Morgunblaðið - 22.11.2003, Blaðsíða 57

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 22. NÓVEMBER 2003 57
mér Svarta Pétur og hjálpaðir mér
að verða betri í Hornafjarðarmanna.
Ég þakka þér fyrir allt og bið Guð að
geyma þig.
Andri Steinn.
Leiddu mína litlu hendi,
ljúfi Jesú, þér ég sendi,
bæn frá mínu brjósti, sjáðu.
Blíði Jesú, að mér gáðu.
Hafðu gát á hjarta mínu,
halt mér fast í spori þínu,
svo þú farir aldrei frá mér.
Alltaf, Jesú, vertu hjá mér.
(Ásmundur Eir.)
Elsku besti Skafti langafi.
Guð og englarnir geymi þig.
Kristín og Berglind.
Litbrigði jarðarinnar eru fegurst á
haustin. Haustið er líka tími sakn-
aðar því þá er dagurinn að styttast
og blóm jarðarinnar að fölna og
deyja.
Ég skrifa þessar línur á fallegum
morgni í byrjun vetrar. Frostrósir
glitra eins og silfri hafi verið stráð yf-
ir jörðina um nóttina. Hugur minn er
fullur saknaðar því nú kveðjum við
kæran vin okkar, Skafta Pétursson,
sem hefur nú lokið lífsgöngu sinni
hér á jörð. Það er erfitt að hugsa sér
að hann sé horfinn frá okkur því
hann var alltaf svo léttur á fæti og
fullur lífsorku. Mér finnst það lýsa
honum vel að morguninn sem hann
veiktist var hann að koma úr sund-
lauginni, en hann fór í sund á hverj-
um morgni, og hljóp upp hólinn og
tröppurnar heim til sín. Hann var að
flýta sér til þess að missa ekki af
þætti í útvarpinu sem hann ætlaði að
hlusta á. Þetta varð síðasta hlaupið
hans Skafta og fjórum dögum seinna
kvaddi hann þetta líf.
Skafti var fæddur á Rannveigar-
stöðum í Álftafirði. Hann kvæntist
Halldóru Björnsdóttur frá Dilksnesi
í Nesjum og þau bjuggu á Höfn í
Hornafirði. Þau eignuðust tvö börn á
lífi, þau Björn og Hildigerði, en
misstu tvö börn skömmu eftir fæð-
ingu.
Halldóra var glaðlynd og söngelsk
og lék á orgel. Heimili þeirra hjóna
var orðlagt fyrir gestrisni og mynd-
arskap.
Lengst af sínum starfstíma vann
Skafti í Kaupfélagi Austur-Skaftfell-
inga á Höfn í Hornafirði.
Það nálgast nú að vera 40 ár síðan
ég kynntist Skafta þegar Unnsteinn
bróðir minn og Hildigerður, dóttir
Skafta og Halldóru, giftu sig. Alltaf
síðan hefur verið kært með okkur og
fjölskyldum okkar.
Eftir að Skafti missti konu sína,
árið 1965, bjó hann hjá Gerðu og
Unnsteini. Samband þeirra var ein-
staklega gott og aldrei heyrði ég að
þeim yrði sundurorða. Gleði, hlýja og
gestrisni eru aðalsmerki þeirrar fjöl-
skyldu.
Skafti var glæsilegur maður, ræð-
inn og skemmtilegur. Hann var ljúf-
menni og einstaklega fágaður í allri
framgöngu. Allt sem Skafti gerði var
unnið af stakri snyrtimennsku. Hann
var listaskrifari og hélt dagbók til
síðasta dags. Hann var listelskur og
hafði unun af góðri tónlist. Skafti var
góður söngmaður og söng meðal
annars í Kirkjukór Hafnar í Horna-
firði í áratugi. Hann hafði fallega
tenórrödd og söng einsöng við ýmis
tækifæri. Söngur var alla tíð hans líf
og yndi og hans mesta áhugamál.
Skafti var góður hestamaður og
átti góða hesta áratugum saman. Það
var umtalað hversu barngóður Skafti
var og hve margt ungt fólk hafði
gaman af því að umgangast hann og
vinna með honum. Hann var alltaf
glaður og góður leiðbeinandi þeim
sem yngri voru.
Bestu félagar hans voru þó barna-
börnin hans þrjú og og barnabarna-
börnin hans átta sem elskuðu hann
og dáðu enda var það gagnkvæmt því
þau voru augasteinarnir hans allt til
loka.
