,
þótt það fylgi ekki sögunni, að þeir
sálufélagarnir Davíð Oddsson og
Hannes Hólmsteinn Gissurarson hafi
gengið þar á rauðum dregli. Nóg um
það.
Smáinnskot: Íslendingar hafa
löngum verið annálaðir fyrir gest-
risni, en mér er spurn hvort ekki sé
fulllangt gengið þegar sjálfur Björn
Bjarnason tekur á móti aðalhvata-
manninum að blóðbaðinu mikla, á
Torgi hins himneska friðar, í ráðu-
neyti sínu. Er manninum ekki sjálf-
rátt? Vonandi hafa þeir ekki fallist í
faðma, því trúi ég tæplega.
Að lokum langar mig til að víkja
aftur að Béunum þremur, sem ég
minntist á í upphafi. Það grátbrosleg-
asta eða raunalegasta við þetta allt
saman er að „höfðingjarnir“ sem okk-
ar menn eru einlægt að sleikja sig
upp við eru alls engir höfðingjar, þeg-
ar öllu er á botninn hvolft, að minnsta
kosti að mínum dómi.
Í slagtogi
með Béunum
þremur
Eftir Halldór Þorsteinsson
Höfundur er skólastjóri
Málaskóla Halldórs.
UMRÆÐAN
Skemmtileg gjöf
Laugavegi 63 • sími 551 2040
Mikið úrval af
fallegum
rúmfatnaði
Skólavörðustíg 21, Reykjavík, sími 551 4050
ÞAÐ HEFUR alls engin áhrif á
evruna sem alþjóðlegan gjaldmiðil
og líka takmörkuð áhrif í Svíþjóð
þótt formleg upp-
taka evrunnar hafi
verið felld þar í
landi nýlega. Skjóta
má því inn að 10 ný
ríki í Austur-Evrópu
taka á næstunni upp
evruna. Ganga í
Evrópusambandið. Í raun og veru
má það vera okkur Íslendingum
nokkurt gleðiefni að evran féll núna
í Svíþjóð og skal það rökstutt örfá-
um orðum.
Margar smærri þjóðir í Evrópu
eru slegnar nokkrum ótta við það að
völd stóru og ríku þjóðanna í Evr-
ópusambandinu stefni í það að
verða of mikil. Þegar menn eru rík-
ir, stórir og voldugir gleyma þeir oft
þeim sem smærri eru. Fyllast
nokkrum ofmetnaði, eins og stund-
um er sagt. Sjá varla nefið á sér.
Eru blindir á allt nema þröngan
eigin hag.
Það er því sem ferskur andblær
úr norðri þegar meirihluti Svía not-
ar þessa dagana ómerkilega evru-
kosningu til að sýna stjórnendum
Evrópusambandsins gula spjaldið.
Með því minna þeir stjórnendur
Evrópusambandsins í Brüssel á að
gæta hófs í viðræðum sínum og
kröfum þegar smærri og fámennari
ríki eiga í hlut. Íslendingar ættu því
að gleðjast þegar evran fellur í Sví-
þjóð þótt öll ríku fyrirtækin þar svo
og ríkisstjórnin sjálf vildu fá já við
evrunni. Það var hinn venjulegi
borgari og einlægur lýðræðissinni í
Svíþjóð sem tók af skarið og rétti
upp gula spjaldið og sagði nei. Von-
andi gagnast okkur þetta á næstu
árum. Evrópusambandið fer núna
vonandi varlegar en áður í sam-
bandi við EES og Ísland. Hugsar
um gula spjaldið frá Svíum.
Eiga þeir ríku alltaf að ráða og
þeir fátækari að láta allt yfir sig
ganga? Í gær var það Svíþjóð og
evran en í dag er það Ísland og svo-
kölluð línuívilnun. Í seinustu kosn-
ingum til Alþingis var því ákveðið
lofað og þær unnust á þeim lof-
orðum ríkisstjórnarinnar að hlutur
og kvóti margra smærri útgerða
yrði leiðréttur nokkuð og bættur
með svokallaðri línuívilnun strax í
haust. Nú er búið að kjósa og þá
vilja þeir ríku og voldugu kvóta-
menn og stórkvótaeigendur slá
línuívilnun á frest með öllu hugs-
anlegu móti til að tefja málið. Nýjar
tafir og fresti á svo að nota til að
eyðileggja línuívilnunina með öllum
ráðum jafnvel stjórnarslit eru í
dæminu. Það eru fleiri en Evrópu-
sambandið sem vilja ráða með pen-
ingum. Það vilja hérlendir stór-
kvótaeigendur líka. Ýta á
lýðræðislegum kosningaloforðum til
hliðar og skýrum vilja kjósenda.
Peningar kvótamanna skulu ráða.
Svíar taka enga áhættu þótt þeir
felli að taka upp evruna í bili. Málið
hefur svo margar fleiri hliðar. Höf-
undur þessarar blaðagreinar dvaldi
öðru hvoru í Svíþjóð þegar Svíar
gengu í Evrópusambandið og lög-
uðu nánast alveg um leið allt sitt
efnahagslíf að lögmálum evrunnar.
Greinarhöfundur las blöðin og
hlustaði á sjónvarpið í Svíþjóð á
þessum tíma.
Það var á þessum árum alveg
ljóst að meirihluti Svía var í hjarta
sínu á móti því að ganga í Evrópu-
sambandið. Meirihlutinn samþykkti
inngöngu Svía að mestu sem óum-
flýjanlega fjárhagslega nauðsyn.
Stóru fyrirtækin, kjósendur stór-
borga og hægrikratar björguðu
málinu. Sænska efnahagskerfið
hagnaðist strax stórlega á inngöngu
í Evrópusambandið og gerir enn.
Nýjar lánsevrur flæddu inn frá
Evrópu. Vextir snarlækkuðu. Verð-
lag varð mjög hagstætt og verð-
bólga nánast engin. Þetta töldu
margir Svíar í dag nóg í bili og
felldu því beina aðild að evrunni en
óbeina aðild hafa þeir nú þegar.
Mikil andstaða margra Svía við
Evrópu sem nýtt risaveldi fékk út-
rás. Höfundur vill ljúka þessari
blaðagrein með þakklæti til þeirra
Svía sem héldu eins og oft áður uppi
merki lýðræðis og mannréttinda
með því að kjósa eins og hjartað og
sannfæringin bauð þeim um evruna.
Svíar felldu evruna
Eftir Lúðvík Gizurarson
Höfundur er hæstaréttarlögmaður.
SKEMMUVEGI 36
Sími 557 2000
BLIKKÁS –
ÞAKRENNUKERFI
á öll hús – allsstaðar