Morgunblaðið - 06.02.2004, Qupperneq 28

LISTIR
28 FÖSTUDAGUR 6. FEBRÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Það má segja að verkið sébyggt á handbók sem auð-veldar konum að hámarkaafköstin hjá því vand-
meðfarna verkfæri sem kallast karl-
maður,“ segja leikkonurnar Björk,
Guðlaug, Edda, Unnur og Guðrún
þar sem þær fá sér sæti á sviðinu í
Austurbæjarbíói, ásamt leikstjóra
sínum, Ágústu Skúladóttur, til þess
að gera grein fyrir því sérkennilega
leikriti Fimm stelpur.com, sem
verður frumsýnt í kvöld.
Sérkennilegheitin snúast þó ekki
um innihald verksins, heldur form
þess. Það er samsett úr fimm uppi-
stöndum og framhaldsleikriti í fimm
þáttum. Hver og ein leikkona fær
sitt uppistand, sem síðan tengist inn
í framhaldsleikritið – sem á margan
hátt minnir á framhaldssápur í sjón-
varpinu, enda slíkt ætlunarverk
þeirra fjölmörgu höfunda sem kom-
ið hafa að verkinu. Fimm stelp-
ur.com kemur upphaflega frá Spáni
þar sem það hefur notið gífurlegra
vinsælda.
Ekki með neina
minnimáttarkennd
Og hverjir eru höfundarnir?
Jú, þekktir framhaldssápuhöf-
undar þar í landi, eins og Laura,
Pablo, José, Luis, Rodrigo, Amando
og fleiri og fleiri. Hér á Íslandi hafa
leikkonurnar og leikstjórinn bæst í
höfundahópinn, því ekki féll allt í
verkinu að íslenskum aðstæðum –
og því var það staðfært.
„Við höldum okkur við form og
byggingu verksins og erum trúar
textanum eins langt og hann getur
verið okkur skiljanlegur,“ segir
Ágústa. „En það vill svo til að þær
leikkonur sem eru í sýningunni, hafa
allar skrifað sjálfar og því var mun
auðveldara að staðfæra það. Á Spáni
höfðu þeir heilan her til þess að
skrifa það og síðan var það leikið af
frægustu leikhús- og sjónvarps-
stjörnum Spánverja. Hér má segja
að við séum með kvennalandsliðið í
gríni.“
„Já, og við erum ekki með neina
minnimáttarkennd,“ skýtur Edda
Björgvins inn í. Unnur Ösp Stef-
ánsdóttir, yngsta leikkonan í hópn-
um, hendist upp úr stólnum og seg-
ist verða sto þegar hún heyrir þetta.
„Ég hef leikið í einni sýningu frá því
að ég lauk leiklistarnámi – og er allt
í einu í landsliði. Þetta er dálítið
stórt stökk fyrir mig.“
Hún þarf þó lítið að biðjast afsök-
unar á sjálfri sér vegna þess að hún
smellur inn í hópinn, hvort heldur er
á sviðinu eða utan þess – og á hreint
ekki leiðinlegt uppistand. En um
hvað fjallar verkið sem byggt er á
handbók um vandmeðfarið verk-
færi?
Hvað erum við til í að ganga
langt?
„Það má segja að það sé sótt í
gagnagrunn kvenna um allan heim
og fjalli um hið óleysanlega vanda-
mál, samskipti kvenna og karla – en
einnig samskipti kvenna hver við
aðra og við börn og barnabörn. Það
gerist á einni kvöldstund, þar sem
þessar fimm vinkonur hittast til
þess að ræða mjög sérkennilega
stöðu sem komin er upp í hópnum;
ein þeirra, Björk, er að fara á
stefnumót. Síðan spinnst atburða-
rásin út frá því. Í uppistöndunum
fáum við að vita meira um hverja og
eina þeirra, líf þeirra og samskipti
við annað fólk. Tvær þeirra eru ein-
hleypar, hinar þrjár misjafnlega vel
giftar. Stóra spurningin er hversu
langt við erum til í að ganga í leit
okkar að karlmönnum, eða til þess
að halda í þá.