Sjóður minninganna er dýrmæt
eign og gott veganesti fyrir þá sem
eftir lifa. Söngvarnir og sögurnar
hans Skafta verða áfram með börn-
unum hans, barnabörnunum og
barnabarnabörnunum.
Að leiðarlokum þökkum við Val-
borg móðir mín, Jón maðurinn minn,
börn okkar og fjölskyldur þeirra,
Skafta fyrir ótal liðnar ánægjustund-
ir.
Elsku Bassi, Gerða, Unnsteinn, og
fjölskylda. Guð styrki ykkur í sorg
ykkar.
Þegar myrkrið
lykur jörðina
og byrgir okkur sýn
þá festir Guð stjörnur
um allan himininn
til þess að lýsa
okkur mönnum.
Með hjartans kveðjum frá okkur
öllum í fjölskyldunni.
Emilía Guðmundsdóttir.
Lífið er margbreytilegt og það er
mismunandi bjart yfir mannfólkinu
sem setur svip sinn á tilveruna. Sum-
ir eiga auðveldara með að laða fram
góðvild, vináttu og treysta böndin
milli ólíkra aðila. Skafti Pétursson
var þannig maður. Það var bjart og
fjörlegt í kringum hann, lífsgleðin
smitaði út frá sér og manni fannst að
Skafti yrði aldrei gamall, enda fannst
honum það ekki sjálfum þótt hann
væri kominn á tíræðisaldurinn þegar
hann kvaddi þennan heim.
En hafði hann einhverja sérstaka
ástæðu til að vera ávallt svona bjart-
ur yfirlitum og ánægður með lífið og
tilveruna? Já, hann hafði það, en í
sjálfu sér ekkert umfram marga
aðra. Hann var alinn upp við fátækt í
hópi tólf systkina, hann fór tíu ára að
heiman til að vinna fyrir sér og sín-
um. Í hans huga voru þessar minn-
ingar bjartar og fagrar, vinnan var
sjálfsögð og æskustöðvarnar á
Rannveigarstöðum og í Álftafirði
voru honum afar kærar. Leiðin lá
síðan í annan fjallahring þar sem
náttúrufegurðin birtist við hvert fót-
mál. Í Hornafirði tókst honum að
þroska með sér það besta sem hann
hafði kynnst í íslenskri sveitamenn-
ingu í Álftafirði. Hann gerðist vinnu-
maður í Hólum og þar kynntist hann
eiginkonu sinni, Halldóru Björns-
dóttur frá Dilksnesi.
Í þessu umhverfi naut Skafti sín
vel. Hann var áhugamaður um söng,
tónlist, hesta og íslenskar bókmennt-
ir og voru þessi menningarheimili
honum mikil hvatning. Það var stutt
inn að Brekkubæ þar sem Bjarni
Bjarnason, söngstjóri og tónlistar-
maður, bjó. Söngurinn fylgdi Skafta
allt lífið. Rödd hans var hærri en
annarra og fór ekki fram hjá neinum
í kirkjunni. Hann var söngvari sem
hefði getað náð langt ef hann hefði
fengið sömu tækifæri og unga fólkið í
dag. Úr þessum sama jarðvegi
spruttu listamenn, meðal annars
þekktir hornfirskir málarar, þeir Jón
Þorleifsson og Höskuldur, bróðir
Halldóru, eiginkonu Skafta.
Segja má að Skafti hafi orðið ríkur
maður af umhverfi sínu, náttúrufeg-
urðinni og því góða fólki sem hann
mótaðist af í uppvexti. Fátæktin
kenndi honum nægjusemi og hann
fór vel með allt sem hann átti, alltaf
vel klæddur, snyrtilegur, hnarreist-
ur og tígulegur í fasi.
Ég kynntist Skafta strax eftir að
fjölskylda mín flutti til Hornafjarðar
1953. Ég var á sjötta ári og man vel
eftir honum þegar ég gekk inn í
kaupfélagsbúðina í fyrsta sinn. Þar
stóð hann innan við búðarborðið og
mér fannst strax að faðmurinn kæmi
á móti mér. Sjálfsagt hefði verið rétt-
ara að reka mig út því erindi mitt var
aðeins forvitni, að kynnast hinu nýja
og óþekkta. Síðan er liðin hálf öld og í
hvert skipti sem ég hef séð hann hef-
ur þessi sami faðmur blasað við mér,
hvort sem ég hef komið inn í búðina
hjá honum, inn á heimili hans og
Dóru, eða á förnum vegi, alltaf sama
hlýjan. Handtakið var þéttingsfast
sem bar vott um einlæga og trygga
vináttu.
