Vísir - 29.11.1980, Blaðsíða 12

12
Bítlarnir eru mjög í
sviðsljósinu hér á landi
þessa dagana vegna út-
varpsþáttanna „Fjórir
piltar frá Liverpool”.
Þessir f jórir piltar ollu
straumhvörfum i popp-
tónlist sjötta áratugar-
ins, straumhvörfum
sem enn hafa sterk
áhrif á mótun popptón-
listar viðast hvar um
heiminn. John Lennon
og Paul McCartney
öðluðust sess i sögunni
sem einhverjir bestu
tónsmiðir þessarar
aldar og þegar Bitlarn-
ir slitu samstarfi sinu
fyrir 10 árum, þótti
mörgu ungu fólki sem
himinninn hefði hrunið
og að aldrei framar
gæti slikt undur gerst,
sem The Beatles var i
augum þessa fólks. Hin
gengdarlausa dýrkun á
fjórum samhentum
einstaklingum er nú
sveipuð ævintýraljóma
og ennþá gæla menn
við þá hugmynd að
Bitlarnir hefji sam-
starf að nýju.
Aldrei aftur
Kurt Waldheim, fram-
kvæmdastjóri Sameinuöu þjóö-
anna geröi Itrekaöar tilraunir I
fyrra til aö fá John, Paul,
George og Ringo til aö samein-
ast aö nýju sem The Beatles, og
halda tónleika til styrktar
„bátafdlkinu” frá Vietnam. Um
tlma leit svo út aö af þessu gæti
oröiö. En þá rauf John Lennon
þá þögn sem sveipaö haföi hann
I rúm 4 ár. Hann sagöi aö Bitl-
amir gætu aldrei oröiö til aö
nýju. Þar meö var sá draumur
búinn. Um sama leyti sagöi
John frá þvi aö hann væri aö
hljóörita tvær plötur ásamt
eiginkonu sinni, Yoko Ono, I Hit
Factory hljóörásverinu I New
York. Þessi sami John Lennon
haföi lýst þvi yfir nokkrum ár-
um áöur aö hann væri hættur
sem tónlistarmaöur, sestur i
helgan stein. Nú er hann rétt bú-
inn aö ljúka vinnslu á plöt-
unni Double Fantasy
ásamt Yoko (g hefur lagiö
Starting Over verið gefiö út á
tveggja laga plötu sem hlotiö
hefurfrekar slæma dóma gagn-
rýnenda.
Merkar
tónsmiðar
John Lennon hefur ætiö veriö
sá Bitlanna sem fariö hefur
slnareigin leiöir, hvaö semhver
hefur haft um þær leiðir aö
segja. Þaö var Lennon, sem
sleit samstarfinu við hina Bitl-
ana á sínum tlma, enda voru
leiðir þeirra famar aö skiljast,
og Lennon búinn aö hljóörita
sólóplötur meö YokoOno, plötur
sem voru mjög ólíkar þeirri tón-
list sem Bítlarnir voru þekkt-
astir fyrir. Þetta var avant
garde (framúrstefnu) tónlist, aö
vissu leyti I beinu framhaldi af
lögum eins og Revolution No 9,
A Day in the Life og fleiri i þeim
dúr. Plöturnar hétu Two Virg-
ins, — plata sem vakti mikla
hneykslun þvi John og Yokb eru
nakin á plötuumslaginu — Un-
finished Music No 2, og Wedding
Album.
John Lennon tók uppá ýmsum
skrýtnum hlutum á þessum
árum og mikla athygU vakti
gifting þeirra Johns og Yoko og
vikulöng rúmlega þeirra i kjöl-
fargiftingarinnará hóteli einu I
Montreal I Kanada, til eflingar
friðar i' heiminum. Um svipaö
leyti kom einnig út lagiö „Give
Peace A Chance”, baráttusöng-
ur sem vlöa var kyrjaöur i
kröfugöngum og á baráttufund-
um á þessum árum.
John Lennon
ÞÖGNIN
ROFIN
Sem texta- og lagasmiður
hefur Lennon ætlö staðið
flestum framar og eru margir
textar hans mjög einfaldir og
beinskeyttir ádeilutextar, en
aörir flóknir og margræöir.
Lennon var sá Bitlanna sem
lagöi mest til alvarlegra pæl-
inga I tónlist þeirra og textar
hans fjalla oft á mjög ljóörænan
og jafnframt bitran hátt um
eigin reynslu og upplifanir.
Þessu hélt hann aö sjálfsögöu
mjög einföld en jafnframt ólýs-
anlega sterk.
Baráttan
við kerfið
Um þetta leyti fluttist Lennon
til Bandarikjanna og átti þar I
útistöðum viö bandarisk yfir-
völd vegna þess að honum var
neitaö um landvistarleyfi.
Astæöan var gamall dómur sem
Jónatan Garöarsson
áfram á sólóplötum sinum og
besta dæmiö um nagandi sjálf-
skoöun er fyrsta opinbera sóló-
plata hans John Lennon/Plastic
Ono Band, sem út kom áriö 1970.