Konurnar fimm eru staddar á
ólíkum stað í tilverunni, hjúskap-
arstaða þerra er mismunandi – og
þess vegna geta allar konur sem sjá
verkið samsamað sig með einhverri
þeirra. Sumar geta auðvitað sam-
samað sig með þeim öllum.“
Hvað um karla?
„Þeir hafa örugglega gaman af því
að sjá okkur gera grín að okkur
sjálfum. Það er alveg á hreinu að
þeir kannast við ýmislegt í fari þess-
ara kvenna sem þeir þekkja úr sínu
eigin umhverfi. Þeir fá gott tækifæri
til þess að hlæja á okkar kostnað.
Er verið að hía á karla?
„Það er verið að hía á alla. Ekki
síst okkur sjálfar. Við drögum okkur
sjálfar, það er að segja, konur, sund-
ur og saman í háði.“
Skáldskapur og
reynsluheimur
Nú heitið þið ykkar eigin nöfnum í
sýningunni. Er það ekki dálítið erf-
itt?
„Jamm …, jú …, nei …, dálítið
fyrst …, það venst …,“ eru svörin
sem blaðamaður fær og eftir smá-
þögn: „Þessi aðferð býður hins veg-
ar upp á spennandi flöt fyrir áhorf-
andann. Hann veit ekki hvar mörkin
liggja á milli leikkonunnar og per-
sónunnar sem hún er að leika. Erum
við að tala um okkur sjálfar? Er
þetta í rauninni okkar reynsla? Eða
er þetta allt saman skáldskapur?“
Er þetta allt saman skáldskapur?
„Örugglega. Við vitum ekkert um
hvert höfundarnir á Spáni sóttu sinn
efnivið. Að öllum líkindum í eitthvað
sem þeir höfðu heyrt, frétt eða
reynt. Það sama má segja um okkar
hluta. Við fengum ýmislegt að láni
hver frá annarri til þess að staðfæra
verkið og nýttum auðvitað hluti sem
við höfum orðið vitni að, heyrt um
eða reynt sjálfar.“
Niðurstaðan auðvitað sú að verkið
er orðið að Ísland/Spánn – lands-
leikur í gríni. Í vikunni hafa verið
nokkrar forsýningar á Fimm stelp-
um.com og nú þegar eru at-
hugasemdir farnar að streyma inn á
spjallrásina hjá þeim. Þar eru allir
lukkulegir, nema hann Tjúnni, sem
greinilega skilur ekki verkið; heldur
að það fjalli um femínisma. Annað
hvort verslaði hann of mikið á barn-
um fyrir sýningu, eða er bara treg-
ur. Spjallrásina má hins vegar finna
á www.5stelpur.com og svo er bara
að bregða sér í Austurbæjarbíó til
þess að hlæja hressilega.
Fyrir utan þær Eddu Björgvins
og Unni Ösp, leika Björk Jak-
obsdóttir, Guðlaug Elísabet Ólafs-
dóttir og Guðrún Ásmundsdóttir í
sýningunni. Fréttakonu, sem spjall-
ar í partíinu fyrir sýningu, leikur
Vilborg Halldórsdóttir – og leik-
stjóri er, sem fyrr segir, Ágústa
Skúladóttir.
Ísland – Spánn, landsleikur í kvennagríni
Morgunblaðið/Ásdís
Guðlaug E. Ólafsdóttir, Edda Björgvins, Unnur Ösp Stefánsdóttir, Guðrún Ásmundsdóttir og Björk Jakobsdóttir.
Þegar fimm fyndnar konur taka sig saman til þess að staðfæra
og leika verk um konur, fer ekki hjá því að þök lyftist á húsum
í nærliggjandi sveitum. Súsanna Svavarsdóttir leit inn á æf-
ingu á Fimm stelpum.com og spjallaði við leikkonur og leik-
stjóra sýningarinnar sem nú þegar hefur vakið mikla athygli
þótt hún verði ekki frumsýnd fyrr en í kvöld.