Elín systir minnist þess sérstak-
lega að koma heim að Sjónarhóli með
matadorspil undir hendinni til að
biðja þau að spila við sig. Alltaf höfðu
þau tíma til að spila við hana og sinna
með öðrum hætti. Það er gott dæmi
um viðhorf þeirra til barnanna sem
sóttu til þeirra.
Framkoman var sú sama við sam-
eiginlega vini okkar, hestana. Við
fórum oft saman til að gefa þeim,
moka undan þeim og þá fann ég vel
að enginn ætti að eiga hesta nema að
geta hugsað vel um þá sjálfur. Það
leyndi sér ekki hlýja hans í garð
þeirra og hún var endurgoldin þegar
þeim var riðið út um hornfirska
grundu.
Hún hljómar ekki lengur hreina
og bjarta röddin hans Skafta, hest-
arnir líta ekki lengur upp þegar hann
rennir í hlað á reiðhjólinu sínu og
sundlaugin hefur misst kærkominn
fastagest.
Hvar árdegi líður aldrei að kveldi,
er ævin hreyfing með þrotlausum straumi.
En sálin á líf, hún syrgir og kætist.
Sanntrú á heilagan grun, sem rætist.
(Einar Benediktsson.)
Maður sem setti sterkan svip á
umhverfi sitt er horfinn. Þeir eru
margir sem kveðja hann með sökn-
uði, hann auðgaði mannlífið og lét
alltaf gott af sér leiða. Við Sigurjóna
kveðjum tryggan vin og móðir mín,
Guðrún, við systkinin öll, kveðjum
heimilisvin sem reyndist okkur
ávallt traustur vinur og félagi, alltaf
tilbúinn að gefa af sér og hjálpa til.
Birta og hlýja þeirra Dóru og Skafta
mun ávallt lifa með okkur.
Guð styrki ástvini Skafta í söknuði
þeirra og sorg.
Halldór Ásgrímsson.
Við fráfall Skafta Péturssonar
kveður enn einn borgarinn í okkar
litla samfélagi, sem setti sinn svip á
það á liðnum árum og áratugum.
Skafti var uppalinn í rammís-
lenskri sveitamenningu, líklega eins
og hún gerðist best. Hann vandist
því, ungur maður, að ætlast ekki til
endurgjalds fyrir unninn greiða,
hvort heldur var fyrir kunningjann
eða samfélagið. Þessum hugsunar-
hætti var hann trúr allt sitt líf.
Ég kynntist Skafta fyrst á árunum
1946–48. Þá bjuggu þau hjónin, hann
og Dóra, í Dilksnesi. Hann vann í
verslun KASK á Höfn. Þangað hjól-
aði hann flesta daga, um fimm km.
Ég sé hann enn fyrir mér úr útidyr-
unum í Nýjabæ þar sem hann snar-
ast af hjólimu við verslunarhúsið og
vindur sér inn um dyrnar til að hefja
dagsverkið.
Síðustu þrjá áratugina höfum við
Skafti búið, að segja má, í nábýli hér
á Höfn. Eins og títt er í kauptúnum
hittast kunningjar oftar en gerist og
gengur þar sem fjölmenni er mikið,
ellegar langt er á milli bæja í dreif-
býli. Ef ekki á götuhorni, þá í heita
pottinum, á mannamótum eða í
versluninni. Þessu til viðbótar vorum
við Skafti saman í kirkjukórnum í
nokkur ár. Þá eru ótalin símtöl eða
heimsóknir hvors til annars þegar
brjóta þurfti til mergjar frásögn úr
Knútsbil eða glöggva sig á ættar-
tengslum einhvers góðborgara, svo
dæmi séu nefnd.
Að þessu öllu samanlögðu tel ég
mig geta fullyrt að ég hafi þekkt
Skafta Pétursson vel, og líklega bet-
ur en gerist og gengur með sam-
borgara þótt í nábýli séu.
Segja má að reiðhjólið og hestur-
inn hafi verið Skafta það sem bíllinn
er flestum öðrum í nútímaþjóðfélagi.
Hann settist aldrei undir stýri á bíl
svo ég viti til.Verið getur að það hafi
verið hans gæfa. Á ég þar við að hóg-
lífið sem því fylgir að víkja sér ekki
„spönn frá rassi“ öðruvísi en í bílnum
kemur niður á heilsufari og lífaldri.
Allavega varð Skafti „allra karla
elstur“.