Aþessariplötugerirhann llf sitt
upp, opnar allar hirslur og
sópar Ut úr þeim öllu þvi ryki
sem sest haföi I sálarskotin og
sært tilfinningar hans i gegnum
árin. Tónlistin á plötunni er
Lennon haföi hlotiö i Englandi
fyriraö hafa marijuana I fórum
sinum. Yoko stóö einnig I
ströngu viö aö reyna aö öölast
yfirráöarétt yfir 8 ára dóttur
sinni úr fyrra hjónabandi.
Málaþófið I kringum landvistar-
leyfi Johns tók mjög á taugar
hans og varö hann aö halda
kyrru fyrir I Bandarlkjunum,
þvi aö ef hann heföi yfirgefiö
Laugardagur 29: nóvé’mbér 1980.
landiö, heföu dymar lokast
endanlegaá hæla hans. Borgar-
stjóri New York borgar, Lind-
sey, bauö John velkominn en
Útlendingaeftirlitiö haföi horn I
siöu hans.
John greip m.a. til þess ráös
aö auglýsa eftir kjörforeldrum,
þvi ef hann ætti bandaríska for-
eldra stæöi ekkert I vegi fyrir
landvistarleyfinu. Phil Spector,
upptökustjórinn þekkti sem
unnið haföi meö Lennon aö plöt-
unum John Lennon/Plastic Ono
Band og Imagine sem komu út
árið 1971, sagöi I viötali viö Los
Angeles Times: „Þaö eina sem
John og Yoko vilja, er aö búa i
New York borg og borgarstjór-
inn hefur boðiö þau velkomin.
Þurfum viö virkÚega aö ganga
aftur I gegnum Chaplin-rugliö?
Eigum viö aö horfa á þá sparka
Lennon út úr landinu á sama
hátt og þeir spörkuöu Chaplin og
bíöa svo í 25 ár svo að viö getum
boöiö honum aftur, fært honum
einhverskonar viöurkenningu
og sagt: okkur þykir fyrir
þessu? Eöaeigum viöaö læra af
þvi sem geröist? Þetta var árið
1971. Loksins eftir 5 ára baráttu
viö kerfiö sigraöi Lennon og
fékk græna kortiö sem tryggoi
honum landvistarleyfi það sem
eftir er.
Rokkið
og Lennon
Á þessum 5 árum I Bandarikj-
unum geröi Lennon nokkrar
plötur og kom ýmsum lögum á
toppinn, sem eru oröin sigild I
dag. Flest fjalla þau á einn eöa
annan hátt um samband þeirra
Yoko, en einnig söng Lennon um
baráttumál kvenna, réttinda-
baráttu svartra, um kúgun og
óréttlæti heimsins á þann hátt
sem honum er einum lagið.
Ekki voru þó allir á eitt sáttir og
gagnrýnendur gáfu t.d. plötunni
Sometime in New York City
fremur lélegan vitnisburö.
John Lennon lenti einnig i úti-
stööum viö-fyrrverandi sam-
starfsmann sinn Paul McCart-
ney og samdi hálfgert niölag til
hans sem heitir „How Do You
Sleep” og er þaö aö finna á plöt-
unni Imagine. Eftir útkomu
plötunnar Mind Games 1973,
geröist þaö ótrúlega aö John
yfirgaf konu slna Yoko til aö búa
með hinni fallegu May Pang
sem starfaöi sem einkaritari
hans. Lennon hélt til Kaliforniu
þar sem hann vann aö plötunni
Pussycatmeö Harry Nilsson og
saman þjóruöu þeir reiöinnar
býsniu.þ.b. sex mánuði.Vel viö
skálhélduþár félagareitt sinn i
Troubadour klúbbinn f Los
Angeses þar sem þeir hleyptu
tónleikum Smother Brothers
upp, lentu i átökum viö þjón-
ustustúlku og var aö lokum hent
út.
Dagbók húsmóður
Lennon tók aftur saman viö
konu sína og gaf út draumaplöt-
una sina, Rock’n Roll sem hann
haföi unniö aö I tvö ár. A þeirri
plötu vottar hann nokkrum
rokkgoöum viröingu sina og
flytur lög þeirra. Þetta var siö-
asta verk hans áöur en hann
settist I helgan stein ef undan er
skilin safnplatan Shaved Fish.
Yoko og John fæddist sonur
árið 1975 og John ákvað aö nú
væri kominn timi til aö sinna
fjölskyldunni. Hann tók aö sér
hlutverk húsmóöurinnar og
Yoko annaöist viöskipin. 1 5 ár
hefur Johnsvotil ekkert fengist
viö tónlist. Hannhefur lokaö sig
frá heimi tónlistarinnar, lítiö
sem ekkert fylgst meö þeim
hræringum sem átt hafa sér
staö og látiö gítarinn og piandiö
rykfalla úti i horni. Uppeldi
sonarins, bleyjuþvottur, matar-
gerö, húshreingerningar og
hvers konar heimilisstörf hafa
átt hug hans allan. Platan
Double Fantasy ber þess einnig
merki. Þetta er dagbók hús-
móður, hefur John sagt I viðtali.
En hvort hin. 40 ára húsmóöir
John Lennon birtist sem eins
einangraö fyrirbæri og sumir
hafa viljaö láta i skina, er erfitt
aö segja til um aö svo stöddu.
Timinn á eftir aö leiöa i ljós
hvort Lennon fellur á eigih
afturkomu ltkt og Muhamed Ali
eöa hvort hann færir tónlistar-
heiminum enn einu sinni meist-
arastykki.
jg