HRAFNHILDUR Inga Sigurð-
ardóttir opnar málverkasýningu í
Húsi málaranna á Eiðistorgi, kl. 17
í dag, föstudag. Sýningin nefnist
Utangarðs.
Hrafnhildur stundaði myndlist-
arnám við Myndlistarskóla Reykja-
víkur 1978 og 1979 og við Mynd-
lista- og handíðaskóla Íslands frá
1980-1984 og lauk þaðan prófi í
grafískri hönnun. Árin 1999 og
2000 stundaði hún nám við Mynd-
listarskóla Kópavogs í olíumálun.
Hún rak eigin auglýsingastofu frá
1985-1999. Hrafnhildur hélt einka-
sýningu í nóvember 2002 í Galleríi
Skúlagötu og í nóvember og desem-
ber 2003 á Hótel Rangá.
Sýningunni lýkur 21. febrúar.
Opið alla daga kl. 13-18.
Eitt málverka Hrafnhildar Ingu Sigurðardóttur í Húsi málaranna.
Hrafnhildur Inga
í Húsi málaranna
„WASTE of money?“ eða „Pen-
ingasóun“ er yfirskrift málþings um
íslenska nútímalist sem verður í
Salnum á morgun frá kl. 11-14.30.
Málþingið er í tengslum við Carnegie
Art Award-sýninguna í Gerðarsafni.
Á sýningunni fjallar einn þátttak-
enda, Steingrímur Eyfjörð, með
verkum sínum um ástandið á íslensk-
um listaverkamarkaði.
Erindi á málþinginu eru helguð
ástandi og horfum á íslenskum
myndlistarmarkaði, með tilvísan til
Carnegie Art Award 2004.
Anne Folke, framkvæmdastjóri
Carnegie Art Award, býður þátttak-
endur velkomna en inngang flytur
Ulrika Levén, sýningarstjóri. Erindi
flytja Halldór Björn Runólfsson,
lektor við Listaháskóla Íslands og
dómnefndarmaður Carnegie Art
Award; Anders Kreuger, sýningar-
stjóri og kennari við Royal College of
Art, Lundúnum; Lars Grambye,
Kaupmannahöfn, forstöðumaður
Malmö Konsthall; Þóroddur Bjarna-
son, myndlistargagnrýnandi á Morg-
unblaðinu ræðir við Steingrím Ey-
fjörð, myndlistarmann. Loks verða
kynntar niðurstöður.
Málþing um
íslenska nútímalist
LISTASAFN Íslands tekur
nú upp nýja þjónustu við gesti
safnsins sem kallast Spurðu
mig. Myndlistarnemendur frá
Listaháskóla Íslands ganga
um sali safnsins og svara
spurningum og ræða við gesti
um yfirstandandi sýningu.
Ekki er um að ræða leiðsögn
fyrir gesti heldur samtal þar
sem gestir geta fengið svör við
vangaveltum sínum um mynd-
list sem kvikna þegar sýning
er skoðuð. Markmiðið er að
samtal myndist milli gesta
safnsins og nemendanna svo
báðir aðilar fái að ræða mynd-
listina. Þannig fái gestir safns-
ins tækifæri til að afla sér ít-
arlegri upplýsinga um
yfirstandandi sýningar og
nemendur tækifæri til að
þjálfa sig í að ræða um mynd-
list. Þá má þekkja á merktum
bolum sem þeir klæðast.
Fyrirmyndin er sótt til
Skandinavíu þar sem mynd-
listarmenntað fólk og listfræð-
ingar hafa svarað spurningum
gesta. Slík þjónusta hefur tek-
ist vel og er nú fastur liður í
þjónustu margra safna þar.
Spurðu
myndlist-
arnemann