Það er ekki hægt að drepa niður
penna til að minnast Skafta Péturs-
sonar án þess að vekja máls á hans
mesta hugðarefni, að ég tel, nefni-
lega söng og annarri tónlist. Ætli það
hljóti ekki að vera sjaldgæft að ein-
staklingur hafi sungið í kirkjukór í
meira en 70 ár, eins og tilfellið var
með Skafta. Því má bæta við að hann
söng tenór allt til hinstu stundar.
Einhvern tíma, þegar ég var í stjórn
kirkjukórs Hafnarkirkju fyrir um 20
árum, tók ég saman fjölda mætinga
hjá kórfélögum á heilu ári. Það kom
engum á óvart að Skafti Pétursson
hafði vinninginn. Alls var hann
skráður 97 sinnum á æfingar eða við
athafnir það árið. Einhvern tíma vor-
um við Skafti að gantast með það,
hve mikill tími hafi farið samanlagt í
kórstarf hans um ævina. Lauslega
áætlað reyndust það vera um fjögur
starfsár, miðað við átta stunda
vinnudag. Og nærri allt án endur-
gjalds.
Skafti hafði ljómandi söngrödd.
Hann söng eitt sinn, man ég, nokkur
einsöngslög í Ríkisútvarpinu. Hann
var kallaður til einsöngs við jarðar-
farir í öðrum sóknum að viðbættu
fjölbreyttu söngstarfi hér heimafyr-
ir.
Um leið og ég votta aðstandendum
dýpstu samúð mína, skynja ég að í
samfélagið hér hefur komið skarð,
sem erfitt verður að fylla. Aldrei,
aldrei framar mun ég eiga eftir að
heyra bjartan tenór öldungs á tíræð-
isaldri syngja frammi í sturtuklefa,
eftir hressandi sundsprett, stef úr
óperu eða þekkt þjóðlag.
Söngfuglinn er þagnaður.
Heimir Þór Gíslason.
Mig langar að kveðja Skafta vin
minn með nokkrum orðum nú þegar
leiðir skiljast.
Ég hef þekkt Skafta allt mitt líf og
átt með honum margar ánægju-
stundir. Mín fyrstu ár bjuggu þau
Dóra og Skafti í Dilksnesi, eins og við
fjölskyldan, og þegar þau fluttu út á
Höfn eyddum við systkinin ófáum
stundunum hjá þeim á Sjónarhóln-
um í góðu yfirlæti. Þegar við byrj-
uðum að vinna úti á Höfn varð Sjón-
arhóll okkar annað heimili og alltaf
tóku þau Dóra og Skafti okkur opn-
um örmum.
Eftir fráfall Dóru fluttist Skafti til
Gerðu dóttur sinnar á Fiskhólinn og
bjó þar alla tíð síðan. Það hefur alltaf
verið mikill samgangur á milli heim-
ila okkar Gerðu enda er samband
okkar sem systkina. Skafti hafði
gaman af að spila og á ég margar
góðar minningar frá spilakvöldunum
á Fiskhólnum. Hann var klókur
spilamaður og við rifjuðum það oft
upp þegar ég vísaði til hans í vistinni
og hann valdi spaða. Það væri nú
ekki í frásögur færandi nema því
hann var bara með tvo spaða, tvist-
inn og þristinn. Samt tókst honum á
ótrúlegan hátt að vinna spilið. Þessu
og ýmsu fleiru höfum við oft hlegið
að og ég á eftir að sakna Skafta sárt
við spilaborðið.
Hinn 22. september 2002 hefði
Dóra orðið 100 ára hefði henni enst
aldur. Þessa dags var minnst með því
að aka út að Markúsarseli þar sem
Skafti var vinnumaður í eina tíð.
Fyrir utan okkur Skafta voru Inga,
Gerða, Unnsteinn og Elvar og fjöl-
skylda með í för. Að sjálfsögðu voru
spilin tekin með og við karlmennirnir
fundum okkur fínan stein í stað spila-
borðsins góða á Fiskhólnum. Gerða
tók með dýrindis veitingar, veðrið
lék við okkur og mun þessi dagur
seint renna mér úr minni.
Skafti var fróður um alla heima og
geima og kunni frá mörgu að segja.
Hann var alla tíð vel á sig kominn,
heilbrigður og hraustur, allt fram á
síðasta dag. Enda eru fáir sem hafa
notið meiri umhyggju og hlýju en
hann fékk frá Gerðu og Unnsteini
sem eiga mikla virðingu og hrós skil-
ið fyrir.
Elsku Gerða mín, Unnsteinn,
Bassi, barnabörn og barnabarna-
börn. Við sendum ykkur innilegustu
samúðarkveðjur.
Kristján Jónsson og
fjölskylda.
Hugurinn leitar tæpa fjóra áratugi
aftur í tímann. Við Heiðrún kona mín
vorum að flytja til Hafnar í Horna-
firði og hefja störf á skrifstofu hjá
Kaupfélagi Austur-Skaftfellinga. Við
höfðum hvorugt komið á staðinn fyrr
og þekktum lítið til. Einn af þeim
fyrstu sem við kynntumst var Skafti
Pétursson, sem átti eftir að vera
samstarfsmaður minn í kaupfélaginu
næstu 27 ár. Hann hafði þá tiltölu-
lega skömmu áður skipt um vinnu-
stað hjá félaginu. Vann nú í bókhald-
inu en hafði áður starfað í röska tvo
áratugi við verslunarstörf.
Það var ánægjulegt og lærdóms-
ríkt að starfa með Skafta. Hann var
afar nákvæmur í störfum sínum og
snyrtilegur. Sömuleiðis var hann
duglegur við að kynna okkur bæj-
arnöfn og staðhætti og fólkið, sem
var á bak við nöfn viðskiptamanna
kaupfélagsins sem verið var að sýsla
með í bókhaldinu í þann tíð. Við
kynntumst þannig ótrúlega fljótt
fólki og staðháttum í því byggðarlagi
sem hefur verið heimkynni okkar
síðan.
Sumarið 1965, þegar við kynnt-
umst Skafta, var hann ásamt Unn-
steini tengdasyni sínum að hefja
byggingu íbúðarhúss að Fiskhól 9.
Það var skemmtilegt að fylgjast með
af hve miklum áhuga og elju þeir
tengdafeðgar tókust á við það verk-
efni. Það átti því miður ekki fyrir
Skafta og Halldóru konu hans að
liggja að flytja inn í eigin íbúð á Fisk-
hól. Halldóra féll frá áður en til þess
kom og bjó Skafti þess vegna hjá
Hildigerði dóttur sinni og Unnsteini í
þeirra íbúð frá því flutt var á Fisk-
hólinn.
Áhugamál Skafta voru einkum
hestamennska og söngur. Hann söng
um árabil í Kirkjukór og síðar Sam-
kór Hornafjarðar og var þar góður
liðsmaður. Hann var umfram allt
mikil félagsvera og naut þess að vera
með í hópi og taka þátt. Hann var
ákaflega trygglyndur og mikill vin-
ur. Skafti var heilsuhraustur og þátt-
takandi í því sem fram fór í samfélag-
inu fram undir það síðasta. Síðast
hittumst við á fyrirlestri sem Jón
Böðvarsson hélt um Njálu þann 6.
nóvember sl.
Við Heiðrún minnumst með hlý-
hug kynna okkar af Skafta Péturs-
syni og sendum aðstandendum hans
samúðarkveðjur.
Hermann Hansson.
Minning Skapta Péturssonar hlýj-
ar okkur og yljar. Við áttum því láni
að fagna að eiga hann sem góðan og
einstakan granna mestan hluta
þeirra sextán ára sem við bjuggum á
Hornafirði. Skapti var ávallt vin-
gjarnlegur í viðmóti, einlægur og
uppörvandi – og skipti ekki máli
hvort í hlut áttu börn eða fullorðnir.
Aldrei fór milli mála að hjartahlýrri
maður væri vandfundinn. Skapti var
sérdeilis glæsilegur á velli og ekki
var að sjá marktækar breytingar á
útliti eða framkomu þann tíma sem
við nutum kynna af honum. Við
minnumst Skapta með þökk og virð-
ingu og sendum Gerðu, Unnsteini og
fjölskyldu okkar innilegustu samúð-
arkveðjur, en jafnframt þakkir fyrir
allar góðar stundir.
Sturlaugur, Helga, Steinar,
Guðrún og Stefán.
LEGSTEINAR
Mikið úrval af legsteinum
og fylgihlutum
Sendum myndalista
MOSAIK
Hamarshöfði 4, 110 Reykjavík, sími 587 1960
Marmari
Granít
Blágrýti
Gabbró
Líparít
Sérfræðingar
í blómaskreytingum
við öll tækifæri
Skólavörðustíg 12,
á horni Bergstaðastrætis,
sími 551 9090.